Δευτέρα 2 Απριλίου 2012

Ακρόπολη Πανοπέως

Η Πανόπεια ήταν αρχαία πόλη της Φωκίδος. Από την Πανόπεια περνούσε ο δρόμος που οδηγούσε στους Δελφούς γιατί πίστευαν ότι από εκεί είχε περάσει ο Απόλλωνας όταν κατευθυνόταν προς την πόλη των Δελφών. Σύμφωνα με την παράδοση είχε κτιστεί από το μυθικό ήρωα Πανωπέα Η πόλη ήταν γνωστή από τα χρόνια του Ομήρου (Ιλ. Β 517) ο οποίος αναφέρει το Σχέδιο, έναν από τους δύο αρχηγούς των Φωκέων στην εκστρατεία της Τροίας, ως ηγεμόνα πολλών ανδρών, με έδρα του ''εν κλειτώ Πανοπήι'', και τον Επειό (Ιλ. Ψ 665, Οδ θ 493) επιδέξιο τεχνίτη του Δούρειου Ίππου. Τον 4ο και τον 3ο αι. π.Χ. η πόλη βρισκόταν σε περίοδο ακμής. 

Ο αρχαίος Πανοπέας παρουσιάζει ίχνη κατοίκησης από το 18ο αι. π.Χ. Στα μυκηναϊκά χρόνια (14ος-11ος αι. π.Χ.) διέθετε ισχυρή κυκλώπεια οχύρωση, λείψανα της οποίας σώζονται στη νότια κλιτύ του λόφου της ακρόπολης. Το 346 π.Χ. η πόλη καταστράφηκε από το μακεδονικό στρατό του Φιλίππου Β΄ γι' αυτό και τειχίστηκε με ισχυρό οχυρωματικό περίβολο λίγο πριν την τελική αναμέτρηση με τους Μακεδόνες στη Χαιρώνεια στα 338 π.Χ. Είναι βέβαιο ότι η πόλη ήταν οχυρωμένη στα ύστερα μακεδονικά χρόνια. Εκτός από την ακρόπολη, τείχος περιέβαλλε και την πόλη του Πανοπέα που βρισκόταν στην πλαγιά του λόφου. Στα ύστερα μακεδονικά χρόνια, οι Ρωμαίοι πολεμώντας κατά του Φιλίππου Ε΄ (198 π.Χ.) είχαν καταλάβει μεταξύ των άλλων πόλεων και τον Πανοπέα που λεηλατήθηκε εκ νέου από το στρατηγό του μιθριδατικού στρατού Αρχέλαο στα 86 π.Χ. 

Την εποχή του Παυσανία είχε ήδη παρακμάσει και όπως αναφέρει ο περιηγητής την κατοικούσαν ολιγάριθμοι φτωχοί αγρότες. 

Από τον Ηρόδοτο (8,34 κπ) μαθαίνουμε ότι η πόλη καταστράφηκε το 480 π.Χ. από τον στρατό του Ξέρξη, ενώ ο Πλούταρχος (Συλλ. 16) αναφέρει ότι το 86 π.Χ. η πόλη λεηλατήθηκε και καταστράφηκε από τον Σύλλα. 

Το 1907 ο Γ. Σωτηριάδης ανέσκαψε στη γειτονική περιοχή κλασικούς τάφους. Το 1959 οι R. Hope Simpson - J. Lazenby περισυνέλεξαν μυκηναϊκά όστρακα (14ος-11ος αιώνας π.Χ.) από την περιοχή και επισήμαναν την ύπαρξη μυκηναϊκων κιβωτιόσχημων τάφων.
Read more »

Κυριακή 1 Απριλίου 2012

Οι αρχαίοι Έλληνες ταξίδευαν στην Αμερική


Οι προϊστορικοί Έλληνες, σύμφωνα με τον δρ. Μηνά Τσικριτσή, ερευνητή των αιγαιακών γραφών, είχαν επισκεφτεί τη Βόρεια Αμερική χιλιάδες χρόνια προτού την ανακαλύψει ο Χριστόφορος Κολόμβος.
Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε από τη μελέτη ενός κειμένου του  Πλουτάρχου, το "Περί του εμφαινομένου προσώπου τω κύκλω της Σελήνης", όπου στις παραγράφους 941Α-942 περιγράφει το ταξίδι των Ελλήνων σε μία ήπειρο η οποία βρίσκονταν "δυτικά των τριών νησιών και βορειοδυτικά της Βρετανίας".
Σύμφωνα με τον Μηνά Τσικριτσή, ο οποίος συνεχίζει την έρευνα που έκανε πριν από δύο χρόνια ο καθηγητής Η. Μαριολάκος που είχε υποστηρίξει ότι οι προϊστορικοί Έλληνες γνώριζαν την ύπαρξη της Αμερικής και την οποία επισκέπτονταν, από το κείμενο του Πλουτάρχου με χρήση ειδικών προγραμμάτων με Η/Υ αποκαθίσταται μια λησμονημένη ιστορική πραγματικότητα, που μέχρι σήμερα διέφευγε από πολλούς -αν όχι όλους- ερευνητές.
Στη ανακοίνωσή του υποστηρίζει ότι πριν τον Κολόμβο υπήρχε μία επικοινωνία που ξεκινά από τη Μινωική εποχή μέχρι τα ελληνιστικά χρόνια. Ο στόχος αυτών των ταξιδιών κατά την Εποχή του Χαλκού είχε σχέση με το εμπόριο και τη διακίνηση του καθαρού χαλκού που βρισκόταν σε μια λίμνη (την ονομάζει Superior) του Καναδά.
Φαίνεται, όπως σημειώνει, ότι μετά τους πρώτους εμπόρους Μινωίτες συνέχισαν και οι Μυκηναίοι, οι οποίοι, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, έστειλαν τον Ηρακλή για να αναθερμάνει την παρουσία του ελληνικού στοιχείου, το οποίο είχε χαθεί με τις επιμιξίες με του ντόπιους.
Στη συνέχεια, την Εποχή του Σιδήρου το ενδιαφέρον για την περιοχή παράκμασε και παρέμεινε έως τους Ελληνιστικούς χρόνους μια εθιμοτυπική λατρευτική παράδοση. Έτσι κάθε τριάντα χρόνια αποστέλλονται κάποια πλοία σε περιοχές που είχαν την λατρεία του Κρόνου για να ανανεώνεται το ανθρώπινο προσωπικό με ιερείς.
"Όλα αυτά αποδεικνύονται με αστρονομικά στοιχεία, η επεξεργασία των οποίων έγινε με τη βοήθεια προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών επιβεβαιώνοντας τον χρονολογικό προσδιορισμό του ταξιδιού που περιγράφει ο Πλούταρχος", λέει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ.
Έτσι εξηγείται, σύμφωνα με τον κ. Τσικριτσή, και το ότι στην περιοχή γύρω από τη Λίμνη Superior και στο νησί Royale που βρίσκονται στον Καναδά έχουν γίνει μεγάλες εξορύξεις χαλκού σε μία περίοδο, μεταξύ 2400 και 1200 πΧ, παρότι η περιοχή βρίσκονταν στη λίθινη εποχή.
Σύμφωνα με το αρχαίο κείμενο του Πλουτάρχου ο συντονιστής του διαλόγου, ο Λαμπρίας καλεί τον Σύλλα τον Καρχηδόνιο να ξαναδιηγηθεί μια ιστορία που άκουσε από του υπηρέτες του ναού του Κρόνου στην Καρχηδόνα, Την ιστορία που αφηγήθηκε κάποιος ξένος επισκέπτης του ναού που ήλθε από τη μεγάλη ήπειρο. Τελικά τα δεδομένα που αναφέρει το κείμενο επιβεβαιώνουν, όπως δείχνει η μελέτη του κ. Τσικριτσή, με τη χρήση Η/Υ, την περιγραφή ενός ταξιδιού το 86 μΧ που πραγματοποιήθηκε από τον Καναδά στην Καρχηδόνα. Τα συμπεράσματα συνοψίζονται στα παρακάτω:
1. Το αποκαλυπτικό κείμενο προσδιορίζει σωστά την απόσταση από τη Βρετανία στο νησί της Ωγυγίας- την Ισλανδία, με καράβι με κουπιά που πλέει 5 ημέρες (880 km).
2. Αναφέρει μία μεγάλη ηπειρωτική γη που στην περιοχή της υπήρχαν τρία νησιά (Γροιλανδία, Νήσο Baffin, Newfoundland) που ισαπείχαν, βορειοδυτικά της Βρετανίας.
3. Προσδιορίζει ότι στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος (στην ίδια ευθεία) βρίσκεται η είσοδος του κόλπου του Αγίου Λαυρεντίου (Gulf of St. Laurence) με την Κασπία θάλασσα, γεγονός που παρατηρούμε στην ευθεία της.
4. Προσδιορίζει ορθά ότι ο κόλπος του Αγ. Λαυρεντίου είναι λίγο μεγαλύτερος από την Μαιώτιδα λίμνη, τη σημερινή Αζοφική. Στις ακτές του κόλπου αναφέρει ότι κατοικούσαν Έλληνες από παλιά και μετά την αποστολή του Μυκηναΐου Ηρακλή, πιθανόν τον 15ο αιώνα πΧ, αναθερμάνθηκε το ελληνικό στοιχείο που έσβηνε από τις επιμειξίες με τους ντόπιους (εννοείται ότι ο Ηρακλής δεν πήγε μόνος με το Ιόλαο, αλλά ήταν μία εκστρατεία εκατοντάδων Ελλήνων που άλλαξαν δημογραφικά την περιοχή μέσα στο κόλπο του Αγ. Λαυρεντίου που κατοίκησαν).
5. Καθορίζει περίοδο τριάντα χρονών, μετά την οποία ξεκινούσε το ταξίδι της επιστροφής: όταν ο Πλανήτης Κρόνος ανατέλλει με τον αστερισμό του Ταύρου. Τα αστρονομικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι σε γεωγραφικό πλάτος βόρειο 47ο, τον 1ο αιώνα μΧ, η περίοδος αυτή ήταν στα τέλη Μαΐου του 86 μΧ.
6. Όταν ξεκινούσε το ταξίδι της επιστροφής τρεις μήνες έμεναν στο νησί της Γροιλανδίας βόρεια (60ο Ν), που ο ήλιος δύει μόνο μια ώρα την περίοδο του θερινού ηλιοστασίου μεταξύ 9/6 και 9/7. Ο προσδιορισμός αυτός επιβεβαιώνει ότι το νησί της Γροιλανδίας πρέπει να ταυτιστεί με τον κάτω κόσμο, όπου είχε ταφεί ο Κρόνος σε σπήλαιο και φυλασσόταν από τον Δία.
7. Ο λόγος των μεγάλων ταξιδιών την Εποχή του Χαλκού τεκμηριώνεται από τον καθαρό χαλκό, που βρισκόταν σε μεγάλες ποσότητες στην περιοχή γύρω από τη Λίμνη Superior και στο νησί Royale που βρίσκονται στον Καναδά. Από την περιοχή αυτή εξορύχτηκαν 50.000 τόνοι χαλκού μεταξύ 2400 και 1200 πΧ.
8. Στην εποχή του Πλουτάρχου ο ίδιος αναφέρει, ότι δεν μετέφεραν χαλκό αλλά χρυσές κούπες και αγγεία που μέσα είχαν τις προμήθειες του ταξιδιού.
9. Τέλος είναι γνωστό ότι στην αρχαιότητα τα μαντεία ήταν κέντρα καταγραφής γεωγραφικής γνώσης, με αποτέλεσμα να συμβουλεύουν για μελλοντικές αποικίσεις. Έτσι είναι αποδεκτό ότι ο Πλούταρχος μετά το 86 μΧ που ήταν ιερέας στο Μαντείο των Δελφών, έχει αυτή τη γνώση.
10. Το ταξίδι επιστροφής φαίνεται ότι γινόταν από βόρεια, ξεκινώντας από τον Καναδά, πήγαιναν στη Γροιλανδία (νησί του Κρόνου) έφθαναν στην Ισλανδία και από εκεί έφθαναν στη Βρετανία. Στοιχείο επιβεβαίωσης αυτής της διαδρομής είναι το νησί σταθμός, που φέρει ακόμα και σήμερα το όνομα Μυκήνες (Mykines) το δυτικότερο νησί των Faeroe
Συμπερασματικά, η έρευνα του Μηνά Τσικριτσή είναι ότι πραγματοποιήθηκε ταξίδι από τον Καναδά στην Καρχηδόνα τον Μάιο του 86 μΧ.
Σε συνδυασμό με τα άλλα στοιχεία που επιβεβαιώνονται με Υ/Η γίνονται αποδεκτές και οι άλλες περιγραφές του Πλουτάρχου, ότι δηλαδή, στα αρχαία χρόνια πριν την εκστρατεία του Ηρακλή είχαν πάει στην περιοχή και αρχαιότεροι Έλληνες, πιθανότατα οι Μινωίτες.
Τα στοιχεία αυτά έρχονται και επιβεβαιώνουν αρχαιολογικά διάσπαρτα ευρήματα γραφής - και όχι μόνο - από περιοχές στην Αμερική. Τελικά πριν τον Κολόμβο, τους Κινέζους και τους Βίκινγκς είχαν πάει στην Αμερική και Έλληνες τουλάχιστον τον 1ο αιώνα πΧ και πιθανόν ήδη τη 2η χιλιετία πΧ.


(NEWS247)
Read more »

Πέμπτη 29 Μαρτίου 2012

Αρχαίο νεκροταφείο αποκάλυψε ο μετροπόντικας στη Θεσσαλονίκη


Τμήμα αρχαίου νεκροταφείου της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής  αποκαλύφθηκε στον σταθμό «Δημοκρατία», στο πλαίσιο των εργασιών για την κατασκευή του Μετρό Θεσσαλονίκης.

Σε έκταση περίπου 500 τ.μ., βρέθηκαν 72 τάφοι, από τους οποίους ερευνήθηκαν οι 45, οργανωμένοι οι περισσότεροι σε ταφικούς περίβολους.
Από τους τάφους πολλοί είναι κιβωτιόσχημοι, ένας είναι κυκλικός (διαμέτρου 3 μέτρων), κάποιοι κεραμοσκεπείς, ενώ εντοπίστηκαν και αρκετοί βωμοί, οι οποίοι λειτουργούσαν ως ταφικά σήματα ή για τελετές προς τους νεκρούς.

Επίσης, βρέθηκαν αρκετά κτερίσματα, που χρονολογούνται, όπως και οι τάφοι, μεταξύ 2ου αι. π. Χ. και 3ου αι. μ.Χ.

Τα ευρήματα, μετά τη λεπτομερή καταγραφή τους, δεν θα διατηρηθούν, σύμφωνα και με τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.
 
 ΑΠΕ-ΜΠΕ


Read more »

Τρίτη 27 Μαρτίου 2012

Ανακαλύφθηκε η αρχαία πόλη του Δαφνούντος


Είναι γεγονός ότι τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα, που πραγματοποιούνται εδώ και χρόνια στη χώρα μας, βοήθησαν στην αποκάλυψη εξαιρετικά σημαντικών μνημείων, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους αρχαιολόγους -όχι πάντα κάτω από τις ιδανικότερες συνθήκες, είναι η αλήθεια- να τα ερευνήσουν και να τα διατηρήσουν.

Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν οι πρόσφατες ανακαλύψεις που έγιναν στη Φθιώτιδα, πάνω από τον όρμο του Αγίου Κωνσταντίνου, στο ανατολικό άκρο των βορειοανατολικών πλαγιών του όρους Κνημίς. Οι ανασκαφές στη θέση "Ισιώματα" από τους αρχαιολόγους της ΙΔ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, που έγιναν με αφορμή την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Π.Α.Θ.Ε. -και σε ασφυκτικό από άποψη χρονοδιαγραμμάτων πλαίσιο- έφεραν για πρώτη φορά στο φως τμήματα μιας αρχαίας πόλης, των νεκροταφείων της και, το σπουδαιότερο όλων, ένα Ασκληπιείο.

Το Ασκληπιείο του Δαφνούντος, παρά το γεγονός ότι αποκαλύφθηκε απρόβλεπτα πάνω στην κεντρική αρτηρία του αυτοκινητόδρομου Π.Α.Θ.Ε. λίγο πριν την ολοκλήρωσή της, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η τροποποίηση της χάραξής της, θα διασωθεί με τον καλύτερο τρόπο. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε η οργανωμένη μεταφορά και επανατοποθέτησή του σε γειτονικό χώρο, όπου εγκιβωτίστηκε για λόγους προστασίας και στη συνέχεια εκπονήθηκαν οι απαιτούμενες μελέτες για την αποκατάσταση και ανάδειξή του.

ΑΠΕ-ΜΠΕ
Read more »

Παρασκευή 23 Μαρτίου 2012

Οι τιμές στους ολυμπιονίκες

Οι αγώνες ήταν στεφανίτες. Το άθλο, δηλαδή, ήταν ένα στεφάνι από κλαδί αγριελιάς, ο κότινος. Σύμφωνα με την παράδοση, τον κότινο ως έπαθλο των αγώνων καθιέρωσε ο Ίφιτος, ύστερα από σχετικό χρησμό του μαντείου των Δελφών. Τα κλαδιά για τα στεφάνια των νικητών έκοβαν από την Καλλιστέφανο ελιά που ήταν νοτίως του ναού του Διός. Ένας «παις αμφιθαλής» (που ήταν δηλαδή στη ζωή οι γονείς του) με χρυσό ψαλίδι έκοβε τα κλαδιά. Στη συνέχεια τα πήγαινε στο ναό της Ήρας και τα ακουμπούσε επάνω σε μία χρυσελεφάντινη τράπεζα. Από εκεί τα έπαιρναν οι Ελλανοδίκες για να στεφανώσουν τους νικητές. Για βραβείο χρησιμοποιούσαν ακόμη μάλλινες ταινίες τις οποίες έδεναν στο μέτωπο ή σε άλλα μέρη του σώματος των αθλητών.
Ανυπολόγιστη, όμως, ήταν η ηθική σημασία της νίκης στην Ολυμπία. Τις νίκες αυτές ύμνησαν μεγάλοι ποιητές, όπως ο Συμωνίδης, ο Βακχυλίδης και ο σπουδαιότερος όλων, ο Πίνδαρος. Ο Ολυμπιονίκης όταν επέστρεφε στην πόλη του απολάμβανε μεγάλες τιμές. Κατεδαφιζόταν ένα τμήμα των τειχών της πόλης, εφόσον πόλη που γέννησε Ολυμπιονίκη δεν είχε ανάγκη από τείχη, και από τη νέα είσοδο έμπαινε ο νικητής στην πόλη, ανεβασμένος σε ένα μεγαλόπρεπο τέθριππο άρμα. Στη συνέχεια ο νικητής πρόσφερε θυσία στο θεό προστάτη της πόλης και του αφιέρωνε το στεφάνι του. Ακολουθούσε εορταστικό δείπνο στο οποίο καθόταν όλη η πόλη.
Άλλα προνόμια που έδιναν στους νικητές ήταν η ισόβια σίτισή του με δημόσια δαπάνη, η ατέλεια (φορολογική απαλλαγή), ενώ στην Αθήνα ο Σόλων θέσπισε και χρηματικό βραβείο. Στη Σπάρτη ο νικητής αποκτούσε το δικαίωμα να πολεμάει δίπλα στο βασιλιά. Στις δημόσιες εκδηλώσεις είχαν πάντα τιμητική θέση, ενώ πολλές φορές το όνομά τους χαρασσόταν πάνω σε στήλες που τοποθετούσαν σε περίοπτη θέση. Σε μερικές πόλεις οι Ολυμπιονίκες λατρεύονταν σαν ήρωες μετά το θάνατό τους.
Οι τιμές και τα προνόμια των Ολυμπιονικών ποίκιλλαν από πόλη σε πόλη. Ωστόσο η σημαντικότερη τιμή του Ολυμπιονίκη ήταν το δικαίωμα του να τοποθετήσει το άγαλμά του στην ιερή Άλτη και ο επινίκιος, ο ύμνος δηλαδή που γραφόταν για να εξυμνήσει τη νίκη του. Οι δύο αυτές τιμές εξασφάλιζαν τη δόξα του και το όνομά του έμενε γνωστό για πάντα.
Read more »

Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012

Βρήκαν αρχαία κτίρια και χρυσό δαχτυλίδι

Κτίρια της εποχής του Χαλκού κάτω από αρχαία μπάζα αποκάλυψε η αρχαιολογική έρευνα του Σουηδικού Ινστιτούτου Αθηνών στο Ιερό του Ποσειδώνα στην Καλαυρεία του Πόρου.
Κτίρια της εποχής του Χαλκού κάτω από αρχαία μπάζα αποκάλυψε η αρχαιολογική έρευνα του Σουηδικού Ινστιτούτου Αθηνών στο Ιερό του Ποσειδώνα στην Καλαυρεία του Πόρου.
Ανάμεσα στα μπάζα βρέθηκε και ένα χρυσό δαχτυλίδι που χαρίστηκε στον Ποσειδώνα κατά τη ρωμαϊκή εποχή. Το ιερό είναι γνωστό από τις πηγές ως έδρα μιας αμφικτιονίας και ως άσυλο στο οποίο κατέφυγε και πέθανε ο ρήτορας Δημοσθένης τον 4ο αιώνα π.Χ.
Οι έρευνες διεξάγονται υπό τη διεύθυνση του Aρτο Πεντίνεν, που είναι και ο διευθυντής του Ινστιτούτου στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος με τίτλο «Η Πόλις, ο Θεός και η Θάλασσα». Στον απολογισμό του Ινστιτούτου περιλαμβάνεται και η ανασκαφή της Μαρίας-Φωτεινής Παπακωνσταντίνου, προϊσταμένης της ΙΔ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, στο Ασκληπιείο Δαφνούντος.
Η αρχαία πόλη του Δαφνούντος βρίσκεται στη θέση «Ισώματα» Αγίου Κωνσταντίνου Φθιώτιδας και το λιμάνι της ταυτίζεται με τη σημερινή κωμόπολη. Το σημαντικότερο μνημείο, το οποίο ανασκάφηκε είναι το ιερό του Ασκληπιού, ένα από τα πρωιμότερα και πληρέστερα διατηρημένα Ασκληπιεία στον ελλαδικό χώρο.
Read more »

Άγαλμα Ερμή

Υλικό: Παριανό μάρμαρο
Προέλευση: Ναυάγιο Αντικυθήρων. Από την ανέλκυση των ετών 1900-1901
(28.1.1901 [κεφαλή], 30.1.1901 [κορμός])
Χρονολόγηση: Αρχές 1ου αι. π.Χ.
Διαστάσεις: Ύψ. 1,93 μ.
Aρ. ευρ.: 2774

Το φυσικού μεγέθους άγαλμα, μετά από τη συγκόλληση των θραυσμένων μερών του, αποκαθίσταται ολόκληρο μαζί με τη συμφυή πλίνθο του. Η επιφάνειά του παρουσιάζει έντονη διάβρωση από τη μακρά παραμονή του στη θάλασσα, ιδιαίτερα στη δεξιά πλευρά. Χαμηλή, ανεπίγραφη βάση με βάθυνση για την υποδοχή της πλίνθου έχει θεωρηθεί ότι ανήκει σε αυτό.

Κατάλοιπα του ιματίου σώζονται στον αριστερό ώμο. το τμήμα του ενδύματος που καλύπτει τον αριστερό πήχη και πέφτει κατακόρυφα έως τον αστράγαλο διατηρείται σε καλύτερη κατάσταση, ώστε να αναγνωρίζονται με σαφήνεια δύο κατακόρυφες παράλληλες πτυχές.

H ένταξή του στις υστεροελληνιστικές παραλλαγές του αγαλματικού τύπου του Ερμή Richelieu είναι αναμφίβολη. Χαρακτηριστική για την εποχή, στην οποία ανήκει το άγαλμα, είναι η απόδοση των βοστρύχων της κόμης, που αποσκοπεί στη δημιουργία εντύπωσης παρά στην απόδοση της λεπτομέρειας.
Τα μαρμάρινα γλυπτά του ναυαγίου των Αντικυθήρων μπορούν να διακριθούν σε τέσσερις κατηγορίες σύμφωνα με τα τεχνοτροπικά τους χαρακτηριστικά: α) σε δημιουργίες που αντιγράφουν ή παραλλάσσουν διάσημα έργα της κλασικής αρχαιότητας, β) σε κλασικιστικές δημιουργίες, που συγχωνεύουν στοιχεία και συνθέσεις των κλασικών χρόνων, εμπλουτισμένες με χαρακτηριστικά της ελληνιστικής τέχνης, γ) σε έργα με έντονες αναμνήσεις από δημιουργίες της πρώιμης και της μέσης ελληνιστικής περιόδου και δ) σε πρωτότυπες δημιουργίες των ύστερων ελληνιστικών χρόνων.

Το άγαλμα του Ερμή εντάσσεται στην πρώτη κατηγορία. Το χάλκινο πρωτότυπό του χρονολογείται γύρω στα 360-350 π.Χ. Πιθανοί δημιουργοί του έχουν θεωρηθεί Αργειοσικυώνιοι γλύπτες της «τρίτης γενιάς» των συνεχιστών της Πολυκλείτιας σχολής, όπως ο Κλέων, ο Άλυπος και ο Πολύκλειτος ΙΙΙ, που κινούνται τεχνοτροπικά «στο δρόμο προς το Λύσιππο». Το άγαλμα των Αντικυθήρων εντάσσεται, μαζί με εικονιστικό ανδριάντα από τη Μεσσήνη και παραλλαγή από τη Μήλο στο Βερολίνο, έργο του παριανού γλύπτη Αντιφάνους, στην ομάδα των λιγοστών υστεροελληνιστικών παραλλαγών του τύπου, η πλειονότητα των οποίων χρονολογείται στους δύο πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες.
Βιβλιογραφία: C. Maderna-Lauter, Polyklet in hellenistischer und romischer Zeit, στον τόμο: H. Beck - P.C. Bol - M. Buckling (επιμ.), Polyklet. Der Bildhauer der griechischen Klassik, Κατάλογος Έκθεσης, Φρανκφούρτη, Liebieghaus. Museum alter Plastik, Mainz am Rhein 1990, 305, εικ. 182-183, και 307. C. Maderna, Die letzten Jahrzehnte der spatklassischen Plastik, στον τόμο: P.C. Bol (επιμ.), Die Geschichte der antiken Bildhauerkunst II: Klassische Plastik, Mainz am Rhein 2004, 317, 320, 353, 364, εικ. 290. B. Γκράτζιου, Αγαλματικοί τύποι του Ερμή στην πλαστική της Κλασικής Εποχής (αδημ. διδ. διατρ.), Ιωάννινα 2010, 171-172, αρ. 7.1, πίν. 90α-δ. Ν. Καλτσάς (επιμ.), Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων. To Πλοίο-Οι Θησαυροί-Ο Μηχανισμός, Κατάλογος της έκθεσης στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα 2012 [Έ. Βλαχογιάννη, υπό εκτύπωση].

(namuseum.gr)
Read more »

Share