Φ Ο ΧΡΥΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ο χρυσός αριθμός φ ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά από τους αρχαίους Έλληνες οι οποίοι παρατήρησαν ότι όλα πάνω στην γη,από τα φυτά μέχρι το ίδιο το ανθρώπινο σώμα,αναπτύσσονται βάσει μίας αναλογίας.

Ο Πυθαγόρας ήταν ο πρώτος που διατύπωσε τον μαθηματικό ορισμό της αναλογίας χρησιμοποιώντας δύο ευθύγραμμα τμήματα. Η σκέψη του ήταν πως αν υπάρχει ένα ευθύγραμμο τμήμα και ένα σημείο τομής να το τέμνει ασύμμετρα έτσι ώστε το μήκος του μεγαλύτερου τμήματος προς όλο το μήκος του τμήματος να είναι ίσο με το μήκος του μεγαλύτερου τμήματος προς το μήκος του μικρότερου,τότε ο λόγος τους φανερώνει κάποιους είδους αναλογία. Υπέθεσε ότι υπάρχει ένα τμήμα ΑΒ. Τέμνοντάς το σε δύο μέρη τα οποία δεν είναι ίσα μεταξύ τους στο σημείο Γ, δημιουργούνται δύο ευθύγραμμα τμήματα.
Έστω ότι ΑΓ>ΒΓ τότε ΑΒ/ΑΓ=ΑΓ/ΒΓ. Το σημείο τομής Γ δίνει την χρυσή αναλογία γιατί ο λόγος των ΑΒ/ΑΓ και ΑΓ/ΒΓ δίνει αποτέλεσμα 1.618 που είναι και ο χρυσός αριθμός φ. Ο αριθμός αυτός φανερώνει την αρμονία που διακατέχει ένα αντικείμενο το οποίο εξετάζεται. Είναι ο μοναδικός αριθμός για τον οποίο ισχύει η σχέση φ =φ+1 και φ=1+√5/2.

Η κυριότερη διαπίστωση είναι ότι το αποτέλεσμα είναι άρρητος αριθμός. Αυτό δείχνει ότι δεν είναι δυνατόν ένα μικρότερο ευθύγραμμο τμήμα να χωράει σε ένα μεγαλύτερό του ακριβώς. Συνεπώς υπάρχουν και κάποιοι αριθμοί που η λειτουργία τους είναι έξω από το ανθρώπινα αντιληπτό και πεδίο ορισμού τους είναι το ιδεατό.
Έτσι ανακαλύφθηκε και η έννοια της ιδέας,την οποία ερεύνησε ο Πλάτων και διατύπωσε την θεωρία των ιδεών. Είναι φανερό ότι ήξεραν τα πάντα για την χρήση του αριθμού φ γιατί και το πεντάγραμμα που ήταν το σύμβολο της σχολής των πυθαγορείων υπόκειται σε αυτή την αναλογία.

Μετά από πάρα πολλά χρόνια ο Fibonacci ανακάλυψε μία ακολουθία αριθμών που είχαν την ιδιότητα να εμφανίζουν την χρυσή αναλογία. Είναι η ακολουθία α =α +α . Για να προκύψει νέος αριθμός θα πρέπει να προστεθούν μεταξύ τους οι δύο προηγούμενοι με μοναδικό περιορισμό ότι για τον πρώτο αριθμό της ακολουθίας (α )δεν ισχύει η σχέση και για τον δεύτερο ισχύει α =2α .
Ξεκινώντας από το 1 η ακολουθία είναι 1,2,3,5,8,13,21,34,55,89,144,233,377, 610, 987, 1597, 2584, 4181, 6765, 10946, 17711, 28657 και συνεχίζει επ’ άπειρον. Αν χ=α /α τότε παρατηρείται το εξής:Για α =1 χ=1/1=1,για α =1 και α =2 χ=2/1=2,για α =2 και α =3 χ=3/2=1.5, για α =3 και α =5 χ=5/3=1.67, για α =5 και α =8 χ=8/5=1.6 και από εκεί και πέρα για οποιαδήποτε διαίρεση μεταξύ δύο διαδοχικών αριθμών της ακολουθίας όσο η ακολουθία προχωρά τόσο το αποτέλεσμα συγκλίνει όλο και με μεγαλύτερη ακρίβεια στον χρυσό αριθμό, το 1.618. Ομοίως και για οποιαδήποτε άλλη ακολουθία με σημείο εκκίνησης οποιονδήποτε αριθμό.

Η χρήση του αριθμού φ στην αρχαιότητα είναι εντυπωσιακή. Στον Παρθενώνα από τα αετώματα και τα σκαλίσματα σε αυτά μέχρι τα κιονόκρανα, στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, σε όλα τα αγάλματα, στις Πυραμίδες της Αιγύπτου που ακολουθούν την δομή ισοσκελούς τριγώνου.
Όμως όλα αυτά φαντάζουν μηδαμινά μπροστά στο μέγιστο επίτευγμα των αρχαίων Ελλήνων. Την κατασκευή της Ελληνικής γλώσσας η οποία είναι καθαρά μαθηματική γλώσσα και αποδεικνύεται μέσω των λεξαρίθμων. Είναι πάρα πολλά τα παραδείγματα που μία λέξη ισούται με καποια άλλη λεξαριθμητικά και ενώ έχουν διαφορετικό νόημα ως αυτόνομες λέξεις σαν λεξάριθμοι σχηματίζουν ένα νόημα και σχετίζονται άμεσα με τον χρυσό αριθμό φ αλλά και το π=3.14.

Σε καμία άλλη γλώσσα δεν ισχύει κάτι παρόμοιο και καμία άλλη γλώσσα δεν έχει θεωρηθεί σαν ένα αριστούργημα παγκοσμίως. Το ότι η μελέτη των αρχαίων Ελληνικών έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στην ανάπτυξη νευρώνων του εγκεφάλου κάνοντας τους ανθρώπους πιο έξυπνους είναι αποτέλεσμα της πολυπλοκότητας κατασκευής της γλώσσας. Με την βοήθεια των φ και π και των πράξεων μεταξύ των λέξεων λειτουργεί και σαν μέσο κρυπτογράφησης. Όλα αυτά ουσιαστικά είναι αποδείξεις που ακυρώνουν την ανακάλυψη του Fibonacci γιατί χρησιμοποιούνταν ήδη σε μέγιστο βαθμό οι συγκεκριμένες ακολουθίες με κύριο παράδειγμα την ίδια την γλώσσα και την διάταξη των διαζωμάτων στο θέατρο της Επιδαύρου.
Ήταν ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο κείμενα που είχαν χαθεί στο πέρασμα των αιώνων ή τα είχαν κρύψει σκόπιμα κάποιοι για να αποκρύψουν την γνώση, όταν έρχονταν ξανά στην επιφάνεια, αυτοί που τα κατείχαν να έθεταν τους εαυτούς τους ως τους μεγάλους επιστήμονες που δήθεν ανακάλυψαν μόνοι από το πουθενά κάποια πολύ σημαντικά για την ανθρωπότητα στοιχεία χωρίς να το δικαιολογεί ούτε το υπόβαθρό τους αλλά ούτε και ο πρώτερος βίος τους, ενώ είχαν γραφεί πριν από αιώνες.
Είναι τυχαίο ότι όλοι σχεδόν οι μεγάλοι ερευνητές των προηγούμενων χιλίων χρόνων ήταν είτε πλούσιοι με μεγάλες συλλογές ελληνικών συγγραμμάτων, είτε ανήκαν σε κάποια μυστική οργάνωση που είχε σχέση και με την απόκρυψη ανώτερης γνώσης;
Στην μεταγενέστερη εποχή χρησιμοποιείται στους πίνακες μεγάλων ζωγράφων όπως του Da Vinci που δόμησε την Mona Lisa με βάση ένα χρυσό τρίγωνο και την ζωγράφισε επεκτείνοντάς το με άλλα χρυσά τρίγωνα,σε σχέδια που βασίζονται σε γεωμετρικά σχήματα όπως τα Fractals. Επίσης ανακαλύφθηκε ότι και το DNA ακολουθεί την αναλογία αλλά και ολόκληρο το σύμπαν. Μέχρι και η κίνηση των πλανητών γίνεται βάσει της χρυσής αναλογίας.

Ο χρυσός αριθμός φ είναι μία από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις της Γεωμετρίας. Φαίνεται ότι ήδη ίσχυε και ο Πυθαγόρας διατύπωσε κάτι το κοινά χρησιμοποιούμενο και αποδεκτό. Τα οφέλη από από αυτή την διατύπωση του Πυθαγόρα είναι πάρα πολλά. Θεμελιώθηκε η χρυσή αναλογία σαν αριθμός ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κατασκευές στα μεταγενέστερα χρόνια γιατί οι αρχαίοι Έλληνες ήδη γνώριζαν, αναπτύχθηκε η θεωρία περί αναλογιών τμημάτων και πλευρών που οδήγησε στην διατύπωση πληθώρας θεωρημάτων και το κυριότερο ότι διατυπώθηκε η θεωρία των ιδεών.

Read more »

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ

Η γέννηση του ποδοσφαίρου έχει πολύ βαθιές ρίζες, στην αρχαιότητα. Υπάρχουν ιστορικά αρχεία, στα οποία καταγράφεται η ύπαρξη προγενέστερων τύπων ποδοσφαίρου στην Κίνα, στην αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη, καθώς παίζονταν πολλά παιχνίδια με αντικείμενα που έμοιαζαν με μπάλα. Επίσης, υπάρχουν πολλές πληροφορίες για κάποια παιχνίδια τα οποία παρουσίαζαν κοινά χαρακτηριστικά με το σύγχρονο ποδόσφαιρο.

Ολα αυτά αποδεικνύουν ότι τα παιχνίδια με την μπάλα ήταν ευρέως διαδεδομένα σε όλες τις εποχές. Μερικά από αυτά μάλιστα παίζονταν με ομάδες που έσπρωχναν την μπάλα ακόμα και με τα πόδια, προκειμένου να επιτύχουν να περάσει σε μια καθορισμένη ζώνη και με αυτόν τον τρόπο να αποκτήσουν ένα προβάδισμα απέναντι στον αντίπαλο.

Κάποιες μαρτυρίες αναφέρουν ότι ένα είδος ποδοσφαίρου παιζόταν στην Κίνα τον 11ο π.Χ. αιώνα. Ηταν πολύ διαδεδομένο το τσου–κου (μπάλα από δέρμα γεμισμένη με γυναικεία μαλλιά που παιζόταν με το πόδι). Στο Εθνολογικό Μουσείο του Μονάχου διατηρείται ένα χειρόγραφο του Λι–Γου, χρονολογημένο στον 5ο π. Χ. αιώνα, το οποίο αναφέρεται στην εξάπλωση του τσου–κου στην Ιαπωνία. Επίσης αναφέρει και μια αναμέτρηση ανάμεσα σε Κίνα και Ιαπωνία.

Στα Ομηρικά έπη, εξάλλου, αναφέρεται ένα παιχνίδι με μπάλα στη Μεσόγειο. Μια παρόμοια αναφορά γίνεται και στον Θεαίτητο του Πλάτωνα. Ωστόσο, τη μεγαλύτερη επιτυχία στην αρχαία Ελλάδα γνώρισε το παιχνίδι «επίσκυρος». Κάποια στιγμή οι Ρωμαίοι το έφεραν στη Ρώμη, το ονόμασαν «harapastum» και το έπαιζαν κυρίως στρατιώτες.

Η μπάλα ήταν φτιαγμένη από δέρμα και γεμισμένη με πούπουλα. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών βρίσκεται ανάγλυφο του 4ου π. Χ. αιώνα, το οποίο απεικονίζει έναν έφηβο να παίζει την μπάλα με το πόδι, χωρίς, ωστόσο, να σχετίζεται με ποδόσφαιρο, ίδιο με το σύγχρονο.

Κατά τον Μεσαίωνα το παιχνίδι με την μπάλα εξέφραζε τον ανταγωνισμό ανάμεσα σε γειτονικά χωριά ή φατρίες του ιδίου χωριού. Παιζόταν με διαφορετικούς κανονισμούς από τόπο σε τόπο και ήταν εντελώς διαφορετικοί από αυτούς της αρχαιότητας. Το πάθος για τη νίκη άρχισε να προβληματίζει τους φορείς της εξουσίας. Μάλιστα, ο Ερρίκος ο Β΄ της Αγγλίας έφθασε στο σημείο να απαγορεύσει το παιχνίδι, γιατί ο μεγάλος ενθουσιασμός που έδειχναν οι υπήκοοί του, οδηγούσε πολλές φορές σε υπερβολές και ακρότητες.

Με το όνομα «Savate» έπαιζαν και στη Γαλλία κατά τον Μεσαίωνα ένα αντίστοιχο παιχνίδι με μπάλα, στο οποίο χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά τα πόδια με βίαιο τρόπο.

Η Φλωρεντία είναι η πόλη στην οποία το ποδόσφαιρο βρήκε τη μεγαλύτερη διάδοση, κατά την εποχή των Μεδίκων. Τον 17ο αιώνα εκδόθηκε στη Βενετία το λεξικό της Ακαδημίας της Κρούσκα. Σε αυτό αναγράφεται ότι «ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι που παίζεται στη Φλωρεντία, με δύο ομάδες, όπως σε παράταξη μάχης, με μια μπάλα φουσκωμένη με αέρα. Μοιάζει με τη σφαιρομαχία που πέρασε από τους Ελληνες στους Λατίνους και από τους Λατίνους σ’ εμάς».

Η 26η Οκτωβρίου 1863 θεωρείται η επίσημη ημερομηνία γέννησης του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Στην πρώτη συνάντηση, στην ταβέρνα των Freemasons, παρευρέθησαν αντιπρόσωποι των σωματείων Forest, NN Kilburn, Barnes, War Office, Crusaders, Perceval House, Blackheath, Crystal Palace, Blackheath, Kensington School, Surbiton, Blackheath School και έφτιαξαν τον Σύλλογο Ποδοσφαίρου (Football Association). Κατέληξαν σ’ ένα γενικό κανονισμό πειθαρχίας, που καθόριζε, μεταξύ άλλων, ότι η μπάλα πρέπει να παίζεται μόνο με τα πόδια. Στις 8 Δεκεμβρίου οι προτεινόμενοι κανόνες έγιναν και επίσημα δεκτοί.

Ο παλαιότερος θεσμός στην ιστορία του σύγχρονου ποδοσφαίρου θεωρείται το κύπελλο Αγγλίας. Διεξήχθη για πρώτη φορά το 1871, ενώ στον τελικό έπαιξαν Γουόντερερς - Ρόιγιαλ Ιντζινίαρς 1–0. Εκείνη την εποχή, μάλιστα, ορίστηκε ότι ο τερματοφύλακας μπορεί να πιάνει την μπάλα με τα χέρια. Στη Γλασκώβη, το 1872, έγινε ο πρώτος διεθνής αγώνας Σκωτία - Αγγλία 0–0. Πολύ σύντομα το ποδόσφαιρο διαδόθηκε στην ηπειρωτική Ευρώπη, με το πρώτο μη βρετανικό σωματείο να είναι η «Αβρ Α. Κ.» της Χάβρης (1872).

Tο 1882 οι τέσσερις βρετανικές ομοσπονδίες ίδρυσαν το Διεθνές Συμβούλιο, «International Board», που κωδικοποίησε τους κανονισμούς, ενώ το 1893 ιδρύθηκε η Ομοσπονδία Διαιτητών της Αγγλίας.

Στο μεταξύ, το ποδόσφαιρο διαδόθηκε με μεγάλη ταχύτητα στη Λατινική Αμερική, κυρίως από Αγγλους ναυτικούς και υπαλλήλους εμπορικών εταιρειών. Το 1893 ιδρύθηκε η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Αργεντινής και ακολουθούν οι ιταλική (1898), γερμανική (1900), Ουρουγουάης (1900), Βελγίου (1895), Δανίας (1879), Ελβετίας (1895), Ισπανίας (1905), Νέας Ζηλανδίας (1891), Νότιας Αφρικής (1892), Ουγγαρίας (1901), Σουηδίας (1906).

Read more »

ΜΑΥΡΕΣ ΤΡΥΠΕΣ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ

Οι μαύρες τρύπες είναι ένα ανεξήγητο και αδιανόητο σημείο στο Σύμπαν. Μια ιδιομορφία, ένα σημείο στο χωροχρόνο όπου κάποτε ζούσε ένα από τα πιο γιγάντια άστρα του Γαλαξία μας. Είναι ένα από τα πιο μυστηριώδη ουράνια αντικείμενα. Μια μαύρη τρύπα είναι το σημείο εκείνο του διαστήματος όπου κάποτε υπήρχε ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου. Ένας πυρήνας που περιείχε περισσότερα υλικά από τρεις ηλιακές μάζες και ο οποίος στην τελική φάση της εξέλιξης του άστρου έχασε την πάλη ενάντια στη βαρύτητα, με αποτέλεσμα τα υλικά του να καταρρεύσουν και να συμπιεστούν περισσότερο ακόμη και από τα υλικά ενός άστρου νετρονίων.

Αν μπορούσαμε να συμπιέσουμε τη Γη μας στο μέγεθος ενός κερασιού, θα την είχαμε μετατρέψει σε μια μαύρη τρύπα. Σήμερα η μαύρη τρύπα αντιμετωπίζεται σαν ένα πραγματικά αδιανόητο ουράνιο αντικείμενο, όπου οι νόμοι της φυσικής έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά, αδυνατώντας είτε να το περιγράψουν αναλυτικότερα είτε να προβλέψουν το τι συμβαίνει στο εσωτερικό του. Φυσικά μια μαύρη τρύπα είναι δύσκολο να κατανοηθεί από τον ανθρώπινο νου και ίσως αυτό να οφείλεται στον όρο "τρύπα". Πολλοί από μας φαντάζονται ένα κάποιο βαθούλωμα πάνω σε μια επιφάνεια ή το χαρακτηριστικό ομώνυμο σκίσιμο στην επιφάνεια ενός χαρτιού.

Δεν είναι μια τρύπα πάνω σε κάτι γιατί είναι από μόνη της κάτι. Είναι μια τρισδιάστατη σφαιρική τρύπα, μια σφαίρα ύλης και όχι ένα κενό ύλης. Οπουδήποτε κι αν βρίσκονται τα παράξενα αυτά αντικείμενα στο Σύμπαν, η ύπαρξή τους είναι μια πραγματικότητα. Γιατί είναι πλέον γεγονός ότι το αποτέλεσμα της ολοκληρωτικής κατάρρευσης ενός γιγάντιου άστρου είναι πάντοτε μια τέλεια σφαιρική μαύρη τρύπα, με τη μάζα της, το ηλεκτρικό της φορτίο και την περιστροφική της κίνηση.

Read more »

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ- (Ο ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΝ)

1. (18).
ἐὰν μὴ ἔλπηται ἀνέλπιστον οὐκ ἐξευρήσει, ἀνεξερεύνητον ἐὸν καὶ ἄπορον.	Αν δεν ελπίζεις, δε θα βρείς το ανέλπιστο, που είναι ανεξερεύνητο και απλησίαστο.
2. (93).
ὁ ἄναξ, οὗ τὸ μαντεῖόν ἐστι τὸ ἐν Δελφοῖς, οὔτε λέγει οὔτε κρύπτει ἀλλὰ σημαίνει.	Ο άρχοντας, που δικό του είναι το μαντείο στους Δελφούς, ούτε λέει ούτε κρύβει, αλλά μονάχα σημαίνει.
3. (92).
Σίβυλλα δὲ μαινομένῳ στόματι καθ' Ἡράκλειτον ἀγέλαστα καὶ ἀκαλλώπιστα καὶ ἀμύριστα φθεγγομένη χιλίων ἐτῶν ἐξικνεῖται τῇ φωνῇ διὰ τὸν θεόν.	Η Σίβυλλα, που με στόμα μαινόμενο εκστομίζει λόγια αγέλαστα, αφτιασίδωτα και αμύριστα, διασχίζει με τη φωνή της χιλιάδες χρόνια με τη βοήθεια του θεού.
4. (79).
ἀνὴρ νήπιος ἤκουσε πρὸς δαίμονος ὅκωσπερ παῖς πρὸς ἀνδρός.	Ο άνθρωπος νήπιο αποκαλείται απ' τη θεότητα, όπως ακριβώς το παιδί από τον άντρα.
5. (78).
ἦθος γὰρ ἀνθρώπειον μὲν οὐκ ἔχει γνώμας, θεῖον δὲ ἔχει.	Το ανθρώπινο ον δεν κατέχει την αληθινή γνώση, αλλά το θείο την κατέχει.
6. (1).
τοῦ δὲ λόγου τοῦδ᾽ ἐόντος ἀεὶ ἀξύνετοι γίνονται ἄνθρωποι καὶ πρόσθεν ἢ ἀκοῦσαι καὶ ἀκούσαντες τὸ πρῶτον· γινομένων γὰρ πάντων κατὰ τὸν λόγον τόνδε ἀπείροισιν ἐοίκασι, πειρώμενοι καὶ ἐπέων καὶ ἔργων τοιούτων, ὁκοίων ἐγὼ διηγεῦμαι κατὰ φύσιν διαιρέων ἕκαστον καὶ φράζων ὅκως ἔχει· τοὺς δὲ ἄλλους ἀνθρώπους λανθάνει ὁκόσα ἐγερθέντες ποιοῦσιν, ὅκωσπερ ὁκόσα εὕδοντες ἐπιλανθάνονται.	Αν και ο λόγος αυτός είναι αιώνια οι άνθρωποι είναι ανίκανοι να καταλάβουν και πριν τον ακούσουν και αφού τον ακούσουν για πρώτη φορά. Γιατί, ενώ τα πάντα συντελούνται σύμφωνα μ' αυτόν το λόγο, αυτοί μοιάζουν άπειροι όταν αποκτήσουν εμπειρία λέξεων και πράξεων σαν αυτές που εγώ διηγούμαι, όποτε διακρίνω το κάθε τι σύμφωνα με τη σύσταση του και εκθέτω το πώς έχει. Αλλά από τους άλλους ανθρώπους διαφεύγουν όσα πράττουν όταν είναι ξυπνητοί, ακριβώς όπως λησμονούν όσα πράττουν όταν κοιμούνται.
7. (72).
ᾧ μάλιστα διηνεκῶς ὁμιλοῦσι λόγῳ, τῷ τά ὅλα διοικοῦντι, τούτῳ διαφέρονται, καὶ οἷς καθ᾽ ἡμέρην ἐγκυροῦσι, ταῦτα αὐτοῖς ξένα φαίνεται.	Μ' όποιον πάνω απ' όλα αδιάκοπα συναναστρέφονται, το λόγο, που τα κυβερνάει όλα, μ' αυτόν έχουν διαφορές, και όσα συναντούν κάθε μέρα, τους φαίνονται ξένα.
8. (19).
Ἡ φήσιν· ἀκοῦσαι οὐκ ἐπιστάμενοι οὐδ᾽ εἰπεῖν.	Δεν ξέρουν ούτε ν' ακούν ούτε να λένε.
9. (34).
ἀξύνετοι ἀκούσαντες κωφοῖσιν ἐοίκασι· φάτις αὐτοῖσιν μαρτυρεῖ παρεόντας ἀπεῖναι.	Όταν ακούν δεν καταλαβαίνουν και γι' αυτό μοιάζουν με κουφούς. Σ' αυτούς ταιριάζει η παροιμία: Παρόντες απουσιάζουν.
10. (17).
οὐ γὰρ φρονέουσι τοιαῦτα πολλοί, ὁκόσοι ἐγκυρεῦσιν, οὐδὲ μαθόντες γινώσκουσιν, ἑωυτοῖσι δὲ δοκέουσι.	Γιατί δε σκέφτονται οι πιο πολλοί απ' τους ανθρώπους, πάνω σ' αυτό που συναντούν, ούτε κι όταν το μάθουν, το γνωρίζουν, αλλά το φαντάζονται.
11. (86).
Ἀλλὰ τῶν μὲν θείων τὰ πολλὰ, καθ' Ἡράκλειτον, ἀπιστίῃ διαφυγγάνει μὴ γιγνώσκεσθαι.	Τα πιο πολλά από τα θεία πράγματα μας ξεφεύγουν από απιστία, και δεν γίνονται γνωστά.
12. (67).
ὁ θεὸς ἡμέρη εὐφρόνη, χειμὼν θέρος, πόλεμος εἰρήνη, κόρος λιμός (τἀναντία ἅπαντα· οὗτος ὁ νοῦς), ἀλλοιοῦται δὲ ὅκωσπερ (πῦρ), ὁπόταν συμμιγῇ θυώμασιν, ὀνομάζεται καθ᾽ ἡδονὴν ἑκάστου.	Ο θεός είναι μέρα, νύχτα, χειμώνας, καλοκαίρι, πόλεμος, ειρήνη, κορεσμός και πείνα. Αυτός μεταβάλλεται με τον τρόπο της φωτιάς: όποτε αναμιχθεί με θυμιάματα, ονομάζεται ανάλογα με τη μυρωδια του καθενός.
13. (113).
ξυνόν ἐστι πᾶσι τὸ φρονέειν.	Η φρόνηση είναι κοινή σ' όλους.
14. (116).
ἀνθρώποισι πᾶσι μέτεστι γινώσκειν ἑωυτοὺς καὶ σωφρονεῖν.	Σ' όλους τους ανθρώπους έχει δοθεί η αυτογνωσία και η σωφροσύνη.
15. (2).
διὸ δεῖ ἕπεσθαι τῷ (ξυνῷ, τουτέστι) τῷ κοινῷ· ξυνὸς γὰρ ὁ κοινός· τοῦ λόγου δ᾽ ἐόντος ξυνοῦ ζώουσιν οἱ πολλοὶ ὡς ἱδίαν ἔχοντες φρόνησιν.	Γι' αυτό πρέπει ν' ακολουθήσουμε τον κοινό λόγο, γιατί το κοινό είναι συμπαντικό. Ενώ όμως ο λόγος είναι κοινός, οι πολλοί ζουν σαν να έχουν μια ιδιαίτερη φρόνηση.
16. (115).
ψυχῆς ἐστι λόγος ἑωυτὸν αὔξων.	Στην ψυχή ανήκει ο λόγος που αυξάνει απ' τον εαυτό του.
17. (45).
ψυχῆς πείρατα ἰὼν οὐκ ἂν ἐξεύροιο πᾶσαν ἐπιπορευόμενος ὁδόν· οὕτω βαθὺν λόγον ἔχει.	Τα πέρατα της ψυχής δε θα βρείς προχωρώντας, όσο μακριά και αν σε φέρει ο δρόμος σου· τόσο βαθύ λόγο περιέχει.
18. (50).
Μὲν οὖν φησιν εἶναι τὸ πᾶν διαιρετὸν ἀδιαίρετον, γενητὸν ἀγένητον, θνητὸν ἀθάνατον, λόγον αἰῶνα, πατέρα υἱὸν, θεὸν δίκαιον· “οὐκ ἐμοῦ, ἀλλὰ τοῦ λόγου ἀκούσαντας ὁμολογεῖν σοφὸν ἐστίν ἕν πάντα εἶναι” ὁ Ἡράκλειτος φήσι.	Ο Ηράκλειτος λοιπόν λέει ότι το παν είναι διαιρετό και αδιαίρετο, γεννητό και αγέννητο, θνητό και αθάνατο, λόγος και αιών, πατέρας και γιος, θεός και δικαιοσύνη. Αφού ακούσετε όχι εμένα αλλά το λόγο, είναι σοφό να ομολογήσετε πως τα πάντα είναι ένα.
19. (32).
ἓν τὸ σοφὸν μοῦνον λέγεσθαι οὐκ ἐθέλει καὶ ἐθέλει Ζηνὸς ὄνομα.	Το Εν, το οποίο μόνον είναι η Σοφία, θέλει και δε θέλει να καλείται με το όνομα του Δία.
20. (33).
νόμος καὶ βουλῇ πείθεσθαι ἑνός.	Νόμος είναι και η πειθαρχία στη θέληση του ενός.
21. (114).
ξὺν νόῳ λέγοντας ἰσχυρίζεσθαι χρὴ τῷ ξυνῷ πάντων, ὅκωσπερ νόμῳ πόλις, καὶ πολὺ ἰσχυροτέρως· τρέφονται γὰρ πάντες οἱ ἀνθρώπειοι νόμοι ὑπὸ ἑνὸς τοῦ θείου· κρατεῖ γὰρ τοσοῦτον ὁκόσον ἐθέλει καὶ ἐξαρκεῖ πᾶσι καὶ περιγίνεται.	Εκείνοι που μιλούν με νου πρέπει να στηρίζονται σ' αυτό που είναι κοινό στα πάντα, όπως ακριβώς μια πόλη πρέπει να στηρίζεται στο νόμο της, και με περισσότερη δύναμη ακόμα. Γιατί όλοι οι ανθρώπινοι νόμοι τρέφονται από τον ένα, το θεϊκό· γιατί αυτός κυριαρχεί όσο ακριβώς θέλει, επαρκεί για τα πάντα και περισσεύει.

Read more »

Πώς δημιουργείται η συνείδηση;

Το πώς οι διεργασίες του εγκεφάλου μεταφράζονται σε συνείδηση είναι από τα μεγαλύτερα αναπάντητα ερωτήματα της επιστήμης. Η επιστημονική μέθοδος μπορεί σήμερα να περιγράψει τα γεγονότα που ακολούθησαν τη Μεγάλη Έκρηξη και να αποκαλύψει τα βιοχημικά γρανάζια του εγκεφάλου, αλλά έχει αποτύχει παταγωδώς όσον αφορά την προσφορά μιας ικανοποιητικής εξήγησης σχετικά με το πώς δημιουργείται η υποκειμενική εμπειρία.

Ως νευροεπιστήμονες, έχουμε και οι δύο αναγάγει σε σκοπό της ζωής μας την προσπάθεια λύσης αυτού του αινίγματος. Πολλές απόψεις μας συμπίπτουν, όπως η σημαντική παραδοχή ότι το πρόβλημα της συνείδησης δεν είναι ένα. Αντιθέτως, πιστεύουμε ότι είναι αναγκαίο να εξηγηθούν πολυάριθμα φαινόμενα —πιο συγκεκριμένα, η αυτοσυνείδηση (η ικανότητα να εξετάζουμε τις επιθυμίες και τις σκέψεις μας), το περιεχόμενο της συνείδησης (τίνος πράγματος έχουμε συνείδηση ανά πάσα στιγμή), και το πώς σχετίζονται οι εγκεφαλικές διεργασίες με τη συνείδηση και την απουσία συνείδησης.

Από πού ξεκινάμε λοιπόν για τη λύση; Οι νευροεπιστήμονες δεν έχουν ακόμα φτάσει σε μια επαρκή κατανόηση των εσώτερων διεργασιών του εγκεφάλου ώστε να μπορούν να εξηγήσουν πώς ακριβώς προκύπτει η συνείδηση από την ηλεκτρική και χημική δραστηριότητα των νευρώνων. Έτσι, το πρώτο μεγάλο βήμα είναι να προσδιορίσει κανείς ποια είναι τα καλύτερα νευρωνικά αντίστοιχα της συνείδησης (ΝΑΣ) —δηλαδή ποια εγκεφαλική δραστηριότητα αντιστοιχεί σε συγκεκριμένες συνειδητές εμπειρίες. Όταν διαπιστώνετε ότι βλέπετε έναν σκύλο, τι έχει συμβεί στον εγκέφαλό σας και ανάμεσα σε ποιους νευρώνες; Όταν σας κατακλύζει ένα ξαφνικό συναίσθημα θλίψης, τι έχει συμβεί στον εγκέφαλό σας; Προσπαθούμε και οι δύο να βρούμε το νευρωνικό αντίστοιχο κάθε υποκειμενικής εμπειρίας που μπορεί να έχει ένα άτομο. Και εδώ είναι το σημείο όπου διαφωνούμε.

Η διαφωνία μας σχετικά με το ποια είναι τα καλύτερα ΝΑΣ ξεκίνησε στη διάρκεια μιας ζωηρής δημόσιας συζήτησής μας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης [υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Επιστήμης της Νόησης (MSF) του Σαν Αντόνιο] το καλοκαίρι του 2006. Από τότε έχουμε συνεχίσει να διερευνούμε και να θέτουμε υπό αμφισβήτηση ο ένας τις απόψεις του άλλου —ένας διάλογος, από τον οποίο προέκυψε και το παρόν άρθρο. Υπάρχει πάντως κάτι θεμελιωδώς κοινό που μας συνδέει: το ότι οι απόψεις μας απορρέουν κατά κύριο λόγο από τη νευροεπιστήμη —όχι μόνο από τη φιλοσοφία. Αμφότεροι έχουμε εξετάσει έναν μεγάλο όγκο νευροεπιστημονικών, κλινικών και ψυχολογικών δεδομένων και τα επιχειρήματά μας εκπηγάζουν από τέτοιες παρατηρήσεις.

Read more »

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΙΝΤΙΓΚΟ-THE INDIGO CHILDREN

Ο όρος «παιδί indigo» προέρχεται από την ψυχικό Nancy Ann Tappe, η οποία ταξινόμησε τις προσωπικότητες των ανθρώπων ανάλογα με το χρώμα της αύρας τους (σ.τ.μτφ.: ο όρος "indigo" είναι το χρώμα "λουλακί", οπότε το "παιδί indigo" είναι κυριολεκτικά το "λουλακί παιδί" επειδή το χρώμα της αύρας του είναι λουλακί).

Συνήθως κάθε παγκόσμια περίοδος συνοδεύεται από την υπεροχή ανθρώπων που έχουν αυτό το χρώμα. Για παράδειγμα σήμερα οι περισσότεροι ενήλικες είναι Μπλε ή Βιολετί, τα δυο χρώματα με τα πιο αναγκαία χαρακτηριστικά γνωρίσματα αυτής της μεταβατικής Βιολετί περιόδου. Κατά τη διάρκεια της επόμενης περιόδου, της Λουλακί περιόδου, τα Λουλακί χρώματα θα είναι ο κανόνας (Understanding Your Life Through Color, 1982 -" Κατανοώντας τη ζωή σου μέσω του χρώματος").

Σύμφωνα με την Tappe,

Το φαινόμενο Indigo έχει αναγνωριστεί ως μια από τις εκπληκτικότερες αλλαγές της ανθρώπινης φύσης που έχουν καταγραφεί ποτέ στην κοινωνία. Το χαρακτηριστικό Indigo περιγράφει το ενεργειακό μοτίβο της ανθρώπινης συμπεριφοράς που υπάρχει σε πάνω από το 95% των παιδιών τα οποία γεννήθηκαν την τελευταία δεκαετία… Αυτά τα φαινόμενα συμβαίνουν παγκοσμίως και τελικά οι άνθρωποι Indigo θα αντικαταστήσουν όλα τα άλλα χρώματα. Όταν είναι μικρά παιδιά, οι Indigo αναγνωρίζονται εύκολα από τα ασυνήθιστα μεγάλα, διαυγή μάτια τους. Υπερβολικά έξυπνα, πρώιμα αναπτυγμένα παιδιά με εκπληκτική μνήμη και ισχυρή επιθυμία να ζήσουν ενστικτωδώς, αυτά τα παιδιά της επόμενης χιλιετίας είναι ευαίσθητες, προικισμένες ψυχές με εξελιγμένη συνείδηση, και έχουν έρθει εδώ για να μας βοηθήσουν να αλλάξουμε τον παλμό της ζωής μας και για να δημιουργήσουν μία γη, μία υδρόγειο και ένα είδος. Είναι η γέφυρά μας προς το μέλλον. *

Σύμφωνα με τους Peggy Day και Susan Gale, η εμφάνιση των παιδιών Indigo είχε προβλεφθεί από τον Edgar Cayce πολύ πριν από την θεωρία με τις αύρες της Tappe.

Τα παιδιά Indigo (The Indigo Children) είναι ένα βιβλίο του Lee Carroll, ενός διαυλιστή μιας οντότητας την οποία αποκαλεί Kryon, και της γυναίκας του Jan Tober .

O Carroll ήταν ένας ειδικός στα οικονομικά που είχε μια τεχνική εταιρεία ήχου για 30 χρόνια, μέχρι τη στιγμή που η επίσκεψή του σε ένα μέντιουμ πυροδότησε μια κρίση μέσης ηλικίας σχετικά με τη Νέα Εποχή. Ανακάλυψε τη θρησκεία και άρχισε να ταξιδεύει στον κόσμο δίνοντας σεμινάρια «αυτό-βοήθειας». Συνοδευόταν από τον Tober, έναν ψυχικό θεραπευτή και τζαζ τραγουδιστή που είχε περιοδεύσει με τους Benny Goodman και Fred Astaire ( Krider 2002).

Ο Kryon έχει αποκαλύψει σημαντικά μηνύματα όπως «η αγάπη είναι η ισχυρότερη δύναμη σε ολόκληρο το σύμπαν». Οι Carroll και Tober ταξιδεύουν στον κόσμο κάνοντας σεμινάρια. Ο Kryon έχει πολλά ενδιαφέροντα, συμπεριλαμβανομένου του Παγκοσμίου Δικτύου Βαθμονόμησης και Ηλεκτρομαγνητικής Αρμονίας (ενδυνάμωση μέσω της γνώσης της ηλεκτρομαγνητικής σου φύσης, π.χ. πώς να χειρίζεσαι το ενεργειακό σου πεδίο που αποτελείται από δυνάμεις φωτός και ενέργειας).

Μια θέση του βιβλίου The Indigo Children φαίνεται να είναι ότι πολλά παιδιά που έχουν διαγνωστεί με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ADHD) αντιπροσωπεύουν «ένα νέο εξελικτικό άλμα της ανθρωπότητας» * . Αυτά τα παιδιά δεν χρειάζονται φάρμακα όπως το Ritalin, αλλά ειδική φροντίδα και εκπαίδευση. Το βιβλίο περιέχει δεκάδες άρθρα από συγγραφείς διαφόρων επαγγελμάτων. Είναι, κατ' επέκταση, ασυνεπές και άνισο ως προς την ποιότητα ανάλυσης και συμβουλών. Η Nancy Ann Tappe έχει συνεισφέρει στη δημιουργία του. Ένας από τους συγγραφείς είναι ο Robert Gerard, Ph.D., του οποίου το κομμάτι λέγεται «Απεσταλμένοι από τον Θεό» (Emissaries from Heaven). Πιστεύει ότι η κόρη του είναι παιδί Indigo. Επίσης πιστεύει ότι «οι περισσότεροι άνθρωποι Indigo βλέπουν αγγέλους και άλλα όντα στο αιθερικό πεδίο». Διοικεί το Ίδρυμα Oughten House και πουλάει κάρτες με αγγέλους. Στο βιβλίο έχει συμμετάσχει και η Doreen Virtue, μια υπέρμαχος της αγγελικής θεραπείας, η οποία έχει βρει μια ακόμα πιο εξελιγμένη γενιά παιδιών που δημιουργείται τώρα: τα Κρυστάλλινα παιδιά (The Crystal Children) .

Ωστόσο δεν κινούνται όλοι οι συμμετέχοντες του βιβλίου στο χώρο της New Age μεταφυσικής. Για παράδειγμα, η Δρ. Judith Spitler McKee είναι μια πρώην δασκάλα προνήπιου και δημοτικού, και συνταξιούχος καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Ανατολικού Michigan. Περνάει τον καιρό της προσπαθώντας να κάνει τα παιδιά να ενδιαφερθούν για το διάβασμα.

Πώς να αναγνωρίσετε το παιδί Indigo

Το παιδί Indigo αναγνωρίζεται από την αύρα του και από συγκεκριμένα άλλα γνωρίσματα, σύμφωνα με το δυκτιακό τόπο των Παιδιών Indigo (των εκδόσεων Kryon ).

• Έρχονται στον κόσμο με ένα αίσθημα ότι είναι προνομιούχοι (και συχνά λειτουργούν με αυτό τον τρόπο)

• Έχουν ένα αίσθημα ότι «δικαιούνται να είναι εδώ», και εκπλήσσονται όταν οι άλλοι δεν συμμερίζονται αυτή την άποψη.

• Η προσωπική αξία δεν είναι θέμα. Συχνά αυτά τα παιδιά λένε στους γονείς «ποιοι είναι».

• Αντιμετωπίζουν δυσκολίες με την απόλυτη εξουσία (εξουσία χωρίς εξήγηση ή επιλογή)

• Απλώς δεν κάνουν κάποια πράγματα, για παράδειγμα το να περιμένουν στην ουρά είναι δύσκολο για αυτά.

• Απογοητεύονται με συστήματα που έχουν προσανατολισμό προς την τελετουργία και που δεν απαιτούν δημιουργική σκέψη.

• Συχνά βλέπουν καλύτερους τρόπους για να κάνουν πράγματα, τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο, γεγονός που τα κάνει να φαίνονται αντικομφορμιστές απέναντι σε οποιοδήποτε σύστημα.

• Μοιάζουν αντικοινωνικά εκτός εάν είναι με το δικό τους είδος. Εάν δεν υπάρχουν τριγύρω τους άλλοι της ίδιας συναίσθησης, συχνά γίνονται εσωστρεφείς και νιώθουν ότι κανένας άνθρωπος δεν τους καταλαβαίνει. Το σχολείο συχνά είναι κοινωνικώς υπερβολικά δύσκολο για αυτά .

• Δεν θα ανταποκριθούν στην πειθαρχία μέσω της ενοχής («Περίμενε να γυρίσει ο πατέρας σου σπίτι και να δει τι έκανες»).

• Δεν είναι ντροπαλά στο να σου δείχνουν τι χρειάζονται

Read more »

ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ

Ένας πανάρχαιος μύθος είναι αυτός του προμηθέως δεσμώτου.
Οι προσθήκες που κατά καιρούς του έγιναν δημιούργησαν πολλές παραλλαγές από τις οποίες όμως εμείς θα σταθούμε στην πιο επίσημη αυτή που διεσώθη από το κορυφαίο πνεύμα της αρχαιότητος, τον Αισχύλο.
Ο μέγιστος αυτός τραγικός δεν ήταν δυνατόν πράγματι να διάλεξε άλλη, από την πιο αυθεντική εκδοχή του μύθου, από εκείνη που δεν θα ήταν απλώς ένα τερπνό σενάριο θεατρικής παραστάσεως αλλά μια διδασκαλία οδηγούσα στο άδυτο του βαθύτερου λόγου.

Η περιγραφή πράγματι της προσφοράς του προμηθέως στον κόσμο, η οποία εκτίθεται στους στίχους 450 έως 506 της τραγωδίας ( που δεν ήταν η κλοπή απλώς της φωτιάς από τους θεούς ) μας ανάγει κατ΄ ανάγκη σε εκείνο το κολοσσιαίο εκπολιτιστικό έργο των μακρινών προγόνων μας. Στους προαναφερθέντες στίχους της τραγωδίας περιγράφετε ολόκληρη η εκπολιτιστική προσφορά στην ανθρωπότητα, μια προσφορά που αποτέλεσε τον καρπό του ελληνικού θαύματος. Ξεκινώντας από την ξυλουργεία, την οικοδομική Τέχνη και την γεωργία (τα γνωρίσματα της λεγόμενης νεολιθικής εποχής ), και φθάνει έως την ναυτιλία, την αστρονομία, την αριθμητική, την ανακάλυψη της φθογγικής γραφής, την ιατρική και την φαρμακολογία και ως ακόμα την νέα εποχή του μετάλλου.

Η ιδιαίτερη τέλος αναφορά που γίνεται, στην Μαντική Τέχνη, γέννημα και θρέμμα του ελληνισμού , αποτελεί επιβεβαίωση ότι όλος αυτός ο περιγραφόμενος πολιτισμός αφορούσε στο ελληνικό πνεύμα Πασαί Τέχναι βροτοίσιν εκ Προμηθέως (506), Άλλωστε ο στίχος 503 ποιος θα ισχυρισθή ότι, αλ΄αυτά τα εξεύρε άλλος πριν από εμένα δείχνει ότι επρόκειτο περί εξευρέσεων, για τις οποίες ο Προμηθεύς-Ελληνισμός εκαυχάτο.

Ο Προμηθέας δεν ήταν ένας θεός του Ολύμπου για να μπορεί κανείς να ισχυρισθεί ότι ο περιγραφόμενος εκπολιτισμός υπήρξε προσφορά χάρη αυθεντικής θεότητας, αλλά ένα είδος ημίθεου.
Ήταν Τιτάν, Υιός του Ιαπέτου, ανεγνωρισμένου πατριάρχου του ελληνισμού, υπήρξε πατέρας του Δευκαλίωνος, του γενάρχου του μετακατακλυσμιαίου ελληνισμού.
Ο προμηθεύς δηλαδή συμβολίζει τον ένδοξο προκατακλυσμιαίο Ελληνισμό εκείνον που απλώθηκε στις προ της 5ης χιλιετίας σ΄ ολόκληρο τον κόσμο ριζώνοντας το πνεύμα του στον τότε νου των άλλων ανθρώπινων γενών.

Η σχέση του προμηθέως με τους ολύμπιους θεούς είναι σαφής στους στίχους 439-440 της τραγωδίας όπου τονίζεται ( ... θεοισι τοις νεοις τουτοις γερα, τις αλλος η γω παντελως διωρισεν) (ποιος άλλος από εμένα κανόνισε όλες τις τιμές γι΄ αυτούς τους νέους θεούς). Οι αποκαλυπτικοί αυτοί στίχοι μας υποδεικνύουν ότι ο προμηθεύς αποτελεί την προσωποποίηση του ίδιου του Ελληνικού γένους.

Στον Ελληνισμό οφείλεται η ονοματίσει των ολύμπιων θεών και η θεσμοθέτηση των τιμών τους. Γέννημα του μεγάλου ελληνικού πνεύματος υπήρξε η σύλληψη των ιδεών των ολύμπιων, των (νέων αυτών θεών),όπου ο προμηθεύς αν και παλαιότερος δεν ήταν όμως ισότιμος τους, Έτσι διαφαίνεται και η άμεση απειλή του προμηθέως κατά του Διός, ότι δηλαδή η μακροημέρευση και επιβίωση των Ολύμπιων εξαρτάτε από την επιβίωση του ίδιου του Προμηθέως. Εάν ο Προμηθεύς κατεστράφη και η τύχη των Ολύμπιων δεν θα είναι διάφορη.

ο μυστικό του Προμηθέως η αποκάλυψη του οποίου στάθηκε το διαπραγματευτικό όπλο για την απελευθέρωση του συνδεόταν με κάποιο άπρεπη γάμο που θα έκανε στο μέλλον ο Ζευς ο Υιός του οποίου θα εξεθρόνιζε τον πατέρα των ολύμπιων και θα γίνονταν ο νέος θεός.
Μ΄ αυτόν τον γάμο φαίνετε να υπονοούσε ο Αισχύλος κάποια ανάμειξη των ελληνικών με ξένα ιερά, ο συγκρητισμός αποτελούσε κατά τον αρχαίο τραγικό τον μέγιστο κίνδυνο για την ελληνική θρησκεία όπως άλλωστε απεδείχθη τελικώς στην ρωμαϊκή εποχή.
Ο (γάμος) του Διός με τους πληθυσμούς της μέσης ανατολής και τα θέσμια τους υπήρξε η βαθύτερη αιτία της εκθρονίσεως του.
Ένας νέος θεός ο Ιησούς έπε πρώτο έτσι να τον διαδεχθεί, και ο ελληνισμός που είδε δυο θεούς στο παρελθόν να ήδη να γκρεμίζονται, θα δει και τον τρίτο να πέφτει σύντομα (στιχ.958), αλλά ο ίδιος ο προμηθεύς όσα δείνα και αν περάσει δεν είναι πεπρωμένο ποτέ να πεθάνει.

Read more »

ΥΠΟΜΟΝΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑ

Φαρμακευτική αγωγή, ναι ή όχι; Εκατομμύρια γονέων καλούνται να αποφασίσουν όταν στο παιδί τους διαγιγνώσκεται διαταραχή ελαττωματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ADHD). Η απόφαση αυτή γίνεται ακόμα πιο δύσκολη από τις αντιφατικές απόψεις για τη συγκεκριμένη διαταραχή. Από όλο και περισσότερες μελέτες προκύπτει ότι, ενώ η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να ηρεμεί τη συμπεριφορά ενός παιδιού, δεν βελτιώνει μακροπρόθεσμα τις επιδόσεις, την επικοινωνία με τους συμμαθητές ή την απειθή συμπεριφορά. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές επικεντρώνουν τώρα την προσοχή τους στη νευροβιολογία της διαταραχής. Από πρόσφατες μελέτες προκύπτει ότι πολλά παιδιά με ADHD παρουσιάζουν γνωστικά ελλείμματα, ειδικά στη μνήμη εργασίας (working memory) ―τη δυνατότητα να συγκρατεί κάποιος πληροφορίες που καθοδηγούν τη συμπεριφορά του. Σε επίπεδο συμπεριφοράς, το γνωστικό πρόβλημα παρουσιάζεται ως διάσπαση της προσοχής και συμβάλλει σε κακές σχολικές επιδόσεις. Τέτοιες μελέτες όχι μόνο αμφισβητούν την αξία της χορήγησης φαρμάκων σε παιδιά με ADHD, αλλά επαναπροσδιορίζουν την ίδια τη διαταραχή και οδηγούν σε πιο κατάλληλη αγωγή που περιλαμβάνει γνωστική εκπαίδευση. «Υπάρχει μια αλλαγή της θεώρησης της συγκεκριμένης διαταραχής από συμπεριφορικό σε βιολογικό επίπεδο» υποστηρίζει η Rosemary Tannock, καθηγήτρια ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. Η Tannock έδειξε σε μελέτες ότι, ενώ η χρήση διεγερτικών ουσιών βελτιώνει τη μνήμη εργασίας, τα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά. «Από τα στοιχεία των ερευνών φαίνεται ότι η φαρμακευτική αγωγή δεν επαρκεί» υποστηρίζει. Γι’ αυτό το λόγο, η Tannock, αλλά και άλλοι ερευνητές όπως η Suzan Gathercole του Πανεπιστημίου τού Ντάραμ στην Αγγλία, προσπαθούν να εισαγάγουν στα σχολεία διδακτικές μεθόδους μέσω των οποίων μπορούν να εκπαιδεύουν τη μνήμη εργασίας. Στην πραγματικότητα, ελλείμματα της μνήμης εργασίας μπορεί να υπάρχουν και σε άλλες διαταραχές, όχι μόνο στην ADHD, τονίζοντας έτσι ακόμα περισσότερο την ετερογένεια της συγκεκριμένης διαταραχής. «Η μνήμη εργασίας αποτελεί στενωπό στην καθημερινή λειτουργία του ατόμου ανεξάρτητα από την κατηγορία στην οποία ανήκει» σχολιάζει ο Torkel Klingberg, νευροεπιστήμονας του Ινστιτούτου Karolinska στη Στοκχόλμη. Με βάση τις έρευνές του, το Ινστιτούτο ίδρυσε την CogMed ―μια εταιρεία βιοτεχνολογίας που ανέπτυξε λογισμικό για να εκπαιδεύσει τη μνήμη εργασίας. Σε μια πρόσφατη δημοσίευσή του στο περιοδικό Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, o Klingberg ανέφερε ότι το 60% είκοσι παιδιών με ADHD που δεν έπαιρναν φάρμακα, ύστερα από πέντε εβδομάδες εκπαίδευσης δεν πληρούσαν πλέον τα κλινικά κριτήρια της ADHD. Η εταιρεία ήδη έχει εξαπλώσει τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες της στη Σουηδία και τη Γερμανία, το δε Ινστιτούτο Karolinska συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης για να ξεκινήσουν εντός του έτους κλινικά πειράματα σε παιδιά με ADHD. «Τα δεδομένα είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα» σχολιάζει η Tannock. « Προς το παρόν, έμφαση δίνεται στην οπτικο-χωρική μνήμη, όπου και βρίσκεται ο πιο ισχυρός σύνδεσμος με την αδυναμία συγκέντρωσης και την ADHD. Αλλά πρέπει να προχωρήσουμε και άλλο. Πρέπει να δειχθεί ότι η εκπαίδευση βοηθά τη βελτίωση των ικανοτήτων σε πληθώρα εργασιών, όχι μόνο σε εκείνες που αφορούν τη συγκράτηση πληροφοριών.» Το ότι παιδιά με ADHD ανταποκρίνονται θετικά στη γνωστική εκπαίδευση δεν προκαλεί έκπληξη σε ειδικούς όπως ο Lawrence H. Diller, παιδοψυχίατρος και συγγραφέας του βιβλίου Running on Ritalin. «Η υπερκινητικότητα και η ανικανότητα προσήλωσης είναι διαταραχές που στον πληθυσμό ακολουθούν κατανομή κωδωνοειδούς καμπύλης» λέει. «Η πλειονότητα των παιδιών που παίρνουν φάρμακα αποτελούν τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ φυσιολογικού και μη φυσιολογικού.» Σύμφωνα με την εμπειρία του, αυτά αντιδρούν καλύτερα στις μη φαρμακευτικές προσεγγίσεις. Έχει δοθεί υπερβολική σημασία στη φαρμακευτική αγωγή από τους γιατρούς και τις φαρμακοβιομηχανίες, «η οποία έχει αλλάξει την εικόνα των ανθρώπων για τον εαυτό τους» συμπληρώνει. Έτσι, «η προσωπική ευθύνη παίζει δευτερεύοντα ρόλο στις μακροχρόνιες διαταραχές». Ακόμη, όπως δηλώνει ο Diller αλλά και άλλοι ερευνητές, επειδή δεν υπάρχει βιομηχανία να την υποστηρίξει, η συμπεριφορική θεραπεία έχει υποτιμηθεί σημαντικά. Από αδημοσίευτα δεδομένα τής Multimodal Treatment Study ―της μεγαλύτερης μακροχρόνιας έρευνας για τη θεραπεία τής ADHD σε παιδιά στις ΗΠΑ (διεθνώς σημειώνεται βραχυγραφικά ως MTA)― φαίνεται ότι, έπειτα από δύο χρόνια, παιδιά στα οποία εφαρμόζεται μόνο συμπεριφορική θεραπεία (εκπαίδευση από τους γονείς, σχολική παρέμβαση αλλά και ειδικό καλοκαιρινό πρόγραμμα κατασκήνωσης) ανταποκρίθηκαν το ίδιο καλά με παιδιά που έπαιρναν υψηλή δόση φαρμάκων, λέει ο πρωτοβάθμιος ερευνητής William Pelham, του Πανεπιστημίου τού Μπάφαλο. Επίσης, μόνο 8% των παιδιών που ακολούθησαν συμπεριφορική θεραπεία πήραν τελικά φάρμακα στο τέλος του δεύτερου χρόνου, γεγονός που δείχνει ότι οι περισσότεροι γονείς αυτής της ομάδας ήταν ικανοποιημένοι με τη συμπεριφορική θεραπεία. Τα αποτελέσματα αυτά στο διάστημα των δύο ετών αντιτίθενται στην αξιολόγηση των πρώτων δεκατεσσάρων μηνών, όταν είχε διαφανεί ότι η συμπεριφορική θεραπεία υπολειπόταν της θεραπείας με υψηλές δόσεις φαρμάκων. Μολονότι οι περισσότεροι ειδικοί υποστηρίζουν το συνδυασμό συμπεριφορικής αλλά και φαρμακευτικής θεραπείας όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, η φαρμακοθεραπεία είναι συχνά η μόνη προσφερόμενη επιλογή. «Οι γονείς πρέπει να ξέρουν ότι υπάρχουν και εναλλακτικές θεραπείες» δηλώνει ο Pelham. Η δυνατότητα να περιστείλουμε τα συμπτώματα μέσω της συμπεριφορικής θεραπείας και της εκπαίδευσης υποδηλώνει ότι πολλά παιδιά με ADHD ίσως να μη χρειαστούν καθόλου φάρμακα. Αλλά τόσο η συμπεριφορική θεραπεία όσο και η εκπαίδευση της μνήμης εργασίας απαιτούν συνέπεια και υπομονή από τους γονείς, τους δασκάλους και τους θεραπευτές. Αυτό όμως δεν είναι καθόλου εύκολο για μια κοινωνία με φρενήρεις ρυθμούς ζωής και απαιτεί πολύ περισσότερη δουλειά από το να καταπιείς απλώς ένα χάπι.

Read more »