Σβάστικα: Ένα μισητό αλλά και παρεξηγημένο σύμβολο

Η Σβάστικα είναι ίσως το πιο παρεξηγημένο σύμβολο στην ιστορία.

Όταν οι σύμμαχοι μπήκαν θριαμβευτές στο Βερολίνο, ένα απ’ τα πρώτα πράγματα που σκέφτηκαν ήταν να απαγορεύσουν τη χρήση του συμβόλου της σβάστικας, την οποία ο Χίτλερ χρησιμοποίησε σαν το ιερό του σύμβολο, που οδηγούσε το λαό του και τις στρατιές του στην επικράτηση πάνω στον πλανήτη.

Πόσο «κακό» όμως είναι ένα σύμβολο; Πόσο «ναζιστική» είναι η σβάστικα; Μια πιο προσεκτική μελέτη δείχνει ότι η σβάστικα είναι απλά το «θύμα» της χρήσης της απ’ τους Ναζί, ότι δεν είναι και πολύ … ναζιστική και ότι ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται από τους ίδιους τους … «συμμάχους» που την κατάργησαν.

Η λέξη «σβάστικα» βγαίνει απ’ τη σανσκριτική Svastikah, έννοια που απεικονίζει την ειρήνη (!) και την καλή τύχη (!). Η σβάστικα αποτελεί μια μορφή του σταυρού που έχει ανακαλυφτεί απ’ τους αρχαιολόγους σε βυζαντινές κατασκευές, σε βουδιστικές επιγραφές, σε κέλτικα χειρόγραφα, σε ελληνικά νομίσματα, στους ινδιάνους της φυλής Oklahoma, ακόμα και στα τοιχώματα των μεγάλων πυραμίδων της Αιγύπτου. Με λίγη προσοχή θα το ανακαλύψετε ακόμα και στα διαζώματα του Καπιτωλίου στην Ουάσινγκτον.

Η μεγάλη – ιστορική – ειρωνεία είναι ότι συναντάται και σαν σύμβολο των αρχαίων Εβραίων, ενώ πριν την χρησιμοποιήσει ο Χίτλερ, ήταν ένα δημοφιλές σύμβολο στις Η.Π.Α. στις αρχές του 20ου αιώνα. Πολλοί αμερικανοί πιλότοι το φορούσαν σαν γούρι στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ το 1925 η Coca-Cola σε μια διαφημιστική της καμπάνια, έδινε δώρο ένα «τυχερό» ρολόι τσέπης, με σκαλισμένη πάνω του μια σβάστικα.

ΠΟΛΛΟΙ ΑΚΟΜΑ ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ ΠΩΣ ΤΟ ΓΝΩΣΤΟ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ ΣΥΜΒΟΛΟ Η ΣΒΑΣΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΟΥ ΞΥΠΝΑ ΑΣΧΗΜΕΣ ΜΝΗΜΕΣ ΕΧΕΙ ΤΗΣ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑΙ

Όμως ο Χίτλερ και οι Ναζί μετέτρεψαν τη σβάστικα από σύμβολο τύχης και ειρήνης σε σύμβολο μίσους κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και μιας και οι μνήμες απ’ τον πόλεμο αυτό είναι φρέσκιες, αποτελεί σήμερα ίσως το πιο μισητό σύμβολο της ιστορίας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της αποποίησης αυτού του συμβόλου ήταν ότι ενώ είχε οριστεί σαν σύμβολο της εθνοφρουράς της Oklahoma ήδη απ’ το 1923, η αμερικανική κυβέρνηση το αντικατέστησε με το «πουλί του κεραυνού» το 1938, όταν διαπίστωσε ότι ο Χίτλερ το χρησιμοποιούσε σαν «σημαία» της ιδεολογίας του.

Τελικά, τα πράγματα είναι «καλά» ή «κακά» ή εμείς οι άνθρωποι απλά δεν ξέρουμε να τα χειριζόμαστε; Μήπως ο εγωισμός, η ματαιοδοξία και η άγνοια μας έχει ήδη λερώσει πολλά πράγματα πάνω στη Γη, τα οποία αυτά καθαυτά δεν είναι «βρώμικα»;