Παρασκευή 1 Απριλίου 2011

Το αττικό ημερολόγιο

Στην αρχαία Ελλάδα δεν υπήρχε ή δεν έχει βρεθεί κάποιο επίσημο θρησκευτικό ημερολόγιο που να προσδιορίζει τις ημέρες των εορτών του έτους. Μόνο στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. ο Αθηναίος Νικόμαχος συνέταξε έναν κώδικα θρησκείας για την πόλη των Αθηνών. Τον κώδικα τον έγραψε βουστροφηδόν επάνω σε τοίχους που είχαν στηθεί γι' αυτό το σκοπό. Το ημερολόγιό του κατέγραφε τις ετήσιες θυσίες, τις θυσίες που γίνονταν κάθε δυο χρόνια κτλ.

Από τον κώδικα έχουν σωθεί μόνο μερικά αποσπάσματα κι από τις μοναδικές πληροφορίες που παίρνουμε απο αυτόν γίνεται φανερό το πλήθος των δεδομένων που μας λείπουν προκειμένου να έχουμε πλήρη εικόνα για τις λατρευτικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων.

Οι Αθηναίοι κάθε χρόνο όριζαν ως ένα από τα ανώτερα κρατικά αξιώματα το βασιλέα, με ρόλο να επιστατεί σε θέματα θρησκείας. Σαν δικαστής ήταν πρόεδρος του δικαστηρίου που ήταν αρμόδιο να δικάζει υποθέσεις ασέβειας. Το ιερατικό του καθήκον ήταν ο προσδιοριμός των ημερομηνιών που γίνονταν οι γιορτές.

Ο πρώτος αττικός μήνας άρχιζε με την εμφάνιση της νέας σελήνης (νουμηνία) μετά τη θερινή ισημερία, δηλαδή γύρω στις 15 Ιουλίου. Ο πρώτος μήνας (μέσα Ιουλίου - μέσα Αυγούστου) του αττικού ημερολογίου ήταν ο Εκατομβαιών που είχε πάρει το όνομά του από τα Εκατόμβαια, μία γιορτή που γινόταν προς τιμή του Απόλλωνα. Κατά τη διάρκεια του μήνα γιορτάζονταν στην Αθήνα εκτός από τα Εκατόμβαια, τα Κρόνια, τα Συνοίκια και τα Παναθήναια (με κορυφαία τη μέρα των γενεθλιών της Θεάς Αθηνάς, στις 28 του μήνα).

Ο δεύτερος μήνας (μέσα Αυγούστου - μέσα Σεπτεμβρίου) ονομαζόταν Μεταγειτνιών και είχε πάρει το όνομά του από τη γιορτή Μεταγείτνια προς τιμή του Απόλλωνα, του θεού που παράστεκε στην αλλαγή γειτόνων. Το μήνα αυτό γίνονταν και τα Ηράκλεια στο Κυνόσαργες.

Ο τρίτος μήνας του έτους (μέσα Σεπτεμβρίου - μέσα Οκτωβρίου) ονομαζόταν Βοηδρομιών κι είχε πάρει το όνομά του από τη γιορτή Βοηδρόμια που γινόταν κι αυτός προς τιμή του Απόλλωνα. Άλλες γιορτές του μήνα ήταν τα Γενέσια, μια γιορτή της Αρτέμιδος Αγροτέρας, και τα Μυστήρια που είχαν διάρκεια πολλών ημερών

Ο τέταρτος μήνας (μέσα Οκτωβρίου - μέσα Νοεμβρίου) ονομαζόταν Πυανεψιών, από τη γιορτή Πυανέψια που γινόταν και πάλι προς τιμή του Απόλλωνα. Το μήνα αυτό γιορτάζονταν πολλές γιορτές όπως τα Προηρόσια, τα Οσχοφόρια, τα Θήσεια, τα Στήνια, τα Θεσμοφόρια, τα Χαλκεία και τα Απατούρια

Ο πέμπτος μήνας (μέσα Νοεμβρίου - μέσα Δεκεμβρίου) ονομαζόταν Μαιμακτηριών, από τη γιορτή Μαιμακτήρια που γινόταν προς τιμή του Δία, επειδή τον θεωρούσαν θεό των θυελλών (μαίμαξ = θυελλώδης). Το μήνα αυτό γίνονταν στην Αθήνα και τα Πομπαία.

Ο έκτος μήνας (μέσα Δεκεμβρίου - μέσα Ιανουαρίου), είχε το όνομα Ποσειδεών, από τα Ποσείδεα μια γιορτή προς τιμή του Ποσειδώνα. Το μήνα αυτό γίνονταν ακόμη τα Αλώα και τα Κατ' αγρούς Διονύσια.

Ο έβδομος μήνας (μέσα Ιανουαρίου - μέσα Φεβρουαρίου) ονομαζόταν Γαμηλιών, από τη γιορτή Γαμήλια, τον "ιερό γάμο" του Δία με την Ήρα. Άλλη γιορτή του μήνα ήταν τα Λήναια.

Ο όγδοος μήνας ήταν ο Ανθεστηριών (μέσα Φεβρουαρίου - μέσα Μαρτίου). Ο μήνας είχε πάρει το όνομά του από τα Ανθεστήρια που γίνονταν προς τιμή του Διονύσου. Άλλη γιορτή του μήνα ήταν τα Διάσια.

Ο ένατος μήνας (μέσα Μαρτίου - μέσα Απριλίου) ονομαζόταν Ελαφηβολιών, από τη γιορτή Ελαφηβόλια, προς τιμή της Άρτεμης. Επίσης γιορτάζονταν Ασκληπίεια, τα εν άστει Διονύσια και τα Πάνδια.

Ο δέκατος μήνας (μέσα Απριλίου - μέσα Μαΐου) ονομαζόταν Μουνιχιών από τη γιορτή Μουνίχια προς τιμή της Άρτεμης. Ο μήνας είχε ακόμη την Εορτή του Έρωτα (στις 4 του μήνα), την Πομπή προς το Δελφίνιον και τα Ολυμπιεία.

Ο ενδέκατος μήνας (μέσα Μαΐου - μέσα Ιουνίου) ονομαζόταν Θαργηλιών από τη γιορτή Θαργήλια, προς τιμή της Άρτεμης και του Απόλλωνα. Άλλες γιορτές ήταν τα Βενδίδια, τα Πλυντήρια και τα Καλλυντήρια.

Και ο δωδέκατος μήνας ονομαζόταν Σκιροφοριών από τη γιορτή Σκιροφόρια προς τιμή του Ποσειδώνα. Τον ίδιο μήνα γιορτάζονταν τα Διιπόλιεια και τα Διισωτήρια.

Στο αττικό ημερολόγιο κανένας μήνας δεν έχει πάρει το όνομά του από κάποια γιορτή της Αθηνάς μολονότι η Αθηνά ήταν η θεά της πόλης. Τα ονόματα έχουν την τάση να ευνοούν γιορτές του Απόλλωνα και της Άρτεμης.
Επίσης όλα τα ονόματα των εορτών είναι στον πληθυντικό αριθμό.


    



Read more »

Ο περιστρεφόμενος ναός του Επικουρίου Απόλλωνος

Νοτιοδυτικά της Ανδρίτσαινας σε απόσταση 14 χλμ., σε ένα επιβλητικό και άγριο ορεινό τοπίο,
σε υψόμετρο 1.130 μ., στο όρος Κωτίλι, στην τοποθεσία που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Βάσσες (που σημαίνει μικρή κοιλάδα μέσα στα βράχια), βρίσκεται ο μεγαλοπρεπής ναός του Επικουρίου Απόλλωνα, ένας από τους μεγαλύτερους ναούς της Αρχαιότητας.

Ο ναός του Επικουρίου Απόλλωνα είναι έργο του αρχιτέκτονα του Παρθενώνα Ικτίνου. Κατασκευάστηκε γύρω στα 420 π.Χ. πάνω σε παλαιότερο ναό, από τους κατοίκους της Φιγάλειας προς τιμήν του Απόλλωνα σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη σωτηρία τους από λοιμό. Το επίθετο Επικούριος δόθηκε στον Απόλλωνα γύρω στο 650 π.Χ., την εποχή των πολέμων με τους Σπαρτιάτες.

Είναι δωρικός περίπτερος κτισμένος από ντόπιο ασβεστόλιθο, ενώ μαρμάρινα ήταν τα κιονόκρανα του σηκού, ορισμένα μέρη της οροφής και της στέγης και ο γλυπτός διάκοσμος. Αποτελείται από πρόναο, σηκό και οπισθόδομο, έχει προσανατολισμό από βορρά προς νότο με διαστάσεις 14,48x38,24μ. στο επίπεδο του στυλοβάτη.


Ο ναός του Επικουρίου Απόλλωνα είναι το πρώτο μνημείο στην Ελλάδα που η Unesco συμπεριέλαβε (1986) στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς.


Ο ναός αποτελεί ένα από τα καλύτερα σωζόμενα μνημεία της κλασικής αρχαιότητας. Είναι ο καλύτερα διατηρημένος ναός μετά το ναό του Ηφαίστου (Θησείο) στην Αθήνα. Κατέχει σημαντική θέση στην ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής, αφού συνδυάζει με ξεχωριστό τρόπο τα αρχαϊστικά στοιχεία, που καθόριζε η τοπική θρησκευτική παράδοση, με τις τολμηρές ανανεωτικές ιδέες του δημιουργού του.

Η στενόμακρη κάτοψη της περίστασης (Η σειρά από κίονες που περικύουν τον σηκό), όπως και ο αριθμός των κιόνων (6x15 αντί του κανονικού για την εποχή 6x13) και η διάταξή τους (μεγαλύτερα μετακιόνια διαστήματα στις στενές πλευρές) είναι αρχαϊκά χαρακτηριστικά και παραπέμπουν στον μεγάλο ναό του Απόλλωνος στους Δελφούς. Τα στοιχεία όμως αυτά "δένουν" αρμονικά με γνωρίσματα της κλασικής αθηναϊκής αρχιτεκτονικής, όπως είναι η λεπτότητα των κιόνων, το χαμηλό ύψος της κρηπίδας και του θριγκού και η ευρυχωρία του προδόμου και του οπισθοδόμου. Η μεγάλη όμως καινοτομία του μνημείου έγκειται στη διαμόρφωση του εσωτερικού του.


Στο σηκό (Ο κύριος εσωτερικός χώρος στους αρχαίους ελληνικούς ναούς, αποκλειστικά αφιερωμένος για την φύλαξη του αγάλματος του θεού) υπάρχει η ιδέα της κιονοστοιχίας κατά τις τρεις πλευρές, όπως στον Παρθενώνα και το ναό του Ηφαίστου στην Αθήνα, όμως οι κίονες στις μακρές πλευρές δεν είναι ελεύθεροι. Παρουσιάζονται από τους τοίχους ως λεπτά εγκάρσια χωρίσματα, που καταλήγουν σε ιωνικούς ημικίονες με ιδιόμορφα κοινόκρανα και βάσεις. Στη στενή πλευρά του σηκού, απέναντι από την είσοδο, ο ελεύθερος κίονας έφερε το πρώτο στην ιστορία της αρχιτεκτονικής κορινθιακό κιονόκρανο.

Η κιονοστοιχία στήριζε ιωνικό θριγκό (Το μέρος των αρχαίων κτιρίων που βρίσκεται πάνω από τους κίονες), με ανάγλυφη ζωφόρο (Σπουδαίο αρχιτεκτονικό στοιχείο που προσδίδει κομψότητα στο επιστέγασμα των κτιρίων. Αποτελεί μια διακοσμητική ταινία που περιτρέχει το οικοδόμημα. Βρίσκεται συνήθως στην εξωτερική όψη του κτιρίου που μαζί με το γείσο και το επιστύλιο αποτελούν το λεγόμενο θριγκό), που περιέτρεχε εσωτερικά και τις τέσσερις πλευρές του σηκού.
Η ζωφόρος του ναού αποτελεί ένα πραγματικό αριστούργημα στο οποίο η ζωντάνια και η έκφραση των μορφών, καθώς και ο συνδυασμός της πλοκής των σκηνών, το κατατάσσουν στους καλύτερους γλυπτικούς διάκοσμους της αρχαιότητας. Την αποτελούσαν 23 πλάκες με μήκος 31 μ., εκ των οποίων οι έντεκα δυτικά εικονίζουν κενταυρομαχία και οι έντεκα ανατολικά αμαζονομαχία.
Μέσα στο ναό υπήρχε και μεγάλο (12 πόδια) χάλκινο άγαλμα του Απόλλωνα.

Το μεγαλύτερο μέρος από τις πλάκες της ζωφόρου βρίσκονται από το 1814 στο Βρετανικό Μουσείο, ενώ άλλα μέρη της κοσμούν τις προθήκες του μουσείου του Λούβρου και του Μονάχου!

Σήμερα γίνονται εργασίες συντήρησης του ναού από τους επιστήμονες της Επιτροπής Επικουρίου Απόλλωνος, η οποία εποπτεύει το έργο και έχει έδρα την Αθήνα.







Read more »

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2011

Οι ειδήσεις στα… Αρχαία Ελληνικά!

Ειδήσεις στα Αρχαία Ελληνικά δημοσιεύει στην ιστοσελίδα του ο ελληνιστής καθηγητής Joan Coderch-i-Sancho.
Σκοπός του είναι να διαδώσει την αρχαιοελληνική, η οποία είναι η μητέρα των γλωσσών και η χρήση της περιλαμβάνει πλήθος νοημάτων αλλά και αποτελεί μοναδική νοητική άσκηση…
Δείτε την ιστοσελίδα του http://www.akwn.net/
Read more »

Αντέγραψε τον Ηράκλειτο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης

Ο Ηράκλειτος αποφεύγει να χρησιμοποιεί τη λέξη «Θεός». Προτιμάει την αντίστοιχη «Λόγος», που σημαίνει «λογική».

Την ίδια λέξη χρησιμοποιεί και ο ευαγγελιστής Ιωάννης ξεκινώντας το Ευαγγέλιο του με το περίφημο «Εν αρχή ην ο Λόγος»… Ο Ηράκλειτος μέσα σε όλες τις μεταβολές, τις αλλαγές και τις αντιθέσεις της φύσης, έβλεπε την ενότητα, την ολοκλήρωση, ένα είδος «παγκόσμιας λογικής» που κατευθύνει τα πάντα. Ο «Νους του Σύμπαντος» εξουσιάζει τα πάντα και όλοι οι άνθρωποι πρέπει να σέβονται την κυριαρχία του… Ο Ηράκλειτος (540-480 π.Χ.), αν και σύγχρονος του Παρμενίδη, έβλεπε τα πράγματα από άλλη σκοπιά. Αυτός θεωρούσε τις αλλαγές ως το βασικότερο χαρακτηριστικό της φύσης. Κι έδειχνε
εμπιστοσύνη στις αισθήσεις του και σε όσα αυτές του έλεγαν! «Τα πάντα ρει!», δίδασκε ο Ηράκλειτος.

Όλα βρίσκονται σε κίνηση, τίποτα δεν μένει το ίδιο. Γι’ αυτό και «δεν μπορούμε να μπούμε δυο φορές στο ίδιο ποτάμι». Μέχρι να βγούμε και να ξαναμπούμε, τόσο εμείς όσο και τα νερά του ποταμού έχουν αλλάξει! Ο κόσμος ορίζεται από συνεχείς αντιθέσεις: μέρα-νύχτα, πόλεμος-ειρήνη, πλούτος-φτώχεια, χειμώνας-καλοκαίρι. Αν δεν αρρωσταίναμε δεν θα ξέραμε τι θα πει υγεία. Αν δεν πεινούσαμε δεν θα ξέραμε τι θα πει να είμαστε χορτάτοι. Χωρίς το ασταμάτητο παιχνίδι των αντιθέσεων, ο κόσμος θα σταματούσε να υπάρχει





Read more »

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011

Ο Κολοσσός της Ρόδου

Το έβδομο και το ομορφότερο απο τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου

Ο Κολοσσός υπήρξε ένα γιγάντιο άγαλμα στημένο στο λιμάνι της Ρόδου. Κατά την αρχαιότητα οι Ρόδιοι επιδίωκαν μόνιμα να διαφυλάσσουν την ανεξαρτησία τους, να ασκούν το εμπόριο και να μη συμμετέχουν στους πολέμους των άλλων ελληνικών πόλεων. Παρόλα αυτά κατακτήθηκαν αρκετές φορές.


Ο ΘΕΟΣ ΗΛΙΟΣ
Κατά τα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα σι Ρόδιοι γιόρτασαν μια μεγάλη νίκη. Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, αφού πολιόρκησε επί ένα χρόνο την πόλη τους, τελικά αναγκάστηκε να φύγει και να αφήσει πίσω του ένα μεγάλο μέρος από τον εξοπλισμό του. Οι Ρόδιοι αποφάσισαν να πουλήσουν τον εξοπλισμό του Δημήτριου και με τα χρήματα να στήσουν ένα υπέροχο άγαλμα προς τιμή του θεού Ήλιου που τους προστάτευε.


ΤΟ ΟΡΕΙΧΑΛΚΙΝΟ ΑΓΑΛΜΑ
Δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς ήταν το άγαλμα ούτε σε ποιο σημείο το έστησαν. Ξέρουμε πάντως ότι κατασκευάστηκε από ορείχαλκο και είχε ύψος 33 μέτρα. Το σχεδίασε ο Αρχιτέκτονας Χάρης και χρειάστηκε 12 ολόκληρα χρόνια για την ολοκλήρωσή του.


ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Το ορειχάλκινο περίβλημα στερεώθηκε επάνω σε ένα σιδερένιο σκελετό. Το άγαλμα ήταν κούφιο στο εσωτερικό και καθώς προχωρούσε η κατασκευή του οι εργάτες γέμιζαν τα κενά με βαριές πέτρες προκειμένου να διασφαλίσουν τη σταθερότητά του. Ο Κολοσσός ολοκληρώθηκε γύρω στο 280 π.Χ. Για πολλούς αιώνες, οι άνθρωποι ακούγοντας για τον Κολοσσό, νόμιζαν πως στεκόταν επάνω από την είσοδο του λιμανιού της Ρόδου με τα πόδια ανοιχτά, όπως στην απέναντι ζωγραφιά. Όμως πρακτικά αυτό ήταν αδύνατο, διότι η είσοδος του λιμανιού της Ρόδου είχε πλάτος κάπου 400 μέτρα και ο Κολοσσός δεν ήταν τόσο... κολοσσιαίος! Τα κείμενα μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι βρισκόταν μάλλον στο κέντρο της πόλης και κοιτούσε προς τη θάλασσα και το λιμάνι.


Η ΚΟΛΟΣΣΙΑΙΑ ΣΥΝΤΡΙΒΗ
Γύρω στο 226 π.Χ., δηλαδή λιγότερο από πενήντα χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του, ο Κολοσσός έπεσε. Τον συγκλόνισε ένας σεισμός και τον έκοψε από τα γόνατα. Ένας χρησμός συμβούλεψε τους Ρόδιους να μην τον ξαναστήσουν κι έτσι τον άφησαν πεσμένο στο έδαφος Παρέμεινε στη θέση αυτή για 900 χρόνια και πολλοί επισκέπτες είδαν το πεσμένο άγαλμα του θεού Ήλιου. Το 654 μ.Χ. ένας Σύρος πρίγκιπας κατέλαβε τη Ρόδο και απογύμνωσε το άγαλμα από τις ορειχάλκινες πλάκες. Λέγεται ότι τις μετέφερε στη Συρία χρησιμοποιώντας 900 καμήλες. Ο ορείχαλκος πουλήθηκε στους εμπόρους που μάλλον τον έλιωσαν και τον έκοψαν σε νομίσματα.
Read more »

Ο Όμηρος στην Αγγλική γλώσσα


Μία ἐργασία βασισμένη σὲ Μελέτη τῆς ὁμογενοῦς καθηγήτριας Ἀναστασίας Γονέου.
Μὲ τίτλο «Ἑλληνικὴ Γλώσσα – τροφὸς ὅλων τῶν γλωσσῶν », ἡ Ἀναστασία Γονέου, μεταξὺ ἄλλων, ἀναφέρει:
«Ἡ Ὁμηρικὴ (Ἑλληνικὴ) Γλώσσα, ἀποτελεῖ τὴ βάση ἐπάνω στὴν ὁποία στηρίχτηκαν πλῆθος σύγχρονων γλωσσῶν.
Ἀκόμα κι ἂν δὲν ὑπῆρχε καμία ἄλλη ἀναφορά, ἀκόμα κι ἂν δὲν εἶχε διασωθεῖ κανένα προκατακλυσμιαῖο μνημεῖο, θὰ ἀρκοῦσε ἡ Ἑλληνικὴ Γλώσσα ὡς ἀπόδειξη τῆς ὕπαρξης στὸ παρελθόν, μίας ἐποχῆς μεγάλου πολιτισμοῦ. Στὴ γλώσσα μᾶς εἶναι ἐμφυτευμένη ὅλη ἡ γνώση ποὺ κατέκτησε ὁ ἄνθρωπος, ἕως τὴν παροῦσα στιγμή. Κάθε ἑλληνικὴ λέξη-ὅρος φέρει ἕνα βαρὺ φορτίο νόησης, φορτίο ποὺ οἱ προγενέστεροι ‘ἐξόδευσαν’, γιὰ νὰ κατακτήσουν γνωστικὰ τὴ συγκεκριμένη ἔννοια καὶνὰ τὴν ‘βαπτίσουν’ μὲ τὸ συγκεκριμένο ὄνομα-λέξη ».
Παράδειγμα:
AFTER = Ἀπὸ τὸ ὁμηρικὸ αὐτὰρ= μετά. Ὁ Ὅμηρος λέει: ”θα σᾶς διηγηθῶ τί ἔγινε αὐτᾶρ”.
AMEN = λατινικά: amen. Τὸ γνωστὸ ἀμὴν προέρχεται ἀπὸ τὸ ἀρχαιότατο ἢ μὴν = ἀληθῶς, (Ἰλιάδα Ὁμήρου β291-301), ἠμέν. Ἡ ἐξέλιξη τοῦ ἠμὲν εἶναι τὸ…
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ

σημερινὸ ἀμέ!
BANK = λατινικὰ pango ἀπὸ τὸ παγιῶ, πήγνυμι. Οἱ τράπεζες πῆραν τὴν ὀνομασία τους ἀπὸ τὰ πρῶτα ‘τραπέζια’ (πάγκους) τῆς ἀγορᾶς.
BAR = λατινικά: barra ἀπὸ τὸ μάρα = ἐργαλεῖο σιδηρουργοῦ.
BOSS = ἀπὸ τὸ πόσσις = ὁ ἀφέντης τοῦ σπιτιοῦ.
BRAVO = λατινικό, ἀπὸ τὸ βραβεῖο.
BROTHER = λατινικὰ frater ἀπὸ τὸ φράτωρ.
CARE = ἀπὸ τὸ καρέζω.
COLONIE ἀπὸ τὸ κολώνεια = ἀποικιακὴ πόλη.
DAY = Οἱ Κρητικοὶ ἔλεγαν τὴν ἡμέρα ‘διά’. Καί: εὐδιάθετος = εἶναι σὲ καλὴ μέρα.
DISASTER = ἀπὸ τὸ δυσοίωνος + ἀστὴρ
DOLLAR = ἀπὸ τὸ τάλλαρον = καλάθι ποὺ χρησίμευε ὡς μονάδα μέτρησης στὶς ἀνταλλαγές. π.χ. «δῶσε μου 5 τάλλαρα σιτάρι». Παράγωγο εἶναι τὸ τάλληρο, ἀλλὰ καὶ τὸ τελλάρo!
DOUBLE = ἀπὸ τὸ διπλοὺς – διπλός.
EXIST = λατινικὰ ex+sisto ἀπὸ τὸ ἔξ+ιστημι= ἐξέχω, προέχω.
EXIT = ἀπὸ τὸ ἔξιτε = ἐξέλθετε
EYES = ἀπὸ τὸ φάεα = μάτια.
FATHER = ἀπὸ τὸ πάτερ (πατήρ).
FLOWER = λατινικὰ flos ἀπὸ τὸ φλόος.
FRAPPER = ἀπὸ τὸ φραγκικὸ hrappan ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ (F)ραπίζω = κτυπῶ ( F= δίγαμμα).
GLAMO UR = λατινικὸ gramo ur ἀπὸ τὸ γραμμάριο. Οἱ μάγοι παρασκεύαζαν τὶς συνταγές τους μὲ συστατικὰ μετρημένα σὲ γραμμάρια καὶ ἐπειδὴ ἡ ὅλη διαδικασία ἦταν γοητευτικὴ καὶ μὲ κύρος, τὸ gramou r – glamou r, πῆρε τὴν σημερινὴ ἔννοια.
HEART, CORE = ἀπὸ τὸ κέαρ = καρδιά.
HUMOR = ἀπὸ τὸ χυμὸρ = χυμὸς (Στὴν εὐβοϊκὴ διάλεκτο, ὅπως ἀναφέρεται καὶ στὸν Κρατύλο τοῦ Πλάτωνος, τὸ τελικὸ ’ ς’ προφέρεται ὡς ‘ρ’. Π.χ. σκληρότηρ ἀντὶ σκληρότης).
I = ἀπὸ τὸ ἐγὼ ἢ ἴω, ὅπως εἶναι στὴν βοιωτικὴ διάλεκτο.
ILLUSION = ἀπὸ τὸ λίζει = παίζει.
ΙS = ἀπὸ τὸ εἷς.
KARAT = ἐκ τοῦ κεράτιον, (μικρὸ κέρας γιὰ τὴ στάθμιση βάρους).
KISS ME = ἐκ τοῦ κύσον μὲ = φίλησε μὲ (…εἶπε ὁ Ὀδυσσέας στὴν Πηνελόπη).
LORD = ἐκ τοῦ λάρς. Οἱ Πελασγικὲς Ἀκροπόλεις ὀνομάζονταν Λάρισσες καὶ ὁ διοικητὴς τοὺς λὰρς ἢ λαέρτης. Ὅπως: Λαέρτης – πατέρας τοῦ Ὀδυσσέα).
LOVE = λατινικό: love ἀπὸ τὸ ’λάFω’. Τὸ δίγαμμα (F) γίνεται ‘αὖ’ καὶ ’ λάF ὢ’ σημαίνει ”θέλω πολύ”.
MARMELADE = λατινικὰ melimelum ἀπὸ τὸ μελίμηλον = κυδώνι.
MATRIX = ἀπὸ τὸ μήτρα.
MATURITY = λατινικά: maturus ἀπὸ τὸ μαδαρὸς= ὑγρός.
MAXIMUM = λατινικά: maximum ἀπὸ τὸ μέγιστος.
MAYONNAISE = ἀπὸ τὴν πόλη Mayon, ποὺ πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸ Μάχων = ἑλληνικὸ ὄνομα καὶ ἀδελφός του Ἀννίβα.
ME = ἀπὸ τὸ μέ.
MEDICINE = λατινικὰ :medeor ἀπὸ τὸ μέδομαι, μήδομαι = σκέπτομαι, πράττω ἐπιδέξια. Καὶ μέδω = φροντίζω, μεδέων = προστάτης.
MENACE = ἀπὸ τὸ μῆνις.
MENTOR = ἀπὸ τὸ μέντωρ.
MINE = ἀπὸ τὸ Μινῶαι (= λιμάνια τοῦ Μίνωα, ὅπου γινόταν ἐμπόριο μεταλλευμάτων. «Κρητῶν λιμένες, Μίνωαι καλούμεναι». (Διοδ.Σικελ.Ἐ’84,2).
MINOR = λατινικά: minor ἀπὸ τὸ μινὺς = μικρός. Στὰ ἐπίσημα γεύματα εἶχαν τὸ μινύθες γραμμάτιον, ἕνα μικρὸ κείμενο στὸ ὁποῖο ἀναγραφόταν τί περιελάμβανε τὸ γεῦμα. Παράγωγο τό… menu!
MODEL = ἀπὸ τὸ μῆδος= σχέδιο (ἡ ἴδια ρίζα μὲ τὴ μόδα (= moda).
MOKE = ἀπὸ τὸ μῶκος = αὐτὸς ποὺ χλευάζει.
MONEY = λατινικό: moneta ἀπὸ τὸ μονία = μόνη ἐπωνυμία τῆς Θεᾶς Ἥρας: Ἠραμονία. Στὸ προαύλιο τοῦ ναοῦ τῆς Θεᾶς στὴ Ρώμη ἦταν τὸ νομισματοκοπεῖο καὶ τὰ νομίσματα ἔφεραν τὴν παράστασή της, (monetae).
MOTHER = ἀπὸ τὸ μάτηρ, μήτηρ.
Όμηρος
MOVE = ἀπὸ τὸ ὁμηρικὸ ἀμείβου = κουνήσου!
MOW = ἀπὸ τὸ ἀμάω = θερίζω.
NIGHT = ἀπὸ τὸ νύχτα.
NO = λατινικό: non, ne ἐκ τοῦ ἐκ τοῦ νή: ἀρνητικὸ μόριο ( ”νέ τρώει, νὲ πίνει”), ἢ (νηπενθὴς = ἀπενθῆς, νηνεμία = ἔλλειψη ἀνέμου.
PAUSE = ἀπὸ τὸ παύση.
RESISTANCE = ἀπὸ τὸ ρὰ + ἴστημι.
RESTAURANT = ἀπὸ τὸ ρὰ + ἵσταμαι = ἔφαγα καὶ στηλώθηκα.
RESTORATION = λατινικὰ restauro ἀπὸ τὸ ρά+ιστημι, ὅπου τὸ ρὰ δείχνει συνάρτηση, ἀκολουθία, π.χ . ρὰ-θυμός, καὶ ἴστημι = στήνομαι.
SERPENT = λατινικὰ serpo ἀπὸ τὸ ἕρπω (ἑρπετό). H δασεία ( ‘) προφέρεται ὡς σ = σερπετό.
SIMPLE = ἀπὸ τὸ ἁπλοὺς (ἡ λέξη δασύνεται).
SPACE = ἀπὸ τὸ σπίζω = ἐκτείνω διαρκῶς.
SPONSOR ἀπὸ τὸ σπένδω = προσφέρω (σπονδή).
TRANSFER ἀπὸ τὸ τρύω (διαπερνῶ) + φέρω. Transatlantic = διαπερνῶ τὸν Ἀτλαντικό.
TURBO = ἀπὸ τὸ τύρβη = κυκλικὴ ταραχώδης κίνηση.
YES = ἀπὸ τὸ γὲ = βεβαίως.

WATER = ἀπὸ τὸ Ὕδωρ (νερό), μὲ τὸ δ νὰ μετατρέπεται σὲ τ .

Read more »

Τρίτη 29 Μαρτίου 2011

Μονάδες μέτρησης στην αρχαιότητα και αντοίστιχες με το σήμερα.

Αθήναι. Ακρόπολις. Ι Προπαρθενών Ι. ΙΙ Προπαρθενών ΙΙ. ΙΙΙ. Παρθενών Κάτω: Κάτοψη του κλασσικού Παρθενώνος.
Στην Ελλάδα βασική μονάδα μέτρησης κατά τους αρχαίους χρόνους, ήταν ο πους. Το μέγεθος δεν ήταν σταθερό αλλά εξαρτιόταν από το σημείο όπου γινόταν η μέτρηση στο Εκατόμπεδο του Παρθενώνος. Έτσι το μήκος του κυμαινόταν από 0,3083 και 0,2970 μέτρα. Υποδιαίρεση του ποδός ήταν ο δάκτυλος, 1/16 του ποδός ή 0,0193 μέτρα.
Από τον δάκτυλο παράγονταν οι παρακάτω μονάδες:
4 δάκτυλοι = 1 παλαιστή ή παλαστή
 
                                            8 δάκτυλοι = ½ ποδός = 1 λιχάς
                                           11 δάκτυλοι = 1 ορθόδωρον
                                           12 δάκτυλοι = 1 σπιθαμή
                                           16 δάκτυλοι = 1 πους
                                           18 δάκτυλοι = 1 πυγμή
                                           20 δάκτυλοι = 1 πυγών
                                           24 δάκτυλοι = 1½ πους = 1 πήχυς


Παράγωγες μονάδες από τον πόδα ήταν οι εξής:
                                          2½ πόδες = 1 απλούν βήμα
                                          5 πόδες = 1 διπλούν βήμα
                                          6 πόδες = 1 οργυιά
                                          10 πόδες = 1 άκαινα
                                          100 πόδες = 1 πλέθρο
                                          600 πόδες = 1 στάδιο

Το μήκος του σταδίου διέφερε στις αρχαίες πόλεις και εξαρτιόταν από το μήκος του ποδός. Έτσι το αττικό στάδιο είχε μήκος 184,98 μέτρα, το ολυμπιακό 192,27 μέτρα, το οδοιπορικό 157,50 μέτρα.
Από το στάδιο παραγόταν οι εξής μονάδες:
                                          2 στάδια = 1 δίαυλος
                                          4 στάδια = 1 ιππικόν
                                         12 στάδια = 1 δόλιχος
                                         30 οδοιπ. στάδια = 1 περσικός παρασάγγης
                                         40 οδοιπ. στάδια = 1 αιγυπτιακός σχοινός

Τα κυριότερα μέτρα επιφάνειας ήταν το τετραγωνικό πλέθρο , η άρουρα (1/4 του πλέθρου) και ο έκτος (1/6 του πλέθρου).

Η βάση των μονάδων για την μέτρηση των στερεών ήταν ο κύαθος (0,046 λίτρα), ενώ παράγωγες μονάδες του ήταν οι παρακάτω:
                                        6 κύαθοι = 1 κοτύλη
                                        3 κοτύλες = 1 ξέστης
                                        2 ξέστες = 1 χοίνικας
                                        4 χοίνικες = 1 ημίεκτον
                                        8 χοίνικες = 1 εκτεύς
                                        6 εκτείς = 1 μέδιμνος

Για τα υγρά η βάση των μονάδων μέτρησης ήταν και πάλι ο κύαθος και από αυτόν παραγόταν οι εξής μονάδες:
                                        1 ½ κύαθοι = 1 οξύβαφον
                                        2 οξύβαφα = 1 ημικότυλον
                                        2 ημικότυλα = 1 κοτύλη
                                        2 κοτύλες = 1 ξέστης
                                        16 ξέστες = 1 χους
                                        12 χόες = 1 μετρητής (39,4 λίτρα)

Βασική μονάδα μέτρησης του βάρους ήταν ο οβολός (0.72 γραμμάρια). Από τον οβολό προέκυπταν οι εξής μονάδες:
                                        1 δραχμή = 6 οβολοί
                                        1 μνα = 100 δραχμές
                                        1 τάλαντο = 60 μνα (25,86 χιλιόγραμμα)

ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ………………..2009
Read more »

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011

Ασπιρίνη και Ιπποκράτης

Η ευρέως σήμερα διαδεδομένη ως παυσίπονο ασπιρίνη (ακετυλοσαλικυλικό οξύ), ξεκινά την ιστορία της από τον 5ο αιώνα π.Χ. την εποχή που ο Ιπποκράτης την συνιστούσε σαν αντιπυρετικό και παυσίπονο στην μορφή του εκχυλίσματος της φλούδας της ιτιάς.

Σήμερα η Ασπιρίνη βρίσκεται σχεδόν σε κάθε σπίτι σαν μικρό χαπάκι μετά από την εφεύρεση του Σπήλιου Οικονομίδη στα εργαστήρια της Bayer στο Μόναχο στα τέλη του περασμένου αιώνα . Ο ίδιος ανακάλυψε και το λουλάκι που χρησιμοποιείται σαν βαφή όλων των jeans. Έχει κανείς περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά;

Για περισσότερα : περιοδικό Experiment No 4.
Ασπιρίνη

Οι Ινδιάνοι του Αμαζονίου γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν δεκάδες παρόμοια θεραπευτικά φυτά και ζώα μεταξύ των οποίων και εκχυλίσματα σαλικυλικού, φαρμακευτικά βότανα αλλά και εκχυλίσματα από ζώα και έντομα. Η αφάνιση του δάσους του Αμαζονίου εκτός από τους άμεσους και έμμεσους κινδύνους όπως οι άγνωστοι ιοί (Ebola) και η οικολογική καταστροφή οδηγεί και στην απώλεια ενός τεράστιου ποσού σχετικής γνώσης.

Read more »

Share