Το κεφάλι του λατρευτικού αγάλματος της Αρτέμιδος Βραυρωνίας. Έργο του γλύπτη Πραξιτέλη. 330 π.Χ.

Η Άρτεμις Βραυρωνία ήταν η θεά που προστάτευε τις επίτοκες και τις λεχώνες. Στην υπηρεσία της ήταν μικρές Αθηναίες, οι λεγόμενες άρκτοι. Το κύριο ιερό της βρισκόταν στη Βραυρώνα της Αττικής. Το ιερό της Ακρόπολης ιδρύθηκε στα χρόνια του τυράννου Πεισιστράτου, ο οποίος καταγόταν από τη Βραυρώνα. Στο εσωτερικό του ιερού φυλασσόταν το ξύλινο άγαλμα (ξόανο) της θεάς, αντίστοιχο με εκείνο που υπήρχε στο ιερό της Βραυρώνας. Σύμφωνα με τον Παυσανία τον 4ο αι. π.Χ. προστέθηκε στο ιερό ένα δεύτερο άγαλμα, έργο του γλύπτη Πραξιτέλη. Η κολοσσική κεφαλή αυτού του αγάλματος εκτίθεται στο Μουσείο. ...

Read more »

"Ο Εκατόμπεδος"

Το αέτωμα του αρχαϊκού Παρθενώνα ή εκατομπέδου. Λιοντάρια που σπαράσσουν ταύρο και πλαισιώνονται από δύο παραστάσεις: από τη μια πλευρά ο Ηρακλής που παλεύει με τον άγριο Τρίτωνα και από την άλλη ο λεγόμενος Τρισώματος δαίμονας, που κρατά στα χέρια του τα σύμβολα των τριών στοιχείων της φύσης, του νερού, της φωτιάς και του αέρα. Γύρω στο 570 π.Χ. Το αρχαιότερο σημαντικό οικοδόμημα στην Ακρόπολη είναι το λεγόμενο Εκατόμπεδον ή Εκατόμπεδος νεώς (δηλαδή μήκους 100 ποδών, ονομασία γνωστή από επιγραφή που αναφέρεται στη διαρρύθμιση του ιερού), κτισμένο πιθανόν στη θέση του κλασικού Παρθενώνα. Από τα θραύσματα αρχιτεκτονικών μελών και γλυπτών από πωρόλιθο που αποκαλύφθηκαν στα νότια και τα ανατολικά του Παρθενώνα, συνάγεται...

Read more »

Γυναικεία μορφή με κύβο και δίσκο παιχνιδιού

Υλικό: Xαλκός Προέλευση: Νικομήδεια Βιθυνίας, Συλλογή Κ. Καραπάνου. Χρονολόγηση: 3ος-4ος αι. μ.Χ. Διαστάσεις: Μήκος: 21,8εκ., ύψος 12,2εκ. Χώρος έκθεσης: Αίθουσα 39, Προθήκη 61, αρ. Καρ. 780 Η χυτή γυναικεία μορφή με ιμάτιο και χιτώνα ζωσμένο κάτω από το στήθος κάθεται στο έδαφος, όπως σε ανάκλιντρο. Φορεί βραχιόλια στους βραχίονες και τους καρπούς (βραχιόνια και ψέλια αντιστοίχως) και στο κεφάλι κάλυμμα τετράλοφο. Δίπλα από το ακουμπισμένο στο έδαφος αριστερό χέρι βρίσκεται ζάρι (κύβος) παιχνιδιού. Η ανώτερη πλευρά του φέρει έξι εμπιέστους κυκλίσκους με στιγμή στο κέντρο. Το γεγονός ότι ζαριά έφερε το μεγαλύτερο δυνατό αριθμό θεωρείται καλός οιωνός. Δίπλα από το δεξί χέρι της διακρίνεται στρογγυλό δισκάριο με έξι...

Read more »

Σύμπλεγμα ειδωλίων στο παιχνίδι του εφεδρισμού

Υλικό: Πηλός Προέλευση: Μύρινα Χρονολόγηση: 2ος αι. π.Χ. Διαστάσεις: Ύψος: 0,47μ. Χώρος έκθεσης: Αίθουσα 60, Προθήκη 25, αρ. ευρ.5083 Γυναικεία μορφή με χιτώνα, ο οποίος αφήνει ελεύθερο το δεξιό ώμο και μαστό, μεταφέρει στην πλάτη της μικρή Νίκη. Το ιμάτιο της γυναίκας έχει δεθεί γύρω από τους γοφούς της. Στην πίσω όψη της αριστερής και δεξιάς πτέρυγας της Νίκης έχουν χαραχθεί, αντιστοίχως, οι λέξεις ΟΠΛ και ΨΑΛ πριν από την όπτηση. Με εξαίρεση την οπή όπτησης στη πίσω όψη της γυναίκας, η πλευρά αυτή του συμπλέγματος είναι αδιαμόρφωτη. Διακρίνονται ίχνη λευκού και ερυθρού χρώματος στο χιτώνα της γυναίκας. Ο Ιούλιος Πολυδεύκης στο έργο τουΟνομαστικόν 9.119 περιγράφει το παιχνίδι τουεφεδρισμού. Σκοπός του...

Read more »

Σβούρες (στρόβιλοι)

Υλικό: Πηλός Προέλευση: Καβείριον Θηβών. Χρονολόγηση: 5ος αι. π.Χ. Διαστάσεις: Ύψος 11,2 εκ. και διάμ. 8,6 εκ. Χώρος έκθεσης: Αίθουσα 56, Προθήκη 142, αρ. 5 (αρ. ευρ. 10444) Οι σβούρες, η μία μελαμβαφής και η άλλη με πλοχμό από κισσόφυλλα στην κεντρική ζώνη, είχε αφιερωθεί στο ιερό του Καβείρου και του Παιδός πλησίον της Θήβας, όπου λάμβαναν χώρα μυστηριακές τελετές για την εξασφάλιση της γονιμότητας ανθρώπων, ζώων και της γης αλλά και για την προστασία των νέων στις διάφορες ηλικιακές φάσεις. Τα κισσόφυλλα παραπέμπουν στα τελετουργικά συμπόσια, χαρακτηριστικά της καβειρικής λατρείας, και τη διάχυτη σε αυτά διονυσιακή ατμόσφαιρα, αφού ο Κάβειρος είχε τα χαρακτηριστικά του Διονύσου. Oι σβούρες (αρχ. στρόβιλοι) ήταν...

Read more »

Η Αίθουσα των Κλιτύων της Ακρόπολης

Στις πλαγιές, στα σπήλαια και στα πλατώματα του βράχου της Ακρόπολης, σε μικρά και μεγάλα ιερά, λατρεύτηκαν θεοί, ήρωες και νύμφες. Η νότια πλαγιά φιλοξένησε δύο από τα σπουδαιότερα ιερά της πόλης, του Διονύσου Ελευθερέως και του Ασκληπιού. Φιλοξένησε όμως και άλλα μικρότερα σε έκταση, αλλά μεγάλης σημασίας για τους Αθηναίους. Αναθηματική στήλη, που πιθανώς σχετίζεται με το ιερό της Βλαύτης, καθώς εικονίζει τον αναθέτη Σίλωνα πάνω σε βλαύτη (σανδάλι). Μέσα 4ου αι. π.Χ. Στο ιερό του Διονύσου Ελευθερέως γιορτάζονταν στις αρχές της άνοιξης (το μήνα Ελαφηβολιώνα), τα Μεγάλα ή εν Άστει Διονύσια, μια από τις σημαντικότερες γιορτές της πόλης. Από τη λατρεία του Διονύσου, θεού του κρασιού, της μέθης και του εκστατικού χορού, γεννήθηκε το...

Read more »

Ο τάφος της Αινείας

Στο κέντρο της μεγάλης αίθουσας των μονίμων εκθέσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης είναι τοποθετημένος ένας ολόκληρος τάφος! Αξίζει τον κόπο να ανεβεί κανείς τα δύο σκαλιά (του υπερυψωμένου επιπέδου που τον περιβάλλει) να δει το κρυμμένο για 2.300 χρόνια εσωτερικό του.Ο τάφος βρέθηκε και αποκολλήθηκε ολόκληρος στη διάρκεια ανασκαφής της τραπεζιόσχημης τούμπας στα νότια παράλια της χερσονήσου Μεγάλο Εμβολο ή Καραμπουρνού, στα ΒΔ της σημερινής Νέας Μηχανιώνας Θεσσαλονίκης. Η περιοχή έχει ταυτισθεί με βάση τις πληροφορίες του Ηροδότου και του Λίβιου με την αρχαία πόλη Αίνεια.Ο πώρινος κιβωτιόσχημος τάφος (ονομάστηκε απο τους αρχαιολόγους «της Αινείας») βρέθηκε ασύλητος. Το εσωτερικό του είναι ζωγραφισμένο (επενδυμένος εσωτερικά)...

Read more »

Παιχνίδι με σφαίρα (επίσκυρος;)

Υλικό: Mάρμαρο Προέλευση: Βάση ενσωματωμένη στο Θεμιστόκλειο τείχος των Αθηνών. Χρονολόγηση: Περί το 510 π.Χ. Διαστάσεις: Μήκος: 0,79μ., Ύψος: 0,29μ. Χώρος έκθεσης: Αίθουσα 13, αρ. ευρ. 3 476 Η παράσταση εμφανίζεται στην αριστερή πλευρά ορθογώνιας βάσης επιτυμβίου αγάλματος κούρου, πιθανότατα από το νεκροταφείο του Κεραμεικού. Η πλίνθος χρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό στο Θεμιστόκλειο τείχος των Αθηνών. Στο βάθος του χαμηλού αναγλύφου διατηρούνται ίχνη ερυθρού χρώματος. Απεικονίζονται έξι γυμνοί έφηβοι, σε προπόνηση αγωνίσματος ή παιχνίδι (παιδιά) με μπάλα (σφαίρα) την οποία κρατεί και ετοιμάζεται να ρίξει ο νέος στο αριστερό άκρο της ζωηρής σύνθεσης.H σφαίρα κατασκευαζόταν από ύφασμα ή δέρμα και γεμιζόταν με μαλλί....

Read more »

H έκθεση «Αρχαία Μακεδονία» στο Λούβρο 13-16, Οκτωβρίου, 2012

Την ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας από τους μυκηναϊκούς χρόνους μέχρι την ύστερη αρχαιότητα ξετυλίγει η έκθεση «Αρχαία Μακεδονία: Στο βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου» η οποία θα φιλοξενηθεί από τις 13 Οκτωβρίου έως τις 16 Ιανουαρίου 2012 στο Λούβρο. Η έκθεση, που περιλαμβάνει περισσότερα από 600 αριστουργήματα, αποτελεί καρπό συνεργασίας Ελλήνων και Γάλλων ειδικών έχει πρωταρχικό στόχο να συστήσει στο γαλλικό και διεθνές κοινό του μεγαλύτερου μουσείου του κόσμου τον αρχαιολογικό πλούτο του ελληνικού Βορρά, μια κληρονομιά της Ευρώπης εν πολλοίς άγνωστη ακόμη λόγω των αλλεπάλληλων σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων και ανακαλύψεων των τελευταίων 30 χρόνων στη Μακεδονία. Στην έκθεση, εκτός των αρχαιοτήτων που θα δανείσει το...

Read more »

Πηνιόσχημο παιχνίδι (γιο-γιο)

Υλικό: Πηλός Προέλευση: Από τάφο στην Αθήνα. Χρονολόγηση: 460/450 π.Χ., Ζωγράφος του Sotheby Διαστάσεις: Διάμ. 13,6 εκ. Χώρος έκθεσης: Αίθουσα 55, Προθήκη 74, αρ. ευρ.2350 Το αντικείμενο αυτό, το οποίο μοιάζει με κουβαρίστρα (πηνίον), πρέπει να κατασκευαζόταν και από ξύλο, τουλάχιστον για τη λειτουργική του εκδοχή. Απαρτίζεται από δύο δίσκους συνδεόμενους μεταξύ τους με μικρό κυλινδρικό στέλεχος. Γύρω από αυτό τυλιγόταν το νήμα. Το παιχνίδι συνίσταται στο ξετύλιγμά του νήματος προς τα κάτω με ταχύτητα και στο εκ νέου τύλιγμά του γύρω από το στέλεχος με ανεβοκατέβασμα του χεριού, το οποίο κρατεί το ελεύθερο άκρο του νήματος. Σε δύο αγγεία του πότου -μία κύλικα και μία οινοχόη του 5ου αι. π.Χ.- απεικονίζεται ο τρόπος χειρισμού...

Read more »

ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Σε 25.000 τετραγωνικά μέτρα, με 14.000 τετραγωνικά μέτρα εκθεσιακούς χώρους απλώνεται το νέο μουσείο της Ακρόπολης, που εγκαινιάζεται το Σάββατο 20 ΙΟΥΝΙΟΥ. Στις 5 εκθεσιακές ενότητές του, ξεδιπλώνονται η ζωή και οι τόποι λατρείας των Αθηναίων στις παρυφές και πάνω στον Ιερό Βράχο, από τα μυκηναϊκά χρόνια έως και τον 5ο αιώνα Μετά Χριστό. Κορυφαία αίθουσα αυτή του Παρθενώνα όπου παρουσιάζονται τα αυθεντικά γλυπτά με τα αντίγραφα του Βρετανικού Μουσείου. Συνέκθεση που επιτρέπει στον επισκέπτη να απολαύσει για πρώτη φορά ολόκληρο το γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα και να αντιληφθεί το μέγεθος της λεηλασίας από το λόρδο Έλγιν πριν από 207 χρόνια. Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης βρίσκεται στην ιστορική περιοχή του Μακρυγιάννη, νοτιανατολικά...

Read more »