Αρχιμήδης, το θεϊκό μυαλό

Παράλληλες ζωές. Ένας κόσμος που μεταβάλλεται, ένας επιστήμονας που θα προσφέρει τα μέγιστα στην επιστημονική σκέψη και στους κλάδους των μαθηματικών, της φυσικής της αστρονομίας και της μηχανικής. Θα μπορούσε να ήταν ένας μύθος, αλλά τα ιστορικά στοιχεία και η πλούσια βιβλιογραφία που παρατίθεται αναιρεί οποιαδήποτε τέτοια σκέψη.

Όλα ξεκίνησαν πριν από περίπου 2800 χρόνια, όταν οι Έλληνες θέλησαν να αποικίσουν τη λεκάνη της Μεσογείου. Μεταξύ των επιλεγμένων προορισμών τους οι Συρακούσες, που ιδρύθηκαν το 733 π.Χ., και γνώρισαν ιδιαίτερη ακμή των περίοδο του Ιέρωνα Β', το 275 - 215 π.Χ. Στον κόσμο της εποχής του Αρχιμήδη, έχει περατωθεί η Ελληνιστική περίοδος, ο Μέγας Αλέξανδρος έχει πεθάνει ενώ ήδη αρχίζει να δημιουργείται η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ήδη το 287 π.Χ., χρονιά που γεννιέται ο Αρχιμήδης, παρατηρείται μετατόπιση των πνευματικών κέντρων σε περιφερειακό επίπεδο όπως στην Αλεξάνδρεια, τη Σελεύκεια και την Αντιόχεια. Οι συγκρούσεις, οι πόλεμοι θα οδηγήσουν τον νεαρό Αρχιμήδη για σπουδές στην Αλεξάνδρεια, ο οποίος θα επιστρέψει αργότερα στην αγαπημένη του πατρίδα ώστε να συνεχίσει τις μελέτες του. Ανήκε στους ιδεαλιστές φιλοσόφους - επιστήμονες οι οποίοι πίστευαν "στην ανωτερότητα της νοητής ιδέας" ενώ θεωρούσαν "μειωτική την πρακτική εφαρμογή των ανακαλύψεών τους". Μόνο μετά την παρότρυνση του Ιέρωνα Β' ο Αρχιμήδης άρχισε να εφαρμόζει στην πράξη όσα είχε ανακαλύψει. Η ιστορία τελειώνει το 212 π.Χ. όταν ο Αρχιμήδης σε ηλικία 75 ετών πέφτει νεκρός από το μαχαίρι ενός στρατιώτη (μία από τις τρεις εκδοχές που παρουσιάζονται), αφού προηγουμένως έχει δημιουργήσει με τις αμυντικές και μηχανικές του κατασκευές μεγάλα προβλήματα στον ύπατο Μάρκο Κλαύδιο Μάρκελλο και στην προσπάθειά του να κυριεύσει τις Συρακούσες. Στον μεγάλο επιστήμονα αποδίδεται η φράση "Μη μου τους κύκλους τάραττε" την ώρα που το μαχαίρι του στρατιώτη βάζει τέλος στη δημιουργική του ζωή, ενώ γνωστή είναι και φράση του "Εύρηκα! Εύρηκα!" όταν ανακάλυψε τη δύναμη της άνωσης.

Η ιστορική έρευνα που παρουσιάζεται στο παρόν βιβλίο είναι πολύ ενδιαφέρουσα καθώς συλλέγει, κι ενώνει όλα τα κομμάτια του παζλ που αφορούν τη ζωή του Αρχιμήδη. Ιστορικά γεγονότα, πρόσωπα, πολιτικές συγκυρίες, ιδέες, φιλοσοφικές ανησυχίες καλλιεργούν το κλίμα που θα δημιουργήσει και θα επηρεάσει τις μετέπειτα γενιές ο Συρακούσιος επιστήμονας. Μελέτη που αναδεικνύει την ιστορική συνέχεια και συνάφεια ενώ προσπαθεί να αποδώσει με γλαφυρό τρόπο την ιστορική εξέλιξη της επιστήμης σε χρόνους προ και μετά ζωής Αρχιμήδη. Για να καταλήξει στις σύγχρονες ιδέες του Καρτέσιου, του Νεύτωνα, του Φουριέ του Καραθεοδωρή που έχουν ορίσει και καθορίσει την μαθηματική σκέψη.

Γίνεται πλήρης αναφορά στην εργογραφία του πολυτάλαντου Αρχιμήδη και στις φράσεις του που έχουν γίνει πλέον ρήσεις. Οι συγγραφείς δεν περιορίζονται στην απλή παράθεση των τίτλων, αλλά παρουσιάζουν ενδελεχώς το περιεχόμενο κάθε τίτλου, τα θεωρήματα στα οποία καταλήγει καθώς και τα αξιώματα στα οποία στηρίζεται. Μεταξύ αυτών τοΒοεϊκόν Πρόβλημα, Κύκλου μέτρησις, Τετραγωνισμός ορθογωνίου κώνου τομής, Περί επιψαυόντων (εφαπτομένων) κύκλων και πολλά άλλα. Επιπλέον γίνεται αναφορά στα χαμένα έργα του ενώ ειδικής μνείας τυγχάνουν οι κατασκευές του: τα κάτοπτρα και οι υπόλοιποι μηχανισμοί που προστάτεψαν τις Συρακούσες από τους Ρωμαίους, το πολεμικό πλοίο "Συρακουσίας" που ήταν ταυτόχρονα και μία πολυτελέστατη θαλαμηγός, η υδραντλία, το πλανητάριο το υδραυλικό ρολόι, το ατμοτηλεβόλο κτλ. Στο τέλος του βιβλίου ακολουθούν δύο πολύ ενδιαφέροντα παραρτήματα: Χρονολόγιο και Χρονολογικός Πίνακας Ελλήνων Μαθηματικών. "Η πολύπλευρη προσωπικότητά του, η δυνατή του θέληση, η διορατικότητά του, η ευρηματικότητά του τον καθιέρωσαν ως έναν σκαπανέα του ανθρώπινου πνεύματος, ως ένα σεμνό άνθρωπο και επιστήμονα στον οποίο η ανθρωπότητα θα έχει πάντα ένα σημείο αναφοράς".

Λίγα λόγια για τις συγγραφείς
Η Ελένη Νικολαΐδου είναι φιλόλογος - ιστορικός και τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στο χώρο της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας και της Ιστορίας των Αρχαίων Χρόνων. Είναι επιστημονική συνεργάτης της εφημερίδας "Το Έθνος" και του περιοδικού "Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης". Η Μαρία Φράγκου γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι φιλόλογος - ιστορικός. Τα επιστημονικά και ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στο χώρο της Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας.

Read more »

Τα αρχαία ελληνικά κύρια ονόματα της φυλής των Αραουκανών της Χιλής

Η πρώτη απόπειρα ενασχόλησης με την μελέτη της γλώσσας των Θεών του Ηλίου, των Ίνκα  που πίστευαν και περίμεναν τους λευκούς θεούς τους, που παρασύρθηκαν να δεχθούν τους καταστροφικούς και απολίτιστους ΄΄ εκπολιτιστές ΄΄ τους, τους Ισπανούς του Πιζάρο, ως επιστρέφοντες προγόνους και προπάτορες και θεούς , μας απεκάλυψε ελληνικές ρίζες και δομές στην Αμερικανική Ήπειρο από την πανάρχαια εποχή με διαλεκτικά δωρικά και αιολικά στοιχεία της γλώσσας του.

Αλλά και η προσέγγιση της γλώσσας των Αραουκανών  ενός άλλου λαού της Ν. Αμερικής, αποκαλύπτει μια άλλη , πολλαπλά δημιουργική ελληνική εστία στην Νότια Αμερική, σε χώρα αντίπαλο πόλο της αυτοκρατορίας των Ίνκα , που πολέμησε τους Ισπανούς εισβολείς και θαυμάστηκε  απ αυτούς, αποδεικνύοντας την Σπαρτιατική καταγωγή της.

Και εξυμνήθηκε  στο  σχετικό έπος  Araucania από τους Ισπανούς ποιητές . Αραουκανοί, Μαπούτσε, Βελίτσε. Λέξεις που μοιάζουν εξωτικές, που σε πρώτη θέαση δεν μας ξεδιπλώνουν το θαυμαστό περιεχόμενό τους, ειδικά σε μας τους Έλληνες . Και όμως , αν εντρυφήσουμε στα λεξικά και στις συνήθειες των λαών αυτών, έρχονται στο φως πολλά στοιχεία, που παραπέμπουν σε πολύ οικίες και γνωστές μας εικόνες , έθιμα και στοιχεία . Και πάνω απ όλα, προκαλεί τον μελετητή η ομοιότητα των τοπωνυμίων, των ονομάτων, των γλωσσών γενικότερα. Το δωρικό ιδίωμα, που εντοπίζεται στη βάση των ριζών των λέξεων επιβεβαιώνει τις ιστορικές μαρτυρίες, και μάλιστα όσες προέρχονται από επίσημα μέλη των φυλών αυτών .

Οι γλωσσικές αποδείξεις επικεντρώνονται στην φυσιολογία  και τα σωματικά χαρακτηριστικά των μελών της φυλής, στις συνήθειες, στις θρησκευτικές δοξασίες, στις ιστορικές αναλογίες και μαρτυρίες για την οδό που διανύθηκε μέχρι την άφιξη των πρώτων εποίκων Αραουκανών στη Χιλή, που έχει και αυτή να αποκαλύψει πολλά, για πιθανές ενδιάμεσες αποικίες των Ελλήνων στον Ειρηνικό Ωκεανό  ή ελληνικές εστίες που χρειάζεται να ερευνηθούν **. Και ίσως αποκαλυφθούν ερμηνείες συμπεριφορών ή εθίμων των γενικώς και αδιακρίτως σήμερα αποκαλουμένων  ιθαγενών με ελληνοκεντρική θεώρηση . Σε κάθε περίπτωση αφετηρία αυτής της περιπλάνησης, τόσο γοητευτικής και , ελπίζουμε, πλούσιας σ ενδείξεις και σκέψεις, μπορεί να αποτελέσουν τα καθαρά ελληνικά ή ελληνόμορφα τοπωνύμια ή ονομασίες περιοχών, όπως η πόλη Ούε ( Hue = Gue < Γαία ) το Λάος και η ονομασία των νησιών  Γαλα  πάγος (Λευκός  Βράχος ). Εν προκειμένω  ο περιγραφές των αρχαίων , ως του Στράβωνος και του Πτολεμαίου, είναι πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τα ταξίδια των Αρχαίων Ελλήνων στις περιοχές αυτές, που αφ εαυτών  αποδεικνύουν ότι τους ήσαν γνωστές και επιβεβαιώνουν κι αυτές τα διάβα των Ελλήνων, που πολύ πιθανόν κατέληξε από την θαλάσσια αυτή οδό στην Χιλή, όπου εγκαταστάθηκαν και αναπτύχθηκαν οι Αραουκανοί  και που σήμερα ομολογούν και μελετούν τη καταγωγή τους και προβάλουν και αναπτύσσουν την γλώσσα τους και σε πανεπιστημιακά ιδρύματα.

Αλλά ως τα πλέον σημαντικά όμως αντικείμενα της έρευνας αποδεικνύονται τα ονόματα των Αραουκανών . Και αυτά είναι αμιγώς ελληνικά . Ο κατάλογος ονομάτων που ακολουθεί, αντιστοιχίζει  τα αραουκανικά ονόματα με τα αρχαιοελληνικά  τους αρχέτυπα και αποτελείται από ονόματα προσωπικοτήτων .

Alkaman           =    Αλκαμένης

Allavilu            =     Αλλόφιλος

Alkapan           =     Αλκιφάνης   

Andakolo        =      Αντίχορος

Antihuenu       =     Αντίγονος

Antivilu           = Αντίφιλος ( παρατηρούμε την τροπή του φ σε β,

                                         όπως στην Μακεδονική διάλεκτο )

Antipulli         =     Αντίπυλος

Antimanki      =    Αντίμαχος

Antigaki         =     Αντίοχος

Antriti            =     Ανδρίτη ( αμαζόνα, ανδρογυναίκα)

Antilaf            =    Αντίλοχος

Antipan         =    Αντιφάνης

Glauka          =     Γλαύκη ( από το γλαυκός )

Ile                  =    Ύλας,  όνομα γνωστού Αργοναύτη 

Kare              =   Χάρις

Kirio              =   Κύριος

Tome            =   Τομεύς

Krea             =   Κρέουσα

Krinno          =   Κρίνος ή Κρίνων

Napo  =  Νάπος ( από το νάπη =δάση, κοιλάδα,  Αγ. Νάπα )

Pono            =   Πόνος ( από το πόνος = κόπος, έργον, μάχη )

Tropa           =   Τρόφος  ( από το τροφός )

Karelao        =    Χαρίλαος

Epinapi         =  Επίνεφος  ή Επίναπος ( νάπη = κοιλάδα, δάσος )

Kallopillan         =  Καλλιφίλων

Kallopan            =   Καλλιφάνης

Kallotane           =   Καλλιθάνης

Kallomalin         =   Καλλίμελος

Kallolanke         =   Καλλιλάμπης   (π       κ )

Kallolalangue    =   Καλλίλογος

Karenaipai         =    Χαρίνιππος

Karellanga         =    Χαρίλαμπος

Kedoman            =   Κηδομένης ( κήδος = μέριμνα, φροντίς )

Kalemante          =   Καλλιμάντης

Kelentara            =   Καλλιδωρος

Kaupolikan         =   Γεωπολυγένης

Kanio                  =    Γεννίων ( = γενάρχης )

*Huenchulao      =    (Α)huenchulao = Αγησίλαος

Lientur                =    Λεόντωρ, Λέανδρος

Lemo- Lemo       =    Πτόλεμος ή Πτολεμαίος

Lautaro               =     Λαόδωρος

Lonko                  =    Λόγγος

Nekuleo               =    Νικόλαος ( όνομα Σπαρτιατικό)

Maniqueo             =  Μενοικεύς

Mauropande         =   Μαυροπένθης

Melitaun                =   Μελιταίος

Melivilu                 =    Μελίφιλος

Antupillan             =    Ανθοφίλων

Poepan                  =    Ποοφάνης

Aliman                   =    Αλιμένης

Elikura                    =    Ελίκωρος

Leokano                =     Λεωγένης

Leokato                  =    Λεωκράτης

Leochengo             =   Λεωσθένης

Nakto                      =    Νυκτώ

Gualema                =    Γαιο(πτό)λεμος

Leokan                   =    Λεωγένης

Lemo

κατά την έρευνα των ονομάτων έχουν επισημανθεί οι εξής καταλήξεις σε αντιστοιχία :

 -kan = -γένης,  -man = -μένης,  -vilu = -φίλος,  -katum = -κράτης, -pan = -φάνης,  -an = -άνης,  - huenu = -γονος, -

-puli = -πυλος,  -gav = -γαίος,  -gaki = -οχος, -manki = -μαχος,

  -laf = -λοχος,  -gueo = -κευς,  -ande = -άνθης,  - taro = -δωρος      

- ante = αντης,  -pai = -ίππος,  - polikan = - πολυγένης.

        Στην γλώσσα των Αραουκανών είναι συχνή η αποκοπή ολόκληρων συλλαβών χάριν συντομίας. 

Σ. Δωρικός Βούλης  (Dr. Ing.) � Κ. Χατζηγιαννάκης  (Dr. Μηχ.)

Read more »

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΔΩΔΕΚΑ

Από τους πανάρχαιους χρόνους αποδίδονταν στους αριθμούς μια μυστηριακή σημασία.  Είναι γεγονός ότι οι αρχαίοι λαοί γνώριζαν πλήρως τα θαυμαστά μυστήρια που ήταν σε θέση να αποκαλύψουν οι αριθμοί και ανέπτυξαν μία ολόκληρη επιστήμη αριθμητικών ιδεών, εντελώς ξεχωριστή από τα μαθηματικά.
Η συσχέτιση των αρχαίων δοξασιών για τους Αριθμούς με τα γράμματα της αλφαβήτου , τους Πλανήτες με τα Αστέρια , τους Αστερισμούς και άλλα αστρονομικά μεγέθη, ασκούσανε μια μορφή μαντείας.
Αν και ο κάθε αριθμός από μόνος του έχει τη δική του ξεχωριστή αποκρυφιστική και συμβολική έννοια, ο αριθμός  Δώδεκα (12) έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία ανά την ιστορία και τους λαούς.
Αυτός ο αριθμός  αντιπροσωπεύει έναν πλήρη κύκλο κι έχει ένα τέλειο και σημαντικό χαρακτήρα που ήταν από τους πιο αξιοσημείωτους στους αρχαίους πολιτισμούς , έχοντας μία άμεση και εξαρτημένη σχέση με το ζωδιακό καθώς και με τους μήνες στους περισσότερους πολιτισμούς είτε χρησιμοποιούσαν σεληνιακό είτε ηλιακό ημερολόγιο .
Η ιερότητα του 12 φαίνεται ότι προέρχεται από το αρχαϊκό δωδεκαδικό σύστημα , που πιθανώς ήταν το μοναδικό σύστημα αρίθμησης κατά τη νεολιθική εποχή και παρέμεινε ως συμπληρωματικό του δεκαδικού μέχρι σήμερα.
Η δωδεκάδα , ο χωρισμός της μέρας και της νύχτας σε 12 ώρες και του έτους σε 12 μήνες αποτελούν κατάλοιπα του αρχέγονου δωδεκαδικού συστήματος αρίθμησης.
Το 12 αντιπροσωπεύει τις 12 Ιεραρχίες των αρχαίων γραφών  που καθόριζαν με τη σειρά τους τους 12 αστερισμούς του ζωδιακού κύκλου.
Οι Σουμέριοι ιερείς αστρονόμοι ήταν και οι πρώτοι που διαίρεσαν το έτος σε μικρότερες μονάδες. Έτσι όπως το σεληνιακό έτος τους είχε δώδεκα μήνες των 30 περίπου ημερών και το ημερονύκτιό τους είχε δώδεκα ντάννα. Έτσι καταλαβαίνουμε ότι ο αριθμός 12 αποτελούσε μία τεχνική για τη διαίρεση της ροής του χρόνου αλλά κι όπως γνωρίζουμε οι δωδεκάδες σχετίζονται είτε φανερά είτε με έναν κρυμμένο τρόπο με τα Σημεία του Ζωδιακού , μέρη του μεγάλου κύκλου του ουρανού. Όπως μαρτυρούν τα ευρήματα των ανασκαφών , ήδη από το 2.400 π.Χ χρησιμοποιούσαν το ηλιακό έτος των 360 ημερών που διαιρούνταν σε 12 μήνες των 30 ημερών.
Αυτό  φαίνεται και στο Βαβυλωνιακό ημερολόγιο, αλλά μόνο στην εποχή του βασιλιά Χαμουραμπί (1955-1913 π.Χ) επιβλήθηκε ομοιομορφία στο ημερολόγιο και δόθηκαν στους μήνες ονόματα , τα οποία χρησιμοποιούνται ως σήμερα παραφθαρμένα στο εβραϊκό ,στο συριακό και στο λιβανέζικο ημερολόγιο.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι διαίρεσαν τη μέρα σε 12  (χαρού) και 12 τη νύχτα. Οι 12 ημερήσιες ώρες προσωποποιούνταν με θεές, που έφερναν στο κεφάλι τους τον δίσκο του Ήλιου, ενώ οι 12 νυχτερινές προσωποποιούνταν με θεές που έφερναν αντίστοιχα  ένα αστέρι.
Στην Κίνα ο Ζωδιακός Κύκλος αντιπροσωπεύεται από δώδεκα ζώα που το καθένα ασκεί αστρική επίδραση για ένα χρόνο.

Read more »

Οι υπέροχοι και μυστήριοι αριθμοί Fibonacci

Η ακολουθία αριθμών στην οποία ο κάθε αριθμός είναι ίσος με το άθροισμα των δύο προηγούμενων είναι γνωστή ώς ακολουθία Fibonacci: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, 2584, 4181, ...  (κάθε αριθμός είναι ίσος με το άθροισμα των δύο προηγούμενων).

 Επιπλέον, ο λόγος δύο διαδοχικών αριθμών της ακολουθίας τείνει προς την αποκαλούμενη Χρυσή Τομή, ή Χρυσή αναλογία, ή Αριθμό φ =1.618033989.  Ο αντίστροφος της Χρυσής Τομής 1/φ= 0.618033989, με αποτέλεσμα να ισχύει: 1/φ=φ-1.

Ένα ορθογώνιο τετράπλευρο του οποίου ο λόγος των πλευρών είναι ίσος με 1/φ ονομάζεται Χρυσό Ορθογώνιο.

Η ακολουθία Fibonacci παράγεται από τη σχέση f(1) = f(2) = 1 , f(n+1) = f(n) + f(n-1), και απαντάται συχνά σε πολλούς τομείς των μαθηματικών και των άλλων επιστημών. Είναι όμως σημαντικό και το πόσο συχνά συναντάται στη φύση, σε μοτίβα όπως τα λουλούδια ή τα φύλλα των φυτών.

"Οι αριθμοί Fibonacci είναι το αριθμητικό σύστημα της φύσης. Εμφανίζονται παντού στη φύση, από τη διάταξη των φύλλων στα φυτά μέχρι το μοτίβο των πετάλων στα λουλούδια, τις πευκοβελόνες, ή τα στρώματα του φλοιού ενός ανανά. Φαίνεται πώς οι αριθμοί Fibonacci σχετίζονται με την ανάπτυξη κάθε ζωντανού οργανισμού, ενός κυττάρου, ενός σπυριού σταριού, μιας κυψέλης μελισσών, ακόμα της ίδιας της ανθρωπότητας. "

Ιστορία

Ο Fibonacci ήταν πολύ γνωστός στην εποχή του και αναγνωρίζεται σήμερα ώς ο μεγαλύτερος μαθηματικός του Μεσαίωνα. Γεννήθηκε στη δεκαετία του 1170 και πέθανε αυτή του 1240. Άγαλμά του υπάρχει στο νεκροταφείο, δίπλα στον Καθεδρικό Ναό της Pisa, κοντά στον περίφημο πύργο. Το όνομά του έχει δοθεί σε δύο δρόμους, στην Pisa και τη Φλωρεντία. Το πραγματικό του όνομα ήταν Leonardo Pisano, όμως ο ίδιος αποκαλούσε τον εαυτό του Fibonacci, σύντμηση του Filius Bonacci (γιός του Bonacci), από το όνομα του πατέρα του. Ο πατέρας του Leonardo, Guglielmo Bonacci, ήταν τελωνειακός υπάλληλος στη Βορειοαφρικανική πόλη Bugia. Ο Fibonacci μεγάλωσε εκεί και η εκπαίδευσή του επηρεάστηκε σημαντικά από τους Μαυριτανούς αλλά και από τα ταξίδια που έκανε αργότερα σε όλο το μήκος της Μεσογειακής ακτής. Έτσι γνώρισε πολλούς εμπόρους και έμαθε τα αριθμητικά συστήματα που αυτοί χρησιμοποιούσαν για τις συναλλαγές και τους λογαριασμούς τους. Σύντομα διαπίστωσε τα πλεονεκτήματα του «Ινδοαραβικού» αριθμητικού συστήματος και έγινε από τους πρώτους που το εισήγαγαν στην Ευρώπη. Πρόκειται για το αριθμητικό σύστημα που χρησιμοποιείται και σήμερα, με δέκα ψηφία, ένα εκ των οποίων το μηδέν, και την υποδιαστολή.

Το βιβλίο του Liber abbaci (βιβλίο των υπολογισμών) το οποίο ολοκληρώθηκε το 1202 έπεισε αρκετούς Ευρωπαίους μαθηματικούς να χρησιμοποιήσουν το «νέο» σύστημα. Το βιβλίο, γραμμένο στα λατινικά, περιγράφει με λεπτομέρεια τους μαθηματικούς κανόνες που σήμερα διδάσκονται στο δημοτικό για την πρόσθεση, την αφαίρεση, τον πολλαπλασιασμό και τη διαίρεση και περιέχει πολλές ασκήσεις-παραδείγματα με λεπτομέρειες για την εφαρμογή αυτών των κανόνων.

Η ακολουθία Fibonacci και η φύση

Τα φυτά δε γνωρίζουν για την ακολουθία Fibonacci, απλά μεγαλώνουν με τον πιο πρόσφορο και αποδοτικό τόπο. Όμως η ακολουθία κάνει την εμφάνισή της στη διάταξη των φύλων γύρω από το μίσχο. Εμφανίζεται επίσης στην ανάπτυξη των βελόνων αρκετών ειδών ελάτου, καθώς επίσης και στη διάταξη των πετάλων στις μαργαρίτες και τα ηλιοτρόπια. Μερικά κωνοφόρα δένδρα παρουσιάζουν τη σειρά αριθμών στη δομή της επιφάνειας των κορμών τους, ενώ τα φοινικόδενδρα στους δακτυλίους των κορμών τους.

Όμως πώς προκύπτει αυτή η διάταξη, αυτή η συμμετρία σε σχέση με την ακολουθία; Στην περίπτωση του φυλλώματος μπορεί να σχετίζεται με τη μεγιστοποίηση του χώρου που είναι διαθέσιμος για την ανάπτυξη κάθε φύλλου ή το φώς πρέπει να πέφτει πάνω στο κάθε φύλλο. Η φύση προφανώς δεν προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την ακολουθία Fibonacci, αυτή εμφανίζεται ώς το δευτερεύον αποτέλεσμα μιας πολύ βαθύτερης φυσικής διαδικασίας.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι το ίδιο το ανθρώπινο χέρι: κάθε άνθρωπος έχει 2 χέρια, κάθε ένα από τα οποία έχει 5 δάκτυλα, κάθε δάκτυλο αποτελείται από 3 τμήματα που χωρίζονται από 2 αρθρώσεις. Όλοι αυτοί οι αριθμοί ανήκουν στην ακολουθία Fibonacci.

Η γνώση του αριθμού φ και του χρυσού ορθογωνίου ανάγεται στους αρχαίους Έλληνες οι οποίοι βάσισαν πάνω τους το πιο γνωστό έργο τέχνης: ο Παρθενώνας είναι γεμάτος από χρυσά ορθογώνια. Οι μαθητές του μαθηματικού και φιλοσόφου Πυθαγόρα έφταναν στο σημείο να θεωρούν τη χρυσή αναλογία, θεόπνευστη.

Αργότερα ο Leonardo Da Vinci ζωγράφισε το πρόσωπο της Mona Lisa ώστε αυτό να χωράει τέλεια σε ένα χρυσό ορθογώνιο και δόμησε τον υπόλοιπο πίνακα γύρω από το πρόσωπο χωρίζοντάς τον επίσης σε χρυσά ορθογώνια.

Ο Mozart διαίρεσε μεγάλο αριθμό από τις σονάτες του σε δύο μέρη, η χρονική αναλογία των οποίων αντιστοιχεί στη χρυσή τομή, τον αριθμό φ, αν και υπάρχει σημαντική διχογνωμία για το κατά πόσο αυτό έγινε σκόπιμα. Πιο πρόσφατα ο Ούγγρος συνθέτης Bela Bartok και ο Γάλλος αρχιτέκτονας Le Corbusier χρησιμοποίησαν σκόπιμα τη χρυσή αναλογία στα έργα τους. Όμως ακόμα και ο χριστιανικός σταυρός αποτελείται από δύο κάθετες μεταξύ τους γραμμές με την αναλογία ανάμεσα στην κατακόρυφη και την οριζόντια να μην είναι άλλη από τον αριθμό φ.

Ακόμη και σήμερα η χρυσή αναλογία απαντάται σε πλήθος αντικείμενα φτιαγμένα από τον άνθρωπο. Αν θέλει κανείς να δει ένα χρυσό ορθογώνιο αρκεί να κοιτάξει μια πιστωτική κάρτα το σχήμα της οποίας είναι ακριβώς αυτό.

Οι πολυάριθμες εμφανίσεις της χρυσής αναλογίας, και των χρυσών ορθογωνίων στην τέχνη, είναι αντικείμενο συζητήσεων και ερευνών μεταξύ των ψυχολόγων για το κατά πόσο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται το χρυσό ορθογώνιο για παράδειγμα, ώς πιο όμορφο και αρμονικό σχήμα από οποιοδήποτε άλλο ορθογώνιο. Το 1995 ο καθηγητής Christopher Green του Πανεπιστημίου York στο Toronto, σε ένα άρθρο του στο περιοδικό Perception παρουσιάζει τα αποτελέσματα μιας σειράς πειραμάτων που δεν έδειξαν κάποια μετρήσιμη προτίμηση για το χρυσό ορθογώνιο, δεν παραλείπει όμως να αναφέρει ότι αρκετοί άλλοι συνάδελφοί του έχουν αντίστοιχα δεδομένα που υποδηλώνουν ακριβώς το αντίθετο, ότι δηλαδή υπάρχει μια τέτοια τάση.

Πέρα όμως από τα επιστημονικά δεδομένα η χρυσή αναλογία, ο αριθμός φ, περιβάλλεται από ένα πέπλο μυστηρίου, κυρίως γιατί εντυπωσιακές προσεγγίσεις του απαντώνται, εντελώς απρόσμενα σε ένα σωρό μέρη στη φύση. Ακόμα και μια τομή του ανθρώπινου DNA φαίνεται να ενσωματώνεται άψογα σε ένα χρυσό δεκάγωνο. Η χρυσή αναλογία και τα σχήματα που σχετίζονται με αυτή συνεχίζουν να κινούν το ενδιαφέρον των μαθηματικών, αλλά και των απλών ανθρώπων.

Read more »

Νέα κέρματα των 2 ευρώ με ιστορική σημασία

Τίθενται σε κυκλοφορία νέα επετειακά μεταλλικά κέρματα των 2 ευρώ, με αφορμή τη συμπλήρωση 2.500 χρόνων από τη Μάχη του Μαραθώνα.

Στον πυρήνα του κέρματος αναγράφονται περιμετρικά οι λέξεις ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ 2.500 ΧΡΟΝΙΑ 490 Π.Χ. 2010 Μ.Χ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ενώ στο κέντρο του πυρήνα απεικονίζεται σύνθεση μιας ασπίδας και ενός πολεμιστή δρομέα που συμβολίζουν τον αγώνα για την ελευθερία και όλα τα ευγενικά ιδεώδη που εκπορεύθηκαν από τη μάχη.

Πάνω στην ασπίδα διακρίνεται σχέδιο πτηνού που συμβολίζει τη γέννηση του δυτικού πολιτισμού, με τα χαρακτηριστικά που γνωρίζουμε σήμερα. Τα νέα κέρματα έχουν τυπωθεί σε 2.500.000 αντίτυπα.

Read more »

Τα παιγνίδια στην Αρχαία Ελλάδα

Ο Πλάτωνας είπε ότι Έλληνες αεί παίδες εστέ.

Διαβάζοντας τα παιγνίδια που έπαιζαν μικροί αλλά και μεγάλοι, στην αρχαία Ελλάδα, θα καταλάβετε την προέλευση πολλών γνωστών παιγνιδιών μας.

Χαλκή Μυία (Τυφλόμυγα)
Κανόνες του παιχνιδιού από τα αρχαία χρόνια
Δένανε με ένα μαντίλι τα μάτια ενός παιδιού και έλεγε: "χαλκή μύγα θα κυνηγήσω" και οι άλλοι αποκρίνονταν: "θα κυνηγήσεις μα δεν θα την πιάσεις" και τον χτυπούσαν με τις ζώνες τους μέχρι να πιάσει ένα παιδί.

Ακινητίνδα (Αγαλματάκια)
Το αρχαίο παιχνίδι ακινητίνδα παίζεται και σήμερα με το όνομα αγαλματάκια, μόνο που υπάρχουν κάποιες διαφορές.

Αμφορέας του 530 π.Χ. (δημιούργημα του αγγειοπλάστη Εξηκία) ο οποίος απεικονίζει τον Αχιλλέα και τον Αίαντα κατα τον Τρωικό πόλεμο να παίζουν το επιτραπέζιο παιχνίδι που ονομαζόταν " ΠΕΝΤΑΓΡΑΜΜΟΝ ". Το παιχνίδι αυτό το επινόησε ο Παλαμήδης, παιζόταν με πεσσούς (πούλια-πιόνια, που τα μετακινούσαν μέσα σε 5 γραμμές) και κύβους (ζάρια) κάτι που αποδεικνύεται στο ότι ο Αχιλλέας ψιθυρίζει ¨τέσσερα¨και ο Αίαντας ¨Τρία" ( είναι γραμμένο επάνω στον αμφορέα μπροστά απο το στόμα εκάστου ήρωα

Στην ακινητίνδα, οι παίχτες μόλις δοθεί το σύνθημα πρέπει να μείνουν ακίνητοι σε όποια στάση βρίσκονται. Εκείνος που θα κουνηθεί βγαίνει από το παιχνίδι. Στα αγαλματάκια, βρίσκονται όλα τα παιδιά στη γραμμή εκτός από ένα. Αυτό το παιδί βρίσκεται περίπου πέντε μέτρα μακριά από τα άλλα παιδιά και με γυρισμένη πλάτη λέει: "Αγαλματάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα, μέρα ή νύχτα.Τα υπόλοιπα παιδιά όταν μιλάει κουνιούνται, όταν όμως ρωτάει απαντούν "μέρα" ή "νύχτα". Αν πουν "νύχτα" συνεχίζεται το παιχνίδι και αν πουν "μέρα" γυρνάει και μένουν όλοι αγάλματα.
Τότε όποιος κουνηθεί μπαίνει στη θέση του παιδιού και ξαναρχίζει το παιχνίδι.

Σφαίρα (Μπάλα)
Η μπάλα στην αρχαία Ελλάδα λεγόταν σφαίρα. ΄Ενα παιχνίδι που παιζόταν τότε με την μπάλα ήταν η "απόρραξις". Παιζόταν από δύο ή και περισσότερα άτομα. Κάθε παιδί χτυπάει τη μπάλα στο έδαφος και κοιτά πόσες φορές χτυπά αυτή κάτω. Νικητής είναι αυτός που θα χτυπήσει πιο πολλές τη μπάλα στο έδαφος.

Μπάλα
Μια φορά κι έναν καιρό στα αρχαία χρόνια ήταν έξι παιδιά. Το αγαπημένο τους παιχνίδι ήταν η "απόρραξις". Αυτό το παιχνίδι παίζεται ως εξής: το ένα παιδί πετά με δύναμη, τη μπάλα και εκείνη σκάει στο έδαφος και τη πιάνει ένα άλλο παιδί. Αυτό γίνεται συνεχώς και έτσι συνεχίζεται το παιχνίδι. Η μπάλα τους ήταν φτιαγμένη από δέρματα ζώων.

Πεντέλιθα (Πεντόβολα)
Τα πεντόλιθα είναι ένα αρχαίο παιχνίδι. Παίζεται όμως ακόμα και σήμερα. Στο παιχνίδι αυτό μπορούσαν να παίξουν όσα παιδιά ήθελαν. Το κάθε παιδί είχε συγκεντρωμένα πέντε βοτσαλάκια κοντά στα πόδια του. Ο κάθε παίχτης πέταγε ένα βοτσαλάκι ψηλά και έπρεπε να το ξαναπιάσει αφού πρώτα είχε πάρει από κάτω ένα ακόμα βοτσαλάκι.

H αποδιδρασκίνδρα
Ένας παίκτης κλείνει τα μάτια του και οι άλλοι τρέχουν να κρυφτούν σε ορισμένο χρόνο .Ο παίκτης ανοίγει τα μάτια του και ψάχνει να τους βρει. Κάθε φορά που βρίσκει έναν , πρέπει να προλάβει να τρέξει πρώτος στη θέση του , αλλιώς χάνει .

Το κολλαβίζειν
Ένας παίκτης στέκεται όρθιος και με το χέρι του σκεπάζει τα μάτια του .Ένας άλλος τον κτυπά και συγχρόνως τον ρωτά με ποιο χέρι τον κτύπησε .

Ασκωλιασμός (Ασκί)
Παιχνίδι της αρχαιότητας αλλά και σημερινό .
Στην αρχαιότητα το παιχνίδι αυτό ήταν ένα είδος ακροβασίας και παιζόταν κατά κύριο λόγο στις γιορτές του Διονύσου: Οι παίκτες ανέβαιναν με το ένα πόδι πάνω σε ένα φουσκωμένο ασκί αλειμμένο με λάδι και ο καθένας φανέρωνε την επιδεξιότητά του στην ισορροπία και στην ευλυγισία . Τις περισσότερες φορές ο παίκτης έπεφτε κάτω, πράγμα που διασκέδαζε τους άλλους παίκτες, οι οποίοι αδιαφορούσαν για το αν θα γελούσαν το ίδιο και οι άλλοι μ’ αυτούς, όταν σε λίγο ,που θ’ ανέβαιναν κι΄ αυτοί στο λαδωμένο ασκί θα πάθαιναν τα ίδια . Το παιχνίδι αυτό παίζεται και σήμερα στην Ήπειρο με την ονομασία Ασκί .

Παραλλαγές του παιχνιδιού:
Ένας παίκτης πηδώντας στο ένα πόδι καταδιώκει τους άλλους παίκτες που τρέχουν και με τα δύο πόδια ή μόνο με το ένα πόδι .Στις περιοχές όπου παίζεται έχει τις ιδιαίτερες ονομασίες του: Κουτσαλωνάκι , κουτσοκαλόγερος.

ΓΙΟ-ΓΙΟ
Οι παίκτες σκαλίζουν στο ξύλο δυο δίσκους που ενώνονται στο κέντρο με έναν κυλινδρικό άξονα , πάνω στον οποίο στερεώνουν την αρχή μιας κλωστής την οποία στη συνέχεια τυλίγουν γύρω-γύρω . Το γιο-γιο είναι έτοιμο . Το αφήνουν να πέσει και η κλωστή ξετυλίγεται ,ενώ με μια κίνηση του χεριού ξαναμαζεύεται γύρω από τον άξονα. Έπειτα , το αφήνουν πάλι να πέσει και ξανά από την αρχή.

Η σκαπέρδα (Διελκυστίνδα)
Οι παίκτες καρφώνουν στο χώμα ένα δοκάρι που στο μέσο του έχει μια τρύπα από όπου περνούν ένα σκοινί. Στις δύο άκρες του, δένεται από ένας παίκτης, έτσι ώστε ο ένας να μην κοιτά τον άλλο, και προσπαθούν τραβώντας με δύναμη, να φέρουν ο ένας τον άλλον κοντά στη δοκό. Το παιχνίδι αυτό παίζεται και με ισάριθμους σε κάθε πλευρά παίκτες.

Το αστραγαλίζειν
Το αστραγαλίζειν , το παιχνίδι δηλαδή με τους αστράγαλους ή αλλιώς τα κότσια , είναι από τα πιο αγαπημένα ,τόσο των αγοριών, όσο και των κοριτσιών. Τους αστράγαλους τους μαζεύουν από τα πίσω πόδια των κατσικιών και των αρνιών . Καμιά φορά αντί για αστράγαλους χρησιμοποιούν πετρούλες ή καρύδια και αμύγδαλα που τους αρέσουν και να τα τρωνε ! Τα παιδία έπαιζαν και τους «αρτιάζειν αστραγάλους» , τα μόνα ζυγά . Έκρυβε ο ένας του αστραγάλους στο χέρι του κι ο άλλος προσπαθούσε να μαντέψει αν ο αριθμός των αστράγαλων ήταν μονός ή ζυγός, δηλαδή περιττός ή άρτιος.

Απόρραξις
Οι παίκτες κτυπούν τη μπάλα με δύναμη στο έδαφος ώστε να αναπηδήσει. Έπειτα την πιάνουν και την ξανακτυπούν. Όποιος παίκτης πετύχει τα πιο πολλά κτυπήματα κερδίζει . Άλλοτε πάλι πετούν τη μπάλα στον τοίχο και πρέπει να την πιάσουν πριν πέσει στο έδαφος. Το παιχνίδι αυτό μπορούν να παίζουν μόνοι τους ή ανά δυο.

Είς ώμιλλαν
Οι «μεγάλοι» της παρέας έπαιζαν το εις ώμιλλαν, τις ομάδες. Είχαν χαράξει έναν κύκλο στο χώμα και προσπαθούσαν, σημαδεύοντας από ένα ορισμένο σημείο, να στείλουν τον αστράγαλο τους μέσα στον κύκλο. Είχαν ορίσει από πριν ότι ο καθένας είχε δέκα βολές. Ο νικητής σχεδίαζε το κύκλο, αποφάσιζε τη διάμετρο, καθώς και το σημείο βολής.

Η γυγξ
Ανάμεσα στα παιχνίδια που προτιμούν τα παιδιά, είναι η Ίυγξ. Σε ένα ξύλινο συνήθως τροχίσκο ανοίγουν δυο τρύπες, περνούν διπλή κλώστη και αφού την περιστρέψουν, μια τραβούν και μια χαλαρώνουν. Ο ήχος που παράγεται θυμίζει ένα πουλί, την ίυγγα, δηλαδή την μυρμηγκοφάγο, από το οποίο πήρε και το όνομα του το παιχνίδι. Λένε μάλιστα πως ανάλογα με τον ήχο μπορούν να κάνουν διάφορες προβλέψεις.

Κάλαμον περιβήναι (Καλάμι)
Άλλοτε με τη φαντασία μας γινόμασταν ταξιδιώτες και πηγαίναμε σε πόλεις μακρινές και άλλοτε πολεμιστές πάνω στο «άρμα» δίναμε μάχες με φανταστικούς εχθρούς. Πολλές φορές βάζαμε τα αγαπημένα μας σκυλιά να τραβούν και όταν αυτά κουράζονταν ή δεν είχαν όρεξη πια για παιχνίδι, το σέρνανε μόνοι τους. Ο Φίλων, μάλιστα, κρατούσε και ένα ραβδί και φώναζε, όπως οι αμαξάδες στα άλογα, να τρέξουνε πιο γρήγορα. Μια και ακόμα αυτοί δεν είχαν το δικό τους αμαξάκι, συχνά κουβαλούσαν ένα καλάμι και έκαναν πως κάλπαζαν πάνω στο άλογο τους. «Κάλαμον περιβήναι» το ονομάζουμε εμείς αυτό το παιχνίδι. Λένε, μάλιστα, πως ο βασιλιάς της Σπάρτης, Αγησίλαος, διασκέδαζε με τα εγγόνια του καβαλικεύοντας και αυτός ένα καλάμι.

Τροχός
Οι τροχοί είναι συνήθως χάλκινοι και υπάρχουν μεγαλύτεροι και μικρότεροι. Η διάμετρος τους κυμαίνεται ανάμεσα στα 80 και 130 εκατοστά. Ο τροχός δεν είναι όμως μόνο παιχνίδι. Τον χρησιμοποιούσαν και στις παλαίστρες, όπου γυμνάζονταν οι νέοι. Ο Ιπποκράτης μάλιστα, ο φημισμένος γιατρός, στο βιβλίο του «Περί Διαίτης», τον συστήνει σε όσους θέλουν να κρατηθούν σε καλή φυσική κατάσταση.

Read more »

Η μούμια του Αγαμέμνονα

Υπάρχει τελικά η μούμια του Αγαμέμνονος;Τα στοιχεία απο τις σημειώσεις του Σλήμαν,καθώς και απο την έκδοση τουΥπουργείου Πολιτισμού “Τροία-Μυκήνες-Τίρυνς-Ορχομενός” του 1990 όπου υπάρχει και η φωτογραφία απο την ελαιογραφία της μούμιας αυτό δείχνουν.O ίδιος ο Σλήμαν αφηγείται το περιστατικό ανεύρεσης του νεκρού:
«Το στρογγυλό πρόσωπο με όλη του την σάρκα είχε διατηρηθεί θαυμάσια κάτω από την βαρειά χρυσή προσωπίδα. Δεν υπήρχε ούτε ίχνος από τα μαλλιά, αλλά τα δύο μάτια διακρίνονταν τέλεια, όπως και το στόμα, το οποίο λόγω του τεραστίου βάρους που είχε δεχθεί, ήταν διάπλατα ανοιχτό, αποκαλύπτοντας 32 όμορφα δόντια. Όλοι οι γιατροί που ήλθαν να δουν τον νεκρό συμπέραναν από τα δόντια ότι ο άνδρας αυτός πρέπει να είχε πεθάνει στην νεαρή ηλικία των 35 ετών. Η μύτη είχε τελείως εξαφανισθεί». Με σχόλιο του αργότερα σε ανακοίωσή του στον ελληνικό τύπο δηλώνει: «… ο νεκρός ανταποκρίνεται πλήρως στην εικόνα που εδώ και πολύ καιρό είχε πλάσει η φαντασία μου για τον πανίσχυρο Αγαμέμνονα». Τα νέα ταξιδεύουν γρήγορα, ο κόσμος ενθουσιάζεται, «βρέθηκε ο νεκρός Αγαμέμνονας, ο θρυλικός βασιλιάς των Μυκηνών». Καιρός να μαθευτεί όλη η αλήθεια για αυτό το σημαντικό εύρημα!!!Δείτε το παρακάτω συγκλονιστικό βίντεο:

Read more »

Οι Μούσες: γενεαλογία

Σύμφωνα με την κλασική παράδοση, οι Μούσες είναι κόρες του Δία και της Μνημοσύνης, με την οποία έσμιξε επί 9 νύχτες.

ΘΕΟΓΟΝΙΑ, 1 à 103
Μουσάων ῾Ελικωνιάδων ἀρχώμεθ᾿ ἀείδειν, αἵ θ᾿ ῾Ελικῶνος ἔχουσιν ὄρος μέγα τε ζάθεόν τε, Kαί τε περὶ κρήνην ἰοειδέα πόσσ᾿ ἁπαλοῖσιν ὀρχεῦνται καὶ βωμὸν ἐρισθενέος Κρονίωνος· Kαί τε λοεσσάμεναι τέρενα χρόα Περμησσοῖο ἠ᾿ ῞Ιππου κρήνης ἠ᾿ ᾿Ολμειοῦ ζαθέοιο ἀκροτάτῳ ῾Ελικῶνι χοροὺς ἐνεποιήσαντο, Kαλοὺς ἱμερόεντας, ἐπερρώσαντο δὲ ποσσίν. Ἔνθεν ἀπορνύμεναι κεκαλυμμέναι ἠέρι πολλῷ ἐννύχιαι στεῖχον περικαλλέα ὄσσαν ἱεῖσαι, Ὑμνεῦσαι Δία τ᾿ αἰγίοχον καὶ πότνιαν ῞Ηρην ᾿Αργείην, χρυσέοισι πεδίλοις ἐμβεβαυῖαν,
Θεωρούνται επίσης ότι είναι κόρες του Ουρανού και της Γαίας.

Και σπανιότερα, κόρες της Αρμονίας, της κόρης του Άρη και της Αφροδίτης, θεωρία που έρχεται ωστόσο σε αντίθεση με έναν άλλο μύθο στον οποίον εμφανίζονται να χορεύουν στους γάμους της Αρμονίας και του Κάδμου.

Ο Παυσανίας υποστηρίζει ότι υπήρχαν δύο γενιές Μουσών, όπου στην πρώτη γενιά ήταν κόρες του Ουρανού και της Γαίας, και στη δεύτερη, κόρες του Δία και της Μνημοσύνης. (Ελλάδος Περιήγησις, 9, 29, 1).
PAUSANIAS
Périégèse, 9, 29,
Οἱ δὲ τοῦ ᾿Αλωέως παῖδες ἀριθμόν τε Μούσας ἐνόμισαν εἶναι τρεῖς καὶ ὀνόματα αὐταῖς ἔθεντο Μελέτην καὶ Μνήμην καὶ ᾿Αοιδήν. Χρόνῳ δὲ ὕστερόν φασι Πίερον Μακεδόνα, ἀφ᾿ οὗ καὶ Μακεδόσιν ὠνόμασται τὸ ὄρος, τοῦτον ἐλθόντα ἐς Θεσπιὰς ἐννέα τε Μούσας καταστήσασθαι καὶ τὰ ὀνόματα τὰ νῦν μεταθέσθαι σφίσι. Ταῦτα δὲ ἐνόμιζεν οὕτως ὁ Πίερος ἢ σοφώτερά οἱ εἶναι φανέντα ἢ κατά τι μάντευμα ἢ παρά του διδαχθεὶς τῶν Θρᾳκῶν· δεξιώτερον γὰρ τά τε ἄλλα ἐδόκει τοῦ Μακεδονικοῦ τὸ ἔθνος εἶναι πάλαι τὸ Θρᾴκιον καὶ οὐχ ὁμοίως ἐς τὰ θεῖα ὀλίγωρον. Εἰσὶ δ᾿ οἳ καὶ αὐτῷ θυγατέρας ἐννέα Πιέρῳ γενέσθαι λέγουσι καὶ τὰ ὀνόματα ἅπερ ταῖς θεαῖς τεθῆναι καὶ ταύταις, καὶ ὅσοι Μουσῶν παῖδες ἐκλήθησαν ὑπὸ ῾Ελλήνων, θυγατριδοῦς εἶναι σφᾶς Πιέρου·
Ο αριθμός των Μουσών

Ορισμένες θρησκευτικές παραδόσεις αναφερούν επίσης ότι οι Μούσες ήταν τρεις. Ένα πολύ αρχαίο ιερό στο Ελικώνα, στη Βοιωτία, αναφέρει τη Μελέτη, τη Μνήμη και την Αοιδή (τραγούδι) που αντιστοιχούν στα 3 στάδια της ποιητικής δημιουργίας.

Επικράτησε ωστόσο η παράδοση του Ησίοδου που μιλά για εννέα Μούσες στις οποίες δίνει και τα ονόματά τους. Οι εννέα αυτές Μούσες αντιστοιχούν σε είδη δημιουργίας όλων των τεχνών που σχετίζονται με τη μουσική, την τέχνη των Μουσών: ποίηση, τραγούδι, χορός, θέατρο αλλά και αστρονομία αφού η διάρθρωση του σύμπαντος είναι αρμονική.

Σύμφωνα με τον Παυσανία, ο αριθμός των Μουσών από τρεις σε εννέα και τα ονόματα αυτών οφείλονται στον Μακεδόνα Πιέρο (Ελλάδος Περιήγησις, 9, 29, 1).
Ετυμολογία και ρόλος των Μουσών

Ο ρόλος των Μουσών αντιστοιχεί σε λογοτεχνικά ή καλλιτεχνικά είδη των οποίων έγιναν κατά κάποιο τρόπο οι προστάτιδες :

Καλλιόπη (" που έχει ωραία φωνή ") είναι η πρώτη των Μουσών και έχει πολλαπλό ρόλο: Θεωρείται επίσης ως η Μούσα της ευγλωττίας και του έπους.

Κλειώ (" που δοξάζει ") είναι η προστάτιδα της επικής ποίησης και της ιστορίας.

Ερατώ (" η αξιαγάπητη ") είναι η προστάτιδα της λυρικής ποίησης και της χορωδίας.

Ευτέρπη (" η χαρούμενη ") είναι η προστάτιδα της αυλητικής τέχνης και της ερωτικής ποίησης.

Μελπομένη (" η άδουσα ") είναι η προστάτιδα της μουσικής και της τραγωδίας.

Πολύμνια (" η άδουσα πολλούς ύμνους ") είναι η προστάτιδα των ασμάτων του υμεναίου, των νεκρικών ασμάτων και της παντομίμας .

Τερψιχόρη (" η γοητευτική χορεύτρια ") είναι η προστάτιδα του χορού και της ανάλαφρης ποίησης.

Θάλεια (" ανθηρή, θαλερή ") είναι η προστάτιδα της κωμωδίας.

Ουρανία (" ουράνια ") είναι η προστάτιδα της αστρονομίας.
φτερωτό άλογο (βλέπε πίνακα του Mantegna).

Οι Μούσες τραγουδούσαν στα συμπόσια των θεών (βλέπε πίνακα του Van Balen).

Και παρίστανται κυρίως :

- στους γάμους της Θέτιδας και του Πηλέα, τους γονείς του Αχιλλέα,
- στους γάμους της Αρμονίας και του Κάδμου, του ιδρυτή των Θηβών, στη Βοιωτία. .

Οι Μούσες είχαν και ερωτικές περιπέτειες, όπως η Καλλιόπη (ή η Πολύμνια) που έσμιξε με τον Οίαγρο στη Θράκη και γέννησε τον Ορφέα. (βλέπε πίνακα του Poussin).

Και δεν διστάζουν να εκδικηθούν το θράσος ορισμένων ποιητών, όπως τον ποιητή Θάμυριν από τη Θράκη τον οποίον έκαναν να χάσει τη φωνή του γιατί καυχήθηκε ότι μπορούσε να τις νικήσει.

Αντίθετα, έδωσαν στο Δημόδοκο, τον τυφλό αοιδό των Φαιάκων, το χάρισμα της τέλειας αρμονικής φωνής (Oδύσσεια, ραψωδία Η�, 492)

Read more »

Πυραμίδες στην Ελλάδα

Oι πυραμίδες που έχουν εντοπιστεί στην Ελλάδα, αποτελούν μοναδικά δείγματα πυραμιδικής αρχιτεκτονικής στον ευρωπαϊκό χώρο. Η μορφή τους, η αρχιτεκτονική τους, καθώς και η στατιστική τους τοποθέτηση, κατατάσσουν μερικές από αυτές στην προπελασγική περίοδο. Η Ακαδημία Αθηνών έχει χρονολογήσει τα κτίσματα αυτά μέχρι και στο 2.700 π.Χ.. Οι ελληνικές πυραμίδες διαφέρουν από τις γνωστές αιγυπτιακές ως προς τη μορφή και πιθανότατα ως προς τη χρήση.
Για το ζήτημα των πυραμίδων έχουν μιλήσει και οι αρχαιολόγοι του Αργούς οι οποίοι συμφωνούν στην ίδια χρονολογία, μόνο που αυτοί έχουν διαφορετική άποψη για τη χρήση των πυραμίδων.
Η χρήση μας ενδιαφέρει περισσότερο από κάθε άλλο στοιχείο, αλλά υπάρχουν πολλές απόψεις και δεν μπορούμε να καταλήξουμε οριστικά σε κάποιο συμπέρασμα. Υπήρξαν ταφικά μνημεία, μικρά οχυρά, φρυκτωρίες, αστρονομικά παρατηρητήρια ή ναοί; Απ' ό,τι φαίνεται, θα μπορούσαν να χρησιμεύουν σε πολλά πράγματα.

Η πυραμίδα στο Ελληνικό Αργολίδας αναφέρεται στον Παυσανία και με τη μέθοδο της θερμοφωταύγειας χρονολογείται από το 2700 π.Χ. 

Πυραμίδες ή πυραμιδοειδή κτίσματα;

Το ορθότερο είναι πυραμιδοειδή κτίσματα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για κόλουρες πυραμίδες και όχι για ολοκληρωμένες πυραμίδες όπως της Αιγύπτου. Η κατασκευή τους, για στατικούς λόγους, δεν μπορεί να στηρίξει μια μυτερή στέγη. Εάν ήταν όπως στην Αίγυπτο συμπαγείς, θα ήταν δυνατό να στηριχθεί μια τέτοια στέγη. Μας είναι άγνωστη όμως η χρήση τους. Πιθανόν να κατασκευάστηκαν την ίδια εποχή και από τους ίδιους τεχνίτες για κάποιους λόγους που ίσως δεν θα μάθουμε ποτέ. Από τη σκοπιά αυτή, τις τυλίγει ένα μυστήριο.

Η πυραμίδα στο Ελληνικό Αργολίδας από μία άλλη οπτική γωνία

H χρονολόγησή τους

Υπάρχει μια νέα μέθοδος που προσπαθεί να προσφέρει στους αρχαιολόγους μια εύκολη χρονολόγηση της πέτρας, αλλά βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο. Με τη μέθοδο αυτή υπολογίζεται ο χρόνος που παρέμεινε η πέτρα εκτεθειμένη στον ήλιο από τη στιγμή που κόπηκε από το λατομείο. Όμως ποτέ κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει το ακριβές χρονικό διάστημα κατά το οποίο το δομικό υλικό έμεινε εκτεθειμένο μέχρι να χτιστεί. Επομένως, είναι ανασφαλής σαν μέθοδος. Ίσως, αν τελειοποιηθεί, να φανεί χρήσιμη.
Αυτή τη στιγμή έχει δώσει κάποιες ηλικίες γύρω στο 3000 και το 3500 π.Χ..

---

Η μελέτη τους, σχεδόν ανύπαρκτη μέχρι τώρα, θα δώσει την απάντηση και θα φωτίσει ακόμη μια άγνωστη πτυχή του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

---

Η πυραμίδα του Ταϋγέτου

Η μεγαλύτερη γνωστή πυραμίδα, η οποία είναι και η αρχαιότερη παγκοσμίως, βρίσκεται στην κορυφή του Ταϋγέτου, πάνω ακριβώς από τη Λακωνία.
Λακωνία = Λα-κωνία. Στα Αρχαία Ελληνικά, "λας" σημαίνει "λίθος", συνεπώς η ονομασία και μόνον της περιοχής, "Λίθος" + "Κωνικός", αποκαλύπτει την πραγματικότητα. Δεν νομίζω να είναι τυχαίο.

Η κορυφή "Προφήτης Ηλίας" του Ταϋγέτου, η οποία έχει το σχήμα μιας πυραμίδας. Το ερώτημα είναι, το αν είναι τεχνιτό κατασκεύασμα, ή φυσικό.

Υπάρχει μία μεγάλη μερίδα ερευνητών που υποστηρίζουν ότι η κορυφή "προφήτης Ηλίας" του Ταϋγέτου λαξεύτηκε, προκειμένου να αποκτήσει πυραμιδοειδή σχήμα, ενώ υπάρχουν και άλλοι που υποστηρίζουν ότι η πυραμίδα είναι φυσική και δεν κατασκευάστηκε από ανθρώπινο χέρι.
Όμως γεγονός είναι ότι όσοι επισκέπτονται την βραχοπυραμίδα παραξενεύονται από την απότομη αλλαγή του τοπίου, στο σημείο που είναι η βάση της. Στο σημείο που αρχίζει η βραχοπυραμίδα, το βουνό γίνεται σχετικά λείο και ομαλό, ενώ πιο πριν δεν είναι. Αξιοπερίεργη είναι επίσης σκιά που δημιουργεί η πυραμίδα, στην ανατολή και στην δύση του ηλίου.

Η πυραμίδα του Ταϋγέτου από μία πιο κοντινή λήψη.

Η πυραμίδα είναι ορατή από τη πόλη της Σπάρτης, αν κοιτάξεις προς τα δυτικά. Οι αρχικές διαστάσεις της Πυραμίδας του Ταϋγέτου είναι άγνωστες. Η φθορά από τις δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια από τη λάξευσή της είναι τεράστια. Όμως το οτι πρόκειται περί τεχνικού-λαξευτού έργου και όχι φυσικού σχήματος, αποδεικνύεται από την απόλυτη κανονικότητα της πυραμίδας και κυρίως από την τεχνητή οριζοντίωση της βάσεώς της.

Read more »

Υπατία: ένα λαμπρό πνεύμα που έσβησε άδοξα

Στην Υπατία (370-415 μ.Χ.), τη νεοπλατωνική φιλόσοφο, μαθηματικό και αστρονόμο, είναι αφιερωμένο το τελευταίο βιβλίο της συγγραφέως Αννας Γκέρτσου -Σαρρή η οποία εμπνέεται από ιστορικά θέματα. Περιττό ίσως να πούμε ότι η Υπατία όντως υπήρξε πρόσωπο που μπορούσε να εμπνεύσει τους συγχρόνους της, αλλά από ό,τι φαίνεται όχι μόνο. Η κόρη του μαθηματικού και αστρονόμου Θέωνα συνέχισε επάξια στα χνάρια του πατέρα της. Αφού περιηγήθηκε στην Αθήνα και στην Ιταλία προκειμένου να μαθητεύσει δίπλα σε γνωστά ονόματα νεοπλατωνιστών της εποχής της επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια όπου και ανέλαβε την εκεί φιλοσοφική σχολή τους. Η φήμη της ξεπέρασε τα όρια της πόλης και η Υπατία έγινε πόλος έλξης διανοουμένων από όλον τον πολιτισμένο κόσμο. Αν και πολυγραφότατη, τα έργα της δεν έχουν διασωθεί (τα γνωρίζουμε από αναφορές σε αυτά). Εμεινε, δε, στην Ιστορία ως ένα ακόμη θύμα της μισαλλοδοξίας καθώς βρήκε τραγικό θάνατο από τον χριστιανικό όχλο που την κατακρεούργησε και έκαψε τα μέλη της.

Ο θάνατος της Υπατίας δίνει το έναυσμα για να ξετυλιχθεί το κουβάρι της διήγησης του βιβλίου της κυρίας Γκέρτσου-Σαρρή. Κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου είναι η Ευδοκία, φίλη της Υπατίας, η οποία διευθύνει μεγάλο εργαστήριο αντιγραφής χειρογράφων ενώ και η ίδια είναι αντιγραφέας, χωρίς όμως να το γνωρίζουν οι άλλοι. Η Ευδοκία δέχεται την επίσκεψη του ανακριτή ο οποίος καταφθάνει από τη Νέα Ρώμη (Κωνσταντινούπολη) προκειμένου να διερευνήσει τα του θανάτου της Υπατίας.

Οι θύμησες της Ευδοκίας και οι διάλογοί της με τον ανακριτή Μάρκελλο είναι ο καμβάς πάνω στον οποίο στήνεται μια πραγματική αναπαράσταση του κλίματος της εποχής. Μιας μεταβατικής εποχής η οποία επιφυλάσσει πολλά πλήγματα στην αλεξανδρινή διανόηση και όπου νομοθετείται η λατρεία ενός νέου θεού. Μιας εποχής που σημαδεύεται από τον θάνατο της λαμπρής γυναικείας προσωπικότητας στην οποία είναι αφιερωμένο το βιβλίο.

Το πόνημα της κυρίας Γκέρτσου-Σαρρή είναι ιστορικό μυθιστόρημα που αξίζει να διαβαστεί από όλους, όσοι ενδιαφέρονται για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο και όχι μόνο. Τα φιλοσοφικά διλήμματα που αντιμετώπισαν οι ήρωες του βιβλίου είναι πολύ, μα πολύ επίκαιρα.

Read more »

Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ

Ο Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ (1890-1937) είναι ο άνθρωπος που επηρέασε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο τη λογοτεχνία του Φανταστικού του 20ου αιώνα.

Σε όλα τα πεδία της μοντέρνας φαντασίας, είτε πρόκειται για λογοτεχνία υπερφυσικού τρόμου, είτε για επιστημονική φαντασία, είτε για επική ή ηρωική φαντασία, δεν υπάρχει ούτε ένας συγγραφέας που να μην έχει επηρεαστεί σε ένα ή πολλά επίπεδα, από το απίστευτο όραμα του.

Οι μεγάλοι και αναγνωρισμένοι Ώγκαστ Ντέρλεθ, Ρόμπερτ Μπλοχ, Κλαρκ 'Αστον Σμιθ, Ρόμπερτ Χάουαρντ, Φριτς Λάιμπερ, Μπράιαν Λάμλεϋ, Ράμσεϋ Κάμπελ, Φίλιπ Κ. Ντικ, Ρέη Μπράντμπερυ, Στήβεν Κινγκ, Κλάιβ Μπάρκερ, Ρόμπερτ 'Αντον Γουίλσον, Κέννεθ Γκραντ, Χόρχε Λουίς Μπόρχες -καθώς και μια ατελείωτη ακόμη σειρά συγγραφέων, που συνεχίζουν να δημιουργούν και είναι ακόμη πολύ νέοι για να τους γνωρίζουμε και να τους αναφέρουμε- έχουν «δανειστεί» και εξέλιξαν το όραμα που ο Λάβκραφτ δημιούργησε.

Αυτό το εφιαλτικό αλλά και τόσο εμπνευστικό «όραμα», που διαφαίνεται μέσα από όλα τα κείμενα του Λάβκραφτ, είναι αυτό που αργότερα ονομάστηκε από τον 'Ωγκαστ Ντέρλεθ «Μυθολογία Κθούλου» (Cthulhu Mythos).

Δεν πρόκειται για μια αυστηρά δομημένη μυθολογία, αλλά για κάποιες απλές παρατηρήσεις σ' ένα κοινό σεναριακό υπόβαθρο, που φαίνεται να συνδέει τις ιστορίες του Λάβκραφτ. Το όνομα της προέρχεται από το πλοκαμοφόρο εξωγήινο τέρας που ονειρεύεται και περιμένει στην βυθισμένη πόλη της R'lyeh, που είναι και η κύρια ιδέα του κλασικού πια αριστουργήματος του Λάβκραφτ "Το Κάλεσμα του Κθούλου" (The call of Cthulhu).

Για τους περισσότερους αναγνώστες, η Μυθολογία έχει σαν βασικό της χαρακτηριστικό μια σειρά από εξωγήινες οντότητες, που περιλαμβάνουν τον Γιογκ-Σοθώθ, τον Νυαρλαθοτέπ και τον ηλίθιο θεό Αζαζώθ, που ξαπλώνει στο κέντρο του Υπέρτατου Χάους «περικυκλωμένος από την βραδυκίνητη ορδή των ηλίθιων και άμορφων χορευτών του και υπνωτισμένος από το χαμηλό, μονότονο σφύριγμα ενός δαιμονικού φλάουτου, κρατημένου σε ανώνυμες οπλές».

Αυτό το πάνθεο των Εξώτερων θεών, που στη Μυθολογία Κθούλου ονομάζονται Μεγάλοι Παλαιοί, παραφυλάει στα όρια της δικιάς μας χωροχρονικής συνέχειας, και εισβάλλει στον κόσμο μας μέσα από «σχισίματα της πραγματικότητας», που προκαλούνται από παράξενες επιστημονικές μεθόδους, όνειρα και φριχτές τελετουργίες.

Ο ανοιχτόμυαλος μελετητής δεν θα παρατηρήσει μόνο την αξία της έμπνευσης όλων αυτών, αλλά και την ενδιαφέρουσα λογοτεχνική πρωτοτυπία τους. Τα διηγήματα που ακολούθησαν τη φόρμα του Καλέσματος, κατάφεραν να περιπλέξουν μέσα σ' αυτήν όλα τα διαφορετικά ρεύματα της φανταστικής λογοτεχνίας. Συνδύασαν την επιστημονική φαντασία, το είδος που δημιούργησε ο μεγάλος Λόρδος Ντάνσανυ και που ονομάστηκε αργότερα fantasy, τον υπερφυσικό τρόμο (supernatural horror), στον οποίο μεγαλούργησαν συγγραφείς όπως οι 'Αμπροουζ Μπηρς, Ρόμπερτ Τσέημπερς και Αλτζερνον Μπλάκγουντ, αλλά και το «αστυνομικό» μυθιστόρημα μυστηρίου και suspense, που δημιούργησε ο μεγάλος Έντγκαρ 'Αλαν Πόε. Ο μεγαλοφυής Λάβκραφτ κατάφερε να συνδυάσει όλα αυτά τα είδη -καθώς και δεκάδες άλλες ξέχωρες μέχρι τότε επιρροές- σε ένα πολύπλοκο καινούργιο δημιούργημα, που κανείς δεν ήξερε πώς να ονομάσει, γιατί ήταν εξαιρετικά σύνθετο για να μπει σε μια απλή κατηγορία, αλλά και πολύ συγκεκριμένο για να μην δημιουργήσει από μόνο του μια καινούργια. Έτσι κάποιοι -με πρώτο τον Ώγκαστ Ντέρλεθ- ονόμασαν το είδος «Μυθολογία Κθούλου», λόγω της έλλειψης καταλληλότερου ονόματος.

Στο βιογραφικό σημείωμα για τον Χ. Φ. Λάβκραφτ, που υπάρχει στο βιβλίο Κθούλου, ο Παντελής Γιαννουλάκης προσθέτει:

«Παρ' όλα αυτά, η Μυθολογία Κθούλου αποτελεί ένα μικρό μόνο μέρος από τα διηγήματα του Λάβκραφτ και -κατά την προσωπική μου γνώμη- είναι αμελητέα μπροστά στη σπουδαιότητα όλου του έργου του (συμπεριλαμβανομένης και της αλληλογραφίας του, της ποίησης και των δοκιμίων του). Μάλιστα, συχνά έγινε η αιτία να θεωρηθεί το έργο του "γραφικό", εξαιτίας κάποιων γραφικών λογοτεχνικών προσεγγίσεων που συχνά γίνονται σήμερα από πολλούς "θιασώτες" αυτής της νεο-μυθολογίας. Παρ' όλα αυτά, παραμένει ίσως το πιο σκοτεινό κεφάλαιο της Ιστορίας του Φανταστικού.

»Ο κύριος υπαίτιος για τη διάδοση του σχήματος της Μυθολογίας Κθούλου, ήταν ο συγγραφέας Ώγκαστ Ντέρλεθ (August Derleth, 1909-1971, Wisconsin USA), πιστός φίλος και μαθητής του Λάβκραφτ, ο οποίος, μετά το θάνατο του Χάουαρντ ίδρυσε το θρυλικό εκδοτικό οίκο Arkham House, αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στην έκδοση του έργου του Λάβκραφτ και των συγγραφέων του λαβκραφτικού κύκλου.

Ο Λάβκραφτ ήταν σχετικά άσημος όσο ζούσε (δημοσίευε τα διηγήματα του στο pulp περιοδικό Weird Tales και σε ερασιτεχνικά έντυπα της εποχής) και πέθανε μόνος και φτωχός.

Οφείλει τη μεταθανάτια αναγνώριση και διασημότητα του στην αφοσίωση του Ντέρλεθ, ο οποίος έκανε σκοπό της ζωής του να ολοκληρώσει ο ίδιος πολλά από τα ημιτελή διηγήματα του Λάβκραφτ και να κάνει ευρύτερα γνωστό το έργο του φίλου του και τον προσωπικό του κόσμο.

«Εδώ πρέπει να ξεκαθαρίσω κάτι σε όσους από τους αναγνώστες της Λαβκραφτικής Παράδοσης δεν το έχουν υπ' όψιν τους: ο Λάβκραφτ και ο Ντέρλεθ δεν συναντήθηκαν ποτέ προσωπικά, παρά μόνο αλληλογρα-φούσαν (το ίδιο ισχύει και για τον Κλαρκ 'Αστον Σμιθ και τον Ρόμπερτ Χάουαρντ). Ο Ντέρλεθ είδε για πρώτη φορά τον Λάβκραφτ, νεκρό. Επίσης, ο Λάβκραφτ δεν αναφέρθηκε ποτέ στον τίτλο "Μυθολογία Κθούλου", ούτε θεωρούσε πως τα συγκεκριμένα διηγήματα του δημιουργούσαν ένα συγκεκριμένο μυθολογικό κύκλο. Ο όρος "Cthulhu Mythos" επινοήθηκε από τον Ντέρλεθ, μετά το θάνατο του Λάβκραφτ.»

Αν και πρέπει να αναγνωρίσουμε τη «γραφικότητα» σε πολλούς από τους κακούς και άτεχνους μιμητές του Λάβκραφτ, αν προσπαθήσει κανείς να μελετήσει όλα τα μεγάλα αναπάντητα μυστήρια του κόσμου μας, θα ανακαλύψει πως η έμπνευση του έχει επηρεάσει τομείς που φαινομενικά δεν σχετίζονται καθόλου με τη λογοτεχνία του Φανταστικού. Η μοντέρνα συνωμοσιολογία, η φιλοσοφία του 20ου αιώνα, η αποκρυφιστική σκέψη, ο μαγικός ρεαλισμός, η έρευνα του παράξενου, η παραψυχολογία αλλά και η ψυχολογία η ίδια, πολλαπλά κινήματα εικαστικών, μουσικής, δεκάδες κινήματα underground και εκατοντάδες ακόμη πτυχές αυτού του παράξενου πράγματος που ονομάζεται 20ος αιώνας, έχουν όλα μέσα τους, σε μικρές ή μεγάλες δόσεις, κομμάτια από την παράξενη και απροσδιόριστης καταγωγής έμπνευση του. Δεν θα υπερβάλλω σε καμιά περίπτωση, αν ισχυριστώ πως από την οπτική μου γωνία, αναγνωρίζω τις ιδέες του Λάβκραφτ πίσω από οποιαδήποτε ενδιαφέρουσα «νοητική» κατασκευή των τελευταίων 30 ή 40 ετών, από τότε που ο συγγραφέας αυτός έλαβε την παγκόσμια αναγνώριση που του άξιζε.

Όπως λοιπόν είναι κατανοητό, σ' αυτόν εδώ τον πρόλογο δεν είναι δυνατόν να σας παρουσιάσω ολόκληρο το συνδυασμό μυστηρίων που κρύβονται πίσω από τη ζωή και το έργο του συγγραφέα. Εξάλλου, δεν πιστεύω σε καμιά περίπτωση πως αυτό το βιβλίο θα είναι το τελευταίο που θα διαβάσετε με επίκεντρο τον Λάβκραφτ, αλλά -αν δεν είστε ήδη ένας μελετητής του- είμαι σίγουρος πως θα παρασυρθείτε από αυτό για να μελετήσετε και να ερευνήσετε τη ζωή και τις εμπνεύσεις αυτού του τρομακτικά αινιγματικού συγγραφέα.

Ο Παντελής Γιαννουλάκης έχει δημοσιεύσει μια εμπεριστατωμένη βιογραφική μελέτη του -που είναι ταυτόχρονα και μια εμπνευσμένη αναζήτηση των πηγών και των εμπνεύσεων του μεγάλου συγγραφέα- στο βιβλίο Χ. Φ. Λάβκραφτ, "Ταξίδι στη Μοναξιά τον Χρόνου", ενώ μαζί με τον Παντελή, έχουμε κάνει μια πλήρη παρουσίαση της Μυθολογίας Κθούλου στο βιβλίο που ονομάσαμε απλά, Κθούλου.

Το δεύτερο ενδιαφέρον θέμα που πρέπει να έχει υπόψη του ο αναγνώστης του βιβλίου, είναι η παράξενη περίπτωση όχι του συγγραφέα, αλλά του ανθρώπου Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ.
Ήταν ένας ιδιαίτερα ταπεινός -αλλά ταυτόχρονα αριστοκρατικός- άνθρωπος, με τεράστιες ευαισθησίες, λεπτό χιούμορ, απύθμενη γνώση για όλες τις πτυχές της λογοτεχνίας. Δυστυχώς, ενώ ήταν μεγάλη ιδιοφυΐα σε δεκάδες τομείς, δεν είχε καμιά διάθεση να παίξει το επαγγελματικό παιχνίδι του «συγγραφέα». Δεν πίεσε ποτέ τις καταστάσεις για να κερδίσει χρήματα, δεν κυνήγησε ποτέ τη δημοσιότητα, ούτε τις ευκαιρίες. Ήταν ερωτευμένος με την συγγραφική, με έναν τρόπο απόλυτα γνήσιο, ήταν ο απόλυτος «ερασιτέχνης» δηλαδή «εραστής της τέχνης», και σε καμιά περίπτωση δεν ήθελε να την εκμεταλλευτεί για τους ταπεινούς σκοπούς ενός επαγγελματία, δηλαδή να ζήσει από αυτήν.

Έτσι, δεν προσπάθησε ποτέ να γίνει «παραγωγικός» αλλά υπέγραψε στη διάρκεια της ζωής του ελάχιστα έργα. Επίσης, δεν προσπάθησε ποτέ να γίνει «εμπορικός», αλλά έγραφε μονάχα για θέματα και ατμόσφαιρες που τον απασχολούσαν. Ελάχιστα διηγήματα του δημοσιεύτηκαν όσο αυτός ζούσε. Τα περισσότερα βρέθηκαν κλειδωμένα στα συρτάρια του, μισοτελειωμένα, χωρίς να τους έχουν γίνει ποτέ διορθώσεις και αναθεωρήσεις. Ακόμη κι έτσι όμως, σε κάθε έργο του κρύβεται ένας τεράστιος πλούτος ατμοσφαιρών, παράξενων ιδεών και φιλοσοφικών αναζητήσεων, που ανάλογος δεν συγκεντρώθηκε παρά από ελάχιστους άλλους ανθρώπους της ιστορίας.

Δυστυχώς, οι άνθρωποι είμαστε ιδιαίτερα σκληροί -και πολλές φορές ανόητοι. 'Οταν μέσα από τις προσπάθειες δεκάδων φίλων και οπαδών του τα έργα του Λάβκραφτ είδαν τελικά το φως -και ενώ, όπως είπαμε, η έμπνευση του επηρέασε εκατοντάδες μεγάλους καλλιτέχνες, σκηνοθέτες, συγγραφείς, φιλόσοφους- η στείρα ακαδημαϊκή λογοτεχνική κοινότητα απέρριψε αρχικά το Λάβκραφτ και δεν τον δέχτηκε σαν μεγάλο συγγραφέα, γιατί... τα κείμενα του είχαν λάθη. Αντί να αναγνωριστεί η σπανιότατη ικανότητα του στο χειρισμό και την κατασκευή λογοτεχνικών πραγματικοτήτων, κατηγορήθηκε πως χρησιμοποιούσε «υπερβολικά επίθετα». Αντί να αναγνωριστεί πως με τα διηγήματα του δημιουργούσε ένα καινούργιο μεγάλο ρεύμα, σχολιάστηκε πως έγραφε «ιστορίες με τέρατα». Και δυστυχώς, η αμερικάνικη εμπορική πραγματικότητα δεν βοήθησε καθόλου να διορθωθεί αυτή η αδικία. Οι άσχετοι πωλητές βιβλίων δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν στον Λάβκραφτ τίποτε παραπάνω από μια «ακατάσχετη τερατολογία», όπως ακριβώς δεν μπόρεσαν να αναγνωρίσουν τίποτε παραπάνω από «παιδικές ιστορίες» στα καταπληκτικά φιλοσοφικά παραμύθια του C. S. Lewis ή «ιστορίες με διαστημόπλοια και ρομπότ» στον μεταγενέστερο μεγάλο Φίλιπ Ντικ.

Αλλά τελικά, όπως συμβαίνει πάντοτε, οι σημαντικοί άνθρωποι αναγνωρίζονται μόνο μετά το θάνατο τους. Ίσως επειδή ο Χ. Φ. Λάβκραφτ ήταν πολύ μεγαλύτερος από ότι μπορούσαν να καταλάβουν οι σύγχρονοι του, ακόμη και αφού πέθανε άργησε να αναγνωριστεί.

Έπρεπε να περάσουν σχεδόν 50 χρόνια(!) από το θάνατο του για να φτάσει το έργο του στην Ελλάδα, και έπρεπε πρώτα να «εγκλιματιστούμε» στην νέα εποχή της σχεδόν μαγικής τεχνολογικής και επιστημονικής εξέλιξης, για να καταλάβουμε τι περίπου υπαινισσόταν ο άνθρωπος αυτός στα διηγήματα του. Και μη νομίσετε φυσικά πως σήμερα είναι απόλυτα κατανοητό σε όλους το βάθος του οράματος του. Κανείς δεν είναι σίγουρος αν αυτά που κάποιοι απορρίπτουν σαν «αποκρυφιστικά γαρνιρίσματα» στα κείμενα του -αφού δεν μπορούμε να τα κατανοήσουμε- είναι ή δεν είναι σημαντικές ιδέες που απλώς δεν έχουμε τα κλειδιά για να ξεκλειδώσουμε.

Σκεφτείτε πως ο Λάβκραφτ μιλούσε το 1930 για υπερδιάστημα και χωροχρόνο, για τετραδιάστατες γεωμετρίες και νοητικές οντότητες, για μακρινούς πλανήτες σε άλλα ηλιακά συστήματα και όντα που η βιολογία τους βασίζεται σε αρχές τελείως διαφορετικές από αυτές της δικής μας βιολογίας. Την ίδια εποχή, ενώ η επιστημονική γνώση αυτών των πραγμάτων ήταν μεν υπαρκτή, ελάχιστοι υποψιάζονταν πως ο χώρος και ο χρόνος είναι σχετικά και όχι απόλυτα, πως υπάρχει κάτι πέρα από τον πλανήτη μας, πως τα μαθηματικά μελετούν διαστάσεις πέρα από τις τέσσερις γνωστές. Αν και νομίζουμε πως σήμερα η άγνοια έχει πλέον μειωθεί, λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να φανταστούν τι σημαίνουν όλα αυτά.

Όσοι έχετε υπόψη σας το συνολικό έργο που είναι υπογεγραμμένο από τον Λάβκραφτ, σίγουρα θα έχετε την απορία, πώς ένας άνθρωπος που κινήθηκε τόσο ταπεινά όσο ο συγγραφέας αυτός, κατόρθωσε να επηρεάσει σε τέτοιο βαθμό. Τα άπαντα του (που δημοσιεύτηκαν από τον εκδοτικό οίκο Arkham House, που ίδρυσε ο στενός αλληλογράφος και φίλος του Λάβκραφτ, συγγραφέας Ώγκαστ Ντέρλεθ) σχημάτιζαν μετά βίας τρία βιβλία μέσου μεγέθους. Αλλά, όπως αργότερα ανακαλύφθηκε, ο Λάβκραφτ είχε γράψει και δεκάδες άλλα διηγήματα και κείμενα, τα οποία, πολύ απλά, δεν υπέγραφε ο ίδιος. Ο Λάβκραφτ για να επιβιώσει, εργάστηκε σαν «ghost-writers», σαν συγγραφέας-φάντασμα, που για ελάχιστα χρήματα έγραφε διηγήματα για λογαριασμό άλλων. Ο Παντελής Γιαννουλάκης, περιγράφει πολύ αναλυτικά όλη αυτή την παράξενη κατάσταση στο βιβλίο του Χ. Φ. Λάβκραφτ, Ταξίδι στη Μοναξιά τον Χρόνου:

«Γύρω στο 1918-19, ο Χάουαρντ ανακάλυψε ότι κάποιοι από τους συναδέλφους του στην Ένωση Ερασιτεχνικού Τύπου και κάποιοι ανταποκριτές του, ευχαρίστως θα τον πλήρωναν για να διορθώνει, να επιμελείται και να διασκευάζει τα γραπτά τους (για να κάνει revisions). Οι φίλοι του τον παρότρυναν να ακολουθήσει την καριέρα του συγγραφικού επιμελητή. Φυσικά, οι αμοιβές ήταν πενιχρές, αλλά τουλάχιστον ο Χάουαρντ θα δούλευε στο στοιχείο του. Μέχρι τότε, είχε δοκιμάσει το συγγραφικό ταλέντο του γράφοντας πολλά ποιήματα και δοκίμια, άρθρα και αναλύσεις, και είχε ήδη γράψει (μέχρι το 1919) μερικά αξιόλογα διηγήματα:

Ο Αλχημιστής (The Alchemist), Το Κτήνος Μέσα στη Σπηλιά (The Beast in Cave), Ντάγκον (Dagon), ο Τύμβος (The Tomb)), Πολάρις (Polaris), Πέρα από το Τείχος τον Ύπνου (Beyond the Wall of Sleep), Το Λευκό Καράβι (The White Ship), Η Καταδίκη που Ήρθε στη Σαρνάθ (The Doom that Came to Sarmath), Η Αναφορά τον Ράντολφ Κάρτερ (The Statement fo Randolph Carter).

» Ετσι, για να κερδίσει όσο μπορούσε τα προς το ζην, ο Λάβκραφτ έγινε "ghost-writer", ένας συγγραφέας-φάντασμα, που έγραφε και επιμε-λούνταν κείμενα στα οποία θα έμπαιναν οι υπογραφές άλλων.

Για όλη την υπόλοιπη ζωή του, υπολογίζω ότι τα 3/5 του εισοδήματος του προερχόταν από τέτοιου είδους εργασίες, το 1/5 από βοήθειες των συγγενών του (και αργότερα της γυναίκας του και κάποιων στενών φίλων) και μονάχα το υπόλοιπο 1/5 προερχόταν από τις σποραδικές δημοσιεύσεις των διηγημάτων του, κυρίως στο λογοτεχνικό περιοδικό Weird Tales.

»Ένα μεγάλο μέρος της εργασίας του με τις επιμέλειες και τα revisions, αποτελούνταν απλά από διορθώσεις ορθογραφικών λαθών, συντακτικού και γραμματικής, αλλά και κάποια βελτίωση του ύφους του γραπτού. Αλλά πολλές φορές, όταν μια ιστορία κάποιου πελάτη του ερέθιζε τη φαντασία του Χάουαρντ, ξανάγραφε όλο το κείμενο, χρησιμοποιώντας περισσότερο δικές του ιδέες, παρά τις αρχικές του συγγραφέα.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί να του δίνουν απλώς μερικές ιδέες τους σε μορφή πρόχειρων σημειώσεων, κι ο Λάβκραφτ να γράφει το έργο, το οποίο τελικά υπέγραφαν αυτοί ως δικό τους δημιούργημα. Σε άλλες περιπτώσεις, μέσω αλληλογραφίας, ο Λάβκραφτ τους έδινε δικές του ιδέες, αυτοί έγραφαν ένα σκαρίφημα, και έπειτα ο Χάουαρντ το διόρθωνε και το τελειοποιούσε για λογαριασμό τους. Καθώς απεχθανόταν τις εμπορικές συναλλαγές και είχε ελάχιστη συνείδηση της αληθινής αξίας του ταλέντου και των γνώσεων του, χρέωνε τους "πελάτες" του με τιμές κατά πολύ κατώτερες από τις συνηθισμένες της αγοράς.

»Σε μια λίστα του 1933, σημειώνει τιμές που δείχνουν ότι για την πλήρη επιμέλεια κέρδιζε μισό δολάριο για χίλιες λέξεις, ενάμισι δολάριο για πάνω από πέντε χιλιάδες λέξεις με αύξηση είκοσι σεντς ανά χίλιες λέξεις, ενώ για ένα πλήρες ghost-writing χρέωνε δύο δολάρια τη σελίδα. Φυσικά, οι τιμές είναι εξευτελιστικές, σχεδόν προσβλητικές, ακόμη και για εκείνη την εποχή. Και το αστείο είναι ότι σπάνια κατάφερνε να πληρωθεί ακόμη και τις τιμές αυτής της λίστας.

Ένα μικρό χαρακτηριστικό παράδειγμα της αισχρής εκμετάλλευσης που γινόταν εις βάρος αυτού του φτωχού μοναχικού συγγραφέα, είναι το πλήρες revision που έκανε για τον επίδοξο συγγραφέα Αντόλφ ντε Κάστρο, στη νουβέλα του "Ο Τελευταίος Εκτελεστής" (The Last Executioner), δεκαοκτώ χιλιάδων λέξεων, την οποία ο Λάβκραφτ ξανάγραψε εξ ολοκλήρου, κερδίζοντας δεκαπέντε δολάρια. Ο ντε Κάστρο πούλησε την ιστορία στο Weird Tales για διακόσια είκοσι δολάρια!

«Γενικά, ο Λάβκραφτ ήταν πολύ καλός στη δουλειά του, πολύ συνεπής και υπερβολικά εργατικός, αλλά και τελείως αγαθός, σχεδόν θεωρούσε ότι οι άλλοι του έκαναν χάρη που τον μίσθωναν. Με το ζόρι τα έβγαζε πέρα, και συχνά αντιμετώπιζε προβλήματα για να πληρωθεί ακόμη και τις πενιχρές αμοιβές του, τις οποίες πολλές φορές του τις καθυστερούσαν, ενώ υπήρχαν και περιπτώσεις που δεν τον πλήρωναν καν. Φυσικά, αυτός τους τα χάριζε. Μερικές φορές μάλιστα, έστελνε πίσω κάποια τσεκ, όταν θεωρούσε ότι δεν είχε εργαστεί αρκετά για κάποια αμοιβή κι ότι δεν του άξιζαν!

Όταν μία από τις τελευταίες πελάτισσες του τον είχε ρωτήσει πόσα θα της χρέωνε για μια μεγάλη εργασία, αυτός της είχε απαντήσει ότι μπορούσε να του πληρώσει ό,τι είχε ευχαρίστηση. Ο ίδιος έλεγε στους φίλους του ότι θα ήταν ευτυχισμένος αν κατάφερνε να κερδίζει δεκαπέντε δολάρια την εβδομάδα και πως αυτά του ήταν αρκετά. Περηφανευόταν ότι είχε καταφέρει να μειώσει τα έξοδα για φαγητό σε ενάμισι δολάριο την εβδομάδα(!!!), για να μπορεί να αγοράζει βιβλία και να κάνει κάποιες οικονομίες για τα ταξίδια του και για γραμματόσημα.

»Ο Ντέηβιντ Βαν Μπους, ένας από τους πρώτους πελάτες του Λάβκραφτ, παρέμεινε μία από τις βασικές πηγές εισοδήματος του για μία δεκαετία. Ο Μπους ήταν ομιλητής (έδινε διαλέξεις σε περιοδείες), «μαγνητικός θεραπευτής» και συγγραφέας μικρών βιβλίων που κοροϊδεύουν τον κόσμο, του στυλ "Πώς να Διαβάζετε τη Σκέψη των 'Αλλων", "Μάθετε τη Γλώσσα του Πρόσωπου και των Κινήσεων", "Πώς να Γίνετε Καλύτεροι στο Σεξ", "Πρακτική Ψυχολογία και Μάρκετινγκ", "Επιστημονικός Τρόπος Ζωής", "Ανάλυση Χαρακτήρων", "Το Μυστικό της Ευτυχίας", "Προσευχή και θεραπεία", "Μιλήστε με το Θεό", και άλλα παρόμοια.

Ο Μπους ήταν ένας κοντόχοντρος φαφλατάς τσαρλατάνος, με "μαγνητική γοητεία στο βλέμμα" και ψευδο-επιστημονική συμπεριφορά, είχε ακόμη και ποιητικές φιλοδοξίες, χωρίς ίχνος ποιητικού ταλέντου. Ο Λάβκραφτ εξοργιζόταν μαζί του, κυριολεκτικά τον μισούσε, και αηδίαζε που δούλευε για λογαριασμό του, αλλά δεν μπορούσε να αρνηθεί τη δουλειά, γιατί ο Μπους ήταν από τους ελάχιστους καλοπληρωτές. Αλλά, νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να παραθέσω ένα μικρό απόσπασμα από τα κείμενα που έδινε στον Χάουαρντ για επιμέλεια και διασκευή:

» "Η μεγαλοφυία συνίσταται στο να συλλέγεις το πιπέρι σου. Κάθε άνθρωπος έχει μια ορισμένη ποσότητα πιπέρι στον οργανισμό του. Ναι, έχεις. Τα σκουλήκια σε τρώνε, αν δεν έχεις πιπέρι στο σύστημα σου. Ακόμη κι αν πιστεύεις ότι δεν έχεις πιπέρι κι ότι σε τρώει το σαράκι, παρ' όλα αυτά έχεις μια ευκαιρία για να συλλέξεις όσο πιπέρι σου απομένει..." »

Ο Μπους έστειλε ένα "μαγνητικό" ποίημα στον Λάβκραφτ για να το διορθώσει:

Μην έχεις φάτσα κατσούφα και σουφρωμένη
Μοιάζεις σαν μπαμπουίνος, ναι
Πετά ένα χαμόγελο πάνω στο πηγούνι
όπως αυτό που έχει το φεγγάρι.
Κι έτσι με το χαμόγελο να ρίχνεις κάθ' εχθρό
δώσ' τα όλα, ναι, με προσόν, και τίναξέ τους στον αέρα!...

»Ο Χάουαρντ του το ξανάγραψε, μεταλλάσσοντας το κάπως έτσι:

Σκυθρωπό μην αφήνεις το πρόσωπο σου
μακριά το κτήνος δίωξε απ' τον καθρέφτη
κι ένα χαμόγελο ζωγράφισε στα χείλη
μέσα στη νύχτα όπως αυτό τον φεγγαριού.

Κι έτσι να χαμογελάς μπροστά στον εχθρό στις μάχες της ζωής
γενναία να βαδίζεις και για την αρετή να πολεμάς...

»Το 1921, έπειτα από τρία χρόνια ghost-writing για τον Μπους, ο Λάβκραφτ άρχισε να διαμαρτύρεται έντονα στους φίλους του ότι είχε αρχίσει να νιώθει "σαν βάλτος γεμάτος αηδιαστικές ανοησίες από τα απορρίμματα αυτού του απερίγραπτου ανθρώπινου τερατουργήματος που λέγεται Μπους..." (Κι αυτό ήταν ό,τι χειρότερο μπορούσε να πει ο Χάουαρντ για έναν άνθρωπο, ξεπερνώντας βλάσφημα την ψύχραιμη ευγένεια του). »

Κατά την ίδια περίοδο, ο Λάβκραφτ ξανάγραψε δύο διηγήματα για λογαριασμό μιας πελάτισσας του, ερασιτέχνισσας ποιήτριας, της Γουίνιφρεντ Βιρτζίνια Τζάκσον, ή μάλλον, είχαν μια συγγραφική συνεργασία, γιατί αμφιβάλλω αν της πήρε Χρήματα, αφού την έβλεπε πολύ φιλικά, και απ' ότι φαίνεται ερωτικά. (Πολλά έχουν ειπωθεί για κάποιο αθώο ερωτικό ειδύλλιο που ίσως παίχτηκε μεταξύ τους). Και οι δύο ιστορίες εμφανίστηκαν σε διάφορα ερασιτεχνικά περιοδικά με τα ψευδώνυμα Λιούις Τέομπαλντ Τζούνιορ και Ελιζαμπώ Νέβιλ Μπέρκλεϋ. Σήμερα πλέον, θεωρούνται ως έργα του Χ. Φ. Λάβκραφτ.»

Τα διηγήματα που ο Λάβκραφτ έγραψε με άλλους όσο ζούσε ονομάστηκαν «συνεργασίες», άσχετα αν το όνομα του δηλωνόταν ή όχι στον τίτλο τους. Σε πολλά συγκεκριμένα διηγήματα μάλιστα (όπως π. χ. στο Έρπον Χάος αυτού του βιβλίου, που υποτίθεται πως το έγραψε μαζί με την Γουίνιφρεντ Τζάκσον), οι ακαδημαϊκοί μελετητές δεν αναγνωρίζουν ούτε μια πρόταση που να γράφτηκε από κάποιον άλλο πέρα από τον Λάβκραφτ.

Κανείς δεν ξέρει ποια είναι η περίφημη «συνεισφορά» της Τζάκσον στο διήγημα, και πολλοί αξιόλογοι μελετητές, όπως ο S. T. Joshi, ισχυρίζονται πως η Τζάκσον δεν πρόσθεσε ούτε μια λέξη, αλλά ο Λάβκραφτ θέλησε απλώς να της το αφιερώσει, προσθέτοντας το ψευδώνυμο της δίπλα στο δικό του.

Σε άλλες περιπτώσεις, όπως στην καταπληκτική μίνι-νουβέλα "Ο Λόφος", ο Λάβκραφτ βασίστηκε σε μια απλή ιδέα της υπογράφοντος συγγραφέα (σ' αυτή την περίπτωση της Ζήλια Μπίσοπ) και έγραψε ο ίδιος ολόκληρο το διήγημα. Έτσι, ο "Λόφος" συμβαδίζει απόλυτα με τα δικά του υπογεγραμμένα διηγήματα, που όπως είπαμε, ήταν τότε σχεδόν όλα άγνωστα, αδημοσίευτα και κλειδωμένα στο συρτάρι του.

Ο Ώγκαστ Ντέρλεθ και ο Φρανκ Μπέλκναπ Λονγκ προσπάθησαν μετά το θάνατο του να μειώσουν το μέγεθος τους και να επεξεργαστούν κάποια από αυτά τα διηγήματα, με σκοπό να τα δημοσιεύσουν στο Weird Tales, αλλά στο βιβλίο που κρατάτε βρίσκονται οι αρχικές, πρωτότυπες εκδόσεις, που ανακαλύφθηκαν ανάμεσα στα υπάρχοντα του Λάβκραφτ, γραμμένες από το χέρι του.
Πολλά από τα έργα του Λάβκραφτ αναγνωρίστηκαν από τις αναφορές που έκανε ο ίδιος και οι αλληλογράφοι του σ' αυτά, καθώς η αλληλογραφία τους ήταν πολύ περιεκτική σε σχετικές λεπτομέρειες. Όσο για τους υπογράφοντες συγγραφείς, οι περισσότεροι παραδέχτηκαν πως ο Λάβκραφτ ήταν αυτός που έγραψε πραγματικά τα κείμενα, κάτι που η λογοτεχνική ανάλυση επίσης απέδειξε.

Παρ' όλα αυτά υπάρχουν πιθανότατα εκατοντάδες διηγήματα του Λάβκραφτ που δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη. Ίσως ο Λάβκραφτ να έχει γράψει ακόμη τα διηγήματα δεκάδων άγνωστων και γνωστών συγγραφέων. Οι αλλαγές όμως που πιθανόν να έγιναν στα κείμενα από τους συγγραφείς αυτούς, δυσκολεύει τον έργο της αναγνώρισης τους ως έργα του Λάβκραφτ. Η Terra Nova έχει δεκάδες άγνωστα διηγήματα του Λάβκραφτ, πέρα από αυτά που περιέχονται μέσα σε αυτό το βιβλίο, τα οποία είναι αναγνωρισμένα από τη διεθνή κοινότητα σαν δικά του. Φυσικά, έχουμε σκοπό να τα δημοσιεύσουμε όλα, στα επόμενα βιβλία που θα εκδοθούν στο μέλλον.

Μετά τον πρόωρο θάνατο του Λάβκραφτ, οι φίλοι και συνεργάτες του θεώρησαν υποχρέωση τους να συνεχίσουν το έργο του και να τελειώσουν τα διηγήματα του που είχαν μείνει ασυμπλήρωτα.
Ο Λάβκραφτ για ακόμη μια φορά έγινε ουγγραφέας-φάντασμα, αλλά αυτή τη φορά σαν πραγματικό φάντασμα... Οι φίλοι του προσπάθησαν να «επικοινωνήσουν πνευματικά μαζί του», να μείνουν πιστοί στο πνεύμα του και να αποδώσουν αυτό που γνώριζαν πως ήθελε να γράψει ο Λάβκραφτ.

Ειδικά ο Ντέρλεθ, με απόλυτο σεβασμό στο πνεύμα του χαμένου φίλου του, προσπάθησε να συμπληρώσει όλα τα ανολοκλήρωτα διηγήματα του. Αυτά τα διηγήματα ονομάστηκαν «αναθεωρήσεις» ή «συνεργασίες μετά το θάνατο». Το αν τα κατάφερε καλά ή όχι, είναι ακόμη και σήμερα, τόσα χρόνια μετά, θέμα για πολλές διαφωνίες και συζητήσεις. Αλλά όλοι πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως ο Ντέρλεθ είχε πραγματικά σκοπό να διατηρήσει τη μνήμη του αγαπημένου του δάσκαλου και φίλου.

Σε κάθε περίπτωση, ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου πρέπει να έχει τη βεβαιότητα πως τα κείμενα που διαβάζει, είναι γραμμένα από τον Λάβκραφτ στο μεγαλύτερο μέρος τους. Ακόμη και στις περιπτώσεις που είναι «μετά θάνατον αναθεωρήσεις» είναι τόσο ποτισμένα από το πνεύμα του πραγματικού δημιουργού τους, από το όραμα του και την τεχνική του, που ανήκουν όντως σε αυτόν.

Ο Ώγκαστ Ντέρλεθ, για τις δικές του συνεισφορές -που μπορούμε να πούμε πως είναι οι μόνες στις οποίες ο όγκος της πρωτότυπης γραφής του Λάβκραφτ είναι ίσος ή μικρότερος από το τελικό μέγεθος του διηγήματος- γράφει: «Οι καλύτερες από αυτές τις ιστορίες είναι σίγουρα αρκετά καλές για να σταθούν ανάμεσα στις ιστορίες του Λάβκραφτ -και γιατί όχι;- αφού αυτός έγραψε το κύριο μέρος από ό,τι είναι αξιομνημόνευτο σ' αυτές!»...





Πηγη:H Εισαγωγή του Λουκά Καβακόπουλου

Read more »