Ο Αλεξανδρος γεννηθηκε την εκτη ημερα του μηνος Εκατομβαιωνα(μεσα Ιουλιου-μεσα Αυγουστου)του 356 π.Χ.,την ιδια ημερα που ο παρανοικος Ηροστρατος πυρπολησε τον ναο της Αρτεμιδος στην Εφεσο.Η γεννηση του συνδεθηκε με μια σειρα πραγματικων γεγονοτων αλλα και θρυλων.Ο Φιλιππος που μολις ειχε κυριευσει την Ποτιδαια, ελαβε την ιδια ημερα αλλα δυο χαρμοσυνα αγγελματα.Οι Ιλλυριοι ειχαν ηττηθει απο τον στρατηγο του Παρμενιωνα,και ενας απο τους αναβατες που ειχε στειλει στους Ολυμπιακους Αγωνες ειχε επιτυχει πρωτη νικη.Εντυπωσιασμενος απο τις συμπτωσεις ο Φιλιππος εσπευσε να συμβουλευθει τους μαντεις και τους οιωνοσκοπους της αυλης οι οποιοι τον διαβεβαιωσαν οτι το παιδι που γεννηθηκε θα ειναι αηττητο, αφου η γεννηση του συνεπεσε με τοσο μεγαλες νικες.Λεγεται επισης οτι οι ιερεις του ναου της Αρτεμιδος στην Εφεσο, που πυρποληθηκε την ημερα εκεινη, προφητευσαν οτι γεννηθηκε αυτος που θα προξενουσε μεγαλες συμφορες στην Ασια.Οι θρυλοι ομως σχετικα με την γεννηση του Αλεξανδρου δεν σταματουν εδω.Συμφωνα με εναν αλλο θρυλο, ο Φιλιππος ζητησε χρησμο απο τους Δελφους σχετικα με τον γιο του, για να λαβει την απαντηση οτι ο Αλεξανδρος ηταν γιος του Αμμωνα!Επισης αναφερεται ενα οραμα του Φιλιππου, οπου ο ιδιος σφραγισε την κοιλια της Ολυμπιαδας με σφραγιδα που ειχε την μορφη λεοντος.Ολοι αυτοι οι θρυλοι φυσικα ηταν μεταγενεστεροι της γεννησης του Αλεξανδρου και εκπορευθηκαν απο την αναγκη να δικαιολογηθουν οι πραξεις του, πραξεις σπουδαιες, που δεν μπορουσαν να αποδοθουν σε εναν κοινο θνητο, αλλα σε ημιθεο, η εστω, σε εναν επιλεγμενο απο τους θεους θνητο. Ο Αλεξανδρος θεωρειτο, μεσω του πατερα του, απογονος του Ηρακλη και μεσω της μητερας του απογονος του Αχιλλεα.Ετσι απο πολυ νωρις ο νεαρος Αλεξανδρος ανηγαγε τους δυο αυτους ηρωες σε προτυπα του.Ως παιδι ο Αλεξανδρος ηταν εξαιρετικα περιεργος φιλομαθης.Ενδιαφεροταν για καθετι το ανθρωπινο, οπως αναφερει ο Πλουταρχος.Ηταν φιλοτιμος με υψηλο και μεγαλοψυχο φρονημα.Παραλληλα ομως ηταν οξυθυμος και βιαιος καποιες φορες.Ηθελε να επιτυχει επιτευγματα μεγαλα, δεν τον ενδιεφεραν τα μικρα και τετριμμενα.Αγαπουσε τους γονεις του, ετρεφε ομως μεγαλυτερη αδυναμια στην μητερα του.Απο πολλυ μικρος βρισκοταν διπλα στον πατερα του παρακολουθωντας τη διακυβερνηση του κρατους.Οταν καποια φορα ο Φιλιππος απουσιαζε και εφθασαν στην Μακεδονια πρεσβεις του Βασιλια των Περσων, ο νεαρος Αλεξανδρος τους δεχθηκε με ευγενεια και συνεχως τους ρωτουσε για τον Βασιλια της Περσιας, για τον στρατο του, για τον τροπο που ο στρατος πολεμουσε, για τους δρομους στην Ασια, για τους διαφορους λαους που συγκροτουσαν την Αυτοκρατορια, για τα ηθη και τα εθιμα τους.Οι πρεσβεις δεν μπορουσαν να μην εντυπωσιασθουν και να μην θαυμασουν αυτο το προικισμενο παιδι, που η ρητορικη του δεινοτητα και η πολυπραγμοσυνη του τους ειχε καταπληξει.Οι αθλητικες εκδηλωσεις δεν προκαλουσαν το ενδιαφερον του Αλεξανδρου.Οταν καποτε τον προκαλεσαν να λαβει μερος στους Ολυμπιακους Αγωνες - γιατι ηταν πολλυ ταχυς στους δρομους - απαντησε οτι θα συμμετειχε μονο αν οι συναγωνιστες του ηταν βασιλιαδες.Διακρινοταν παντως στις ιππικες ασκησεις.
Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου 2009
ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-Ο ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΛΑΤΗΣ (1)
Ο Αλεξανδρος γεννηθηκε την εκτη ημερα του μηνος Εκατομβαιωνα(μεσα Ιουλιου-μεσα Αυγουστου)του 356 π.Χ.,την ιδια ημερα που ο παρανοικος Ηροστρατος πυρπολησε τον ναο της Αρτεμιδος στην Εφεσο.Η γεννηση του συνδεθηκε με μια σειρα πραγματικων γεγονοτων αλλα και θρυλων.Ο Φιλιππος που μολις ειχε κυριευσει την Ποτιδαια, ελαβε την ιδια ημερα αλλα δυο χαρμοσυνα αγγελματα.Οι Ιλλυριοι ειχαν ηττηθει απο τον στρατηγο του Παρμενιωνα,και ενας απο τους αναβατες που ειχε στειλει στους Ολυμπιακους Αγωνες ειχε επιτυχει πρωτη νικη.Εντυπωσιασμενος απο τις συμπτωσεις ο Φιλιππος εσπευσε να συμβουλευθει τους μαντεις και τους οιωνοσκοπους της αυλης οι οποιοι τον διαβεβαιωσαν οτι το παιδι που γεννηθηκε θα ειναι αηττητο, αφου η γεννηση του συνεπεσε με τοσο μεγαλες νικες.Λεγεται επισης οτι οι ιερεις του ναου της Αρτεμιδος στην Εφεσο, που πυρποληθηκε την ημερα εκεινη, προφητευσαν οτι γεννηθηκε αυτος που θα προξενουσε μεγαλες συμφορες στην Ασια.Οι θρυλοι ομως σχετικα με την γεννηση του Αλεξανδρου δεν σταματουν εδω.Συμφωνα με εναν αλλο θρυλο, ο Φιλιππος ζητησε χρησμο απο τους Δελφους σχετικα με τον γιο του, για να λαβει την απαντηση οτι ο Αλεξανδρος ηταν γιος του Αμμωνα!Επισης αναφερεται ενα οραμα του Φιλιππου, οπου ο ιδιος σφραγισε την κοιλια της Ολυμπιαδας με σφραγιδα που ειχε την μορφη λεοντος.Ολοι αυτοι οι θρυλοι φυσικα ηταν μεταγενεστεροι της γεννησης του Αλεξανδρου και εκπορευθηκαν απο την αναγκη να δικαιολογηθουν οι πραξεις του, πραξεις σπουδαιες, που δεν μπορουσαν να αποδοθουν σε εναν κοινο θνητο, αλλα σε ημιθεο, η εστω, σε εναν επιλεγμενο απο τους θεους θνητο. Ο Αλεξανδρος θεωρειτο, μεσω του πατερα του, απογονος του Ηρακλη και μεσω της μητερας του απογονος του Αχιλλεα.Ετσι απο πολυ νωρις ο νεαρος Αλεξανδρος ανηγαγε τους δυο αυτους ηρωες σε προτυπα του.Ως παιδι ο Αλεξανδρος ηταν εξαιρετικα περιεργος φιλομαθης.Ενδιαφεροταν για καθετι το ανθρωπινο, οπως αναφερει ο Πλουταρχος.Ηταν φιλοτιμος με υψηλο και μεγαλοψυχο φρονημα.Παραλληλα ομως ηταν οξυθυμος και βιαιος καποιες φορες.Ηθελε να επιτυχει επιτευγματα μεγαλα, δεν τον ενδιεφεραν τα μικρα και τετριμμενα.Αγαπουσε τους γονεις του, ετρεφε ομως μεγαλυτερη αδυναμια στην μητερα του.Απο πολλυ μικρος βρισκοταν διπλα στον πατερα του παρακολουθωντας τη διακυβερνηση του κρατους.Οταν καποια φορα ο Φιλιππος απουσιαζε και εφθασαν στην Μακεδονια πρεσβεις του Βασιλια των Περσων, ο νεαρος Αλεξανδρος τους δεχθηκε με ευγενεια και συνεχως τους ρωτουσε για τον Βασιλια της Περσιας, για τον στρατο του, για τον τροπο που ο στρατος πολεμουσε, για τους δρομους στην Ασια, για τους διαφορους λαους που συγκροτουσαν την Αυτοκρατορια, για τα ηθη και τα εθιμα τους.Οι πρεσβεις δεν μπορουσαν να μην εντυπωσιασθουν και να μην θαυμασουν αυτο το προικισμενο παιδι, που η ρητορικη του δεινοτητα και η πολυπραγμοσυνη του τους ειχε καταπληξει.Οι αθλητικες εκδηλωσεις δεν προκαλουσαν το ενδιαφερον του Αλεξανδρου.Οταν καποτε τον προκαλεσαν να λαβει μερος στους Ολυμπιακους Αγωνες - γιατι ηταν πολλυ ταχυς στους δρομους - απαντησε οτι θα συμμετειχε μονο αν οι συναγωνιστες του ηταν βασιλιαδες.Διακρινοταν παντως στις ιππικες ασκησεις.
Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2009
Ίχνη νερού κρυβόταν στις ερήμους της Σελήνης
Η Σελήνη είναι πιο ξηρή από κάθε έρημο στη Γη, τελικά όμως δεν είναι τελείως στεγνή. Τρεις πρόσφατες διαστημικές αποστολές ανίχνευσαν ίχνη υγρασίας, μια εντυπωσιακή ανακάλυψη στην οποία ακόμα και οι υπεύθυνοι των οργάνων δήλωναν δύσπιστοι.
Ίχνη νερού είχαν ανιχνευθεί σε δείγματα που έφεραν από το φεγγάρι οι αποστολές Apollo τις δεκαετίες του '60 και του '70, τότε όμως οι επιστήμονες είχαν απορρίψει τα ευρήματα ως μόλυνση από υγρασία στη Γη. Μέχρι σήμερα, οι πλανητολόγοι νόμιζαν ότι νερό υπάρχει μόνο σε ορισμένους κρατήρες του νότιου πόλου που παραμένουν σε αιώνιο σκοτάδι.
«Ως ένα βαθμό [τα δείγματα] μας είχαν ξεγελάσει» σχολιάζει ο Λάρι Τέιλορ του Πανεπιστημίου του Τενεσί, μέλος μίας από τις τρεις ερευνητικές ομάδες που δημοσιεύουν τα αποτελέσματά τους την Πέμπτη στο κορυφαίο περιοδικό Science.
Οι ερευνητές διασταύρωσαν τα φασματικά δεδομένα από δύο αμερικανικές και μια ινδική αποστολή στη Σελήνη και εκτιμούν ότι δύο λίτρα εδάφους περιέχουν περίπου μια σταγόνα νερού.
«Όταν λέμε 'νερό στη Σελήνη' δεν εννοούμε λίμνες, ωκεανούς ή έστω νερόλακους. Νερό στη Σελήνη σημαίνει μόρια νερού [...] που αλληλεπιδρούν με μόρια βράχων και σκόνης, ειδικά στα ανώτερα χιλιοστά της σεληνιακής επιφάνειας» διευκρίνισε η Κάρλι Πίτερς του Πανεπιστημίου Brown στο Ρόουντ Αϊλαντ, επικεφαλής της πρώτης μελέτης.
Η Πίτερς και οι συνεργάτες της εξέτασαν μετρήσεις του ινδικού σκάφους Τσαντραγιάν-1, το οποίο τέθηκε πέρυσι σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη και σταμάτησε να λειτουργεί πριν από ένα μήνα. Τα όργανα του σκάφους κατέγραψαν απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας στο μήκος κύματος που αντιστοιχει στο χημικό δεσμό ανάμεσα στο οξυγόνο και το υδρογόνο.
Οι μετρήσεις υποδηλώνουν την ύπαρξη νερού (H2O2) και ριζών υδροξυλίου (-OH).
Δύο άλλες ερευνητικές ομάδες επιβεβαίωσαν την ανακάλυψη σε φασματικά δεδομένα που μετέδωσε το αμερικανικό Deep Impact, το οποίο πέρασε κοντά από τη Σελήνη τον Ιούνιο, καθ' οδόν προς ένα κομήτη, αλλά και το επίσης αμερικανικό Cassini, το οποίο πέρασε από το φεγγάρι πριν δέκα χρόνια και τώρα μελετά το σύστημα του Κρόνου.
Τα δεδομένα εξέπληξαν τους επιστήμονες, ωστόσο η πιθανότατα τρία διαστημικές αποστολές να μεταδώσουν τις ίδιες λανθασμένες μετρήσεις είναι πρακτικά μηδενική.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι [το νερό] υπάρχει εκεί. Είναι αδιαμφιβήτητο» εκτίμησε η Δρ Πίτερς.
Η ερευνήτρια εικάζει ότι το νερό είτε έφτασε στη Σελήνη με κομήτες, είτε σχηματίζεται διαρκώς στην επιφάνειά του από ιόντα υδρογόνου που μεταφέρει ο ηλιακός άνεμος.
Περισσότερα στοιχεία για το νερό της Σελήνης αναμένονται από την αποστολή LCROSS της NASA, της οποίας το ένα σκέλος θα συντριβεί ελεγχόμενα στην επιφάνεια του φεγγαριού τον Οκτώβριο σε μια προσπάθεια να εκτινάξει σταγονίδια.
Πάγος ανακαλύφθηκε μέσα σε «εύκρατους» κρατήρες του Αρη
Ουάσινγκτον |
Πάγος είναι γνωστό ότι υπάρχει στους πόλους του πλανήτη, καθώς και μέσα στο υπέδαφος σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη, μέχρι σήμερα όμως δεν είχε εντοπιστεί εκτεθειμένος στην επιφάνεια σε τέτοιες «εύκρατες» περιοχές του πλανήτη.
Η ανακάλυψη σημαίνει ότι «το πρόσφατο κλίμα του Αρη ήταν πιο υγρό από αυτό που βλέπουμε σήμερα» σχολίασε ο Σέιν Μπερν, συνεργάτης της αποστολής MRO και καθηγητής Πλανητικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα.
Πέρυσι, το ραντάρ του Αναγνωριστικού Δορυφόρου είχε εντοπίσει ενδείξεις για παγετώνες θαμμένους κάτω από την επιφάνεια σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη.
Τώρα, ανίχνευσε πάγο νερού μέσα σε πέντε κρατήρες πρόσκρουσης που έχουν μέγεθος από όσο ένα δωμάτιο όσο ένα μικρό σπίτι.
Το λευκό στρώμα πάγου ήταν εμφανέστερο στη διάρκεια του αρειανού χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι μεγάλο μέρος του εξαχνώθηκε, δηλαδή μετατράπηκε απευθείας από στερεό σε αέριο λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας και πίεσης.
Το φασματόμετρο του σκάφους επιβεβαίωσε σε έναν από τους κρατήρες ότι το λευκό υλικό είναι πάγος νερού, και όχι ξηρός πάγος, δηλαδή πάγος διοξειδίου του άνθρακα.
Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2009
ΡΗΤΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΟΦΩΝ
Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2009
Φαρμακολογία και Αστρονομία στην Οδύσσεια
Για πολλούς αιώνες τα ομηρικά έπη θεωρούνταν απλή καταγραφή μύθων των Ελλήνων της προϊστορικής εποχής, έως ότου ο Σλίμαν, στηριζόμενος σε πληροφορίες από την Ιλιάδα, κατόρθωσε να εντοπίσει τα ερείπια της αρχαίας Τροίας. Από την εποχή εκείνη τα ομηρικά έπη αντιμετωπίζονται με περισσότερη προσοχή από τον επιστημονικό κόσμο και αποτελούν πολλές φορές έναυσμα για ερευνητικές προσπάθειες. Ειδικότερα η Οδύσσεια έχει προσελκύσει για περισσότερα από 100 χρόνια το ενδιαφέρον επιστημόνων από πολλούς κλάδους των φυσικών επιστημών, όπως για παράδειγμα η Γεωλογία, η Παλαιοντολογία, η Φαρμακολογία και η Αστρονομία. Ο λόγος είναι ότι η Οδύσσεια περιέχει πληροφορίες για την Εποχή του Σιδήρου, που είναι μεταγενέστερη από την Εποχή του Χαλκού στην οποία αναφέρεται η Ιλιάδα. Ετσι κατά τεκμήριον μεταφέρει μεταγενέστερες και άρα πιο προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις.
Ο πρώτος που προσπάθησε να «διαβάσει» τα ομηρικά έπη με το μάτι ενός επιστήμονα των φυσικών επιστημών φαίνεται ότι ήταν ο Κωνσταντίνος Ζέγγελης, καθηγητής της Χημείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο Ζέγγελης δημοσίευσε στα τέλη του προπερασμένου αιώνα ένα βιβλίο με τίτλο «Η επιστήμη της φύσεως παρ΄ Ομήρω», το οποίο επανεκδόθηκε πρόσφατα από το Πανεπιστήμιο της Πάτρας. Δεν είναι τυχαία η εμπλοκή ενός χημικού σε αυτό το θέμα, αφού στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια αναφέρονται πάμπολλα θέματα που άπτονται της Χημείας. Ενα από τα πιο ενδιαφέροντα αναφέρεται στο αντίδοτο που έδωσε ο Ερμής στον Οδυσσέα για να εξουδετερώσει το μαγικό φίλτρο της Κίρκης, με το οποίο αυτή είχε μεταμορφώσει τους άνδρες του Οδυσσέα σε χοίρους. Ο Ομηρος αναφέρει ότι, καθώς ο Οδυσσέας πήγαινε προς το παλάτι της Κίρκης για να σώσει τους συντρόφους του, τον συνάντησε ο Ερμής, ο οποίος του έδωσε το φυτό «μώλυ», που ήταν το αντίδοτο για το φίλτρο της Κίρκης. Ο Ομηρος δεν δίνει καμία άλλη πληροφορία για αυτό το φυτό, εκτός από το ότι έχει άσπρα άνθη, μαύρη ρίζα και ξεριζώνεται δύσκολα. Η άποψη που έχει επικρατήσει σήμερα είναι ότι το «φίλτρο» της Κίρκης ήταν ένα μείγμα αντιχολινεργικών ουσιών, όπως η ατροπίνη και η σκοπολαμίνη, που προκαλούν παραισθήσεις. Επομένως το μώλυ θα έπρεπε να περιέχει ένα αντιχολινεργικό αντίδοτο. Στη βιβλιογραφία αναφέρονται δύο φυτά που έχουν μαύρη ρίζα, λευκά άνθη και περιέχουν αντιχολινεργικά αντίδοτα: ογάλανθος ο χιονώδηςκαι οελλέβορος. Τα φαρμακολογικά χαρακτηριστικά του γάλανθου ταιριάζουν περισσότερο στη δράση του μώλυ, αλλά ο ελλέβορος έχει μεγαλύτερο
Το σημαντικότερο φυσικά σημείο της Οδύσσειας είναι η επιστροφή του ήρωα στην «Ιθάκη». Το όνομα του νησιού είναι σε εισαγωγικά, επειδή κατ΄ αρχήν δεν είμαστε σίγουροι αν η ομηρική Ιθάκη είναι το νησί που γνωρίζουμε σήμερα με αυτό το όνομα. Αν και η επικρατούσα γενικά άποψη είναι ότι η σημερινή Ιθάκη είναι όντως το νησί του Οδυσσέα, υπάρχουν και «αιρετικές» απόψεις που τοποθετούν την ομηρική Ιθάκη σε άλλα νησιά του Ιονίου Πελάγους. Πιο πρόσφατη είναι αυτή μιας βρετανικής ομάδας, που διαπίστωσε ότι η χερσόνησος της Παλλικής στην Κεφαλλονιά ήταν παλαιότερα ανεξάρτητο νησί και θα μπορούσε, έτσι, να είναι η ομηρική Ιθάκη. Πέρα από την ταυτοποίηση όμως της πατρίδας του Οδυσσέα, πολύ σημαντικό στοιχείο είναι και η χρονολόγηση της ημέρας της επιστροφής του, αφού έτσι μπορεί να διασταυρωθεί με ανεξάρτητο τρόπο η χρονολόγηση της καταστροφής της Τροίας.
Στην Οδύσσεια περιγράφεται με ασυνήθιστα πολλές λεπτομέρειες η τελική φάση της επιστροφής του Οδυσσέα στην Ιθάκη, με βασικότερο στοιχείο το γεγονός ότι την ημέρα που σκοτώνει τους μνηστήρες της Πηνελόπης καταγράφεται και ένα ασυνήθιστο γεγονός, που θεωρείται η αρχαιότερη καταγραφή ολικής ηλιακής έκλειψης. Σε μετάφραση των Καζαντζάκη- Κακριδή ο μάντης Θεοκλύμενος λέει στους μνηστήρες:«Η αυλή πλημμύρισε ίσκιους, που ξεκινούν στα μαύρα Τρίσκοτα να κατεβούν,κι ο γήλιος από τα ουράνια εχάθη, κι άπλωσε βαριά καταχνιά ολούθε!» . Οι ολικές ηλιακές εκλείψεις είναι σχετικά σπάνιο γεγονός σε έναν συγκεκριμένο τόπο, αφού συμβαίνουν κατά μέσον όρο μία φορά κάθε 360 χρόνια. Επομένως, αν περιορίσει κανείς την περιοχή από την οποία η έκλειψη αυτή φαινόταν ως ολική, θα μπορούσε ίσως να εντοπίσει μια «λογική» ημερομηνία για την ημέρα που συνέβη. Στη διαδικασία αυτή υπεισέρχονται και οι υπόλοιπες πληροφορίες που δίνει ο Ομηρος. Κατ΄ αρχήν ο Ερμής ταξιδεύει δυτικά ως την Ωγυγία και, αφού υποδεικνύει στην Καλυψώ να αφήσει τον Οδυσσέα να επιστρέψει στην πατρίδα του, επιστρέφει ανατολικά. Μετά την αναχώρηση του Ερμή ο Οδυσσέας σαλπάρει με το πλοίο του και ακολουθεί τις οδηγίες της Καλυψούς, πλέοντας έτσι ώστε να παρατηρεί τις Πλειάδες και τον αστερισμό του Βοώτη και έχοντας τη Μεγάλη Αρκτο στα αριστερά του. Στη συνέχεια, περνώντας από το νησί των Φαιάκων, φθάνει στην Ιθάκη όταν ο πλανήτης Αφροδίτη είναι ορατός ως Αυγερινός. Αν ταυτοποιήσουμε τον Ερμή με τον ομώνυμο πλανήτη, τότε όλα τα παραπάνω στοιχεία, δηλαδή η απομάκρυνση του Ερμή δυτικά του Ηλίου και η στροφή του προς ανατολάς, η ταυτόχρονη θέση Πλειάδων και Βοώτη πάνω από τον ορίζοντα και η εμφάνιση της Αφροδίτης ως Αυγερινού συμπίπτουν ταυτόχρονα μία φορά κάθε 2.000 χρόνια! Επειδή είναι ήδη γνωστό από τις αρχαιολογικές ανασκαφές της Τροίας πως η καταστροφή της πόλης συντελέστηκε γύρω στο 1190 π.Χ., είναι φανερό ότι αν κοντά σε αυτή τη χρονιά υπήρξε μια τέτοια «σύμπτωση», το γεγονός αυτό δεν μπορεί να σημαίνει τίποτε περισσότερο από μια ανεξάρτητη επιβεβαίωση της χρονολογίας της καταστροφής της Τροίας. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι όντως μία από τις φορές που όλα τα γεγονότα που περιγράφονται στην Οδύσσεια συνέβησαν ταυτόχρονα ήταν την άνοιξη του 1178 π.Χ., οπότε καταλήγουμε σε ένα πολύ ακριβές συμπέρασμα: ο Οδυσσέας σκότωσε τους μνηστήρες της Πηνελόπης στις 16 Απριλίου 1178 π.Χ., οπότε η καταστροφή της Τροίας είχε συμβεί δέκα χρόνια πριν, όσο διήρκεσαν οι περιπέτειες του Οδυσσέα, δηλαδή το 1188 π.Χ. Το συμπέρασμα δεν αλλάζει αν η ομηρική Ιθάκη μετακινηθεί στη χερσόνησο της Παλλικής, επειδή οι δύο τοποθεσίες απέχουν πολύ λίγο μεταξύ τους. Αξίζει να αναφερθεί ότι οκτώ αρχαίοι συγγραφείς, μεταξύ των οποίων ο Πλάτωνας, ο Ερατοσθένης και ο Ηρόδοτος, έχουν δώσει τις δικές τους εκτιμήσεις για τη χρονολογία της καταστροφής της Τροίας, από τις οποίες εντυπωσιακά κοντά στον παραπάνω υπολογισμό πέφτει η εκτίμηση του Ερατοσθένη, που ήταν 1184 π.Χ.!
Ο κ. Χάρης Βάρβογλης είναι καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2009
Η γάτα του Schroedinger και κβαντική θεωρία
Οι παράξενες ιδιότητες της κβαντομηχανικής
Η ιδέα ήταν ανάθεμα μεταξύ άλλων και για τον Einstein. Σε ό, τι αφορά τη μη πραγματική κατάσταση της γάτας του Schroedinger, την είχε απορρίψει, υιοθετώντας ότι θα έπρεπε να υπάρχει κατά βάθος κάποιος ωρολογιακός μηχανισμός (συγκεκαλυμμένες μεταβλητές ή παράμετροι), ο οποίος και κατευθύνει τη θεμελιώδη πραγματικότητα των καταστάσεων. Ξόδεψε πολλά χρόνια προσπαθώντας να επινοήσει διάφορα τεστ τα οποία ίσως αποκάλυπταν αυτή τη θεμελιώδη πραγματικότητα, αλλά πέθανε πριν καταστεί δυνατό να πραγματοποιήσει ένα τέτοιο πείραμα.
Δύο καταστάσεις μπορεί να δημιουργήθηκαν στη μία το ραδιενεργό άτομο αποσυντέθηκε και η γάτα απεβίωσε, ενώ στην άλλη το άτομο δεν αποσυντέθηκε και η γάτα είναι ζωντανή. Μοιάζει σαν επιστημονική φαντασία αλλά πηγαίνει πολύ βαθύτερα από οποιαδήποτε επιστημονική φαντασία και βασίζεται στις μαθηματικές εξισώσεις της κβαντομηχανικής.
Νέα πειράματα ενισχύουν την κβαντική θεωρία
Η συσκευή τους αυτή γίνεται από το νιόβιο, που είναι υπεραγώγιμο στις θερμοκρασίες των 40 millikelvin που χρησιμοποιούνται στο πείραμα, και από οξείδιο του αργιλίου, το οποίο ενεργεί ως εμπόδιο. Μια ασπίδα παλλάδιου και χρυσού προστατεύει τη συσκευή από τις αλληλεπιδράσεις με το περιβάλλον που ειδάλλως θα εμπόδιζε τις κβαντικές υπερθέσεις που μελετώνται στο πείραμα.
Επίλογος
Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου 2009
ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
Μέγας φιλόσοφος της αρχαιότητος. Ο πρώτος που επινόησε την ατομική θεωρία, ή την δέχτηκε από το δάσκαλό του Λεύκιππο, για να τη διαμορφώσει και να την επεκτείνει σε όλα τα φυσικά φαινόμενα, θεμελιώνοντας τη θεωρία επιστημονικά, και ανοίγοντας τις πύλες στις Φυσικές επιστήμες. Γεννήθηκε στα Άβδηρα από πλουσιότατο πατέρα. Το μερίδιο της πατρικής περιουσίας (100 τάλαντα, ποσό τεράστιο), το δαπάνησε σε μακρά ταξίδια, για να ικανοποιήσει την επιστημονική του περιέργεια. Επεσκέφθη, ανάμεσα στις άλλες χώρες, την Αίγυπτο, τη Βαβυλωνία, την Αραβία, την Αιθιοπία. Έμεινε αρκετό χρονικό διάστημα στην Αθήνα, όπου μάλιστα άκουσε το Σωκράτη να συζητά, δίχως όμως να έλθει σε γνωριμία με αυτόν. Δεν ήταν καθόλου φιλόδοξος και προτιμούσε το «λάθε βιώσας». Λέγει ο ίδιο. «Ήλθον γαρ, φησίν, εις Αθήνας και ου τις με έγνωκεν». Επέστρεψε στα Άβδηρα, όπου έζησε βίο ερημίτη, συγγράφοντας, ερευνώντας και διδάσκοντας. Ήταν τόσο δυνατός ο έρωτάς του στην επιστημονική έρευνα, ώστε έλεγε ότι προτιμούσε να βρει μια «αιτιολογία» (δηλαδή την επιστημονική εξήγηση ενός φαινομένου), παρά να του δινόταν ο θρόνος του βασιλείου της Περσίας.
Τα συγγράμματά του τα έγραψε στην ιωνική διάλεκτο, και περιλαμβάνουν όλους τους κλάδους της ανθρώπινης γνώσης: μαθηματικά, φυσική, ιατρική, γεωπονία, ηθική, ποίηση, μουσική, ζωγραφική, γραμματική, αισθητική, φωνητική και πολεμική τέχνη. Ο Δημόκριτος υπεστήριξε ότι το «ον» (το σύμπαν), είναι μεν αιώνιο, αναλλοίωτο και άφθαρτο, ωστόσο δεν είναι «απλούν» όπως πίστευαν οι Ελεάτες φιλόσοφοι, αλλά «πολλαπλούν». Αφού, κατά τον Δημόκριτο, το ον είναι πολλαπλούν, σύγκειται δηλαδή από απειροελάχιστα τεμάχια ύλης (τα άτομα) που είναι αιώνια, άφθαρτα, αναλλοίωτα και αδιάσπαστα, πρέπει αναγκαστικά αυτά να έλθουν σε σχέση προς άλληλα, για να γεννηθεί εκείνο που ονομάζουμε κίνηση.
Τα άπειρα σε αριθμό και σε σχήμα άτομα στροβιλίζονται στο άπειρο, όπως η σκόνη στον αέρα και, καθώς συνωθούνται, σχηματίζουν απείρους κόσμους, (τον «Μέγα Διάκοσμο»), σ' ένα από τους οποίους ανήκει και η Γη. Τα πάντα γίνονται κατά μηχανική αναγκαιότητα. Ο Δημόκριτος δίνει σαφή εξήγηση της γεννήσεως των αστερισμών και υποστηρίζει, ακόμα, πως και η ψυχή αποτελείται από λεία, λεπτά και στρογγυλά άτομα, που το σώμα τα εισπνέει από τον αέρα, δίνοντας έτσι και στον ψυχικό βίο καθαρά υλιστική και μηχανική λειτουργία. Από τα «Ηθικά» του περισώθηκαν 230 αποσπάσματα, τα περισσότερα αποφθέγματα. Μόλις μετά δύο χιλιετηρίδες, ο Βάκων και ο Γκασσαντί, ανέσυραν το γίγαντα Δημόκριτο στην επιφάνεια, και μόνο κατά τον ΙΘ' αιώνα, κατανοήθηκε η υψίστη σημασία της φιλοσοφίας του, η οποία οδήγησε στην ερμηνεία των νόμων του ήχου, του φωτός, της θερμότητας, καθώς και στις χημικές και φυσικές μεταβολές (διάσπαση ατόμου) σε ευρύτατη έκταση. Επί Σωκράτους, η αναζήτηση των φυσικών νόμων για την ερμηνεία και την κατανόηση του όντος, έληξε, για να αναπτυχθεί η φιλοσοφία «της χρήσιμης αρετής» και η πολιτική φιλοσοφία, όπως ο ίδιος ο Δημόκριτος έλεγε.
Ο βίος του σοφού Αβδηρίτη περιβάλλεται από την αχλή του θρύλου και του μυστηρίου, πολλά δε θαυμάσια αναφέρονται, γύρω από τα τελευταία ιδίως χρόνια της ζωής του, από διαφόρους συγγραφείς, όπως η συνάντησή του με τον Ιπποκράτη και ο διάλογος που έλαβε χώρα μεταξύ τους. Όμως, τη γνησιότητα όλων αυτών των βιογραφικών στοιχείων, την αμφισβητεί η κριτική. Πάντως, ένα από τα γνωρίσματα του Δημόκριτου που δεν αμφισβητείται, είναι ότι γελούσε πολύ, και κάθε στιγμή, βλέποντας πόσο μηδαμινά και αστεία ήταν όλα τα σοβαρά και σπουδαία των ανθρώπων, μπροστά στο μεγαλείο του Κόσμου. Γι' αυτό και ονομάσθηκε «Γελασίνος». Και, ακόμα, ότι οι Αβδηρίτες τον λάτρεψαν σαν θεό και, ύστερα από το θάνατό του, του έστησαν χάλκινο ανδριάντα. Πέθανε σε βαθύτατο γήρας.ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ
Οι βασικές έννοιες στην ομοιοπαθητική είναι τέσσερις:
1. Η ομοιοπαθητική προσπαθεί να θεραπεύσει τις ασθένειες ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού.
2. Η θεραπεία επιτυγχάνεται χορηγώντας ομοιοπαθητικά σκευάσματα που παρασκευάζονται από πολύ μικρές ποσότητες ουσιών, που αν χορηγούνταν σε μεγάλες δόσεις σε υγιή άτομα θα προκαλούσαν τα ίδια συμπτώματα που προσπαθούν να θεραπεύσουν (νόμος των ομοίων).
3. Η ομοιοπαθητική θεραπεία είναι εξατομικευμένη. Το κατάλληλο ομοιοπαθητικό σκεύασμα επιλέγεται σύμφωνα με την συνολική εικόνα του ασθενούς, δηλαδή τόσο τα συμπτώματα που παρουσιάζει, όσο και τη συναισθηματική και νοητική του κατάστασή, τον τρόπο ζωής και άλλα.
4. Τέλος, η θεραπεία συμβαίνει με συγκεκριμένο τρόπο από «μέσα προς τα έξω» και «από πάνω προς τα κάτω» (πχ, ένα εξάνθημα μπορεί να μην μειωθεί η έκτασή του μετά από μερικές ημέρες αγωγής, αλλά να «κατέβει» από τον κορμό στα πόδια. Αυτό η εξέλιξη είναι αποδεκτή και περιμένουμε, εν καιρώ, τον πλήρη ίαση).
Στο πρώτο ραντεβού ο ομοιοπαθητικός λαμβάνει ένα μακρύ και αναλυτικό ιστορικό του ασθενούς και είναι το πιο σημαντικό ραντεβού. Συνήθως διαρκεί μιάμιση με δύο ώρες. Τα υπόλοιπα διαρκούν λιγότερο και είναι λιγότερο αναλυτικά και εστιάζονται στις αλλαγές που προκάλεσε η χορήγηση των σκευασμάτων. Τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα είναι φάρμακα και η παραγωγή τους ρυθμίζεται από την Ελληνική Φαρμακοποιία. Βασίζονται κυρίως σε φυσικές πρώτες ύλες και η παρασκευή τους χαρακτηρίζεται από δύο σημαντικά βήματα που δεν εφαρμόζονται στην κλασσική φαρμακοποιία: την διαδοχική αραίωση και την δυναμοποίηση. Θεωρείται ότι τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα δεν έχουν παρενέργειες με την συνήθη έννοια του όρου. Κατά την ομοιοπαθητική θεραπεία μπορούν να εμφανιστούν διάφορα ήπια, βραχύχρονα και αναστρέψιμα συμπτώματα που δεν υπήρχαν, αλλά αυτό συνήθως δεν είναι πρόβλημα. Μία από τις πιο γνωστές περιπτώσεις είναι η ομοιοπαθητική επιδείνωση. Κατά την έναρξη της αγωγής (τις πρώτες 5-10 ημέρες) ένα ποσοστό ασθενών (20-30%) εμφανίζει μια ήπια επιδείνωση των συμπτωμάτων του. Η επιδείνωση είναι σχεδόν πάντα ανεκτή και σε σπάνιες περιπτώσεις η αναστολή της αγωγής για μερικές ημέρες προκαλεί λύση των συμπτωμάτων.
Από την φύση της η ομοιοπαθητική δεν θεραπεύει παθήσεις, αλλά ανθρώπους. Η ομοιοπαθητική θεραπεύει ανθρώπους με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, που περιλαμβάνει αλλεργίες, πονοκεφάλους, ρινίτιδες, άσθμα, άγχος, έλκος, δυσκοιλιότητα και άλλα. Τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα μπορούν να συνδυαστούν με κλασσικά φάρμακα. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως, σύντομα γίνεται κατανοητό ότι η δόση του κλασσικού φαρμάκου μπορεί να μετριαστεί ή και να διακοπεί εντελώς. Ο χρόνος που απαιτείται μέχρι να δράσει το σκεύασμα διαφέρει ανάλογα με την περίπτωση. Σε οξείες παθήσεις μπορεί να πάρει λεπτά ή και ακόμα δευτερόλεπτα. Σε χρόνιες καταστάσεις, δηλαδή σε συμπτώματα που είναι εγκατεστημένα πολλά χρόνια, ίσως χρειαστούν μήνες. Πάντως, από τις πρώτες εβδομάδες περιμένουμε βελτίωση των συμπτωμάτων, αν και μερικές φορές περισσότερη υπομονή μας αποζημιώνει.
Ένα πρόβλημα για πολλούς ασθενείς είναι η διακοπή του καφέ. Η καφεΐνη είναι ένα ισχυρό διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος και η χρήση της πρέπει να είναι περιορισμένη. Παλιότερα οι ομοιοπαθητικοί συνιστούσαν αυστηρή διακοπή του καφέ. Η σύγχρονη εμπειρία δείχνει ότι ένας ελληνικός καφές την ημέρα δεν επηρεάζει συνήθως την αγωγή.
Αν και η ομοιοπαθητική είναι γνωστή για τις θεραπευτικές επιτυχίες σε παθήσεις που θεωρούνται «ανίατες» από την κλασσική ιατρική, έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα και σε συχνές παθήσεις, όπως κοινό κρυολόγημα, πυρετός, γαστρεντερίτιδα, τραυματισμούς, διαστρέμματα, εγκαύματα, επούλωση πληγών και άλλα.