ΤΟ ελαιόλαδο στην αρχαιότητα

Στον Ιπποκράτειο Κώδικα συναντώνται περισσότερες από εξήντα φαρμακευτικές χρήσεις του ελαιόλαδου, με κυριότατη τη χρήση κατά των δερματικών παθήσεων, αλλά και ως αντισυλληπτικό μέσο. Μάλιστα γίνεται σαφής διαχωρισμός του ελαιόλαδου, το οποίο, σε συνδυασμό με το σίτο και τον οίνο, αποτελεί τη βάση της ιπποκρατικής διαιτητικής από άλλα έλαια, όπως του σχίνου, της πικραμυγδαλιάς και της βελανιδιάς.


Στο βιβλίο του «Διαιτητική και Θεραπευτική», ο Ιπποκράτης γράφει για το λάδι: «Οι ασκήσεις στη σκόνη και οι ασκήσεις με λάδι διαφέρουν στο εξής: Η σκόνη είναι κρύα, το λάδι είναι ζεστό. Το χειμώνα το λάδι ευνοεί περισσότερο την ανάπτυξη, γιατί εμποδίζει την ψυχρότητα να απομακρυνθεί από το σώμα. Το καλοκαίρι το λάδι με την παραγωγή λιώνει τη σάρκα καθώς αυτή ζεσταίνεται λόγω εποχής Η εντριβή με λάδι και νερό μαλακώνει το σώμα και δεν το αφήνει να ζεσταθεί υπερβολικά».

Με ζεστό ελαιόλαδο αλείφονταν οι γυναίκες που απέβαλαν, και κυρίως σε περιπτώσεις προχωρημένης εγκυμοσύνης ενώ σε περιπτώσεις μητρορραγίας δινόταν ένα μείγμα από βρασμένα φύλλα άγριας ελιάς μέσα σε ξίδι. Για τη διευκόλυνση του τοκετού προτείνει παρασκεύασμα που « φτιάχνετε και με ρετσίνι τερμίνθου (κοκορεβιθιάς), μέλι και λάδι διπλάσιο σε ποσότητα από τα προηγούμενα και αρωματικό κρασί», το οποίο και πρέπει να πιει η επίτοκος.

’λλες εφαρμογές του ελαιόλαδου που αναφέρονται από τον Ιπποκράτη ήταν στη θεραπεία των χρόνιων πυρετών, των μικρών πληγών, των διηθημάτων, όπως οι καλόγεροι και τα αποστήματα, των ερεθισμένων ούλων, καθώς και στη διατήρηση της λευκότητας των δοντιών και ως αντίδοτο σε περιπτώσεις ελαφρών δηλητηριάσεων.

Ο Πλούταρχος στα «Ηθικά» του αναφέρεται στη θεραπεία της μαστίτιδας με νερό και λάδι «υδρέλαιο».

Ιπποκράτης

Για την αρχαία θεραπευτική το εκλεκτότερο εξ όλων των ελαιόλαδων ήταν αυτό που έδινε η αγριελιά, το οποίο ήταν και λίγο σπάνιο, καθώς και το ελαιόλαδο της πρώτης συμπίεσης (ομφάκινον), που λαμβάνεται με την «απαλή» σύνθλιψη της ελιάς και χωρίς την παρεμβολή ζεστού νερού. Κατά τον Πλίνιο, το λάδι αυτό λαμβάνεται πρώτον πιέζοντας την ελιά όταν είναι ακόμη άσπρη (άγουρη), και δεύτερον όταν η ελιά αρχίζει να αλλάζει χρώμα χωρίς να έχει, ωστόσο, ωριμάσει. Το πρώτον ομφακικόν είναι λευκό, το δεύτερο πράσινο. Το δεύτερο κάνει καλό στα ούλα και είναι εξαίρετο για να διατηρηθούν τα δόντια λευκά.

Στις επιγραφές του φημισμένου Ασκληπιού της Λεβήνας, στην Κρήτη, όπου λατρευόταν η Υγιεία Σώτειρα, αναφέρεται ότι «ο θεός έδωσε μια οδηγία να τοποθετηθεί πάνω στο στρείδι το όστρακο, αφού καεί και τριφτεί για να γίνει λείο με λάδι αρωματισμένο με ρόδα και μολόχα με λάδι ». Στο ιερό του Ασκληπιού χρησιμοποιούσαν το έλαιον για να παρασκευάσουν ειδικές αλοιφές και ιάματα.

Ροφήματα, τέλος, από φύλλα και άνθη ελιάς χρησιμοποιήθηκαν ως κρύο κολλύριο για τα ερεθισμένα μάτια αλλά και για το έλκος του στομάχου. Για καλλωπισμό και υγιεινή

Καθαρισμός και περιποίηση αθλητή. Ως μέσον καλλωπισμού το ελαιόλαδο είναι γνωστό από τις πινακίδες της Γραμμικής Β Γραφής. Το λάδι που προοριζόταν για την ατομική καθαριότητα ήταν καλής ποιότητας και συχνά αρωματισμένο με βότανα και αρωματικά φυτά. Σε εποχές που δεν υπήρχαν ούτε σαπούνια ούτε υλικά καθαρισμού και σωματικής υγιεινής το λάδι φαίνεται να διαδραματίζει και σε αυτόν τον τομέα πρωτεύοντα ρόλο. Σε μια πρόσφατη μελέτη υπολογίστηκε ότι το λάδι που χρειαζόταν ετησίως στα πλούσια σπίτια της αρχαίας Αθήνας ήταν 200-300 κιλά, ποσότητα σημαντική αν λάβει κανείς υπ όψη του την αποδοτικότητα των ελαιοδέντρων αλλά και τις τεχνολογικές δυνατότητες εξαγωγής του λαδιού.

Στην περιποίηση του σώματος χρησιμοποιούσαν τα ειδικά αρωματισμένα λάδια αλλά και τα αρώματα που είχαν ως βάση το ελαιόλαδο. Οι θεές του Ολύμπου χρησιμοποιούσαν ένα είδος «αλοιφής» από λάδι ελιάς, το οποίο πίστευαν ότι είχε θαυματουργικές ιδιότητες για το σώμα. Στην Ιλιάδα, για παράδειγμα, η Ήρα αλείφει το σώμα της με ένα αρωματικό ελαιόλαδο. Κι ενώ οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν αρωματικά λάδια, οι άντρες περιορίζονταν στο «καθαρό» αγνό λάδι, για τον καθαρισμό και την υγιεινή.

Καθαρισμός και περιποίηση αθλητή. Σε ό,τι αφορά την υγιεινή του σώματος, οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι είναι ίσως οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν το ελαιόλαδο για την επάλειψη των μυών, ώστε να τους διατηρούν ελαστικούς. Οι αθλητές και οι έχοντες ανώτερη κοινωνική θέση χρησιμοποιούσαν το λάδι και για την καθαριότητα του σώματός τους, το οποίο μετά την επάλειψη απομάκρυναν με τη βοήθεια της «στλεγγίδας», ένα ειδικό εργαλείο, και μαζί με αυτό τις σκόνες και τον ιδρώτα.

Ο Δημόκριτος έδινε μεγάλη σημασία στην επάλειψη του σώματος με λάδι για τη διατήρηση της υγείας. Όταν μάλιστα τον ρωτούσαν πώς μπορεί να είναι κανείς υγιής απαντούσε: «Μουσκεύοντας το εσωτερικό με μέλι και το εξωτερικό με λάδι».

Ο στρατηγός Αννίβας γνώριζε ότι το λάδι το λάδι ξεκουράζει όλο το σώμα, γι αυτό, μέσα στο χειμώνα, στις όχθες του ποταμού Τρεβία, διέταξε τους στρατιώτες του, πριν τη μάχη κι αφού φάνε καλά, να τριφτούν στη συνέχεια με ελαιόλαδο.

Στην Ιλιάδα, ο Οδυσσέας μαζί με το Διομήδη πλένονται πρώτα με ζεστό νερό και αμέσως μετά αλείφονται με λάδι. Στην Οδύσσεια παρακολουθούμε το λουτρό του Τηλέμαχου στη Σπάρτη, όπου, αφού τον έπλυναν, άλειψαν το σώμα του με ελαιόλαδο.

Σε άλλες πηγές διαβάζουμε ότι οι Έλληνες άλειφαν όχι μόνο τις χαίτες των αλόγων τους με λάδι αλλά και τα δικά τους μαλλιά, κυρίως οι γυναίκες, συχνά και τα ίδια τους τα ρούχα. Στις «Εκκλησιάζουσες», για παράδειγμα, του Αριστοφάνη, μια νεαρή γυναίκα ζητά από μιαν άλλη να πλησιάσει και να μυρίσει τα μαλλιά της που μόλις είχε αλείψει με αρωματικό ελαιόλαδο.

Όσο για τη χρήση του ελαιόλαδου στο γυάλισμα των ρούχων, αυτό δεν αποκλείεται να συνδέεται με τις τεχνικές που εφάρμοζαν οι αρχαίοι Έλληνες, και που βασίζονταν στα εκχυλίσματα διαφόρων φυτών, ενώ στον Ιπποκράτη γίνεται αναφορά επάλειψης των ρούχων με λάδι ακόμη και θεραπευτικούς λόγους.

Read more »

Ο φάρος της Αλεξάνδειας

Όλα ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν τεράστιοι όγκοι μπετόν ρίχτηκαν στη θάλασσα, στο ανατολικό λιμάνι της Aλεξάνδρειας, για να προστατεύσουν από τα κύματα της Mεσογείου το φρούριο που έκτισε στο νησί Φάρος το 1477 ο Mαμελούκος Σουλτάνος Kάϊτ-μπέης, πάνω στα θεμέλια του αρχαίου φάρου.

H κινηματογραφίστρια Aσμά Eλ Mπακρί ανατρίχιασε στη θέα των ογκόλιθων που απειλούσαν να θάψουν για πάντα ένα σημαντικό μέρος της παγκόσμιας ιστορικής κληρονομιάς. Oι ογκόλιθοι είχαν "καθίσει" πάνω σε αρχαιότητες.

Έτσι, τον Oκτώβριο του 1994, έξι Γάλλοι και έξι Aιγύπτιοι δύτες άρχισαν τις υποβρύχιες έρευνες για τον εντοπισμό και την καταγραφή τμημάτων από μνημεία και κτίρια της αρχαίας Aλεξάνδρειας. Σφίγγες, οβελίσκοι, και αγάλματα-κολοσσοί μαρτυρούν το παρελθόν ενός λαμπρού οικονομικού, πολιτιστικού και θρησκευτικού κέντρου της Mεσογείου. Πολλές από τις έντεχνα σμιλεμένες πέτρες αποτελούσαν τμήματα του ενός από τα Eπτά Θαύματα της Aρχαιότητας, του Φάρου της Aλεξάνδρειας.

Tι γνωρίζουμε αλήθεια, γι' αυτό το οικοδόμημα, που επί αιώνες αποτελούσε το στίγμα της πόλης και οδηγούσε με ασφάλεια τα πλοία στο λιμάνι της; Aπό την εποχή του Oμήρου (8ος π.X. αιώνας) και ίσως από παλαιότερα, το μικρό νησί Φάρος, με το φυσικό λιμάνι του, χρησιμοποιείτο από ξένους εμπόρους ως ασφαλής σταθμός των πλοίων κατά τη διαδρομή τους προς τον Kανωβικό βραχίονα του Nείλου, όπου συναντούσαν Aιγυπτίους εμπόρους που είχαν κατεβεί το μεγάλο ποταμό.

H πόλη της Aλεξάνδρειας θεμελιώθηκε το 331 π.X. από το Mέγα Aλέξανδρο και, χάρη στην προνομιακή της θέση, άρχισε να εξελίσσεται γρήγορα. Δύο, όμως, ήταν τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν τα προσεγγίζοντα από τη Mεσόγειο πλοία: οι χαμηλές ακτές της που δεν τα βοηθούσαν να βρουν λιμάνι και οι ξέρες γύρω από το νησί Φάρο που τα τσάκιζαν όταν είχε τρικυμία.

O παιδικός φίλος του Aλέξανδρου και Διοικητής της Aιγύπτου Πτολεμαίος A' κατάλαβε γρήγορα ότι χρειάζονταν ένα ψηλό οικοδόμημα και κάποιος μηχανισμός που θα διευκόλυνε τα πλοία να εντοπίζουν την πόλη και να εισέρχονται στο λιμάνι με ασφάλεια. Tο οικοδόμημα κατασκευάσθηκε πάνω στο νησί Φάρο, από το οποίο έχουν πάρει έκτοτε το όνομά τους οι φάροι.

H ανέγερση του φάρου άρχισε το 285 π.X. περίπου και τελείωσε το 279 π.X. Oι μαρτυρίες των ιστορικών διίστανται όσον αφορά στο ύψος του. O πιο αξιόπιστος υπολογισμός βασίζεται στη φωτοβολία. O Iουδαίος ιστορικός Iώσηπος αναφέρει ότι ο φάρος ήταν ορατός από απόσταση 300 σταδίων, δηλαδή 30 σημερινών ναυτικών μιλίων.

Aπό αυτό συμπεραίνουμε ότι το ύψος του πρέπει να ήταν περίπου 150 μέτρα. Aραβικές μαρτυρίες μας δίνουν μια εικόνα του τριώροφου φάρου. Tο ισόγειο ήταν μαρμάρινο με τετράγωνη κάτοψη, ο πρώτος όροφος με οκτάγωνη και ο δεύτερος με κυκλική. Aπό πάνω βρισκόταν η φωτεινή πηγή και στην κορυφή ένα άγαλμα του Ποσειδώνα, ύψους 7 μέτρων.

Tο ισόγειο του κτιρίου είχε πολλά παράθυρα και περιελάμβανε 300 περίπου δωμάτια για τη φρουρά και τους τεχνικούς, καθώς και μεγάλες αποθήκες για τα ξύλα που έκαιγε ο φάρος. Στο κέντρο του οικοδομήματος υπήρχε κατακόρυφο κλιμακοστάσιο με δύο ελικοειδείς ράμπες, αρκετά φαρδιές για να περνά ένα φορτωμένο ζώο, και κάποιες μηχανικές διατάξεις που ανέβαζαν ξύλα στην κορυφή του. Oι σκάλες είχαν άπλετο φυσικό φωτισμό από φεγγίτες στους εξωτερικούς τοίχους.

Aπό αφηγήσεις της εποχής, ξέρουμε ότι ο φάρος είχε κάποιο κάτοπτρο που χρησίμευε για να αντανακλά μία φλόγα από ρητινούχα ξύλα. Tην ημέρα ο φάρος φαινόταν κυρίως από τον καπνό του. Oρισμένες αφηγήσεις περιγράφουν το κάτοπτρο σαν να ήταν από γυαλί και μάλιστα σε κοίλο σχήμα. O θρύλος λεει ότι, όταν κοίταζες μέσα στο κάτοπτρο του φάρου, μπορούσες να δεις πλοία που ήταν πολύ μακριά και δεν φαίνονταν με γυμνό μάτι. Ή ότι το κάτοπτρο μπορούσε να συγκεντρώσει το φως του ήλιου και να κάψει εχθρικά πλοία από μεγάλη απόσταση. Λέγεται, ότι ο Aρχιμήδης είχε σχεδιάσει την οπτική συσκευή του φάρου.

O φάρος είχε κι άλλα θαυμαστά μηχανήματα. Στην κορυφή του πύργου, το άγαλμα του Ποσειδώνα είχε ένα πολύπλοκο μηχανισμό, που του επέτρεπε να περιστρέφεται και να ανεβοκατεβάζει το χέρι δείχνοντας τη θέση του ήλιου μέρα νύχτα. Ένα άλλο άγαλμα ανήγγελλε με μελωδικούς τόνους τις ώρες της ημέρας, όπως τα ρολόγια των μεσαιωνικών μοναστηριών που δεν είχαν καντράν και δείκτες. Λέγεται ακόμα, ότι υπήρχε το άγαλμα ενός Tρίτωνα που ηχούσε δυνατά συναγερμό τη στιγμή που κάποιος εχθρικός στόλος σήκωνε άγκυρα, ακόμα κι αν βρισκόταν μέρες μακριά, ενώ άλλοι Tρίτωνες έφεραν σάλπιγγες που με τον ήχο τους βοηθούσαν τα πλοία να προσεγγίζουν το λιμάνι όταν υπήρχε ομίχλη.

Όλα αυτά θα μας φαίνονταν απίστευτα αν δεν είχε σωθεί μέχρι σήμερα ένα νόμισμα της εποχής του Pωμαίου Aυτοκράτορα Mάρκου Aυρήλιου, που απεικονίζει το άγαλμα του Ποσειδώνα και τους Tρίτωνες. Δεκαέξι αιώνες άντεξε ο φάρος τις τρικυμίες της ανοικτής θάλασσας και τους συχνούς μεγάλους σεισμούς. Eίχαν επανειλημμένα γίνει προσπάθειες για την επισκευή των ζημιών και τη συντήρηση του λαμπρού αυτού οικοδομήματος μέχρι το πρώτο μισό του 14ου αιώνα, οπότε καταστράφηκε ολοσχερώς εξ' αιτίας μάλλον, ισχυρότατου σεισμού. Έτσι, τα "κομμάτια" του ενός από τα Eπτά Θαύματα του Kόσμου σκορπίστηκαν στο βυθό της Aλεξανδρινής θάλασσας, για να ξανάρθουν στο φως στις μέρες μας.

Read more »

Ο μέγας διανοητής Παύλος Σαντορίνης

Ο Παύλος Σαντορίνης του Ελευθερίου υπήρξε ομότιμος καθηγητής του Ε. Μ. Πολυτεχνείου και σύγχρονος Έλληνας εφευρέτης. Γεννήθηκε τον Ιούνιο του 1893 στην Οδησσό της Ρωσίας και απεβίωσε το 1986 στην Αθήνα. Σπούδασε στην Ελβετία (1905-1919) στο Πολυτεχνείο και Πανεπιστήμιο στη Ζυρίχη και στη συνέχεια αναδείχθηκε τακτικός καθηγητής και διευθυντής των εργαστηρίων της Φυσικής ΙΙ του Ε. Μ. Πολυτεχνείου. Ήταν επιστήμονας και ερευνητής πολλών περιοχών της επιστήμης και ιδιαίτερα στη Στατιστική, Υδραυλική, στην έρευνα των φυσικών πηγών ενέργειας ενώ εκτέλεσε πολλές πρωτοποριακές κατασκευές τσιμέντου (1919-1925). Έγινε διεθνώς γνωστός κατά τις παραμονές του Β΄ παγκοσμίου πολέμου για την προσπάθειά του σε πολλές επινοήσεις και κατασκευές, σημαντικότερες των οποίων ήταν:
Η επινόηση και κατασκευή του απορροφομικρομετρικού ζυγού, που θεωρήθηκε ο ευπαθέστερος ζυγός της Φυσικής. Για την επινόησή του αυτή βραβεύτηκε το 1935 από την Ακαδημία του Παρισιού.
Επινόησε και κατασκεύασε πρώτος το "ελληνικό ραντάρ", εμβέλειας 130 χλμ. και που αργότερα αποδείχθηκε ως το πρώτο εκατοστομετρικό ραντάρ του κόσμου, (1936-1939).
Επίσης το 1936 επινόησε και κατασκεύασε τον "ραδιοπυροσωλήνα", που 8 χρόνια αργότερα, το 1944 εφευρέθηκε από τους Αμερικανούς και που τον ονόμασαν τότε το "2ο μυστικό όπλο της Αμερικής".
Το 1942 εφεύρε (του αναγνωρίσθηκαν δύο πρωτοπορίες - προνόμια) τον ηλεκτρονικό εγκέφαλο "Η" ως αυτόματος πιλότος πυραύλου κατ΄ εναντίον άλλου εχθρικού. Την ίδια περίπου διάταξη της επινόησης αυτής εφεύραν οι Αμερικανοί 9 χρόνια μετά, το 1951 όπου και από τότε έχει ευρεία εφαρμογή.
Επίσης ανακάλυψε νέα φυσικά φαινόμενα στο χώρο των ηλεκτρομαγνητικών μικροκυμάτων (1936-1940).
Ακόμα υπήρξε ο πρώτος που διατύπωσε τη γενική απαγορευτική αρχή σχετικά με το κατώτατο όριο χρονικής διάρκειας ενός παρατηρητέου φυσικού φαινομένου (1958).
To 1968 διατύπωσε τη θεωρία των "πολλαπλών διαδοχικών μικροεκρήξεων του Σύμπαντος" όπου σύμφωνα με τη θεωρία αυτή το Σύμπαν δεν προήλθε από μια πρωταρχική έκρηξη του συνόλου της ύλης του Σύμπαντος, αλλά από την εμφάνιση ενός πρωταρχικού απειροστών διαστάσεων σωματιδίου (ένα είδος κβάντουμ του Σύμπαντος) που με μικρές διαδοχικές πυρηνικές εκρήξεις δημιούργησε αβίαστα για πρώτη φορά την εικόνα του Σύμπαντος όπως είναι γνωστή σήμερα. Έτσι μ΄ αυτή τη θεωρία ο Π. Σαντορίνης ανέτρεψε βασικούς νόμους της Φυσικής όπως την "Αρχή διατήρησης της ενέργειας" καθώς και το "Δεύτερο αξίωμα της θερμοδυναμικής".
Το 1974 διατύπωσε μια νέα αρχή της "Φθίνουσα εντροπίας του Σύμπαντος".
Παράλληλα με τα παραπάνω ασχολήθηκε επίσης με τη φιλοσοφική ερμηνεία βασικών θεμάτων της σύγχρονης Φυσικής. Έτσι από το 1968 κατέληξε σε μια δική του νέα θεωρία ισόνομης συγκυριαρχίας του παράγοντα "Πνεύμα" ως τον τέταρτο παράγοντα του Σύμπαντος παράλληλα με το φυσικό συνεχές "Χώρος" - "Χρόνος" - "Ύλη". Περικοπές αυτών των εργασιών του έχουν αναφερθεί επανειλημμένα και εκτενώς σε ξένα επιστημονικά περιοδικά και συγγράμματα.

Η διεθνής αναγνώριση του Παύλου Σαντορίνη αποδείχθηκε από το γεγονός ότι υπήρξε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας των Επιστημών της Τουλούζης (1961), ενεργό μέλος της Ακαδημίας των Επιστημών της Ν. Υόρκης (1961) και εταίρος της ίδιας από το 1965. Επίσης εταίρος της Royal Society of Arts του Λονδίνου (1972) καθώς και επίτιμος Πρόεδρος του 7ου Φιλοσοφικού Συνεδρίου της Νίκαιας Γαλλίας (1969). Έλαβε πλείστα επιστημονικά Βραβεία μεταξύ των οποίων το Μετάλλιο Fermat της Ακαδημίας Επιστημών της Τουλούζης (1961), Μετάλλιο Vermeil Ερευνών και Εφευρέσεων (Παρίσι 1968), Μετάλλιο Vermeil της Προόδου (Παρίσι 1969) κ.ά. Επίσης παρασημοφορήθηκε από τρεις Βασιλείς των Ελλήνων (Γεώργιο Β΄, Παύλο και Κωνσταντίνο Β΄) με τον Ταξιάρχη Γεωργίου Α΄, του Φοίνικα κ.ά.

Ο Παύλος Σαντορίνης μιλούσε επίσης αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά και ρωσικά και ήταν εν ζωή μόνιμος κάτοικος Αθηνών.

Read more »

Λυκούργος

Η πολιτειακή οργάνωση της Σπάρτης, αγγίζει τα όρια μιας μυθοπλασίας. Ως πρώτος νομοθέτης και θεμελιωτής του πολιτικού συστήματος, φέρεται ο Λυκούργος, ένα πρόσωπο κατά πολλούς ανύπαρκτο.Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη ο Λυκούργος έζησε κατά την εποχή όπου τελέστηκε η πρώτη Ολυμπιάδα (776 π.Χ.). Κυρίαρχο γνώρισμα του νομοθετικού έργου του, είναι ότι δεν εισήγαγε πληθώρα νόμων, αλλά θεσμών, με τη λογική ότι οι νόμοι μεταβάλλονται με το πέρασμα του χρόνου ανάλογα με τις συνθήκες. Αντίθετα οι θεσμοί, οι παραδόσεις απλούστερα, ενσωματώνονται στον τρόπο ζωής των ανθρώπων και έχουν αιώνια ισχύ. Σύμφωνα με τον Πίνδαρο ο Λυκούργος πήρε θεϊκή εντολή για να συγγράψει τους νόμους του, συμβουλευόμενος το Μαντείο των Δελφών. Η Πυθία τον διαβεβαίωσε πως οι νόμοι του ήταν άριστοι. Σύμφωνα με την παράδοση, προτού αναχωρήσει για το ταξίδι του αυτό όρκισε τους πολίτες να συνεχίσουν να τηρούν τους νόμους του, τουλάχιστον μέχρι να επιστρέψει. Όταν έλαβε την επιβεβαίωση που επιθυμούσε, αποφάσισε να μην επιστρέψει ποτέ στην πόλη. Υπέβαλε τον εαυτό του σε ασιτία, και λίγο πριν πεθάνει όρκισε τους υπηρέτες του να σκορπίσουν την τέφρα του στον άνεμο. Έτσι δεν επέστρεψε ποτέ, ούτε ζωντανός ούτε νεκρός στη Σπάρτη, και οι πολίτες, πιστοί στον όρκο τους δεν άλλαξαν ποτέ τους νόμους του.

Μεγάλη Ρήτρα και  Ευνομία

Οι νόμοι του Λυκούργου, γνωστοί με το όνομα «Μεγάλη Ρήτρα»,εισήγαγαν στην πόλη της Σπάρτης τη λεγόμενη «Ευνομία», απόρροια της οποίας ήταν ο ιδιαίτερος τρόπος ζωής τους. Η τελευταία σχηματοποιεί μια μορφή δημοκρατίας, η οποία βασίζεται στην απόλυτη ισότητα ανάμεσα στους «Ομοίους»: ισότητα κοινωνική, ισότητα στα συσσίτια (άρα ισότητα πλούτου), ισότητα στα πλαίσια της οπλιτικής φάλαγγας. Βεβαίως η Σπάρτη δεν ήταν μια μορφή δημοκρατίας με την έννοια της αντίστοιχης αθηναϊκής. Ορθότερα πρόκειται για ένα μεικτό πολίτευμα, στο οποίο κυβερνά μια αριστοκρατία. Η δημοκρατία-ισότητα περιορίζεται ανάμεσα σε όσους είχαν το δικαίωμα να ονομάζονται πολίτες–οπλίτες. Στο πλευρό αυτών συνυπάρχουν η βασιλεία (δύο βασιλείς), η ολιγαρχία (γερουσία) και η τυραννία (έφοροι).

Τα δε δικαιώματα του πολίτη δεν παρέχονται απλά λόγω κληρονομικότητας: κάθε νεαρός άνδρας έπρεπε να αποδείξει εμπράκτως με το ήθος του ότι άξιζε να τα κατέχει, ολοκληρώνοντας επιτυχώς μια αυστηρή εκπαιδευτική διαδικασία, εναρμονιζόμενος παράλληλα με τον πατροπαράδοτο λιτό τρόπο ζωής των Λακώνων. Το ίδιο το γεγονός ότι τα πολιτικά δικαιώματα δεν παρέχονταν στον οποιοδήποτε τυχάρπαστο, είχε σαν στόχο να οδηγήσει το Σπαρτιάτη στην επίγνωση της σημαντικότητας των προνομίων του, αλλά και στην κατανόηση πως από αυτά πήγαζε και μια σειρά από υποχρεώσεις. Κατ' επέκταση η νομοθεσία διαμόρφωνε και την ηθική των πολιτών, η οποία εκφραζόταν ως αποστροφή στα πλούτη και τις περιττές πολυτέλειες, ως φιλοπατρία και γενναιότητα στη μάχη, καθώς και ως στρατιωτικό ήθος. Η επίδειξη δειλίας στη μάχη, θεωρούταν η χείριστη ατιμωτική πράξη, με ποινή την απώλεια του δικαιώματος διεκδίκησης αξιωμάτων, αλλά και την κοινωνική κατακραυγή. Το ενδιαφέρον των πολιτών συνέκλινε αποκλειστικά σε μια αρετή, την πολεμική, προσανατολισμός που ίσως μπορεί να ερμηνευτεί λαμβάνοντας υπόψη τη δωρική καταγωγή των Σπαρτιατών, καθώς και τον αρχαίο φόβο μπροστά στο ενδεχόμενο της επανάστασης των ειλώτων.

Οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις του Λυκούργου ήταν:

* H σιδερένια πειθαρχία των πολιτών κι η κοινή μόρφωση των αγοριών και των κοριτσιών καθώς κι η σκληραγώγησή τους από την παιδική ηλικία.

* Η απαγόρευση της χρήσης ασημένιων και χρυσών νομισμάτων, αλλά μόνο σιδερένιων, για να είναι βαριά και να δυσκολεύουν τους Σπαρτιάτες στη μεταφορά τους.

* Η υποχρέωση της υποταγής των νεότερων στους γεροντότερους, καθώς κι άλλες σχετικές με τη διακυβέρνηση της πολιτείας.


Αυτοί οι θεσμοί στάθηκαν οι θεμελιώδεις αρχές του σπαρτιατικού πολιτεύματος.

Read more »

Αποδείξεις για τη μαθηματική κατασκευή της Ελληνικής γλώσσας.

Από τον μαθηματικό και συγγραφέα Λευτέρη Αργυρόπουλο.

Η Ελληνική γλώσσα είναι η μητέρα όλων των γλωσσών της γής, δηλαδή είναι η γλώσσα των γλωσσών. Σε αντίθεση με τις άλλες γλώσσες, η Ελληνική γλώσσα είναι μία υπέροχη μαθηματική δημιουργία και ως μαθηματική κατασκευή είναι κατά συνέπεια και μουσική γλώσσα. Κατά την εποχή του Πυθαγόρα, αλλά και προγενέστερα από αυτόν, οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα σύμβολα των γραμμάτων για να συμβολίζουν τους αριθμούς. Πρέπει να αναφέρουμε ότι η Ελληνική γλώσσα αποτελείται από 28 σύμβολα και 27 αριθμητικές θέσεις. Αναλυτικά, τα 28 αυτά σύμβολα είναι τα εξής:
Α=1
Β=2
Γ=3
Δ=4
Ε=5
F=6
S΄= 6
Ζ=7
Η=8
Θ=9
Ι=10
Κ=20
Λ=30
Μ=40
Ν=50
Ξ=60
Ο=70
Π=80
Q=90
Ρ=100
Σ=200
Τ=300
Υ=400
Φ=500
Χ=600
Ψ=700
Ω=800
ΣΑΜΠΙ=900

Το σύμβολο F ονομάζεται δίγαμμα, το S΄ στίγμα, ενώ το Q ονομάζεται κόππα και το σαμπί είναι ένα π στραμμένο προς τα δεξιά κατά 45 μοίρες.


Σύμφωνα με το προηγούμενο σύστημα αριθμήσεως, κάθε λέξη έχει ένα και μόνο ένα άθροισμα, το οποίον ονομάζεται λεξάριθμος. Έτσι, ο λεξάριθμος της λέξεως ΛΕΞΑΡΙΘΜΟΣ είναι:
ΛΕΞΑΡΙΘΜΟΣ = 30+5+60+1+100+10+9+40+70+200 = 525. Η λέξη ΛΕΞΑΡΙΘΜΟΣ είναι σύνθετη και παράγεται από τις λέξεις ΛΕΞΙΣ και ΑΡΙΘΜΟΣ, είναι δηλαδή ο αριθμός της κάθε Ελληνικής λέξεως, σύμφωνα με το Ελληνικό σύστημα αριθμήσεως.


Όταν δύο λέξεις ή προτάσεις έχουν τον ίδιο λεξάριθμο, τότε λέμε ότι έχουμε λεξαριθμική ισοψηφία ή ταυτότητα μεταξύ αυτών.


Οι περισσότεροι λεξάριθμοι κυμαίνονται μεταξύ των αριθμών 200 και 1800, ενώ γενικά οι αριθμητικές τους τιμές βρίσκονται μεταξύ του 1 και του 5000. Έτσι, είναι μικρή η πιθανότητα για δύο λέξεις να έχουν τον ίδιο λεξάριθμο και δεν μπορεί να θεωρηθεί ως σύμπτωση το γεγονός της ισοψηφίας.
Οι λέξεις ΣΦΑΙΡΙΚΟΣ και ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ έχουν τον ίδιο λεξάριθμο, διότι:
ΣΦΑΙΡΙΚΟΣ = 200+500+1+10+100+10+20+70+200 = 1111
ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ = 9+5+40+5+30+10+800+4+8+200 = 1111

Η ερμηνεία της προηγούμενης λεξαριθμικής ταυτότητος είναι προφανής, διότι ο ΣΦΑΙΡΙΚΟΣ είναι ο ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ μαθηματικός μηχανισμός της δημιουργίας της ύλης, δεδομένου του γεγονότος ότι τα υποατομικά σωματίδια της ύλης είναι σφαιρικά, αλλά ακόμη και οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος έχουν σφαιρικό σχήμα.

Οι λέξεις ΦΩΤΟΝΙΟΝ και ΚΥΜΑΤΟΕΙΔΩΣ ισοψηφούν με τον αριθμό 1850, δηλαδή
ΦΩΤΟΝΙΟΝ = ΚΥΜΑΤΟΕΙΔΩΣ = 1850,
γεγονός που δηλώνει ότι η Ελληνική γλώσσα γνωρίζει ότι το ΦΩΤΟΝΙΟΝ διαδίδεται ΚΥΜΑΤΟΕΙΔΩΣ εις τον τρισδιάστατον χώρον. Πράγματι, έχει αποδειχθεί ότι όχι μόνον το ΦΩΤΟΝΙΟΝ διαδίδεται ΚΥΜΑΤΟΕΙΔΩΣ, αλλά επιπλέον οι κυματοειδείς καμπύλες της διαδόσεως του φωτονίου είναι ημιτονοειδείς.


Μία από τις μεγαλύτερες αποδείξεις του γεγονότος ότι η Ελληνική γλώσσα είναι μαθηματική λαμβάνεται από την λεξαριθμική εξαγωγή του αριθμού π=3,14... .
Γνωρίζουμε ότι ο αριθμός π ορίζεται σαν το πηλίκον του μήκους της περιφερείας ενός κύκλου προς τη διάμετρο αυτού. Πρέπει να τονίσουμε ότι το σύμβολον π προέρχεται από το αρχικόν γράμμα της λέξεως πηλίκον, διότι το π δεν είναι τίποτε άλλο παρά το πηλίκον του μήκους της περιφερείας του κύκλου ως προς τη διάμετρό του. Εάν σχηματίσουμε το πηλίκον των λεξαρίθμων
(ΜΗΚΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΥ)/ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ, παρατηρούμε ότι αυτό ισούται με τον αριθμό 3,14 !!! με ακρίβεια τριών ψηφίων. Πράγματι έχουμε:
ΜΗΚΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΥ = 338+1016+940 = 2294
ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ = 730, επομένως 2294/730=3,1424657534...!!!


΄Ομως υπάρχει και συνέχεια, η οποία δείχνει ότι η λεξαριθμική εξαγωγή του π δεν ειναι τυχαία. Η συνέχεια είναι η λεξαριθμική εξαγωγή του χρυσού αριθμού. Αυτή έχει ως εξής:
Από τα μαθηματικά γνωρίζουμε ότι Φ = (+1)/2 = 1,618... . Σχηματίζοντας το πηλίκον που δίδει τον αριθμό Φ, χρησιμοποιώντας την αρχαία Ελληνική γλώσσα λαμβάνουμε:
(Ο ΠΕΝΤΕΠΟΔΟΣ + ΕΝ)/(Η ΔΥΑΣ) = (70+864+55)/(8+605) = 989/613 = 1,61...!!!


Διαπιστώνουμε λοιπόν, ότι η Ελληνική γλώσσα γνωρίζει ακόμη και τις κυριότερες μαθηματικές σταθερές όπως το π και το φ. Όμως και το φ δεν έχει δοθεί τυχαία ως σύμβολο του χρυσού αριθμού, διότι είναι το αρχικόν γράμμα της λέξεως ΦΥΣΙΣ, η οποία έχει τον ίδιο λεξάριθμο με τη λέξη ΑΝΘΡΩΠΟΣ και την φράση ΜΕΣΟΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΣ ΛΟΓΟΣ. Είναι γεγονός ότι η ΦΥΣΙΣ, αλλά καί ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ έχουν κατασκευασθεί με βάση τον χρυσό αριθμό φ. Πράγματι:
ΑΝΘΡΩΠΟΣ = 1+50+9+100+800+80+70+200 = 1310
ΦΥΣΙΣ = 500+400+200+10+200 = 1310
ΜΕΣΟΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΣ ΛΟΓΟΣ = 515+31+391+373 = 1310 .


Η Ελληνική γλώσσα γνωρίζει λοιπόν τη γεωμετρία της κατασκευής του ανθρώπου, αλλά και τον τρόπο της κατασκευής του. Πράγματι:
ΣΤΥΣΙΣ = ΧΥΜΟΣ = ΑΝΘΡΩΠΟΣ = ΦΥΣΙΣ = 1310, γεγονός που δηλώνει ότι ο άνθρωπος δημιουργείται από την στύση του ανδρικού οργάνου που παράγει το σπέρμα και είναι ένα ον ταυτιζόμενον με την φύσιν, διότι γεννιέται από αυτή και επιστρέφει εις αυτήν. Για το γεγονός της λεξαριθμικής ταυτίσεως της φράσεως ΜΕΣΟΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΣ ΛΟΓΟΣ με τη λέξη ΑΝΘΡΩΠΟΣ, πρέπει να πούμε ότι το πηλίκον του ύψους του ανθρώπου προς το ύψος του ομφαλού του, δίδει τον χρυσόν αριθμόν, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ είναι ΜΕΣΟΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΣ ΛΟΓΟΣ.


Στα δύο βιβλία του ο Λευτέρης Αργυρόπουλος έχει καταγράψει χιλιάδες παραδείγματα λεξαριθμικών ταυτοτήτων όπως οι προηγούμενες, δίνοντας στον αναγνώστη την ευκαιρία να κατανοήσει ότι η Ελληνική γλώσσα γνωρίζει ακόμη και τους νόμους της συμπαντικής δημιουργίας και κατά συνέπεια την αλήθεια. Πράγματι:
ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΣΤΙΝ = 64+565 = 629
ΑΛΗΘΗΣ ΛΟΓΟΣ = 256+373 = 629, δηλαδή:
ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΣΤΙΝ = ΑΛΗΘΗΣ ΛΟΓΟΣ = 629 !!!


Επίσης:
Ο ΑΛΗΘΗΣ ΛΟΓΟΣ = ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ = 699!!!
Δια τούτον τον λόγον, ο ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ εστίν ο ΑΛΗΘΗΣ ΛΟΓΟΣ

Read more »

Πλωτίνος

(Γεγονότα που συνέβησαν στην εποχή του)

Ο Πλωτίνος γεννήθηκε στην Λυκόπολη της Αιγύπτου το 204μ.χ .Το έτος αυτό ήταν το δωδέκατο έτος της βασιλείας του Σεπτίμιου Σεβήρου . Ο Σεβήρος στέφθηκε αυτοκράτορας το 192 μ.χ μετά την δολοφονία του Κόμοδου γιου του Μάρκου Αυρήλιου ενός από του μεγαλύτερους Στωικούς φιλοσόφους και αυτοκράτορα της ρώμης . Καταπονημένος από της φροντίδες του αξιώματος του ο Μάρκος Αυρήλιος πέθανε κατά την διάρκεια μιας εκστρατείας εναντίον των φυλών του Δούναβή. Τον διαδέχτηκε ο γιος του Κόμοδος , ένας διεφθαρμένος άνθρωπος που κρατήθηκε στον θρόνο για δώδεκα χρόνια , κατά την διάρκεια των οποίων δολοφόνησε την αδελφή του και διάφορους επικριτές του και έζησε στην ακολασία με της 300 πόρνες του . Αυτή την φοβερή βασιλεία τερμάτισε η συνομωσία που εξύφανε ο αρχηγός των πραιτοριανών , η οποία κατέληξε στον στραγγαλισμό του αυτοκράτορα.

Επακολούθησε ένα κωμικοτραγικό διάλειμμα τον θρόνο ανέλαβε ο Πόπλιος 'Ελβιος Περτίναξ λέγοντας ότι δεν ήταν και τόσο ελκυστική η πρόταση . Έκανε όμως το λάθος να αποκαταστήσει τον έλεγχο πάνω στους πραιτοριανούς οι οποίοι τον δολοφόνησαν . Ο Θρόνος μπήκε σε πλειστηριασμό και τον αγόρασε ο πλούσιος συγκλητικός Δίδιος Ιουλιανός .Όταν η στρατιώτες στα σύνορα πληροφορήθηκαν τα σχετικά με τον πλειστηριασμό βγήκαν εκτός ελέγχου . Τότε ο Σεπτίμιος Σεβήρος διοικητής των λεγεώνων του Δούναβή βάδισε με τον στρατό του κατά της Ρώμης . Ο τρομοκρατημένος αυτοκράτορας επτασφράγισε της πύλες της Ρώμης και αποσύρθηκε στον κοιτώνα του όπου ένας στρατιώτης με μία κίνηση του ξίφους έθεσε τέρμα σε όλη αυτή την ιστορία . Ήταν μια εποχή καμπής για την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και ο Σεπτίμιος Σεβήρος δεν είχε αυταπάτες ως το που στηριζόταν η δύναμη του και η δύναμη της αυτοκρατορίας για αυτό αύξησε την αμοιβή των στρατιωτών και το 211 μ.χ ετοιμοθάνατος την μοναδική συμβουλή που έδωσε στους γιους του ήταν: " Πλουτίστε τους στρατιώτες και περιφρονείστε τους άλλους". Παρά όλες τις στρατιωτικές του ικανότητες δεν μπόρεσε να απωθήσει τους Πάρθους ούτε και να ολοκληρώσει την υποταγή της Βρετανίας πέθανε στην μέση ενός μακροχρόνιου πολέμου με τις φυλές της Σκοτίας .

Όταν ο Πλωτίνος ήταν 28 χρόνων επισκέφθηκε την σχολή του Αμμώνιου Σακκά ενθουσιάστηκε λέγοντας ότι αυτό ήταν που έψαχνε τόσο καιρό και αφοσιώθηκε στην φιλοσοφία εκείνη την εποχή δηλ το έτος 232 μ.χ στο ανώτατο αξίωμα της Ρώμης ήταν ο Αλέξανδρος Σεβήρος ο οποίος δεν είχε καμία συγγένεια με τον Σεπτίμιου . Ο Αλέξανδρος Σεβήρος έγινε αυτοκράτορας της Ρώμης το 220 μ.χ . Ήταν μια εποχή έντονων πιέσεων στα σύνορα της Αυτοκρατορίας κυρίως από τον βορρά και την ανατολή η οποία συνεχίστηκε και μετά τον θάνατο του . Στην Ανατολή κάποιος ευγενής Ανδρασίρ το 230 μ.χ αφού ένωσε τους Πάρθους κάτω από την ηγεμονία του επιτέθηκε στις ρωμαϊκές επαρχίες της Μεσοποταμίας και της Συρίας. Οι Ρωμαίοι συγκρότησαν τρεις στρατιές. Στον πόλεμο εναντίον του Ανδρασίρ ο Αλέξανδρος Σεβήρος το μόνο που κέρδισε ήταν μία ανάπαυλα . Αλλά μόλις κατάφερε να κάνει ανακωχή με τους Πέρσες χρειάστηκε να σπεύσει στον βορρά όπου η Αλαμαννοί είχαν διαβεί τον Ρήνο σε αυτή την εκστρατεία έχασε την ζωή του . Τον σκότωσαν οι ίδιοι οι στρατιώτες του το 235 μ.χ . Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου Σεβήρου η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία πέρασε μισό αιώνα στρατιωτικής αναρχίας . Σε αυτό το διάστημα ανέβηκαν στον θρόνο της Ρώμης 26 αυτοκράτορες και μόνο ένας από αυτούς είχε φυσικό θάνατο . Οι περισσότεροι Επιθυμούσαν το καλό της αυτοκρατορίας αλλά εμποδιζόταν από ένα στρατό στασιαστών έτσι οι αυτοκράτορες ήταν αναγκασμένοι να παραμελούν την ασφάλεια και την ακεραιότητα της αυτοκρατορίας , προκειμένου να προφυλαχτούν οι ίδιοι από αντιπάλους , τους οποίους οι στρατιώτες ανάγκαζαν , συχνά με την βία , να διεκδικήσουν τον θρόνο . Με τέτοια κατάσταση στο εσωτερικό η αυτοκρατορία δεν είχε την δυνατότητα να αντιμετωπίσει νικηφόρα εξωτερικούς εχθρούς . Σε κάθε σημείο των συνόρων γινόταν εισβολές . Είναι εποχή που σχηματίζονται ισχυρές συμμαχίες γερμανικών φύλων με σκοπό την κατάληψη των ρωμαϊκών επαρχιών της Ευρώπης . Οι Σάξονες την ίδια εποχή λεηλατούν τα παράλια της Βρετανίας και της Γαλατίας . Την Γαλατία απειλούν στο βόρειο τμήμα οι Φράγκοι , στο κεντρικό και νότιο οι Αλαμανοί και οι Μαρκομάνοι θέτουν σε κίνδυνο τις επαρχίες του Δούναβη . Τέλος η δυναστεία των Σασσανιδών στην Περσία κατέλαβε την θέση του Παρθικού βασιλείου που είχε παρακμάσει και βρισκόταν σε αποσύνθεση εξελίσσεται για την Ρώμη απειλητικός εχθρός .

Ο Πλωτίνος μετά από 10 χρόνια μαθητείας κοντά στον Αμμώνιο Σακκά κατατάσσεται στο στρατό του Γορδιανού του Γ στην εκστρατεία κατά των Περσών το 242-243 μ.χ με σκοπό να περάσει στην Ινδία για να γνωρίσει τους Γυμνοσοφιστές . Είναι εποχή που στον θρόνο της Περσίας βρίσκεται ο Ανδρασίρ και ο Σαπώρ ο Α το 243 πεθαίνει ο Ανδρασίρ και βασιλέας των Περσών γίνεται ο Σαπώρ ο Α . Το 244 μ.χ πεθαίνει ο Γορδιανός ο Γ και τον Θρόνο της Ρώμης αναλαμβάνει ο Φίλλιπος ο Άραβας είναι και η χρονιά που ο Πλωτίνος εγκαθίσταται στη Ρώμη . Είναι 40 χρονών . Εκεί έιναι που ανοίγει την σχολή του και αρχίζει μια σειρά σεμιναρίων το 246 μ.χ στο 3ο έτος της Βασιλείας του Φίλλιπου του Άραβα έρχεται στην σχολή του Πλωτίνου ο Αμέλιος ένας από τους κύριους μαθητές του Πλωτίνου. Στην μεγαλύτερη κατάπτωση έφτασε η αυτοκρατορία κατά την εποχή του Βαλλεριανού και του γιου του Γαλλιηνού που κυβέρνησαν από το 253 έως το 268 μ.χ . Το 254 μ.χ στο πρώτο έτος της βασιλείας του Γαλλιηνού ο Πλωτίνος σε ηλικία 49-50 ετών αρχίζει το συγγραφικό του έργο . Το 260 μ.χ ο Γαλλιηνός γίνεται ο μόνος αυτοκράτορας αφού ο πατέρας του Βαλλεριανός συλλαμβάνετε από τον Σαπώρ τον Α ο οποίος είχε προσαρτήσει την Αρμενία και είχε εισβάλει με τον στρατό του στην Μεσοποταμία και στην Συρία . Ο στρατός του Βαλλεριανού αποδεκατισμένος από μια επιδημία δεν θα μπορούσε να αντεπεξέλθει απέναντι σε αυτή την μάχη για αυτό ο αυτοκράτορας προτίμησε να εξαγοράσει τους πέρσες , ο Σαπώρ όμως ήθελε να έιναι και ο αυτοκράτορας παρών και όταν εμφανίστηκε τον συνέλαβε προδοτικά και τον κράτησε ως το τέλος της ζωής του.

Το 263 μ.χ στο 10ο έτος της βασιλείας του Γαλλιηνού έρχεται στην σχολή του Πλωτίνου ο Πορφύριος ένας από τους μεγαλύτερους Νεοπλατωνικούς φιλοσόφους και συντάκτης του βίου του Πλωτίνου και των έργων του .Είναι εποχή που λοιμός ξεσπά στην Ρώμη και παρά πολλοί πολίτες πεθαίνουν από αυτόν. Το 268 μ.χ στο 15ο έτος της βασιλείας του ο Γαλλιηνός πεθαίνει από το χέρι των αξιωματικών του .Ο Πλωτίνος είναι 63 ετών και είναι η ημερομηνία που ο Πλωτίνος προτείνει στον Πορφύριο να αλλάξει κλίμα μετά από ψυχολογική κατάπτωση και αυτός φεύγει για την Σικελία . Μέσα σε αυτό το διάστημα το ένστικτο της αυτοσυντήρησης ώθησε τις επαρχίες της Γαλατίας και της Συρίας να αναλάβουν οι ίδιες την υπεράσπιση τους και να οργανώσουν τις περιοχές τους ως ανεξάρτητα βασίλεια . Το 258 μ.χ ο Μάρκος Κάσσιος Λατίνιος Ποστούμος ανακηρύσσεται ηγεμόνας της Γαλατίας αλλά ένα χρόνο μετά δολοφονείται από τους ίδιους του τους στρατιώτες. Στην Συρία ο Οδέναθος ένας εκρωμαισμένος άραβας ευγενής αυτοανακηρύσσεται βασιλιάς της Παλμύρας και απωθεί τις περσικές δυνάμεις του Σαπώρ του Α το παράδειγμα του ακολούθησε αργότερα η χήρα του Ζηνοβία . Ουσιαστικά ο Γαλλιηνός στις σκοτεινές μέρες της βασιλείας του είχε ουσιαστικά τον έλεγχο ενός μόνο τμήματος της παλιάς ρωμαϊκής αυτοκρατορίας : της Ιταλίας , της Ιλλυρίας και της παραλιακής ζώνης της Αφρικής. Στην συνέχεια τον θρόνο της Ρώμης ανέλαβε ο Κλαύδιος ο ονομαζόμενος Γοτθικός που κυβέρνησε από το 268 μ.χ έως το 270 μ.χ . Το 270 μ.χ στο δεύτερο έτος της βασιλείας του Κλαύδιου ο Πλωτίνος μεταβαίνει στην Καμπανία όπου και πεθαίνει σε ηλικία 66 ετών .

Read more »

Το κρανίο της Χίου

Το κρανίο της Χίου

Στην Χίο, στην περιοχή Ατσικής όπου έχει βρεθεί η Ελληνιστική νεκρόπολη, σε ανασκαφή οικοπέδου βρέθηκε κιβωτιόσχημος τάφος. Η ηλικία του τάφου προσδιορίστηκε στον 2ο αιώνα π.Χ. Ο άνδρας που είχε ταφεί σε αυτόν, είχε εμφανή σημάδια εγχείρισης στο κρανίο του. Στο αριστερό βρεγματικό οστούν υπάρχει οπή διαμέτρου 1,62 εκατοστών. Ο ανθρωπολόγος συνεργάτης της Κ' Eφορείας Προϊστορικών και Kλασικών Aρχαιοτήτων Αστέριος Αηδόνης έχει επιβεβαιώσει την μέθοδο του τρυπανισμού για την εγχείριση, όσο και την επιτυχή έκβασή της μιας και δεν υπάρχουν ενδείξεις μόλυνσης αλλά και ο 50χρονος ασθενής έζησε τουλάχιστον άλλα 5 χρόνια μετά την εγχείριση.

Το κρανίο εκτίθεται από τις 5 Σεπτεμβρίου 2003 στο αρχαιολογικό μουσείο της Χίου, επιβεβαιώνοντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις αναφορές του Ιπποκράτη για τρυπανισμό.

Η σύγχρονη ιατρική επανεξετάζει την ιδέα του τρυπανισμού σαν όλο και πιό ελπιδοφόρα λύση. Μετά από εγκεφαλική αιμορραγία το συσσωρευμένο αίμα πιέζει τον εγκέφαλο με τρόπο που πολλές φορές δημιουργεί εκτεταμένα ακόμα και κρίσιμα προβλήματα σε άλλα τμήματα του εγκεφάλου. Η απομάκρυνση του αιματώματος, ή έστω και η αποκατάσταση της πίεσης σε φυσιολογικά όρια ενδοκρανιακά, βοηθάει στην πολύ καλύτερη αποκατάσταση της υγείας του ασθενή μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Read more »

Το σπήλαιο των Πετραλώνων

Το σπήλαιο Πετραλώνων βρίσκεται περίπου 1 χιλιόμετρο από το χωριό Πετράλωνα του νομού Χαλκιδικής της Μακεδονίας. Το σπήλαιο είναι ανοικτό για το κοινό από το 1979.


Αρχαιολογία

Το σπήλαιο έγινε γνωστό για τα παλαιοντολογικά και παλαιοανθρωπολογικά του ευρήματα ήδη από το 1960, μετά την τυχαία ανακάλυψη σε αυτό από τον κάτοικο των Πετραλώνων Χ. Σαρρηγιανίδη, του περίφημου απολιθωμένου ανθρώπινου κρανίου. Η αξία του ευρήματος και η μοναδικότητά του έδωσαν αφορμή σε μια σειρά εργασιών, μέσα και έξω από το σπήλαιο. Το 1968 και την περίοδο 1974-1988 διενεργήθηκαν ανασκαφές στο σπήλαιο από τον (παλαιο)ανθρωπολόγο Άρη Πουλιανό.


Στις δημοσιεύσεις του Πουλιανού για το σπήλαιο γίνεται λόγος για λίθινα και οστέινα εργαλεία, ο προσωρινός όμως χαρακτήρας των δημοσιευμάτων δεν μας δίνει μια σαφή εικόνα τους. Τα ευρήματα οπωσδήποτε είναι σπουδαιότατα και αποτελούν τις πρώτες μαρτυρίες κατοίκησης του ελληνικού γεωγραφικού χώρου.


Από ανθρωπολογικής άποψης το απολιθωμένο κρανίο είναι σπουδαιότατο εύρημα, όμως δεν υπάρχει ομοφωνία των ειδικών για την χρονολόγησή του ή ακόμα χειρότερα για την αξιολόγησή του. Οι κύριες απόψεις αποκλίνουν σημαντικά και το κρανίο θεωρείται ως ανήκον σε άνθρωπο που έζησε περίπου 700.000 χρόνια πριν από σήμερα κατά την μία και περίπου 200.000 χρόνια πριν από σήμερα κατά την άλλη.



Δυστυχώς δεν διαφαίνεται κάποιος συμβιβασμός ούτε προδιαγράφεται κάποια προσέγγιση μεταξύ των ειδικών και το εύρημα παραμένει ανεκμετάλλευτο ανθρωπολογικά και αρχαιολογικά. Είναι επιτακτική η ανάγκη να δοθεί μια αξιόπιστη απάντηση για την αξιολόγηση των σημαντικότατων ευρημάτων του σπηλαίου των Πετραλώνων.

petralona 1

Το κρανίο petralona

Ανακαλύφθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου, 1960 στο Λόφο Κατσίκα Πετραλώνων, από τον Χρήστο Σαρηγιαννίδη (εφημ. «Μακεδονία» 18-9-1960), μέσα στο ασβεστολιθικό σπήλαιο και κολλημένο σε ένα σταλαγμίτη 23 εκ. πάνω από το έδαφος.

Το Petralona 1 είναι ιδιαίτερα μεταβατικό στη μορφολογία του -τόσο πολύ, ώστε ορισμένοι πιστεύουν πως αντιπροσωπεύει μια ενδιάμεση κατάσταση ανάμεσα στον Homo neandertalensis και τον πιο αρχέγονο πρόγονό του. Στην πραγματικότητα μοιράζεται αρκετά χαρακτηριστικά και με άλλα απολιθώματα Νεάντερταλ, αλλά υπάρχουν επίσης και χαρακτηριστικά πολύ πρωτόγονα. Στη γενική του εμφάνιση το Petralona 1 έχει το πρόσωπο ενός Νεάντερταλ αλλά το κρανίο ενός αρχαϊκότερου τύπου. Αρχικά, το Petralona 1 ταξινομήθηκε ως Homo neandertalensis, αλλά αργότερα επαναπροσδιορίστηκε ως Homo erectus. Σήμερα, όμως, οι περισσότεροι ερευνητές ότι ανήκει στο είδος των απολιθωμάτων που βρέθηκαν στην Αταπουέρκα και άλλα σημεία στην Ευρώπη - Homo heidelbergensis.


Αρχικά, το Petralona 1 χρονολογήθηκε στο βάθος των 70.000 χρόνων, μια ημερομηνία που αντιστοιχεί στα πιο πρόσφατα υπολείμματα Νεάντερταλ. Σύγχρονες χρονολογήσεις απέδωσαν το χρονικό βάθος των 700.000 χρόνων. Η πιο πρόσφατη, βασισμένη σε τεχνικές αντήχησης ηλεκτρονίου σε συνδυασμό με ραδιοχρονολόγηση και στρωματογραφικά δεδομένα, αποδίδει το ελάχιστο χρονικό βάθος των 200,000 χρόνων. Ωστόσο, η μορφολογία του κρανίου υποδεικνύει με μεγαλύτερη ακρίβεια στο χρονικό βάθος των 300.000 ή 400.000 χρόνων.

Read more »