Τι λέει ο Θουκυδίδης για το όνομα «Ελλάς»;

Ένα αδιαμφισβήτητο ιστορικό ντοκουμέντο του Θουκυδίδη, για το όνομα της Ελλάδος, αλλά και η αγωνία των Ελλήνων να διατηρήσουν την ελληνική γλώσσα «ως κόρην οφθαλμού», σύμφωνα με μία επιστολή, που έστειλαν το 1911 οι εν Αττική Λακεδαιμόνιοι στον τότε Πρωθυπουργό, Ελευθέριο Βενιζέλο!..

Επειδή σήμερα, απ’ ό,τι διαβάσαμε στο «Βήμα», έγινε μια επιστημονική συζήτηση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με τον διακεκριμένο Έλληνα φυσικό κ. Δημήτρη Νανόπουλο  και τον καταξιωμένο Έλληνα γλωσσολόγο κ. Γιώργο Μπαμπινιώτη  με θέμα «Από την Κοσμογονία στην Γλωσσογονία», όπου οι διακεκριμένοι δάσκαλοι έφεραν σε διάλογο τις επιστήμες τους και απαντούσαν σε ερωτήσεις του κοινού στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ας θυμηθούμε, με την ευκαιρία, τι σημαίνει το όνομα «Ελλάς» , που μνημονεύει ο Θουκυδίδης στην «Ιστορία» του, σε μετάφραση του Ελευθερίου Βενιζέλου, αλλά και ένα ντοκουμέντο για την ελληνική γλώσσα , όπου οι εν Αθήναις Λακεδαιμόνιοι τού στέλνουν μία επιστολή για το λεγόμενο «γλωσσικό ζήτημα»!..

Τι λέει ο Θουκυδίδης για το όνομα «Ελλάς»;

Ας αρχίσουμε με το τι αναφέρει ο Θουκυδίδης στην «ιστορία» του για το όνομα «Ελλάς», σε νεοελληνική απόδοση Ελευθερίου Βενιζέλου:

«Την αδυναμίαν, άλλωστε, των παλαιών καιρών μου φαίνεται ότι αποδεικνύει και το γεγονός προ πάντων ότι πριν από τα Τρωικά τίποτε δεν επεχείρησεν από κοινού η Ελλάς. Νομίζω μάλιστα ότι το όνομα αυτό ούτε είχε δοθή ακόμη εις όλην την χώραν, ούτε καν υπήρχε προ του Έλληνος, υιού του Δευκαλίωνος, αλλά τα διάφορα φύλα, και εις μεγαλυτέραν έκτασιν το Πελασγικόν, έδιδαν το όνομά των εις τα υπ' αυτών κατοικούμενα διαμερίσματα. Αλλ' από την εποχήν που ο Έλλην και οι υιοί του απέβησαν ισχυροί εις την Φθιώτιδα, και την βοήθειάν των επεκαλούντο οι κάτοικοι των άλλων πόλεων, τα διάφορα φύλα, συνεπεία της επικοινωνίας αυτής, ωνομάζοντο ήδη επί μάλλον και μάλλον Έλληνες, μολονότι πολύς επέρασε καιρός πριν το όνομα τούτο ημπορέση να επικράτηση γενικώς. Την καλυτέραν απόδειξιν παρέχει ο Όμηρος. Διότι, μολονότι έζησε πολύ ύστερον και από τα Τρωικά, πουθενά δεν ωνόμασε με το όνομα αυτό όλους, ούτε άλλους εκτός εκείνων που ηκολούθησαν τον Αχιλλέα από την Φθιώτιδα, οι οποίοι ήσαν και οι πρώτοι Έλληνες, αλλ' αποκαλεί αυτούς εις τα ποιήματά του γενικώς Δαναούς και Αργείους και Αχαιούς. Ούτε βαρβάρους, άλλωστε, μνημονεύει διά τον λόγον, ως νομίζω, ότι ούτε οι Έλληνες είχαν ακόμη διακριθή διά κοινού αντιθέτου ονόματος. Οπωσδήποτε τα διάφορα ελληνικά φύλα, επί των οποίων το όνομα των Ελλήνων, λόγω κοινότητος της γλώσσης, εξηπλώνετο διαδοχικώς από μίαν περιφέρειαν εις άλλην, έως ότου επεξετάθη ακολούθως επί του συνόλου των, δεν έκαμαν καμμίαν κοινήν επιχείρησιν πριν από τα Τρωικά, ένεκα αδυναμίας και ελλείψεως αμοιβαίας επικοινωνίας. Άλλωστε, και την εκστρατείαν ακόμη κατά της Τροίας τότε μόνον επεχείρησαν από κοινού, όταν είχαν ήδη αποκτήσει αξιόλογον εμπειρίαν της θαλάσσης.»

Οι εν Αττική Λακεδαιμόνιοι…

Μία επιστολή-ντοκουμέντο που φέρει ημερομηνία 28 Φεβρουαρίου 1911, προς τον τότε Πρωθυπουργό, Ελευθέριο Βενιζέλο, αποδεικνύει το ιερόν πάθος των Ελλήνων για την διαφύλαξη της ελληνικής γλώσσης «ως κόρην οφθαλμού»! Η επιστολή υπογράφεται από τους Ν. Δασκαλάκη και Αθανάσιο Ματάλα και λέει επί λέξει τα εξής:

«Εν Αθήναις τη 28 Φεβρουαρίου 1911

Ο Σύνδεσμος των εν Αττική Λακεδαιμονίων

Προς τον Πρόεδρον της Κυβερνήσεως

Κύριε Πρωθυπουργέ,

Εκπληρών την δοθείσαν μοι εντολήν υπό του διοικητικού συμβουλίου των εν Αττική Λακαδαιμονίων, υποβάλλω συνημμένως αντίγραφον του υπό χθεσινήν ημερομηνίαν ψηφίσματός του επί του συγκινούντος το Έθνος ολόκληρον γλωσσικού ζητήματος.
Ευελπιστών ότι ο Πρόεδρος δεν θέλει παρίδει να πράξη το καθ’ εαυτόν καθήκον κατά την γενικήν επιθυμίαν του Έθνους, διατελώ μετά σεβασμού.

Ευπειθέστατος

Ο Αιτών

 Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου (Αθ. Ματάλας) - Ο Γ. Γραμματεύς (Ν.Δασκαλάκης)»