Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 17 Φεβρουαρίου 2015

Από τη φύση με αγάπη (1)

Η φύση όπως γνωρίζεται μπορεί να εκφραστεί,με τον πιο ασυνήθιστο τρόπο.Γνωρίζατε ότι υπάρχουν λίμνες,βάλτοι, σπήλαια και ακόμη ηλιακές εκλάμψεις σε σχήμα καρδιάς.Μπορεί να πέρασε ο Άγιος Βαλεντίνος αλλά όσοι εργαζόμαστε στον Ηράκλειτο,σας στέλνουμε την αγάπη μας,για την συμπαράσταση όλα αυτά τα χρόνια.

Μια σπηλιά σε σχήμα καρδιάς,στη Γιούτα των Η.Π.Α.Το θέρετρο βρίσκεται κοντά στο Εθνικό πάρκο Arches,με τη μεγαλύτερη συλλογή λαξευμένων βράχων στη φύση




Το μικρό νησί της Κροατίας Galesnjak,μήκους περίπου 500 μέτρων,φωτογραφήθηκε από τον Ιαπωνικό δορυφόρο ALOS,στα νερά της Αδριατικής.Χάρη στην αύξηση της δημοτικότητας που προέρχονται από δορυφορικές εικόνες-το οποί εδώ να σημειώσουμε ότι είναι ακατοίκητο,έχει γίνει ο ιδανικός προορισμός για πολλά ζευγάρια.



Μια φάλαινα φωτογραφήθηκε στα νερά του Nunanut,και αποκάλυψε αυτή την σπάνια σε ομορφιά ουρά σε σχήμα καρδιάς,που ετοιμάζεται να βουτήξει κάτω από το νερό.



Το κοράλλι Ebon,στο αρχιπέλαγος των νήσων Marshall,στον Ειρηνικό.Η φωτογραφία λήφθηκε στις 12 Φεβρουαρίου το 2011,από τον αστροναύτη paolo Nespoli,


Συνεχίζεται...






Read more »

Παρασκευή 29 Αυγούστου 2014

Άντον Τσέχοφ ~Διηγήματα & μονόπρακτα (ολόκληρο βιβλίο)

Ο Άντον Τσέχωφ 29 Ιανουαρίου 1860 - 15 Ιουλίου 1904) ήταν Ρώσος ιατρός, δραματουργός και συγγραφέας, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς διηγημάτων στην ιστορία


Read more »

Πέμπτη 26 Ιουνίου 2014

When Heraclitus set human nature on fire

"26th INTERNATIONAL CONFERENCE OF PHILOSOPHY
GREEK PHILOSOPHY AND MORAL AND POLITICAL ISSUES OF OUR GLOBAL ERA
                        VOULIAGMENI – ATHENS:12th–17th July 2014




ΤΙΤΛΟΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ
Όταν ο Ηράκλειτος έβαλε φωτιά στην ανθρώπινη φύση

ΠΕΡΙΛΗΨΗ


Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο ο Λόγος είναι η αρχή που καθοδηγεί και ενοποιεί όλη τη φύση. Μόνο μέσα από την κατανόηση της υφής και της ουσίας του Λόγου  μπορούμε να νοηματοδοτήσουμε το βίο μας και να καταλήξουμε στη γνώση της φύσης του κόσμου. Η παρούσα ανακοίνωση επικεντρώνεται στα αποσπάσματα του Ηράκλειτου, όπως αυτά μας παραδίδονται στο συλλογικό έργο των Ηermann Diels και Walther Kranz και ενδιαφέρεται να διερευνήσει τη σχέση των εννοιών του Λόγου και των αντιθέτων στη φύση με την έννοια του δικαίου, καθώς και τον αντίκτυπό τους τόσο στον άνθρωπο όσο και στον ευρύτερο πολιτικό κόσμο. Στην προσπάθειά του να κατανοήσει τον κόσμο, ο Ηράκλειτος αναζήτησε απαντήσεις μέσα στην ίδια τη φύση παρέχοντας γενναιόδωρα στο σύγχρονο ερευνητή όλες τις έννοιες, συμβολικές και μη, για να ερμηνεύσει την ανθρώπινη φύση. Με γνώμονα το θεμελιώδες ερώτημα για το νόημα της Φύσης, ο Ηράκλειτος τέμνει τη φύση σε διάφορα αντίθετα σχήματα. Οι τομές αυτές θα αποτελέσουν την απαρχή ενός νέου τρόπου διανόησης, ο οποίος στα σπάργανά του κυοφορούσε το «πυρ», το οποίο αργότερα ο τεχνολογικός πολιτισμός συνεργαζόμενος με την πολιτική έθεσε σε εφαρμογή και εν πολλοίς δικαιολόγησε. Το πυρ όμως αυτό είναι μια μόνο μορφή αποκάλυψης της φύσης και όχι η ίδια η φύση. Η φύση στον Ηράκλειτο είναι μια πολυσχιδής έννοια που αναμφίβολα δημιουργεί έντονη φιλοσοφική διαμάχη ως προς την ερμηνεία της. Το ερώτημα που δημιουργείται είναι το εξής: αν τα πάντα διέπονται από το Λόγο, γιατί «η ανθρώπινη φύση δεν διαθέτει φρόνηση»; (Απ.78)

Αγγελική Βασιλοπούλου
Υποψ. Διδ. Φιλοσοφίας Παν/μιου Αθηνών


 
Read more »

Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2013

Πάνος Μουζουράκης ~ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ



Έκπληκτοι παρακολουθήσαμε,μέσα από τον καινούργιο δίσκο του τραγουδοποιού Πάνου Μουζουράκη,που έχει την ονομασία ΣΤΟΧΟΣ,το ένα απο τα  11 τραγούδια του CD έχει την ονομασία ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ,  

Πολλά συγχαρητήρια,για αυτήν την προσπάθεια,από όλους όσους  εργάστηκαν για αυτήν τη δουλειά,και κυρίως για την  επαναφορά και αναγέννηση και την διάδοση,του μεγαλυτέρου πνευματικού ανδρός που πάτησε το πόδι του σε αυτή την γη,καθώς ο καλλιτεχνικός χώρος είναι ένας κόσμος που δημιουργεί πρότυπα και είδωλα ,κυρίως προς την νεολαία,και με αυτόν τον τρόπο ευελπιστούμε να είναι αρκετοί αυτοί που θα ακούσουν το τραγούδι και θα ενδιαφερθούν για να ερευνήσουν (να κλέψω μια φράση του Ηράκλειτου) για το ποιός ήταν ο Εφέσιος !

Οι στίχοι κάνουν αναφορά σε αρκετά αποσπάσματα του πανσοφου ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ  όπως -
Ο αιώνας είναι ένα παιδί που παίζει, ρίχνοντας ζάρια· ενός παιδιού η βασιλεία- ή το ἐδιζησάμην ἐμεωυτόν- ποταμοῖς τοῖς αὐτοῖς ἐμβαίνομέν τε καὶ οὐκ ἐμβαίνομεν, εἶμέν τε καὶ οὐκ εἶμεν-αἰὼν παῖς ἐστι παίζων πεσσεύων· παιδὸς ἡ βασιληίη.


Ο δίσκος είναι σε  μουσική των Αντώνη Σκόκου, Πάνου Μουζουράκη, Θέμη Καραμουρατίδη, Απόστολου Βαλαρούτσου και στίχους του ίδιου και των Παντελή Αμπατζή, Νίκου Μωραίτη, Κώστα Ξηρομερίτη, Βαγγέλη Αλεξανδρή
Ο ίδιος παρουσιάζει το νέο του άλμπουμ.

«Κύριοι και “Madam” s,
 
Κάτι καλύτερο από την αγάπη μου δεν έχω να σας δώσω. Και πως να την πεις την αγάπη; πως να την εκφράσεις πιο όμορφα και απλά, απ’  ότι  με ένα τραγούδι! Που δεν μπορει να γραφτεί όμως αν δεν είναι στόχος  η επικοινωνία αυτής της αγάπης. Γιατί σε ένα κόσμο που συνέχεια αλλάζει, αλλά-δε-ζει, που  «τα πάντα ρει»,  όπως έλεγε ο Ηράκλειτος, θεωρώ ότι η μόνη αξία που παραμένει σταθερή είναι αυτή. Μέσα στο δίσκο αυτό υπάρχουν οι αλήθειες μου, φόβοι μου, ελπίδες μου, φαντάσματα και άλλα θεριά.  Όνειρα που μοιράστηκα με τους φίλους που με βοήθησαν με τους στίχους και τις μουσικές τους. Και ενώ το παρουσιάζω πολύ βαθύ και βαρύ όλο το έργο, προς το τέλος μπορεί να σκοντάψετε πάνω σε ένα τραγούδι που λέγεται ¨Σκουμπιντουμπιντουμπιντοϋ¨,  και να σας φανεί κάπως χαζό… σσσσς· υπομονή δυο τραγούδια παρακάτω θα ολοκληρωθεί το μεγαλειώδες  αυτό αριστούργημα με όλη την σοβαρότητα, ψώνιο, αυτοσαρκασμό και την αγάπη που εξαρχής υποσχέθηκα με μια σονάτα σε Ντο μείζονα για πιάνο τέσσερα χέρια και φωνάρα.



Read more »

Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2012

Ηράκλειτος~Άπαντα(Ζήτρος)

Εκ πάντων εν και εξ` ενός πάντα  Ηράκλειτος - Άπαντα (με σχόλια)
Read more »

Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2012

Ηρακλείτεια Διαλεκτική.

Ο Ηράκλειτος μίλησε και η σκέψη μορφώθηκε. «Η σκέψη αρθρώθηκε», γράφει ο Κώστας Αξελός, έγινε λόγος. Μέσα σ’ αυτό που καλείται αδιευκρίνιστα «περιέχον», υπάρχει ο άνθρωπος ∙ μα δεν υπάρχει μόνο αυτός. Τίποτα αποσπασματικό, τίποτα απομονωμένο και μερικό δε θα μας βοηθήσει να νοήσουμε τη μόνη αλήθεια που είναι αυτή: όλα είναι ένα.
«ουκ εμού, αλλά του λόγου ακούσαντες σοφόν έστιν εν πάντα είναι» (απ. 50)
Η αλήθεια ενυπάρχει στην ολότητα και είναι η ολότητα ∙ μέσα στο όλον που αλλιώς ονομάζεται Κόσμος, τα πάντα γίνονται, είναι, δημιουργούνται, αποκτούν νόημα. Ο Κόσμος αυτός είναι αιώνιος. Δεν έχει αφετηρία ούτε τέρμα χρονικό. Βασικό συστατικό του η αιώνια φωτιά που δεν είναι ξεκίνημα αλλά το ενεργειακό δυναμικό, μακριά από την ατάραχη ισορροπία που σημαίνει θάνατο.
«κόσμον τόνδε τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησε, αλλ’ ην αεί και έστιν και έσται πυρ αείζωον, απτόμενον μέτρα και αποσβεννύμενον μέτρα» (απ. 30)
Ο Κόσμος δεν έχει ούτε χρονική αρχή ούτε τέλος. Κι όμως ο χρόνος τον εξουσιάζει. Όχι σαν κάποια εξώτερη δύναμη, αλλ’ ως η μη αντιστρεπτή επιβεβαίωση της αλλαγής που είναι γίγνεσθαι. Όσα συμβαίνουν στο «περιέχον», το όλον Είναι, είναι μετάβαση και αλλαγή. Χωρίς σκοπό, χωρίς τελικό νόημα και στόχο, χωρίς έσχατη βούληση, όπως ένα παιδί που παίζει με τα ζάρια.
«Αιών παις εστι παίζων, πεσσεύων ∙ παιδός η βασιλίη» (απ. 52)
Αυτή η ροή του χρόνου, η συνεχής αυτή μεταβολή που τα πάντα αλλάζουν στο διηνεκές, μας επιτάσσει να συνειδητοποιήσουμε το πόσο εφήμερη είναι η εικόνα που σχηματίζουμε για τον κόσμο, καθώς είναι μια στιγμιαία εικόνα. Το επόμενο λεπτό τα πάντα είναι διαφορετικά κι ας μας φαίνονται ίδια. Το είναι δεν είναι κάτι σταθερό, παρά γίνεται αντιληπτό μόνο μέσα από την αλλαγή που οδηγεί σε μια αέναη κυκλική πορεία, όπου τα πάντα διαλύονται και ξαναδημιουργούνται.
«ποταμώ γαρ ουκ έστιν εμβήναι δις τω αυτώ…(θνητή ουσία) σκίδνησι και πάλιν συνάζει… και πρόσεισι και άπεισι» (απ. 91)
«ποταμοίς τοις αυτοίς εμβαίνομεν και ουκ εμβαίνομεν, είμεν τε και ουκ είμεν» (απ. 49α)
Όπου υπάρχει στασιμότητα κυριαρχεί ο θάνατος. Όπου όμως συμβαίνει η αλλαγή και η μετάβαση υπάρχει πόλεμος και διχόνοια. Η σύγκρουση των αντιθέτων είναι αυτή που φέρνει την κίνηση. Ο αέναος ανταγωνισμός και η έριδα που διαταράσσουν τον κόσμο, τον φέρνουν τελικά σε αρμονία γιατί διαγράφουν τους νόμους του γίγνεσθαι και της συνεχής ροής. Ο πόλεμος και η διχόνοια, ο αέναος ανταγωνισμός του κάθε πράγματος με το αντίθετό του είναι η μοίρα του Είναι, όχι όμως μια μοίρα έξω από το Είναι, αλλά ταυτόσημη με το Είναι, δηλαδή το γίγνεσθαι.
Ο Κώστας Αξελός γράφει: «Η Ηρακλείτεια θεώρηση, συλλαμβάνοντας την αδέκαστη και διαρκή ροή και τη διάρκεια που ενυπάρχει στην ανεπίστρεπτη ροή, τη διχόνοια και τη σύγκρουση, δεν είναι ούτε αισιόδοξη ούτε απαισιόδοξη αλλά τραγική. Μέσα απ’ όλες τις αλλαγές, ο κόσμος παραμένει Κόσμος, η δικαιοσύνη Δικαιοσύνη, δηλαδή δεσμός αναγκαίος με την ύπαρξη και τη σκέψη του καθενός που υπάρχει»[1].
Όλα συνδέονται μεταξύ τους, όλα είναι αλληλένδετα και αλληλεξαρτώμενα. Το κάθε πράγμα έχει και το αντίθετό του και η διπολική αυτή σχέση είναι η κινητήρια δύναμη του Κόσμου που θεμελιώνει το τελικό αποτέλεσμα που είναι η αρμονία μέσα στην αδιάκοπη κίνηση και αλλαγή.
«πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστι, πάντων δε βασιλεύς, τους μεν θεούς έδειξε τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε τους δε ελεύθερους» (απ. 53)
«ειδέναι δε χρη τον πόλεμον εόντα ξυνόν, και δίκην έριν, και γινόμενα πάντα κατ’ έριν και χρεών» (απ. 80)
«το αντίξουν συμφέρον και εκ των διαφερόντων καλλίστην αρμονίαν και πάντα κατ’ έριν γίγνεσθαι» (απ. 8)
Η έννοια της ολότητας είναι ο βασικός άξονας της σκέψης του Ηράκλειτου. Από το όλον προέρχεται κάθε πράγμα και το καθένα μέρος αντανακλά  την ολότητα. Ο κόσμος κινείται σε ένα κύκλο όπου όλα είναι και δεν είναι την ίδια στιγμή. Η αρμονία δεν είναι η ισόρροπη ηρεμία, αλλά η αέναη μεταβλητότητα.
«συνάψιες όλα και ουχ όλα, συμφερόμενον διαφερόμενον, συνάδον διάδον ∙ εκ πάντων εν και εξ ενός πάντα» (απ. 10)
Ο Λόγος είναι το ενοποιητικό στοιχείο του Κόσμου. Ο λόγος είναι φωτιά και η φωτιά λόγος. Ο λόγος συνενώνει τα αντίθετα και, όπως και ο χρόνος, διαπερνά και εξουσιάζει το «περιέχον». Δεν είναι η αρχή του κόσμου γιατί σε ένα σύμπαν που «ην αεί και εστι και έσται», αρχή και τέλος δεν έχουν νόημα. Παρόλα αυτά, όποιος καταλάβει τη σημασία του, νοεί τη συμπαντικότητα που γίνεται αντιληπτή μέσα από το γίγνεσθαι. Η σημασία του λόγου είναι προσιτή σε όλους τους ανθρώπους. Εντούτοις, μόνο μερικοί φθάνουν στο σημείο της κατανόησης και αυτοί είναι οι αφυπνισμένοι. Ενώ οι πολλοί συνεχίζουν να «κοιμούνται», ζώντας σ’ ένα δικό τους προσωπικό κόσμο. Ο λόγος δρα σε όλους το ίδιο. Επομένως, ο ίδιος ο κόσμος νοείται μόνο μέσα από μια κοινή λογική.
«του δε λόγου τουδ’ εόντος αεί αξύνετοι γίνονται άνθρωποι και πρόσθεν ή ακούσαι και ακούσαντες το πρώτον ∙ γινομένων γαρ πάντων κατά τον λόγον τόνδε απείροισιν εοίκασι, πειρώμενοι και επέων και έργων τοιούτων οκοίων εγώ διηγεύμαι κατά φύσιν διαιρέων έκαστον και φράζων όκως έχει ∙ τους δε άλλους ανθρώπους λανθάνει οκόσα εγερθέντες ποιούσιν όκωσπερ οκόσα εύδοντες επιλανθάνονται» (απ. 1)
«διό δει έπεσθαι τω κοινώ ∙ ξυνός γαρ ο κοινός ∙ τού λόγου δ’ εόντος ξυνού ζώουσιν οι πολλοί ως ιδίαν έχοντες φρόνησιν» (απ. 2)
«ωι μάλιστα διηνεκώς ομιλούσι λόγω (τω τα όλα διηκούντι), τούτω διαφέρονται, και οις καθ’ ημέραν εγκυρούσι, ταύτα αυτοίς ξένα φαίνεται (απ. 72)
Η φωτιά είναι η αρχή που μαζί με το λόγο διαπνέει το σύμπαν. Αλλά όπως και με το Λόγο δεν είναι το αρχικό δημιουργικό στοιχείο. Φωτιά, Λόγος και χρόνος εξουσιάζουν τον κόσμο μέσα από τη συνεχή διακύμανση των αντιθέτων, μέσα από τη ατέρμονη ροή των πραγμάτων. Η φωτιά, κυρίαρχο στοιχείο του σύμπαντος, μπλέκεται σε μια κυκλική μετατροπή, σε μια μεταστοιχείωση, μέρη της οποίας είναι τα άλλα τρία στοιχεία, ο αέρας, η γη και το νερό. Όλα συντίθενται και όλα αποδομούνται μέσα από συνεχείς μεταβολές των μερών που συνθέτουν το όλον.
«πυρός τε ανταμοιβή τα πάντα και πυρ απάντων ώκοσπερ χρυσού χρήματα και χρημάτων χρυσός» (απ. 90)
«ζη πυρ τον γης θάνατον και ανήρ ζη τον πυρός θάνατον, ύδωρ ζει τον αέρος θάνατον, γη τον ύδατος» (απ. 76)
«πυρός τροπαί πρώτον θάλασσα, θαλάσσης δε το μεν ήμισυ γη, το δε ήμισυ πρηστήρ…θάλασσα διαχέεται, και μετρέεται εις τον αυτόν λόγον, οκοίος πρόσθεν ην η γενέσθαι γη» (απ. 31)
Τελικά, όλα είναι ένα, όλα κινούνται και αλλάζουν, το κάθε τι έχει το αντίθετό του και, το όλον, το περιέχον, ο κόσμος διαπνέονται από την καθολική σοφία που είναι ο λόγος. Ο λόγος μεταφράζεται σε διπολικές σχέσεις αντιθέτων, σε συμπαντική αρμονία μέσα από τον ανταγωνισμό και την αντιπαράθεση, σε αέναη κίνηση και αλλαγή, σε μεταστοιχείωση, σύνθεση, αποδόμηση. Ο λόγος μεταφράζεται επίσης σε λόγο που αρθρώνεται και εκστομίζεται, σε αλήθεια, τη μόνη αλήθεια. Γιατί ο λόγος είναι κοινός, άρα και η αλήθεια κοινή.
Η φωτιά δεν είναι η αρχή του κόσμου γιατί ο κόσμος δεν έχει αρχή και τέλος. Είναι το αέναο γίγνεσθαι στο οποίο αντανακλάται ο κόσμος το κάθε λεπτό. Η φωτιά συμμετέχει στην κυκλική πορεία της μεταβολής των στοιχείων και είναι η κινητήρια δύναμη της μεταβολής αυτής. Λόγος και Φωτιά εξουσιάζουν τον Κόσμο, αλλά εκ των ένδων. Η Ηρακλείτεια σκέψη φώτισε το δρόμο της σύλληψης του κόσμου ως μιας και μοναδικής οντότητας, και του παραμερισμού κάθε έννοιας δημιουργισμού και εσχατολογίας,  υπέρ μιας διαλεκτικής του γίγνεσθαι που φανερώνεται ως το μόνο μετρήσιμο μέγεθος, διαμέσου του οποίου εκδηλώνεται η ουσία των πραγμάτων.
Ο Ηράκλειτος μίλησε και «η σκέψη αρθρώθηκε»


Βιβλιογραφία:

-   Κώστας Αξελός, «Ο Ηράκλειτος και η Φιλοσοφία», Εκδόσεις Εξάντας
-   G. S. Kirk, J. E. Raven, M. Schofield, Οι Προσωκρατικοί Φιλόσοφοι, Εκδόσεις: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

Αποσπάσματα:
-          (απ. 50): Όχι εμένα αλλά το λόγο αφού ακούστε, είναι σοφό να ομολογήσετε ότι Ένα τα Πάντα
-          (απ. 30) Αυτόν τον κόσμο που είναι για όλους, ούτε κανείς θεός ούτε άνθρωπος τον έκανε, αλλά ήταν από πάντα και είναι και θα είναι αιώνια φωτιά, που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο
-          (απ. 52) Ο χρόνος είναι ένα παιδί που παίζει, ρίχνοντας ζάρια ∙ ενός παιδιού η βασιλεία
-          (απ. 91) Δεν μπορούμε να μπούμε δυο φορές στο ίδιο ποτάμι…(Κάθε τι θνητό) σκορπίζεται και πάλι μαζεύεται, πλησιάζει και απομακρύνεται
-          (απ. 49α) Στα ίδια ποτάμια μπαίνουμε και δεν μπαίνουμε, είμαστε και δεν είμαστε
-          (απ. 53) Ο πόλεμος είναι πατέρας όλων, όλων βασιλιάς ∙ άλλους ανέδειξε θεούς κι άλλους ανθρώπους, άλλους έκανε δούλους κι άλλους ελεύθερους
-          (απ. 80) Πρέπει να ξέρουμε ότι ο πόλεμος είναι κοινός κι διχόνοια δικαιοσύνη, κι ότι τα πάντα γίνονται από διχόνοια κι από ανάγκη
-          (απ. 8) Το αντίθετο (είναι) σύμφωνο, από τις διαφορές γιεννιέται η πιο ωραία αρμονία και τα πάντα γίνονται με τη διχόνοια
-          (απ. 10) (Συνδέσεις όλα κι όχι όλα), ομόνοια διχόνοια, συμφωνία ασυμφωνία ∙ από όλα (γεννιέται) το ένα κι από το ένα όλα
-          (απ. 1) Αν και ο λόγος αυτός είναι αιώνια οι άνθρωποι γίνονται ασύνετοι και πριν τον ακούσουν κι αφού τον ακούσουν για πρώτη φορά ∙ γιατί, ενώ τα πάντα γίνονται σύμφωνα μ’ αυτόν το λόγο, οι άνθρωποι μοιάζουν άπειροι ακόμα κι όταν καταπιάνονται και με λόγια και με έργα τέτοια σαν κι αυτά που εγώ διηγούμαι, διαιρώντας το καθένα κατά τη φύση του και λέγοντάς το όπως έχει ∙ οι άλλοι όμως άνθρωποι ξαστοχούν όσα κάνουν ξύπνιοι, όπως λησμονούν όσα κάνουν στον ύπνο τους
-          (απ. 2) Γι’ αυτό πρέπει να ακολουθήσουμε τον κοινό λόγο γιατί το κοινό είναι συμπαντικό. Ενώ όμως ο λόγος είναι κοινός, οι πολλοί ζουν σαν να είχαν μια δική τους φρόνηση
-          (απ. 72) Με το λόγο, αυτόν που τα κυβερνάει όλα, τον οποίο μάλιστα συναναστρέφονται αδιάκοπα, μ’ αυτόν έχουν διαφορές, κι όσα συναντούν κάθε μέρα, τούς φαίνονται ξένα
-          (απ. 90) Τα πάντα ανταλλάσσονται με τη φωτιά και με τα πάντα η φωτιά, όπως τα πράγματα με το χρυσάφι και το χρυσάφι με τα πράγματα
-          (απ. 76) Η φωτιά ζει το θάνατο της γης κι ο αέρας ζει το θάνατο της φωτιάς, το νερό ζει το θάνατο του αέρα και η γη του νερού
-          (απ. 31) Μετατροπές της φωτιάς: πρώτα θάλασσα και το μισό της θάλασσας γη, το άλλο μισό σίφουνας…Διαχέεται η θάλασσα και φθάνει στο ίδιο μέτρο της αναλογίας που ίσχυε πριν γίνει γη

(filosofia.gr) Δάκης Μαυρουδής

Read more »

Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

Το πολιτικό πρόσωπο ενός φιλόσοφου επαναστάτη.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη άξια από το να κανείς επανάσταση μέσα στους επαναστάτες. Αν ζούσε ο λύκος της Εφέσου έτσι θα έλεγε νομίζω.
Δυνατός στο πνεύμα, αιρετικός κι εγωιστής υπήρξε φιλόσοφος αυτοδημιούργητος , αυτοπροσδιοριζόμενος, αναρχο – αυτόνομος, θιασώτης της έρευνας της απροσδιοριστίας και υπέρμαχος της έννοιας του ανώτερου ανθρώπου.
Θα μπορούσαμε να μιλάμε ώρες για τον το συντηρητικό «αναρχα» που έχει βαλθεί να εξηγήσει τους νόμους μιας φύσης που ενώ φαίνεται αρμονική πίσω από αυτήν δεν είναι, μη διστάζοντας να τα βάλει με ανθρώπους και θεούς, όχι χαϊδεύοντας αλλά τσακίζοντας τα σύμβολα τους, με λόγια φωτιάς και αιρετικά γραπτά.
Αν και λέγετε χαοτικός, στην βαθύτερη διδασκαλία του προκύπτει ο μεγαλύτερος πολέμιος του χάους.
Δεν υπήρξε ένας γλυκά ομιλών Σωκράτης αλλά ένας ωρυόμενος αποκαλυπτικός Σωκράτης που στην καλύτερη τσίμπαγε σαν αλογόμυγα τα καπούλια μιας κοιμισμένης κοινωνίας. Μαστίγωνε με λόγια σκληρά ένα άλογο πεινασμένο και ασθενικό που ξεχύθηκε μόλις ένιωσε ελεύθερο προς το φαΐ.. Ο Ηράκλειτος το μαστίγωνε προκειμένου να το κατευθύνει στο πνευματικό κομμάτι από το οποίο πίστευε ότι είναι στερημένο.
Υποστήριζε ότι ήταν ευκαιρία να δημιουργηθεί μια κοινωνία αξίων μέσα στην δημοκρατία και όχι μια κοινωνία δημοκρατίας μέσα από την οποία θα προέρχονται οι άξιες. Το ότι ήταν δημοκρατικός προκύπτει με την απουσία του από τον ηγεμονικό πυρήνα πριν την έναρξη της.
Το ότι ήταν πατριώτης προκύπτει από την επίθεση του στο Πυθαγόρα βρίζοντας τον ότι κομίζει στον Ελληνισμό ξενόφερτες ιδέες κυρίως Βαβυλώνιες και Αιγυπτιακές μέσω της αριθμοσοφιας και της μετεμψύχωσης.

- Δύστυχοι άνθρωποι, σα να ακούω να λέει, τίποτα δεν καταλάβατε,
είναι λάθος, δύσμοιροι, τα μέτρα σας και οι τιθέμενες ανθρώπινες αναλογίες.
- Μα, ο Πρωταγόρας είπε «χρημάτων πάντων μέτρον άνθρωπος»
- Ούτε αυτό δεν καταλάβατε ηλίθιοι. Χρήματα εμείς οι πρώτοι Έλληνες είχαμε
την γνώση. Χρή μαθών τι σημαίνει άθλιε? Αυτά τα πράγματα που πρέπει να
ξέρεις δεν σημαίνει? Εσείς χρήματα τα λέτε?

ΙΟΚΑΣΤΗ
Read more »

Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2011

Ηράκλειτος και δημοκρατία


Γράφει η Μυρτάλη Ολυμπιάδα


Ένα λαμπρό πνεύμα του Αρχαίου Ελληνισμού υπήρξε ο σκοτεινός φιλόσοφος της Εφέσου, ο Ηράκλειτος, ο οποίος επίσης ήταν βαθύτατα αντιδημοκράτης και επεισόδια πολλά έχουν διασωθεί για την απαξία που ένοιωθε για το πολίτευμα αυτό, το οποίο είχε επικτατήσει και στην πατρίδα του.
  Μάλιστα ο Διογένης Λαέρτιος στους βίους των φιλοσόφων αναφέρει ότι όταν του ζήτησαν να νομοθετήσει για τους Εφεσίους, αδιαφόρησε πλήρως γιατί "πονηρό πολίτευμα" είχε επικρατήσει στην πόλη. Απομονόθηκε, λοιπόν, στο ιερό της Αρτέμιδος και έπαιζε με τα παιδιά "αστραγάλους". Κάποτε μεζεύτηκαν γύρω του οι Εφέσιοι και τον κοίταζαν που έπαιζε με τα παιδιά και αυτός τους είπε: "Γιατί νοιώθετε απορία άθλιοι; Δεν είναι προτιμότερο να κάνω αυτό από το να πολιτεύομαι μαζί σας;" .- Πολλά χρόνια πριν ο Πλάτων γράψει την "Πολιτεια" του το Πνεύμα του Ηρακλείτου είχε δώσει το έναυσμα. Αυτό προκύπτει από απόσπασμα 35 του έργου του Ηρακλείτου που λέει ότι είναι απαραίτητο και αναγκάιο οι κριτές των πολλών να είναι οι φιλόσοφοι. Αναφερόμενος, εξ άλλου στην γνώμη των πολλών, λέει στο απόσπασμα 104 τα εξαιρετικά αντιδημοκρατικά:
  "Ποιό είναι το μυαλό και η κρίση τους; Πιστεύουν σε λαϊκούς αοιδούς και έχουν για δάσκαλο τους τον όχλο γιατί δεν ξέρουν ότι οι πολλοί είναι κακοί και λίγοι είναι οι καλοί".
   Ένας άνθρωπος, τον οποίο ιδιαίτερα εκτιμούσε ο Ηράκλειτος ήταν ο Ερμόδωρος. Ο Ερμόδωρος, σύμφωνα με τον Ρωμαίο ιστορικό Πλίνιο, ήταν αυτός που συνέταξε την Ρωμαϊκή Δωδεκάδελτο, που αποτελεί την βάση του Ρωμαϊκου Δικαίου. Αυτόν τον άξιο άνθρωπο, οι Εφέσιοι τον εξόρισαν, όχι γιατί έκανε κατί κακό, αλλά γιατί ήταν ο καλύτερος από όλους. Ομιλούμε για την περίφημη διαδικασία τουοστρακισμού, που είχε επιβληθεί στην Αθήνα από τον Κλεισθένη το 509π.χ. Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο έπρεπε να εξορίζεται για δέκα χρόνια όποιος δημόσιος άντρας εθεωρείτο ότι είχε αποκτήσει μεγάλη επιρροή. Με αυτήν λοιπόν την λογική είχε εξοριστεί και ο Ερμόδωρος από την Έφεσο. Με αφορμή, λοιπόν, αυτό το γεγονός, ο Ηράκλειτος όταν για μια ακόμη φορά οι συμπολίτες του του ζήτησαν να νομοθετήσει τους απήντησε ως εξής:
  "Αξιον Εφεσίοις ηβηδόν απάγξασθαι πάσι και τοις ανήβοις την πόλιν καταλιπείν, οίτινες Ερμόδωρον άνδρα εωυτών ονήιστος έστω, ει δε μη, άλλη τε μετ' άλλων".
   "Όλοι οι ενήλικες Εφέσιοι θα πρέπει να πάνε να κρεμαστούν και να αφήσουν την πόλη στα αμούστακα παιδιά, αφού τον πιο άξιο άνδρα ανάμεσά τους, τον Ερμόδωρο, τον εξόρισαν λέγοντας: "Κανένας από εμάς να μην είναι πιο άξιος, κι αν υπάρχει τέτοιος, ας ζει αλλού και με άλλους".
  - Αυτή ήταν η αντίληψη για την δημοκρατία του μεγάλου σοφού της Αρχαίας Ελλάδος, του Ηρακλείτου, του πλέον λαμπρού ίσως πνεύματος της ενδόξου εκείνης αποχής.
Read more »

Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2011

Ηράκλειτος | Λεπτά Ιστορίας

Ένα ωραίο βιντεάκι βρήκαμε στο youtube σχετικά με τη ζωή του μέγιστου ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ 
Read more »

Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2011

Διατριβή: Η μεταβολή και η ταυτότητα στη φιλοσοφία του Ηράκλειτου

Μανιάτης, Γεώργιος (1999, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)),

http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/12625#page/1/mode/2up


Read more »

Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2011

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ Ο ΕΦΕΣΙΟΣ (540-480 π.Χ.)



ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ Ο ΕΦΕΣΙΟΣ (540-480 π.Χ.)

Κορυφαίος φιλόσοφος του αρχαίου κόσμου και ένας από τους μεγαλοφυέστερους στοχαστές όλων των εποχών.

. Ως αριστοκράτης, γόνος της οικογένειας των οικιστών και βασιλέων της γενέτειράς του, στάθηκε ενάντια στη δημοκρατία. Σε αντίθεση προς τους Ελεάτες φιλοσόφους που είχαν θεσπίσει την ακινησία του «είναι», πίστευε πως «τα πάντα ρει» και «ουδέν μένει» και πως ο θεμελιώδης νόμος του κόσμου ήταν αυτή η αδιάκοπη κίνηση και αιώνια πάλη αντίθετων αρχών. Ακόμα θεώρησε την ουσία του Σύμπαντος σαν φωτιά και πρώτος εννόησε με μαθηματικό τρόπο το σταθερό ποσό της μάζας και την αυτορρυθμιζόμενη ισορροπία της φύσης. Ξεπερνώντας τη δογματική έκθεση των παλαιοτέρων και απορρίπτοντας τις μυθοκρατικές αξίες της εποχής του, έκανε ένα βήμα προς την αποδεικτική συλλογιστική και τη διαλεκτική γενικότερα. Έτσι συνέβαλε ουσιαστικά στην εξέλιξη της φιλοσοφίας και ο νεότερος κόσμος τον κατατάσσει στους προδρόμους των σύγχρονων φυσικών επιστημών καθώς και του διαλεκτικού υλισμού. Στο δυσνόητο ύφος του οφείλεται η διαβόητη «σκοτεινότητα» του λόγου του και από το μοναδικό του έργο «Περί φύσεως» έχουν σωθεί ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αποσπάσματα.


(ethnos.gr)
Read more »

Πέμπτη 21 Ιουλίου 2011

Ο Ηράκλειτος στη λεωφόρο...



Βράδυ Δευτέρας με πλατεία Μαβίλη, έναστρο ουρανό κι η Κηφισίας γεμάτη κόσμο και προβολείς αυτοκινήτων. Ο δρόμος που ανεβαίνει κι ο δρόμος που κατεβαίνει είναι ο ένας κι ο ίδιος δρόμος. Η λογική του Ηρακλείτου εισβάλλει μέσα μου: "πρέπει να θυμόμαστε κι εκείνον που ξεχνάει που οδηγεί ο δρόμος".
Κοιτάζω τη λεωφόρο. "Αν δεν ελπίζεις, δε θα βρεις το ανέλπιστο, που είναι ανεξερεύνητο και απλησίαστο" λέει ο Βαγγέλης. Γέλια και μουσικές με τον παιδικό μου φίλο κάτω από το ημίφως της συνωμοτικής ματιάς. Η οθόνη της πολιτικής επικαιρότητας, σβηστή για απόψε. Τελεσίδικα. Καλύτερη συντροφιά, ο Ηράκλειτος που πετάγετια πάλι μπροστά μας. "Ο συντομότερος δρόμος για ν΄ αποκτήσεις καλή φήμη, είναι το να γίνεις καλός" ψιθυρίζει.
Συγκατανεύω. Ο Βαγγέλης επιμένει:"Πες κι άλλα..."
"Ένα περιστατικό της ζωής του και τίποτα άλλο. Συνάντησε κάποτε έναν...
έμπορο. Ο έμπορος τον ρώτησε γιατί έκλαιγε αφού ήταν προτιμότερο να κουβέντιαζε μαζί του. Κι ο Ηράκλειτος του είπε:" σκέφτομαι ξένε πως τ΄ ανθρώπινα πράγματα είναι αξιοθρήνητα και δεν υπάρχει τίποτα που να μην είνα παίγνιο του πεπρωμένου. Γι΄ αυτό συμπονώ τους ανθρώπους. Τα παρόντα πράγματα δε μου φαίνονται σημαντικά και τα μελλούμενα με καταθλίβουν. Σκέφτομαι την παγκόσμια ανάφλεξη. Θρηνώ για όλα αυτά, θρηνώ για το ότι τίποτα δεν είναι σταθερό και τα πάντα αναμειγνύονται, όπως μέσα στον κυκεώνα. Έτσι είναι το ίδιο πράγμα η χαρά και η λύπη, η γνώση και η άγνοια, το μεγάλο και το μικρό, το πάνω και το κάτω, που περιφέρονται και εναλλάσσονται με το παιχνίδι του χρόνου." Ο έμπορος τον ρώτησε τι είναι ο χρόνος. "Ένα παιδί που παίζει πεσσούς(ζάρια) ταιριάζοντάς τους και σκορπίζοντάς τους. "Κι οι άνθρωποι;" ρώτησε ο έμπορος. "Θεοί θνητοί." "Και οι Θεοί;""Άνθρωποι αθάνατοι" είπε ο Ηράκλειτος.
Ο έμπορος έμοιαζε προβληματισμένος."Γιατί μιλάς με αινίγματα;"
"Γιατί δεν με νοιάζει" απάντησε ο Ηράκλειτος.
"Μα τότε κανένας λογικός άνθρωπος δε θα σ΄ αγοράσει..."
Κι ο Ηράκλειτος είπε: "Παροτρύνω όλους, τόσο τους αγοραστές, όσο και τους μη αγοραστές ν΄ αρχίσουν να κλαίνε".
Ο έμπορος απόρησε. "Αυτή η ασθένεια" παρατήρησε "δεν απέχει πολύ από τη μελαγχολία".
Ο Βαγγέλης με κοίταξε με εκείνο το βλέμμα, που φωτίζει ολόκληρη νύχτα. "Ποιος ξέρει να ζει ζωρίς να σπαταλάει αναίτια το χρόνο..." είπε.
Δεν είχα απάντηση. Αμέσως σηκωθήκαμε. Έξω μας περίμενε η λεωφόρος. Όπως πάντα.


Γράφει η Λίνα Φυτιλή
αποκλειστικά για το PRESS-GR
 
Read more »

Τετάρτη 29 Ιουνίου 2011

Eκδοχαί θανάτου του Ηρακλείτου

Δυσκολεύεται κανείς να δεχθεί το τέλος της ζωής του σκοτεινού φιλόσοφου, όπως το μεταφέρουν οι διάφοροι βιογράφοι του. Ο ΄Ερμιππος, μας λέει πως, θαμμένος μέσα στην κοπριά βωδιών για να απαλλαγεί, όπως νόμιζε, απ’ την ολέθρια υδρωπικία, τον βρήκε εκεί ο θάνατος, αφού δεν μπορούσε πια να μετακινήσει το βάρος των βολίτων με τα οποία σκεπασαν κατά προτροπή του παιδιά το σώμα του, και κατά μερικούς, αγνώριστος πια, καταξεσκίζεται απ’ τ’αδέσποτα σκυλιά. ( Νεάνθης Κυζικηνός ). Φρικτό τέλος για ένα τέτοιο μεγάλο άνδρα.

Ο Αρίστωνας κι ο Ιππόβωτος όμως, ισχυρίζονται πως έγινε καλά απ’ την υδρωπικία και πως από άλλη αφορμή πέθανε. Ας είναι, τουλάχιστον δεν συμφωνούν όλοι, στην εκδοχή του απαίσιου τέλους.

΄Ετσι έφυγε ο κατά τον Τίμωνα κοκκυστής, (που είχε δηλαδή την επίμονη και μονότονη λαλιά του κούκου), ο οχλολοιδορος, αινικτής Ηράκλειτος.

Κι’ όπως τον Διογένη τον κυνικό πήγε να θαμπώση ο Μέγας Αλέξανδρος με τα πλούτη και τη δύναμη, έτσι κι αυτόν προσκάλεσε στην Περσία ο μέγας Δαρείος για να τον μυήσει στο σύστημα της φιλοσοφίας του. Αλλ’ αυτός του απάντησε πως του αρκούν τα ολίγα της Εφέσου και δεν χρειάζεται πλούτη και μεγαλεία. Κι έτσι, αντί να πάει να ζήσει μέσα στη χλιδή και τη μαλακία που του πρόσφερε ο Δαρείος Υστάσπη, προτίμησε το πενιχρό αλλά αγαπημένο χώμα της Ιωνίας, κι ας τον χλεύαζαν οι συμπολίτες του μέσα στην άγνοιά τους. Δύο Ποντικοί, ανάμεσα στους άλλους έδωσαν εξήγηση στο σύγγραμμά του, ο Ηρακλείδης και ο Κλεάνθης.

Ο δε Σκυθίνος ο ιαμβικός ποιητής, κατά τον Ιερώνυμο, αφιέρωσε πολλά επιγράμματα σ’αυτόν, όπως και το ακόλουθο:




Ἡράκλειτος ἐγώ· τί μ' ἄνω κάτω ἕλκετ' ἄμουσοι;


οὐχ ὑμῖν ἐπόνουν, τοῖς δ' ἔμ' ἐπισταμένοις.


εἷς ἐμοὶ ἄνθρωπος τρισμύριοι, οἱ δ' ἀνάριθμοι


οὐδείς. ταῦτ' αὐδῶ καὶ παρὰ Φερσεφόνῃ.




Πάντα με τους ολίγους και εκλεκτούς, μακριά απ’ τον ακαλλιέργητο όχλο. Σε μερικούς αυτό δεν φαίνεται φυσικό.



Ισως γιατί,

ἀξύνετοι ἀκούσαντες κωφοῖσιν ἐοίκασι• φάτις αυτοῖσιν μαρτυρεῖ παρεόντας ἀπεῖναι.

ενώ έχουν αυτιά, είναι κουφοί, κι ενώ είναι εκεί απουσιάζουν.....


Υδρωπικία: το μάζεμα υγρού σε κοιλότητες του σώματος ή του υποδόριου συνδετικού ιστού
Read more »

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2011

Αντέγραψε τον Ηράκλειτο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης

Ο Ηράκλειτος αποφεύγει να χρησιμοποιεί τη λέξη «Θεός». Προτιμάει την αντίστοιχη «Λόγος», που σημαίνει «λογική».

Την ίδια λέξη χρησιμοποιεί και ο ευαγγελιστής Ιωάννης ξεκινώντας το Ευαγγέλιο του με το περίφημο «Εν αρχή ην ο Λόγος»… Ο Ηράκλειτος μέσα σε όλες τις μεταβολές, τις αλλαγές και τις αντιθέσεις της φύσης, έβλεπε την ενότητα, την ολοκλήρωση, ένα είδος «παγκόσμιας λογικής» που κατευθύνει τα πάντα. Ο «Νους του Σύμπαντος» εξουσιάζει τα πάντα και όλοι οι άνθρωποι πρέπει να σέβονται την κυριαρχία του… Ο Ηράκλειτος (540-480 π.Χ.), αν και σύγχρονος του Παρμενίδη, έβλεπε τα πράγματα από άλλη σκοπιά. Αυτός θεωρούσε τις αλλαγές ως το βασικότερο χαρακτηριστικό της φύσης. Κι έδειχνε
εμπιστοσύνη στις αισθήσεις του και σε όσα αυτές του έλεγαν! «Τα πάντα ρει!», δίδασκε ο Ηράκλειτος.

Όλα βρίσκονται σε κίνηση, τίποτα δεν μένει το ίδιο. Γι’ αυτό και «δεν μπορούμε να μπούμε δυο φορές στο ίδιο ποτάμι». Μέχρι να βγούμε και να ξαναμπούμε, τόσο εμείς όσο και τα νερά του ποταμού έχουν αλλάξει! Ο κόσμος ορίζεται από συνεχείς αντιθέσεις: μέρα-νύχτα, πόλεμος-ειρήνη, πλούτος-φτώχεια, χειμώνας-καλοκαίρι. Αν δεν αρρωσταίναμε δεν θα ξέραμε τι θα πει υγεία. Αν δεν πεινούσαμε δεν θα ξέραμε τι θα πει να είμαστε χορτάτοι. Χωρίς το ασταμάτητο παιχνίδι των αντιθέσεων, ο κόσμος θα σταματούσε να υπάρχει





Read more »

Share