Οι μαθητές Δημοτικού στην Βρετανία θα μαθαίνουν αρχαία ελληνικά από το 2014

Μία νέα γλώσσα καλούνται να μάθουν τα παιδιά στα δημοτικά σχολεία στην Βρετανία και θα είναι αυτή της ελληνικής και πιο συγκεκριμένα της αρχαίας ελληνικής. Το πρόγραμμα αυτό θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2014.

Η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών θα είναι υποχρεωτική και οι μαθητές θα μαθαίνουν να διατυπώνουν ολοκληρωμένες προτάσεις με τη σωστή προφορά και να εκφράζουν απλές ιδέες. Ανάμεσα στις γλώσσες που προτείνονται είναι τα αρχαία ελληνικά, τα λατινικά και τα μανδαρίνικα, σύμφωνα με το iefimerida.gr

Η κίνηση αυτή φαίνεται μέχρι στιγμής να χαίρει ευρείας συναίνεσης καθώς ο υπουργός Παιδείας Στίβεν Τουίγκ δήλωσε στο BBC, ότι η κυβέρνηση έχει «απόλυτο δίκιο» να κάνει υποχρεωτική τη διδασκαλία των ξένων γλωσσών από την ηλικία των επτά ετών. Πρότεινε μάλιστα να ξεκινάει σε ακόμη μικρότερες ηλικίες.

«Τα παιδιά θα αγαπήσουν τις γλώσσες εάν τους δοθεί η ευκαιρία να τις μάθουν από μικρή ηλικία. Η κυβέρνηση προτείνει τα επτά χρόνια. Θα ενθάρρυνα τα σχολεία να αρχίσουν τη διδασκαλία από ακόμη μικρότερες ηλικίες» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Στη Βρετανία οι ξένες γλώσσες είναι προαιρετικό μάθημα στο γυμνάσιο και όπως διαπιστώθηκε το ενδιαφέρον των μαθητών μειωνόταν χρόνο με τον χρόνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010 μόλις το 43% των 14χρονων μαθητών ζήτησε να διδαχθεί κάποια ξένη γλώσσα όταν το ποσοστό αυτό ήταν 75% το 2002.

Read more »

Πως ψηφίστηκε το μονοτονικό -πρακτικά συνεδρίασης 11ης Ιαν. 1982

Η προδοσία έχει ξεκινήσει πριν πολλά χρόνια!!!

Αιφνιδίως είχε εισαχθεί η ψήφιση και η επιβολή του μονοτονικού την 11 Ιανουαρίου στις 12 τα μεσάνυχτα... διότι είναι η αιτία καταταλαιπώρησης όσων γράφουν την ελληνική, ιδιαίτερα των μαθητών, και τροχοπέδη στις προσπάθειές τους για κατάκτηση της γλώσσας και για ουσιαστική μόρφωση. (...)

Υπ. Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, από την εισήγησή του στη Βουλή το βράδυ της 11ης Ιανουαρίου 1982

«Κύριοι συνάδελφοι, επειδή η ώρα είναι προχωρημένη δεν θα επεκταθώ σ' ένα θέμα το οποίο αναμφισβήτητα κάτω από άλλες συνθήκες και με άλλο σκηνικό θα χρειαζόταν εκτεταμένη καιπανηγυρική αντιμετώπιση. Εξ άλλου ζητώ να ενσωματωθεί στα πρακτικά η Εισηγητική Εκθεση στο σχέδιο νόμου περί κυρώσεως τής από 11.11.1981 πράξεως του Προέδρου της Δημοκρατίας "περί εγγραφής μαθητών στα λύκεια της γενικής, τεχνικής και επαγγελματικής εκπαιδεύσεως", για την ιστορία της μεταβολής και η οποία έχει ως εξής: «Αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ -και σε υλοποίηση εξαγγελίας του- μια από τις πρώτες πράξεις του υπουργού Παιδείας υπήρξε η με αριθμ. Φ 900.43/4/9/14145/2.12.1981 απόφασή του για την εισαγωγή του μονοτονικού στην Εκπαίδευση». Μ' αυτήν συστήθηκε ειδική επιτροπή με σκοπό να μελετήσει και να εισηγηθεί σχετικά με την καθιέρωση τού μονοτονικού συστήματος σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, τον τρόπο και το χρόνο της εφαρμογής του, τις σχετικές αλλαγές που χρειάζεται να γίνουν κ.λπ.

Την επιτροπή απετέλεσαν οι κ.κ. 1) Εμμανουήλ Κριαράς, 2) Φάνης Κακριδής, 3) Χρίστος Τσολάκης, 4) Βασίλειος Φόρης, 5) Δημήτρης Τομπαϊδης, 6) Αριστείδης Βουγιούκας, 7) Χρίστος Μιχαλές, 8) Απόστολος Κοτλίτσας, 9) Αλόη Σιδέρη. (...) Το μονοτονικό σύστημα είναι ένας τρόπος δραστικής απλοποίησης στο θέμα των τόνων και των πνευμάτων. Η ανάγκη για την καθιέρωση του μονοτονικού προέκυψε πρωταρχικά από τη διαπίστωση ότι τα πνεύματα και οι τόνοι, χωρίς να εξυπηρετούν κάποια πραγματική γλωσσική απαίτηση, γίνονται αιτία καταταλαιπώρησης όσων γράφουν την ελληνική, ιδιαίτερα των μαθητών, και τροχοπέδη στις προσπάθειές τους για κατάκτηση της γλώσσας και για ουσιαστική μόρφωση. (...)

Η ουσία της μεταρρύθμισης πράγματι βρίσκεται στο γεγονός, ότι μετά από δύο χιλιάδες χρόνια, με μια εξαίρεση παλαιότερα, της εποχής του Ελευθερίου Βενιζέλου, σε σχέση με τη δασεία, δεν έχει αποτολμηθεί μια τόσο δραστική μεταβολή και τονική απλοποίηση εις τα δεδομένα του τονισμού. Βεβαίως γνωρίζουμε αυτό το οποίο υποστήριξε ο κύριος Γλέζος, λέγοντας ότι ίσως το σωστότερο σύστημα θα ήταν το ατονικό. Δεν θα θελήσω να τοποθετηθώ πάνω σε αυτή τη θέση. Θα ήθελα πάντως να υπογραμμίσω το ότι, αυτή η δραστική μεταβολή πάνω στην τονική σήμανση είναι πράγματι -όπως δέχονται πολλοί και όχι από αυτούς που εισάγουν την μεταρρύθμιση αυτή- είναι πράγματι εξ αιτίας και της ιστορίας της μεταβολής, μια επανάσταση στα χρονικά και γλωσσικά δεδομένα της ελληνικής γλώσσας. Δεν θα αναφερθώ ειδικότερα στα πλεονεκτήματα ή και τις αντιρρήσεις ή επιφυλάξεις οι οποίες διατυπώνονται από τους όλο και λιγότερους "γλωσσαμύντορες" της ήδη δεδομένης οπτικής αποτύπωσης της νεοελληνικής γλώσσας. Αλλά, πράγματι όσο περνάει ο καιρός, διαπιστώνεται, ότι όλο και λιγότεροι επιμένουν στην αποτύπωση όπως την γνωρίζουμε και την έχουμε διδαχθεί εμείς οι παλαιότεροι. Και είναι γενικότερα αποδεκτή η αλήθεια ότι χωρίς μεταβολή στην πολιτιστική και γλωσσική κληρονομιά, μπορεί κανείς να προχωρήσει σε αυτήν την απλοποίηση την οποία εισάγει σήμερα η κυβέρνηση και κάνει δεκτή η Βουλή, ακόμη και από της πλευράς των απόντων, όπως διετυπώθει τουλάχιστον από τους αρχηγούς και εκπροσώπους της, και η οποία πραγματικά θα βελτιώσει σε όλους τους τομείς, σε όλα τα επίπεδα τα συναφή, τα γλωσσικά δεδομένα, χωρίς να βλάψει καθόλου την πολιτιστική και γλωσσική μας κληρονομιά για την οποία βεβαίως η κυβέρνηση έχει πρώτιστο ενδιαφέρον». 

Από τα πρακτικά της Βουλής προκύπτουν σε σχέση με την ψήφιση του μονοτονικού τα εξής:  -Προς τα μεσάνυχτα τής 11.1.1982 είχε ολοκληρωθεί η συζήτηση για την εγγραφή των μαθητών των Λυκείων, οπότε εντελώς αιφνιδίως εισάγεται προς ψήφιση η επιβολή του μονοτονικού. Μετά από ερώτηση του Ευάγγελου Αβέρωφ, ποιό είδος μονοτονικού σκέφτεται να εφαρμόσει η Κυβέρνηση, στην οποία έλαβε αμήχανη απάντηση από τον υπουργό, παρενέβη ο τότε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και επεσήμανε, διαμαρτυρόμενος, τα ακόλουθα (σελ. 456 των Πρακτικών της Βουλής): Το άρθρο περί του μονοτονικού «προστίθεται σήμερα, την τελευταία ώρα αιφνιδιαστικώς. Αναφέρεται σε ένα μέγα θέμα...». Ζητεί να μετατεθεί η συζήτηση του άρθρου περί μονοτονικού: «Δεν είναι δυνατόν να έχει η κυβέρνηση την απαίτηση να μάς φέρνει το θέμα αυτό το μέγα, αιφνιδιαστικά, και να απαιτεί να το ψηφίσουμε και μετά την 12ην (νυκτερινή). Η τροπολογία αναφέρεται σε ένα πολύ σοβαρό θέμα». Ανακοινώνει ότι αν η κυβέρνηση επιμείνει, η αξιωματική αντιπολίτευση είναι υποχρεωμένη να αποχωρήσει από την αίθουσα. Στη συνέχεια, δευτερολογεί και επισημαίνει τη σοβαρότητα του θέματος, ότι κακώς αυτό προτείνεται με τροπολογία, ότι κακώς καλείται η Βουλή να το συζητήσει μετά το μεσονύκτιο, ότι η αντιπολίτευση δεν έχει προλάβει να ενημερωθεί: «Δεν έχουμε κανένα φάκελο. Δεν έχει καμμιά σχέση με το συζητούμενο νομοσχέδιο. Είναι σαφές ότι είναι αντισυνταγματική η τροπολογία. Δώστε μας τον χρόνο να προετοιμαστούμε». Από την πλευρά του ΚΚΕ, η Μαρία Δαμανάκη παρεμβαίνει δύο φορές (σελ. 457) και ζητεί αναβολή «γιατί το Σώμα έχει κουραστεί». Ο Κ. Μητσοτάκης επανέρχεται λέγοντας: «Εφόσον η κυβέρνησις και το προεδρείο επιμένουν εις αυτόν τον αντιδημοκρατικό και αντικοινοβουλευτικό τρόπο συζητήσεως αυτής της τροπολογίας, υπό τας συνθήκας αυτάς, λυπούμεθα ειλικρινώς, αλλά δεν δυνάμεθα να παρακολουθήσουμε τη συζήτηση και είμεθα υποχρεωμένοι να αποχωρήσουμε». Οι βουλευτές της ΝΔ αποχωρούν, νύπτοντας ουσιαστικά τας χείρας τους αφού θα μπορούσαν να καταψηφίσουν την πρόταση. Γύρω στις 2 μετά τα μεσάνυχτα ψηφίστηκε η τροπολογία για το μονοτονικό, από τριάντα παρόντες βουλευτές (κατά την δήλωση τού Παναγιώτη Κανελλόπουλου).


 nemecismag.gr

Read more »

Ελληνική γλώσσα

Είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέρον και τονωτικό για το ηθικό μας, αλλά και για να αναλογιστούμε ίσως οτι είναι εξαιρετικά σημαντικό, όποια θέση κι αν κατέχουμε, να αγαπάμε και να καλλιεργούμε αυτή τη γλώσσα στην οποία ίσως και να χρωστάμε όλη μας την ύπαρξη.

Προς το τέλος είναι που αποκτά ενδιαφέρον... 

Hellenic Quest λέγεται ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικής εκμάθησης της Ελληνικής που το CNN άρχισε να διανέμει παγκοσμίως και προορίζεται σε πρώτο στάδιο για τους αγγλόφωνους και ισπανόφωνους. Η μέθοδος διδασκαλίας συνίσταται στην προβολή πληροφοριών στην οθόνη του Η/Υ με ταυτόχρονη μετάδοση ήχου και κινούμενης εικόνας..

Το πρόγραμμα παράγεται από τη μεγάλη εταιρία Η/Υ Apple, o Πρόεδρος της οποίας Τζον Σκάλι είπε σχετικά: Αποφασίσαμε να προωθήσουμε το πρόγραμμα εκμάθησης της Ελληνικής, επειδή η κοινωνία μας χρειάζεται ένα εργαλείο που θα της επιτρέψει ν' αναπτύξει τη δημιουργικότητά της, να εισαγάγει καινούριες ιδέες και θα της προσφέρει γνώσεις περισσότερες απ' όσες ο άνθρωπος μπορούσε ως τώρα να ανακαλύψει.

Με άλλα λόγια, πρόκειται για μιαν εκδήλωση της τάσης για επιστροφή του παγκόσμιου πολιτισμού στο πνεύμα και τη γλώσσα των Ελλήνων.

Άλλη συναφής εκδήλωση: Οι Άγγλοι επιχειρηματίες προτρέπουν τα ανώτερα στελέχη να μάθουν Αρχαία Ελληνικά επειδή αυτά περιέχουν μια ξεχωριστή σημασία για τους τομείς οργανώσεως και διαχειρίσεως επιχειρήσεων.

Σε αυτό το συμπέρασμα ήδη οδηγήθηκαν μετά από διαπιστώσεις Βρετανών ειδικών ότι η Ελληνική γλώσσα ενισχύει τη λογική και τονώνει τις ηγετικές ικανότητες.

Γι' αυτό έχει μεγάλη αξία, όχι μόνο στην πληροφορική και στην υψηλή τεχνολογία, αλλά και στον τομέα οργανώσεως και διοικήσεως ..

Αυτές οι ιδιότητες της Ελληνικής ώθησαν το Πανεπιστήμιο Ιρμάιν της Καλιφόρνια να αναλάβει την αποθησαύριση του πλούτου της. Επικεφαλής του προγράμματος τοποθετήθηκαν η γλωσσολόγος -Ελληνίστρια- Μακ Ντόναλι και οι καθηγητές της ηλεκτρονικής Μπρούνερ και Πάκαρι.

Στον Η/Υ Ίμυκο αποθησαυρίστηκαν 6 εκατομμύρια λεκτικοί τύποι της γλώσσας μας όταν η Αγγλική έχει συνολικά 490.000 λέξεις και 300..000 τεχνικούς όρους, δηλαδή σαν γλώσσα είναι μόλις το 1/100 της δικής μας.. Στον Ίμυκο
ταξινομήθηκαν 8.000 συγγράμματα 4.000 αρχαίων Ελλήνων και το έργο συνεχίζεται..

Μιλώντας γι' αυτό ο καθηγητής Μπρούνερ είπε: Σε όποιον απορεί γιατί τόσα εκατομμύρια δολάρια για την αποθησαύριση των λέξεων της Ελληνικής απαντούμε: Μα πρόκειται για τη γλώσσα των προγόνων μας. Και η επαφή μας μ' αυτούς θα βελτιώσει τον πολιτισμό μας .

Οι υπεύθυνοι του προγράμματος υπολογίζουν ότι οι ελληνικοί λεκτικοί τύποι θα φθάσουν στα 90 εκατομμύρια, έναντι 9 εκατομμυρίων της λατινικής.Το ενδιαφέρον για την Ελληνική προέκυψε από τη διαπίστωση των επιστημόνων πληροφορικής και υπολογιστών ότι οι Η/Υ προχωρημένης τεχνολογίας δέχονται
ως νοηματική γλώσσα μόνον την Ελληνική. Όλες τις άλλες γλώσσες τις χαρακτήρισαν σημειολογικές .

Νοηματική γλώσσα θεωρείται η γλώσσα στην οποία το σημαίνον, δηλαδή η λέξη,και το σημαινόμενο, δηλαδή αυτό, που η λέξη εκφράζει (πράγμα, ιδέα, κατάσταση), έχουν μεταξύ τους πρωτογενή σχέση. Ενώ σημειολογική είναι η
γλώσσα στην οποία αυθαιρέτως ορίζεται ότι το αμ πράγμα (σημαινόμενο)εννοείται με το αμ (σημαίνον).

Με άλλα λόγια, η Ελληνική γλώσσα είναι η μόνη γλώσσα της οποίας οι λέξεις έχουν πρωτογένεια, ενώ σε όλες τις άλλες, οι λέξεις είναι συμβατικές,σημαίνουν, δηλαδή, κάτι, απλώς επειδή έτσι 'συμφωνήθηκε' μεταξύ εκείνων που
την χρησιμοποιούν.

ΟΛΕΣ οι λέξεις στην Ελληνική ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ, π.χ. η λέξη ενθουσιασμός = εν-Θεώ, γεωμετρία = γη +μετρώ, προφητεία = προ + φάω, άνθρωπος = ο άναρθρων (οαρθρώνων λόγο).

Read more »

Τσακωνική διάλεκτος· η επιβίωση της αρχαίας λακωνικής

Τα τσακώνικα είναι επιβίωση της αρχαίας Λακωνικής και το μοναδικό γλωσσικό ιδίωμα, από αυτά που κρατούν από τις αρχαίες ελληνικές διαλέκτους, το οποίο έμεινε ζωντανό- δηλαδή ομιλούμενο- τουλάχιστον στον Ελλαδικό χώρο. (Εκτός του Ελλαδικού χώρου παρόμοιους δεσμούς έχουν η  Ποντιακή, η Καππαδοκική και τα Ελληνικά της Νότιας Ιταλίας). Η σπανιότητα οφείλεται στο γεγονός ότι από τον 3ο αιώνα π.Χ. και εντεύθεν, όπως είναι γνωστό, επικράτησε στον ελληνικό κόσμο η Αλεξανδρινή ή Ελληνιστική Κοινή, που προήλθε από την Αττική διάλεκτο και είχε υπερδιαλεκτικό χαρακτήρα.

Διάδοχός της ήταν η Μεσαιωνική ελληνική (6ος –18ος αι.) που εξελίχθηκε στη σημερινή Νέα Ελληνική. Ετσι, τα τσακώνικα θεωρούνται παραφθορά και εξέλιξη της αρχαίας Λακωνικής, αναμεμιγμένη με όλες τις επιρροές της ελληνικής γλώσσας κατά την εξέλιξή της μέχρι σήμερα. Ομιλείται στις περιοχές της Κυνουρίας όπου υπάρχει τσακώνικος πληθυσμός, δηλαδή στον Τυρό, τα Σαπουνακαίικα, τα Μέλανα, τον Αγιο Ανδρέα, την Πραματευτή, τη Βασκίνα, το Λιβάδι, τη Σαμπατική, τον Πραστό, τη Σίταινα και την Καστάνιτσα.

Από τα υπάρχοντα στοιχεία φαίνεται ότι τα τσακώνικα μιλήθηκαν κατά το παρελθόν και εκτός των ορίων της σημερινής Τσακωνιάς, όπως, για παράδειγμα, στη γειτονική περιοχή της Λακωνίας, αλλά και στις τσακώνικες αποικίες. Η τελευταία εκτίμηση στηρίζεται στην πρόσφατη -σχετικά- αποκάλυψη ότι στα χωριά Βάτικα και Χαβουτσί, των ανατολικών παραλίων της θάλασσας του Μαρμαρά, όπου ήταν συγκεντρωμένοι Τσάκωνες, μέχρι του έτους 1924 τουλάχιστον ήταν σε χρήση τα τσακώνικα. Σήμερα, βέβαια, η χρήση αυτού του ιδιώματος έχει υποχωρήσει αισθητά. Υπολογίζεται ότι το μιλούν (από μέτρια έως καλά) έως και 2.000 κάτοικοι της Τσακωνιάς, που οι περισσότεροι είναι υπερήλικες. Αξίζει να σημειωθεί πως μέχρι το 1997 τα τσακώνικα διδάσκονταν στο Γυμνάσιο του Τυρού από ντόπιους καθηγητές. Τα κυριότερα γλωσσικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η Τσακωνική έχει στενούς δεσμούς με την Αρχαία Λακωνική είναι:

α. Διατήρηση του δωρικού α εκεί που η Ιωνική είχε η (μάτηρ- μήτηρ).
β. Τροπή του σ σε δασεία, μεταξύ φωνηέντων, και αποκοπή του έπειτα.
γ. Τροπή του θ σε σ.
δ. Τροπή του τελικού ς σε ρ (ρωτακισμός) όταν ακολουθεί φωνήεν.
ε. Διπλή προφορά του υ σαν ου και ιου, ανάλογα με το ποιο σύμφωνο υπάρχει πριν το υ (κύων-κούε, λύκος-λιούκο).
ζ. Αποβολή του τελικού ς (τοίχο-τοίχος).

Εδώ θα αναφερθώ σε δύο λέξεις - φράσεις. Οι νέοι, και όχι μόνο, όταν προσφωνούσαν πρόσωπα που ενέπνεαν το σεβασμό, τους γονείς, τους συγγενείς, τους πρεσβύτερους, χρησιμοποιούσαν το πρόθεμα «λο», π.χ. έρχομαι λο πατέρα, ή τι κάνεις λο θείε; ή που είσαι λο; (χωρίς πρόθεμα). Κατά τον Λάζαρο Χαρακάκο, είναι το αρχαίο υπερθετικό του αγαθός, λώον, λώστος, το οποίο παρεφθάρει σε λο. Ηταν σε χρήση λοιπόν για να δείξει το σεβασμό προς τα άξια σεβασμού πρόσωπα, πολύ πριν μας έρθει ο γαλλικιστί πληθυντικός αριθμός ευγενείας, αλλά όμως παρέμεινε σε χρήση και με τη γενίκευση αυτού. Η δεύτερη φράση που συναντάται στην καθομιλουμένη γλώσσα είναι το «έγινε άρατος». Χρησιμοποιείται για να δηλώσει πως κάποιος έγινε καπνός. Αλλά ας εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο. Αν ρωτήσεις τους μεγαλύτερους σου απαντούν με την παραπάνω εξήγηση, χωρίς να ξέρουν ότι το άρατος είναι ο Αρατος, αρχιστράτηγος της Αχαϊκής Συμπολιτείας, όπου σε μάχες που δόθηκαν, με τους Σπαρτιάτες, αυτός και τα στρατεύματά του τρέπονταν σε φυγή, εξ ου και το έγινε άρατος. Ολα αυτά τα γεγονότα λάμβαναν χώρα το 262-222 π.Χ. Φανταζόμαστε τι εντύπωση θα είχε προκαλέσει τότε που διατηρήθηκε απ’ τους γηγενείς κατοίκους.
Η τσακώνικη διάλεκτος θεωρείται από τις αρχαιότερες στον κόσμο. Η αρχαιότητα και η καταγωγή της διαλέκτου αποδείχθηκε και από τον μεγάλο Γερμανό φιλόλογο Μιχαήλ Δέφνερ. Επίσης, για τη διάλεκτο αυτή έχουν γίνει αρκετές έρευνες από Ελληνες και ξένους ειδικούς και γλωσσολόγους και έχει εκπονηθεί γραμματική (Κωστάκης) και λεξικό της. Υπάρχει επίσης και αναγνωστικό με στοιχεία λεξιλογίου και γραμματικής.
Τα τσακώνικα ζωντανεύουν σήμερα και στη μουσική παράδοση, με αρκετά δημοτικά τραγούδια που συνοδεύουν κυρίως τον τσακώνικο χορό. Μάλιστα τελευταία έχει εκδοθεί και ποίηση στην τσακώνικη διάλεκτο. Μια καλή αναφορά μεταξύ άλλων για την τσακώνικη διάλεκτο είναι τα"Χρονικά των Τσακώνων", έκδοση του συλλόγου του "Αρχείου των Τσακώνων" με έδρα το Λεωνίδιο, όπου δημοσιεύονται αρκετά άρθρα και εργασίες γύρω από την προέλευση και την εξέλιξη της γλώσσας. 

Read more »

Η διάλεκτος των Ελλήνων της Ουκρανίας· ιστορία 2500 χρόνων

Η Μαριούπολη βρίσκεται στα νοτιο-ανατολικά της Ουκρανίας, στην παραλία της Αζοφικής θάλασσας. Ιδρύθηκε το 1778 από τους Έλληνες, η ιστορία των οποίων συνδέεται με τα ουκρανικά εδάφη επί πολλούς αιώνες. Οι πρώτες ελληνικές πόλεις εμφανίζονται στα παράλια της Μαύρης και της Αζοφικής θάλασσας πριν από δυο χιλιάδες έτη, ενώ ο τελευταίος μαζικός αποικισμός γίνεται στην εποχή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
   Μετά την πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας "πέφτει" και η Κριμαία, που καταλαμβάνεται από τους Τατάρους. Μετά από τους συνεχείς ρωσοτουρκικούς πολέμους  το 1775 η Κριμαία κηρύσσεται ανεξάρτητο κράτος. Οι 18.391 Έλληνες μετοικούν από την Κριμαία στην Αζοφική ιδρύοντας εκεί την Μαριούπολη και άλλα 22 χωριά. Σήμερα στην Αζοφική κατοικεί η μεγαλύτερη διασπορά των Ελλήνων της Ουκρανίας, (98.600 σύμφωνα με την απογραφή του '89), οι οποίοι παρ' όλες τις δοκιμασίες των καιρών διατήρησαν την εθνική τους ταυτότητα. Οι Έλληνες της Αζοφικής μιλάνε δυο διαλέκτους: ρωμαίικη (ελληνική) και ουρούμικη (κριμαιο-τατάρικη).
Για να πάρουμε μια γεύση αυτής της ελληνικής διαλέκτου, αναφέρουμε μερικά στοιχεία της μουσικής τους παράδοσης :


παραδοσιακά μουσικά είδη:


Τραγώδ (τραγούδι), ουδράμα (μαντινάδα), καλαντέσου (κάλαντα), κνικουνάνσμου τραγουδίτς (νανούρισμα), δουγκουντζίδκα (γαμήλιο τραγούδι), γαμπριάτκου (το τραγούδι του γαμπρού), νυφιάτκου (τραγούδι της νύφης), τραπεζιτό (το τραγούδι της τάβλας), μουρλόγια (μοιρολόγι), χουρό (χορευτικό τραγούδι), τσουμπάνκου τραγώδ (το τραγούδι του βοσκού).


είδη αρχαιοτέρων τραγουδιών:


 1. Παλικαρίσια (ακριτικά, επικά). Ο δημοφιλέστερος ήρωας αυτών των τραγουδιών είναι ο Κωνσταντίνος. Αναφέρουμε ένα παραμύθι για τα παιδικά του χρόνια: 

διάλεκτος	μετάφραση

Ναι, Κουσταντίνους εν μικρός, Ναι, μικρός Κουσταντίνους Εν μισή ντουνιά, μισή χρονιά. Ηρεύς να φάει, Ωχ, ηρεύς αρνιά και πρόβατα, Δεκαοχτώ σουνάρια. Ωχ, ηρεύς αλάφια γιουμουστά, Τ' αλάφια γιουμουσμένα [...]	Ο Κωνσταντίνος είναι μικρός, μικρός είναι ο Κωνσταντίνος, Είναι μόλις μισού χρόνου. Θέλησε να φάει, Ωχ, θέλησε αρνιά και πρόβατα Δεκαοχτώ πάπιες, Θέλησε ελάφια παχουλά, Ελάφια γεμιστά [...]

διάλεκτος	μετάφραση
Ρε, γω κλέγου την καλίτσα μου, την μυριαγουρασμένη. Ρε, σίλια δώκα την, πήρα την, σίλια δώκα τ'είπην. Πράτην τη μαρέα, αγώρασα την. Ρε, του μάτι τουτς, του φρύδι τουτς Καράβια ν'αγουράζει.	Ρε, 'γω κλαίω για την καλή μου, την ακριβά αγορασμένη. Ρε, χίλια έδωσα για αυτήν, και την πήρα, χίλια έδωσα, της είπα. Πήγα και την αγόρασα. Ρε, τα μάτια της, τα φρύδια της Καράβια αγοράζουν.

Μια μεταγενέστερη εκδοχή αυτού του τραγουδιού είναι το τραγούδι "Ανάμεσα στην Πόλη μου"

διάλεκτος	μετάφραση
Γω κλέγου την καλίτσα μου, την βύριου λιγνή. Πουϊούς καλός την πήρην σάββατου βράδυ. Την Τυριτή μέρα στεφάνων την σ' ένα άλλο παλικάρι μου, σ' τουν κλουστόμαλλου.	Κλαίγω για την καλή μου, σαν λυγερή ιτέα. Ποιος καλός την πήρε σάββατο βράδυ. Την Κυριακή θ' αρραβωνιάζονταν μ' έν' άλλο παλικάρι, τον κατσαρομάλλη.

Μια από τις παλιότερες μπαλάντες που αντικατοπτρίζει τις αρχαίες ιδέες και τρόπους της ανθρώπινης αντίληψης είναι η μπαλάντα που ονομάζεται "Σαν την μάνα μου" κατά την οποία η Ελένη παντρεύεται στην ξενιτιά, αντίθετα στη βούληση της μητέρας. Ο αδερφός τής Ελένης, Κωνσταντίνος, ο οποίος επέμεινε σ'αυτό, ορκίστηκε να την φέρει πίσω όταν το επιθυμήσει η μητέρα. Αρχισε όμως μια φοβερή επιδημία και ο Κωνσταντίνος αρρώστησε και πέθανε. Η μητέρα κατηγορεί τον νεκρό Κωνσταντίνο για την παραβίαση του όρκου του. Τότε ο νεκρός σηκώνεται από τον τάφο του, ανεβαίνει στο μαγικό γρήγορο άλογο, έρχεται στην Ελένη και την πάει πίσω. Εκείνη δεν γνωρίζει ότι ο Κωνσταντίνος είναι νεκρός, αλλά το καταλαβαίνουν τα πουλιά.

διάλεκτος	μετάφραση
Να δει την κόσμους τι θαύματα Τι κόσμους παρουσία! 'Εμπουρ κάθεται ζωντανή, Απίσου - πεθαμένους.	Δες κόσμε τι θαύματα, Τι παράξενη παρουσία! Μπροστά κάθεται ζωντανή Πίσω ο πεθαμένος.

Ο Κωνσταντίνος δίνει στην Ελένη το δαχτυλίδι του, και εκείνη μπαίνει στο δωμάτιο της μητέρας. Η μητέρα δεν πιστεύει ότι την έφερε ο Κωνσταντίνος, αφού έχει πολύ καιρό που πέθανε. Τότε η Ελένη τής δείχνει το δαχτυλίδι του αδερφού της. Η μητέρα το παίρνει στα χέρια της και κλονισμένη πεθαίνει.


2. Ιστορικά τραγούδια. Η μετοίκηση από την Κριμαία άφησε ένα ανεξίτηλο ίχνος στη ψυχή αυτού του λαού. Τα τραγούδια και τα διηγήματα για την μετοίκηση μεταδίδονταν προφορικώς από γενιά σε γενιά. Να η αρχή ενός τραγουδιού:

Σήμερα μαύρο ουρανό΄ σήμερα μαύρη μέρα,
Σήμερα ούλοι κλαίγουνε και τα βουνά λυπούνε
Υπάρχουν ιστορικά τραγούδια αφιερωμένα στην ελληνική επανάσταση του '21 και στην ηρωική μάχη της Κρήτης με τους Τούρκους κατακτητές:
Χαίρε Κρήτη πεινασμένε...
Ηρθε η λαμπρή η μέρα΄ ήρθε η ώρα η χρυσή!


3. Ημερολογιακή τελετουργική ποίηση. Η εκτέλεση των ημερολογιακών τελετουργικών ασμάτων γίνεται στη διάρκεια των τεσσάρων κύκλων των παραδόσεων: πρωτοχρονιά, χριστούγεννα, άνοιξη, καλοκαίρι.

διάλεκτος	μετάφραση
Καλημέρα Αϊς-Βασίλ, Να φερς γεία ειβλουγιά, Μπιριτέτ, πράμα, λουγάρ, Καπύτια, φυμώρια, καλό καρδία.	Καλημέρα, Αϊ-Βασίλη, Να μας φέρεις υγεία και ευλογία, Σοδειά, ζώα, περιουσία Λεφτά, χρυσό και καλή καρδιά.

4. Γαμήλιο-τελετουργική ποίηση. Η ποίηση αυτή είχε ως στόχο της την ενδυνάμωση των δεσμών της οικογένειας και του γένους. Την ημέρα αποχώρησης της νύφης από το πατρικό της σπίτι λένε το τραγούδι:
Σήμερα άσπρος ουρανός, σήμερα άσπρη μέρα,
Σήμερα στεφανώνεται ο αετός την περιστέρα.
5. Μοιρολόγια και θρήνοι. Στην παράδοση των Ελλήνων του Ντονμπάς το είδος αυτό αντιπροσωπεύεται από τα τραγούδια της Κριμαϊκής περιόδου, όπως είναι τα ιστορικά τραγούδια, τραγούδια της ξενιτιάς, μπαλάντες και άλλα. Αναφέρουμε απόσπασμα από ένα τραγούδι που μπορεί να ονομαστεί "Ο θρήνος της ξενιτιάς", θρήνος ενός ανθρώπου που βρίσκεται μακριά από την πατρίδα του.

διάλεκτος	μετάφραση
Ποιοί πόρτες γω ν'ανοίξου Για να κατς στουν τοπου μου.	Ποιες πόρτες να ανοίξω Για να κάτσω στον τόπο μου.

6. Ερωτικά τραγούδια. Εδώ υπάρχουν τραγούδια διαφόρων ειδών: κλέφτικα, αστεία, θαλάσσια, χορευτικά, γαμήλια και τραγούδια της ξενιτιάς. Ο λαός δημιούργησε μια ιδανική μορφή της αγαπημένης κοπέλας, σύμφωνα με τα εθνικά και γενικά ανθρώπινα μέτρα και παραδόσεις. Το θέμα της εξύμνησης της αγαπημένης είναι το πιο διαδεδομένο σ'αυτό το είδος των τραγουδιών. Ο πρωταγωνιστής του τραγουδιού το παλικάρι, εξυμνεί την ωραία εμφάνιση της αγαπημένης του:

διάλεκτος	μετάφραση
Εχς μαλλιά στην τιφάλι 'τς στα στήθια 'τς ξανλούμενα. Ωχ, άγγελους τα χτένιζάν την με χτένια συρματένια τ' όλα μέσα στην τιφάλι 'τς χρυσό, χρυσό μπίχτι πλεγμένα.Τα φρύδια 'τς σαν γαϊτάνια, κεράκου φτερά. Τα μάτια σου, τα φρύδια σου καράβι ν'αγοράζουν. Τ'απού τα γλυκά σου μάτια. Για λάμπει του προσώπου 'ς. Στόμα δαχτιλίδ'. τα δόντια 'τ' μαργαριτάρια. Βιγλίζην χείλιν κότινα. του γλυκός του γλώσσα. Ασπρου του λεμός. Τοι σου γάλατς δώδεκα φλουριά.	Τα μαλλιά της πέφτουν στα στήθια της. Ω, οι άγγελοι τα χτένιζαν με χτένια συρματένια και στο κεφάλι της χρυσές πλεξούδες είν' πλεγμένες.Τα φρύδια σου είν' σαν γαϊτάνια, σαν φτερά του κόρακα. Τα μάτια σου, τα φρύδια σου καράβι αγοράζουν. Από τα γλυκά σου μάτια. Ας λάμπει το πρόσωπό σου. Στόμα-δαχτυλίδι. τα δόντια σου μαργαριτάρια. Είδα χείλια κόκκινα. η γλυκιά σου γλώσσα. 'Ασπρος σου λαιμός. Και το περιδέραιό σου από δώδεκα φλουριά.

7. Τραγούδια της ξενιτιάς. Το είδος αυτό είναι πολύ χαρακτηριστικό για την παράδοση της Ελλάδας. Τα πρώτα μοτίβα της ξενιτιάς ακούγονται σε ένα από τα αντιγραμμένα ιστορικά τραγούδια για την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως.

διάλεκτος	μετάφραση
Βουλεύου να ξεινητεύτου, Βουλεύου να πηγαίνου Ερ, που έχει Τούρκους Πόλη μου.	Θέλω να ξενητευτώ Θέλω να πάω Ερ, έχει ο Τούρκος την Πόλη μου.

Στο τραγούδι της ξενιτιάς "Ωχ, γιαν αρρουστέψει ένας ξένους" με μεγάλη δύναμη περιγράφεται η αρρώστια και ο θάνατος ενός περιπλανώμενου πεζοπόρου. Πριν τον θάνατό του ο πρωταγωνιστής του τραγουδιού εύχεται:

διάλεκτος	μετάφραση
Να μου ρίχνουν στουν γιαλό Ας μου τρώγουν τα ψαράτια Μι τουν αλμυρό νερό.	Να με ρίξουν στη θάλασσα Ας με τρώγουνε τα ψάρια Με το αλμυρό νερό.

από την διατριβή του Ε.Β.Χατζίνοβ: "Το Τραγουδιστικό Φολκλόρ των Ρωμαίων του Ντονμπάς"

(Ε.Β. Χατζίνοβ)

Read more »

Ελληνικές λέξεις στην Γερμανική γλώσσα

Ψάχοντας κανείς τις λέξεις του γερμανικού λεξιλογίου θα διαπιστώσει, πέρα από τις παγκοσμίως χρησιμοποιούμενες δάνειες εκ της Ελληνικής λέξεις (pause, Philosophie, theater κοκ), ότι υπάρχουν και άλλες παρεφθαρμένες λέξεις που ανάγονται στην Ελληνική. 
Έτσι, παραθέτοντας τμηματικά, κάποιες εξ αυτών των λέξεων βλέπομε τις ομοιότητες που έχουν με τις λέξεις της Ελληνικής.
steigen < στείχειν (=ερχομαι)
dach < τέγος (στέγη)
zeug < τεύχεα (όπλα ή ο,τιδήποτε μπορεί να κατασκευαστεί. Εκ του τεύχω = κατασκέυάζειν). Το Μουσείον όπλων λέγεται και Zeugmuseum.
zeigen < δείκνυμι
wein < Fοινος (μέσωι λατινικής vinum)
Woche (εβδομάς) < Fοχος (δλδ αυτό που περνάει ωσάν όχημα)
Feder < πτερόν 
warm < θερμός (αιολ. φερμός)
Vater < πατήρ 
Μutter < μήτηρ
bruder (αδελφός) < φρατήρ (τα μέλη μιας φατρίας ή φρατρίας ήταν μεταξύ τους σαν αδέλφια)
Tochter < θυγάτηρ
Volk < Fοχλος 
machen(=κάνω) < μαχανά, μαχανάομαι (=κατασκευάζω, κάνω)
schaum(=αφρός) < (σ)κυμα (λατ. spuma)
wollen < βούλομαι (δωρ. βώλομαι, λατ. volo)


Jahr (=χρόνος) < (j)ώρα
Ubel (κακό) < ύπουλον (το υπό την ουλήν κείμενον, το πονηρόν)
bleiben (παραμένω) < γοτθ. bileipan < (α)πολείπειν 
bund, binden (δεσμός, δένω) < σπένδεσθαι (κάνω σπονδή, εξ ου και ομο-σπονδ-ία)
sterben (πεθαίνω) < στερφός (=στείρος, πετρωμένος)
lachen (γελώ) < λαγαίω, λαγαρός
muhe (μόχθος) < μόγις (μετα κόπου), μόχθος
Wurzel < (F)ρίζα
nehmen(πάιρνω) < νέμειν 
mild (=μαλακός) < βλαδύς (*μλαδύς)
ewig (αιώνιος)< αιFών
kurz (βραχύς) < κυρτός
mischen (αναμειγνυω) < λατ. miscere < μίσγω ή μείγνυμι
Blick (βλέμμα) < βλέπω
suss (γλυκός) < ηδύς (*σFαδύς)
Angst (φόβος) < άγχω, άγχος
maus (ποντίκι) < μυς 
schworen (ορκιζομαι) < (σF)ορκος
Werk (έργο) < (F)έργον
schutz (προστασία)< σκυτόν (ασπίδα)
losen (λύνω) < λύσειν 
milch(γάλα) < αμέλγω (αρμέγω)
brav (ήσυχος) < πράFος 
klang < κλαγγή 

werfen (ρίχνω) < Fρίπτειν
werden (γίνομαι) < Fέρδειν (κάνω) 
warnen (προειδοποιώ) (wara = προσοχή) < Fοράω (βλέπω). Με τη σημασία ειδικότερα του προσέχειν ακολουθείται από ενδοιαστική πρόταση εισαγόμενη με τον σύνδεσμο μή. Ὅρα μή τις σε πλανήσῃ ἀπὸ ταύτης τῆς ὁδοῦ τῆς διδαχῆς, ἐπεὶ παρεκτὸς θεοῦ σε διδάσκει (Διδαχή των Δώδεκα Αποστόλων)
schuhe < συκχίς (φρυγ. συκχος)
Schwieger(vater) (πεθερός) < (σF)εκυρός (πεθερός)
legen (τοποθετώ) < λέγειν (αρχική σημασία "τοποθετώ".Λέγειν σημαίνει επίσης "τοποθετούμαι", μεταφορικά δε και ισχυρίζομαι, λέγω. Εκέι που τοποθετώ εαυτόν ειναι το λέκτρον, δηλαδή το κρεββάτι. Οι νόμοι παρά τοις Ρωμαιοις ειναι leges, οπερ σημαινει τα θεσπισθέντα, τα τεθέντα. 
tief (βαθιά), αγγλ. deep < δέπας (κύπελλο). Βλεπε παρ' Ομήρωι "δέπας αμφικύπελλον"
Buche (βελανιδιά).Εξ αυτού και Buch (βιβλίο) < φηγός (βελανιδιά)
dehnen (τεντώνω) < τείνειν (ρ. τεν-)
kampf (μαχη) < κάμπος, ένθα λαμβάνει χώραν η μάχη
sau (χοιρος) < (σ)υς (χοίρος)
neu (νεος) < νέFος
nebel < νεφέλαι 
horn < κέρας
Flach < πλάξ, γεν. πλακός (βλ και πέλαγος, πλάζω, πλατύς)
Garten < συγγενεύει με το τοπωνύμιο Γόρτυς (Κρητη) ή Γόρδιον (Φρυγία) 
bergen (προστατεύω). Berg (βουνό)< φάργνυμι (εμποδίζω, προστατεύω βλ και φράγμός). Εκέιθεν και οι φρυκτωρίες, δηλαδή πύργοι που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη συστήματος μεταβίβασης φωτεινών σημάτων στην περιοχή της αρχαίας Ελλάδας.
schauen (αγγλ. show = κοιτάζω) < σκοπέω (εξετάζω κοιτάζοντας)

Teig (ζύμη)<τείχος. Το τείχος απο τα νεολιθικά χρόνια κατασκευάζονταν είτε με λίθους είτε με ωμούς πλίνθους είτε με αχυρόλασπη και κλαδιά. Η τελέυταία περίπτωση αποτελέι αυτό που σαν ρίζα έχει η λέξη τείχος. Στα Γερμανικά έχει τη σημασία απλώς της ζυμωμενης μαζας, παραπέμποντας σε κάποιο συνθετικό υλικό όπως η αχυρόλασπη.
lehnen < αρχ. γερμανικό (h)lehnan < κλίνειν 
schlieβen (κλείνω) <λατ. claudere < κλείειν (*κλαFjειν)
leben[b][/b] (ζω) < ριζα λιβ- (υγρός) εξου λιβάδι (βλ. αλίβας= ο πεθαμένος, ο μη υγρός)
hδren (ακούω)< α-κρο-άομαι 
stube (τζακι) <λατ. stupere (είμαι θυμωμένος, "βγάζω" καπνούς) < τέτυφα, τυφλός 
Leute (πλήθος)< λεFώε (λαός)
kuss[b][/b] < κύσον 
glanz (λάμψη)< α-γλα-ός (φωτεινός)
Hδlle < κοίλος (κούφιος)
schweigen(σιωπώ) < σιγαν 
Heiden < έθνος
Hutte (καλύβα) < κέυθειν (κρύβω)
gehnen < έ-χαν-ον (χάσκω)
graben (ορύττω)< γράφειν (σκαλίζω επί λίθου)
setzen (καθίζω) < έζομαι (*σεδjομαι)
kind (παιδί) < θρακ. κένθυς (ο απόγονος)
impfen < εμφυτεύω
pflaster < έμπλαστρον
Tier < θήρ (θηρίον)
weise (σοφός) < (F)οιδα (γνωρίζω)
fruh < πρωί
offnen (ανοιγω) < οπή 
auf < επι
aus[b][/b] < εκ ή εξ 
ab< λατ.ab < από 
mit < μετά + γενική
in < λατ. in < αρκαδικό ιν (εν)
ver- <λατ. per < περί
vor < λατ. pro < προ
an < ανά
uber < υπέρ

Οφείλουμε, λοιπόν, να υποκλιθουμε ΌΛΟΙ στο μεγαλειο της μετά από αυτήν τη δημοσίευση και να σεβαστουμε τον πλουτο της και την διαχρονικοτητα της. Τα σέβη μου!

...Και μην ξεχνάτε διαδώστε την ανάρτηση... για προφανείς λόγους...

Read more »