Τώρα που γίναμε όλοι οικονομολόγοι (αφού πρόσφατα σπουδάσαμε σεισμολογία και πυρηνικά και ενδιάμεσα γίναμε πωλητές εμβολίων) ας πάμε λίγα χρόνια πίσω (όχι, πολλά, περίπου 2.500) για να δούμε για τι πράγματα μιλάμε.
Ο όρος «οικονομία» (οίκο-νέμω) δεν ανήκει κατ’ αποκλειστικότητα στους οικονομολόγους, παρ’ όλο που στη σύγχρονη εποχή συνδέεται με το χρήμα. Οικονομία είναι η τέχνη της διαχείρισης ενός σπιτιού. Μιλάμε όμως και για «οικονομία δυνάμεων» ή «οικονομία του λόγου» (διαχείριση του λόγου για να τελειώσει σύντομα η ομιλία) η δε φράση «κατ’ οικονομία» χρησιμοποιείται από την Εκκλησία αντί του «κατ’ εξαίρεση («κατ’ οικονομία, επιτρέπεται το βάπτισμα με ράντισμα, για λόγους υγείας…»).
Είπα πιο πάνω για το «χρήμα». Στην αρχαία μορφή της γλώσσας μας, χρήμα σήμαινε αρχικά κάτι που χρησιμοποιεί ή χρειάζεται κάποιος (από το απρόσωπο ρήμα «χρη»). Κι επειδή τα «χρήσιμα» απαρτίζουν και την κινητή περιουσία μας, η λέξη «χρήματα» πήρε τη σημασία τη σημερινή· όμως, είχε και τη σημασία «πράγματα». Όταν ο Πλάτωνας λέει «πάντων χρημάτων μέτρων άνθρωπος», εννοεί ότι ο άνθρωπος είναι κριτήριο των πάντων.
Τα χρήματα τα λέμε και «νομίσματα». Κι αυτή η λέξη ετυμολογείται από το νέμω = νόμος = νόμισμα. Δηλαδή, το νόμιμο («νενομισμένο»), αυτό που νόμιμα ισχύει στις συναλλαγές. Στη Μεγάλη Ελλάδα το νόμισμα λεγόταν «νόμος».
Στην αρχαία Αθήνα όμως, τα νομίσματα είχαν ονομασίες όπως «εκατόμβοιον», «δεκάβοιον» κ.τ.λ. = 100 βόδια, 10 βόδια κ.τ.λ.). Η αξία του νομίσματος μετριόταν με τα «κεφάλια βοδιών», εξ ού και οι οικονομικοί όροι «κεφάλαιο» και «καπιταλισμός (κεφάλι = capital στα λατινικά). Αυτό ισχύει και σήμερα συμβολικά, διότι ο χρηματάνθρωπος εμένα το βόδι εκμεταλλεύεται.
Και πού βρίσκονται τα χρήματα-νομίσματα; Στην Τράπεζα, που στην αρχαία μορφή ήταν «Τετράπεζα», από τα τέσσερα πόδια που έχει το τραπέζι (η πρώτη συλλαβή έπεσε· όπως και αντί για «περιβαλλοντολόγος» λέμε «περιβαντολόγος»). Στην αρχαία Αθήνα το επάγγελμα του τραπεζίτη δεν το εκτιμούσαν οι πολίτες και το ασκούσαν οι Σημίτες περίοικοι.
Αργότερα, με την επικράτηση χριστιανισμού, απαγορεύτηκε στους χριστιανούς να δανείζουν με τόκο (για περισσότερα από 1.000 χρόνια), κι έτσι το επάγγελμα του τραπεζίτη το ασκούσαν οι Σημίτες. Τόκος δε και τοκετός, είναι αυτό που γεννιέται.
Τέλειωσε το μάθημα. Θα μου πείτε, τώρα που σας τα είπα αυτά, τι έγινε, μειώθηκε το χρέος (= «ανάληψη συγκεκριμένης υποχρέωσης»); Όχι βέβαια, απλώς με τόση ζέστη βαριόμουν να σχολιάσω τις ειδήσεις.
Άφησα όμως ένα τελευταίο για τον αγαπημένο μου δήμαρχο. Του αναγνωρίζω ότι έχει το «γνώθι σ’ αυτόν». Δήλωσε ότι στηρίζει τα ΚΑΠΗ και το αιτιολόγησε: «μη με βλέπετε έτσι κι εγώ κανονικά στα ΚΑΠΗ θά ’πρεπε να είμαι».
Καλλισθένης( VORIA.GR)
Ο όρος «οικονομία» (οίκο-νέμω) δεν ανήκει κατ’ αποκλειστικότητα στους οικονομολόγους, παρ’ όλο που στη σύγχρονη εποχή συνδέεται με το χρήμα. Οικονομία είναι η τέχνη της διαχείρισης ενός σπιτιού. Μιλάμε όμως και για «οικονομία δυνάμεων» ή «οικονομία του λόγου» (διαχείριση του λόγου για να τελειώσει σύντομα η ομιλία) η δε φράση «κατ’ οικονομία» χρησιμοποιείται από την Εκκλησία αντί του «κατ’ εξαίρεση («κατ’ οικονομία, επιτρέπεται το βάπτισμα με ράντισμα, για λόγους υγείας…»).
Είπα πιο πάνω για το «χρήμα». Στην αρχαία μορφή της γλώσσας μας, χρήμα σήμαινε αρχικά κάτι που χρησιμοποιεί ή χρειάζεται κάποιος (από το απρόσωπο ρήμα «χρη»). Κι επειδή τα «χρήσιμα» απαρτίζουν και την κινητή περιουσία μας, η λέξη «χρήματα» πήρε τη σημασία τη σημερινή· όμως, είχε και τη σημασία «πράγματα». Όταν ο Πλάτωνας λέει «πάντων χρημάτων μέτρων άνθρωπος», εννοεί ότι ο άνθρωπος είναι κριτήριο των πάντων.
 |
| Μαθήματα ετυμολογίας στα οικονομικά από τον Καλλισθένη: Η «οικονομία», το «χρήμα», τα «νομίσματα», οι «τράπεζες», ο «τόκος» και το «χρέος» |
Στην αρχαία Αθήνα όμως, τα νομίσματα είχαν ονομασίες όπως «εκατόμβοιον», «δεκάβοιον» κ.τ.λ. = 100 βόδια, 10 βόδια κ.τ.λ.). Η αξία του νομίσματος μετριόταν με τα «κεφάλια βοδιών», εξ ού και οι οικονομικοί όροι «κεφάλαιο» και «καπιταλισμός (κεφάλι = capital στα λατινικά). Αυτό ισχύει και σήμερα συμβολικά, διότι ο χρηματάνθρωπος εμένα το βόδι εκμεταλλεύεται.
Και πού βρίσκονται τα χρήματα-νομίσματα; Στην Τράπεζα, που στην αρχαία μορφή ήταν «Τετράπεζα», από τα τέσσερα πόδια που έχει το τραπέζι (η πρώτη συλλαβή έπεσε· όπως και αντί για «περιβαλλοντολόγος» λέμε «περιβαντολόγος»). Στην αρχαία Αθήνα το επάγγελμα του τραπεζίτη δεν το εκτιμούσαν οι πολίτες και το ασκούσαν οι Σημίτες περίοικοι.
Αργότερα, με την επικράτηση χριστιανισμού, απαγορεύτηκε στους χριστιανούς να δανείζουν με τόκο (για περισσότερα από 1.000 χρόνια), κι έτσι το επάγγελμα του τραπεζίτη το ασκούσαν οι Σημίτες. Τόκος δε και τοκετός, είναι αυτό που γεννιέται.
Τέλειωσε το μάθημα. Θα μου πείτε, τώρα που σας τα είπα αυτά, τι έγινε, μειώθηκε το χρέος (= «ανάληψη συγκεκριμένης υποχρέωσης»); Όχι βέβαια, απλώς με τόση ζέστη βαριόμουν να σχολιάσω τις ειδήσεις.
Άφησα όμως ένα τελευταίο για τον αγαπημένο μου δήμαρχο. Του αναγνωρίζω ότι έχει το «γνώθι σ’ αυτόν». Δήλωσε ότι στηρίζει τα ΚΑΠΗ και το αιτιολόγησε: «μη με βλέπετε έτσι κι εγώ κανονικά στα ΚΑΠΗ θά ’πρεπε να είμαι».
Καλλισθένης( VORIA.GR)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου