Μηδέν άγαν

«Μηδέν άγαν» απόφευγμα που αποδίδεται στον Σόλωνα τον νομοθέτη των Αθηνών ο οποίος έζησε το 639 έως το 559 π.Χ.

Η λέξη «άγαν» είναι επίρρημα και σημαίνει: λίαν, πάρα πολύ, υπέρμετρα. Το απόφευγμα «μηδέν άγαν» σημαίνει κατά λέξη «καμία υπερβολή» και κατ’ επέκταση εννοεί:

• να μην γίνεται κάτι πέραν από το μέτρο (να μην ξεπερνάει τα όρια),
• να μην κάνουμε γενικά ακρότητες στην ζωή μας και γενικά εξτρεμισμούς.
• να τηρούμε τους κανόνες της σωστής συμπεριφοράς,
• να μην κάνουμε γενικά υπερβολές και γενικά πράξεις που ξεφεύγουν προς το χειρότερο από το μέτρο που τηρείται από τους συνανθρώπους μας.

Επίσης οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν σχετικά:

• «τα άκρα βλάπτουν» δηλαδή οι ακρότητες βλάπτουν και μάλιστα όχι μόνον αυτόν που κάνει αυτές τις ακρότητες αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις και τους άλλους.
• «παν μέτρο άριστον» δηλαδή θα είναι άριστη η συμπεριφορά σας αν τηρείτε τα μέτρα και δεν υπερβαίνεται τα λογικά όρια)

Π.χ. το να μεθάμε όμως είναι ακρότητα, το να οδηγούμε με υπερβολική ταχύτητα με κίνδυνο να πάθουμε ή να προκαλέσουμε ατύχημα είναι ακρότητα κλπ

 Βεβαίως το ερώτημα που γεννιέται είναι ποίο είναι το όριο εκείνο που αν το ξεπεράσει κάποιος θα κάνει υπερβολές. Τα όρια αυτά είναι και αντικειμενικά αλλά και υποκειμενικά. Υποκειμενικά είναι αν ξεπερνάμε τα δικά μας όρια, τις δικές μας δυνατότητες, αυτές που έχουν σχέση με τις σωματικές μας δυνατότητες (την σωματική μας αντοχή) ή και τις πνευματικές μας δυνατότητες. Αντικειμενικά είναι όταν παραβιάζουμε τα όρια όπως ορίζονται από τους κοινωνικούς νόμους ή τα όρια της ηθικής και του δικαίου με την απόλυτή τους έννοια.

(για την περίπτωση κοινωνικών νόμων, όταν αυτοί είναι άδικοι και έχουν διατυπωθεί από απολυταρχικά καθεστώτα και οι οποίοι δεσμεύουν την ελευθερία των ανθρώπων θα εκφράσω, εν καιρώ, απόψεις).

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΤΑΚΑΣ