Παιχνίδι με σφαίρα (επίσκυρος;)

Υλικό: Mάρμαρο
Προέλευση: Βάση ενσωματωμένη στο Θεμιστόκλειο τείχος των Αθηνών.
Χρονολόγηση: Περί το 510 π.Χ.
Διαστάσεις: Μήκος: 0,79μ., Ύψος: 0,29μ.
Χώρος έκθεσης: Αίθουσα 13, αρ. ευρ. 3
476
Η παράσταση εμφανίζεται στην αριστερή πλευρά ορθογώνιας βάσης επιτυμβίου αγάλματος κούρου, πιθανότατα από το νεκροταφείο του Κεραμεικού. Η πλίνθος χρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό στο Θεμιστόκλειο τείχος των Αθηνών. Στο βάθος του χαμηλού αναγλύφου διατηρούνται ίχνη ερυθρού χρώματος.
Απεικονίζονται έξι γυμνοί έφηβοι, σε προπόνηση αγωνίσματος ή παιχνίδι (παιδιά) με μπάλα (σφαίρα) την οποία κρατεί και ετοιμάζεται να ρίξει ο νέος στο αριστερό άκρο της ζωηρής σύνθεσης.H σφαίρα κατασκευαζόταν από ύφασμα ή δέρμα και γεμιζόταν με μαλλί. Ο αμέσως επόμενος έφηβος και οι δύο στο δεξιό άκρο της σκηνής παρακολουθούν το συναθλητή/συμπαίκτη τους για να δουν την πορεία της, ώστε να την πιάσουν και να την πετάξουν στην πλευρά των αντιπάλων. Σύμφωνα με μια ερμηνεία συμμετέχουν στο ομαδικό παιχνίδι για εφήβους επίσκυρο. Όπως δηλώνει η αντιμέτωπη θέση των δύο κεντρικών μορφών, στο παιχνίδι συμμετείχαν δύο ομάδες παικτών, οι οποίες χωρίζονταν με μία γραμμή χαραγμένη στο έδαφος με μυτερό χαλίκι, τον σκύρον. Δύο άλλες γραμμές όριζαν τα δύο άκρα του οπωσδήποτε επιμήκους γηπέδου. Σκοπός του παιχνιδιού να αποκλείονται ο ένας μετά τον άλλον οι αντίπαλοι, όταν έβγαιναν από τον αγωνιστικό χώρο ή δεν έπιαναν τη μπάλα.

Στις άλλες πλευρές εμφανίζονται σκηνές από τη ζωή των νέων στην παλαίστρα.

Βιβλιογραφία: Μ. Fitta, Spiele und Spielzeug in der Antike. Unterhaltung und Vergnugen im Altertum(Στουτγάρδη 1998) 100-101. To πνεύμα και το σώμα, Οι αθλητικοί αγώνες στην αρχαία Ελλάδα Κατάλογος έκθεσης στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, 15 Μαΐου 1989 - 15 Ιανουαρίου 1990, 278-280 αρ. 167 [Bert Kaeser]. Ν. Καλτσάς (επιμ.), ΑΓΩΝ, Κατάλογος έκθεσης στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 15 Ιουλίου - 31 Οκτωβρίου 2004, Αθήνα 2004, 145-146 αρ. 36 [Χαρίκλεια Λαναρά]

(ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΌ ΜΟΥΣΕΊΟ)