Πέμπτη 31 Μαρτίου 2011

Οι ειδήσεις στα… Αρχαία Ελληνικά!

Ειδήσεις στα Αρχαία Ελληνικά δημοσιεύει στην ιστοσελίδα του ο ελληνιστής καθηγητής Joan Coderch-i-Sancho.
Σκοπός του είναι να διαδώσει την αρχαιοελληνική, η οποία είναι η μητέρα των γλωσσών και η χρήση της περιλαμβάνει πλήθος νοημάτων αλλά και αποτελεί μοναδική νοητική άσκηση…
Δείτε την ιστοσελίδα του http://www.akwn.net/
Read more »

Αντέγραψε τον Ηράκλειτο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης

Ο Ηράκλειτος αποφεύγει να χρησιμοποιεί τη λέξη «Θεός». Προτιμάει την αντίστοιχη «Λόγος», που σημαίνει «λογική».

Την ίδια λέξη χρησιμοποιεί και ο ευαγγελιστής Ιωάννης ξεκινώντας το Ευαγγέλιο του με το περίφημο «Εν αρχή ην ο Λόγος»… Ο Ηράκλειτος μέσα σε όλες τις μεταβολές, τις αλλαγές και τις αντιθέσεις της φύσης, έβλεπε την ενότητα, την ολοκλήρωση, ένα είδος «παγκόσμιας λογικής» που κατευθύνει τα πάντα. Ο «Νους του Σύμπαντος» εξουσιάζει τα πάντα και όλοι οι άνθρωποι πρέπει να σέβονται την κυριαρχία του… Ο Ηράκλειτος (540-480 π.Χ.), αν και σύγχρονος του Παρμενίδη, έβλεπε τα πράγματα από άλλη σκοπιά. Αυτός θεωρούσε τις αλλαγές ως το βασικότερο χαρακτηριστικό της φύσης. Κι έδειχνε
εμπιστοσύνη στις αισθήσεις του και σε όσα αυτές του έλεγαν! «Τα πάντα ρει!», δίδασκε ο Ηράκλειτος.

Όλα βρίσκονται σε κίνηση, τίποτα δεν μένει το ίδιο. Γι’ αυτό και «δεν μπορούμε να μπούμε δυο φορές στο ίδιο ποτάμι». Μέχρι να βγούμε και να ξαναμπούμε, τόσο εμείς όσο και τα νερά του ποταμού έχουν αλλάξει! Ο κόσμος ορίζεται από συνεχείς αντιθέσεις: μέρα-νύχτα, πόλεμος-ειρήνη, πλούτος-φτώχεια, χειμώνας-καλοκαίρι. Αν δεν αρρωσταίναμε δεν θα ξέραμε τι θα πει υγεία. Αν δεν πεινούσαμε δεν θα ξέραμε τι θα πει να είμαστε χορτάτοι. Χωρίς το ασταμάτητο παιχνίδι των αντιθέσεων, ο κόσμος θα σταματούσε να υπάρχει





Read more »

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011

Ο Κολοσσός της Ρόδου

Το έβδομο και το ομορφότερο απο τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου

Ο Κολοσσός υπήρξε ένα γιγάντιο άγαλμα στημένο στο λιμάνι της Ρόδου. Κατά την αρχαιότητα οι Ρόδιοι επιδίωκαν μόνιμα να διαφυλάσσουν την ανεξαρτησία τους, να ασκούν το εμπόριο και να μη συμμετέχουν στους πολέμους των άλλων ελληνικών πόλεων. Παρόλα αυτά κατακτήθηκαν αρκετές φορές.


Ο ΘΕΟΣ ΗΛΙΟΣ
Κατά τα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα σι Ρόδιοι γιόρτασαν μια μεγάλη νίκη. Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, αφού πολιόρκησε επί ένα χρόνο την πόλη τους, τελικά αναγκάστηκε να φύγει και να αφήσει πίσω του ένα μεγάλο μέρος από τον εξοπλισμό του. Οι Ρόδιοι αποφάσισαν να πουλήσουν τον εξοπλισμό του Δημήτριου και με τα χρήματα να στήσουν ένα υπέροχο άγαλμα προς τιμή του θεού Ήλιου που τους προστάτευε.


ΤΟ ΟΡΕΙΧΑΛΚΙΝΟ ΑΓΑΛΜΑ
Δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς ήταν το άγαλμα ούτε σε ποιο σημείο το έστησαν. Ξέρουμε πάντως ότι κατασκευάστηκε από ορείχαλκο και είχε ύψος 33 μέτρα. Το σχεδίασε ο Αρχιτέκτονας Χάρης και χρειάστηκε 12 ολόκληρα χρόνια για την ολοκλήρωσή του.


ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Το ορειχάλκινο περίβλημα στερεώθηκε επάνω σε ένα σιδερένιο σκελετό. Το άγαλμα ήταν κούφιο στο εσωτερικό και καθώς προχωρούσε η κατασκευή του οι εργάτες γέμιζαν τα κενά με βαριές πέτρες προκειμένου να διασφαλίσουν τη σταθερότητά του. Ο Κολοσσός ολοκληρώθηκε γύρω στο 280 π.Χ. Για πολλούς αιώνες, οι άνθρωποι ακούγοντας για τον Κολοσσό, νόμιζαν πως στεκόταν επάνω από την είσοδο του λιμανιού της Ρόδου με τα πόδια ανοιχτά, όπως στην απέναντι ζωγραφιά. Όμως πρακτικά αυτό ήταν αδύνατο, διότι η είσοδος του λιμανιού της Ρόδου είχε πλάτος κάπου 400 μέτρα και ο Κολοσσός δεν ήταν τόσο... κολοσσιαίος! Τα κείμενα μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι βρισκόταν μάλλον στο κέντρο της πόλης και κοιτούσε προς τη θάλασσα και το λιμάνι.


Η ΚΟΛΟΣΣΙΑΙΑ ΣΥΝΤΡΙΒΗ
Γύρω στο 226 π.Χ., δηλαδή λιγότερο από πενήντα χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του, ο Κολοσσός έπεσε. Τον συγκλόνισε ένας σεισμός και τον έκοψε από τα γόνατα. Ένας χρησμός συμβούλεψε τους Ρόδιους να μην τον ξαναστήσουν κι έτσι τον άφησαν πεσμένο στο έδαφος Παρέμεινε στη θέση αυτή για 900 χρόνια και πολλοί επισκέπτες είδαν το πεσμένο άγαλμα του θεού Ήλιου. Το 654 μ.Χ. ένας Σύρος πρίγκιπας κατέλαβε τη Ρόδο και απογύμνωσε το άγαλμα από τις ορειχάλκινες πλάκες. Λέγεται ότι τις μετέφερε στη Συρία χρησιμοποιώντας 900 καμήλες. Ο ορείχαλκος πουλήθηκε στους εμπόρους που μάλλον τον έλιωσαν και τον έκοψαν σε νομίσματα.
Read more »

Ο Όμηρος στην Αγγλική γλώσσα


Μία ἐργασία βασισμένη σὲ Μελέτη τῆς ὁμογενοῦς καθηγήτριας Ἀναστασίας Γονέου.
Μὲ τίτλο «Ἑλληνικὴ Γλώσσα – τροφὸς ὅλων τῶν γλωσσῶν », ἡ Ἀναστασία Γονέου, μεταξὺ ἄλλων, ἀναφέρει:
«Ἡ Ὁμηρικὴ (Ἑλληνικὴ) Γλώσσα, ἀποτελεῖ τὴ βάση ἐπάνω στὴν ὁποία στηρίχτηκαν πλῆθος σύγχρονων γλωσσῶν.
Ἀκόμα κι ἂν δὲν ὑπῆρχε καμία ἄλλη ἀναφορά, ἀκόμα κι ἂν δὲν εἶχε διασωθεῖ κανένα προκατακλυσμιαῖο μνημεῖο, θὰ ἀρκοῦσε ἡ Ἑλληνικὴ Γλώσσα ὡς ἀπόδειξη τῆς ὕπαρξης στὸ παρελθόν, μίας ἐποχῆς μεγάλου πολιτισμοῦ. Στὴ γλώσσα μᾶς εἶναι ἐμφυτευμένη ὅλη ἡ γνώση ποὺ κατέκτησε ὁ ἄνθρωπος, ἕως τὴν παροῦσα στιγμή. Κάθε ἑλληνικὴ λέξη-ὅρος φέρει ἕνα βαρὺ φορτίο νόησης, φορτίο ποὺ οἱ προγενέστεροι ‘ἐξόδευσαν’, γιὰ νὰ κατακτήσουν γνωστικὰ τὴ συγκεκριμένη ἔννοια καὶνὰ τὴν ‘βαπτίσουν’ μὲ τὸ συγκεκριμένο ὄνομα-λέξη ».
Παράδειγμα:
AFTER = Ἀπὸ τὸ ὁμηρικὸ αὐτὰρ= μετά. Ὁ Ὅμηρος λέει: ”θα σᾶς διηγηθῶ τί ἔγινε αὐτᾶρ”.
AMEN = λατινικά: amen. Τὸ γνωστὸ ἀμὴν προέρχεται ἀπὸ τὸ ἀρχαιότατο ἢ μὴν = ἀληθῶς, (Ἰλιάδα Ὁμήρου β291-301), ἠμέν. Ἡ ἐξέλιξη τοῦ ἠμὲν εἶναι τὸ…
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ

σημερινὸ ἀμέ!
BANK = λατινικὰ pango ἀπὸ τὸ παγιῶ, πήγνυμι. Οἱ τράπεζες πῆραν τὴν ὀνομασία τους ἀπὸ τὰ πρῶτα ‘τραπέζια’ (πάγκους) τῆς ἀγορᾶς.
BAR = λατινικά: barra ἀπὸ τὸ μάρα = ἐργαλεῖο σιδηρουργοῦ.
BOSS = ἀπὸ τὸ πόσσις = ὁ ἀφέντης τοῦ σπιτιοῦ.
BRAVO = λατινικό, ἀπὸ τὸ βραβεῖο.
BROTHER = λατινικὰ frater ἀπὸ τὸ φράτωρ.
CARE = ἀπὸ τὸ καρέζω.
COLONIE ἀπὸ τὸ κολώνεια = ἀποικιακὴ πόλη.
DAY = Οἱ Κρητικοὶ ἔλεγαν τὴν ἡμέρα ‘διά’. Καί: εὐδιάθετος = εἶναι σὲ καλὴ μέρα.
DISASTER = ἀπὸ τὸ δυσοίωνος + ἀστὴρ
DOLLAR = ἀπὸ τὸ τάλλαρον = καλάθι ποὺ χρησίμευε ὡς μονάδα μέτρησης στὶς ἀνταλλαγές. π.χ. «δῶσε μου 5 τάλλαρα σιτάρι». Παράγωγο εἶναι τὸ τάλληρο, ἀλλὰ καὶ τὸ τελλάρo!
DOUBLE = ἀπὸ τὸ διπλοὺς – διπλός.
EXIST = λατινικὰ ex+sisto ἀπὸ τὸ ἔξ+ιστημι= ἐξέχω, προέχω.
EXIT = ἀπὸ τὸ ἔξιτε = ἐξέλθετε
EYES = ἀπὸ τὸ φάεα = μάτια.
FATHER = ἀπὸ τὸ πάτερ (πατήρ).
FLOWER = λατινικὰ flos ἀπὸ τὸ φλόος.
FRAPPER = ἀπὸ τὸ φραγκικὸ hrappan ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ (F)ραπίζω = κτυπῶ ( F= δίγαμμα).
GLAMO UR = λατινικὸ gramo ur ἀπὸ τὸ γραμμάριο. Οἱ μάγοι παρασκεύαζαν τὶς συνταγές τους μὲ συστατικὰ μετρημένα σὲ γραμμάρια καὶ ἐπειδὴ ἡ ὅλη διαδικασία ἦταν γοητευτικὴ καὶ μὲ κύρος, τὸ gramou r – glamou r, πῆρε τὴν σημερινὴ ἔννοια.
HEART, CORE = ἀπὸ τὸ κέαρ = καρδιά.
HUMOR = ἀπὸ τὸ χυμὸρ = χυμὸς (Στὴν εὐβοϊκὴ διάλεκτο, ὅπως ἀναφέρεται καὶ στὸν Κρατύλο τοῦ Πλάτωνος, τὸ τελικὸ ’ ς’ προφέρεται ὡς ‘ρ’. Π.χ. σκληρότηρ ἀντὶ σκληρότης).
I = ἀπὸ τὸ ἐγὼ ἢ ἴω, ὅπως εἶναι στὴν βοιωτικὴ διάλεκτο.
ILLUSION = ἀπὸ τὸ λίζει = παίζει.
ΙS = ἀπὸ τὸ εἷς.
KARAT = ἐκ τοῦ κεράτιον, (μικρὸ κέρας γιὰ τὴ στάθμιση βάρους).
KISS ME = ἐκ τοῦ κύσον μὲ = φίλησε μὲ (…εἶπε ὁ Ὀδυσσέας στὴν Πηνελόπη).
LORD = ἐκ τοῦ λάρς. Οἱ Πελασγικὲς Ἀκροπόλεις ὀνομάζονταν Λάρισσες καὶ ὁ διοικητὴς τοὺς λὰρς ἢ λαέρτης. Ὅπως: Λαέρτης – πατέρας τοῦ Ὀδυσσέα).
LOVE = λατινικό: love ἀπὸ τὸ ’λάFω’. Τὸ δίγαμμα (F) γίνεται ‘αὖ’ καὶ ’ λάF ὢ’ σημαίνει ”θέλω πολύ”.
MARMELADE = λατινικὰ melimelum ἀπὸ τὸ μελίμηλον = κυδώνι.
MATRIX = ἀπὸ τὸ μήτρα.
MATURITY = λατινικά: maturus ἀπὸ τὸ μαδαρὸς= ὑγρός.
MAXIMUM = λατινικά: maximum ἀπὸ τὸ μέγιστος.
MAYONNAISE = ἀπὸ τὴν πόλη Mayon, ποὺ πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸ Μάχων = ἑλληνικὸ ὄνομα καὶ ἀδελφός του Ἀννίβα.
ME = ἀπὸ τὸ μέ.
MEDICINE = λατινικὰ :medeor ἀπὸ τὸ μέδομαι, μήδομαι = σκέπτομαι, πράττω ἐπιδέξια. Καὶ μέδω = φροντίζω, μεδέων = προστάτης.
MENACE = ἀπὸ τὸ μῆνις.
MENTOR = ἀπὸ τὸ μέντωρ.
MINE = ἀπὸ τὸ Μινῶαι (= λιμάνια τοῦ Μίνωα, ὅπου γινόταν ἐμπόριο μεταλλευμάτων. «Κρητῶν λιμένες, Μίνωαι καλούμεναι». (Διοδ.Σικελ.Ἐ’84,2).
MINOR = λατινικά: minor ἀπὸ τὸ μινὺς = μικρός. Στὰ ἐπίσημα γεύματα εἶχαν τὸ μινύθες γραμμάτιον, ἕνα μικρὸ κείμενο στὸ ὁποῖο ἀναγραφόταν τί περιελάμβανε τὸ γεῦμα. Παράγωγο τό… menu!
MODEL = ἀπὸ τὸ μῆδος= σχέδιο (ἡ ἴδια ρίζα μὲ τὴ μόδα (= moda).
MOKE = ἀπὸ τὸ μῶκος = αὐτὸς ποὺ χλευάζει.
MONEY = λατινικό: moneta ἀπὸ τὸ μονία = μόνη ἐπωνυμία τῆς Θεᾶς Ἥρας: Ἠραμονία. Στὸ προαύλιο τοῦ ναοῦ τῆς Θεᾶς στὴ Ρώμη ἦταν τὸ νομισματοκοπεῖο καὶ τὰ νομίσματα ἔφεραν τὴν παράστασή της, (monetae).
MOTHER = ἀπὸ τὸ μάτηρ, μήτηρ.
Όμηρος
MOVE = ἀπὸ τὸ ὁμηρικὸ ἀμείβου = κουνήσου!
MOW = ἀπὸ τὸ ἀμάω = θερίζω.
NIGHT = ἀπὸ τὸ νύχτα.
NO = λατινικό: non, ne ἐκ τοῦ ἐκ τοῦ νή: ἀρνητικὸ μόριο ( ”νέ τρώει, νὲ πίνει”), ἢ (νηπενθὴς = ἀπενθῆς, νηνεμία = ἔλλειψη ἀνέμου.
PAUSE = ἀπὸ τὸ παύση.
RESISTANCE = ἀπὸ τὸ ρὰ + ἴστημι.
RESTAURANT = ἀπὸ τὸ ρὰ + ἵσταμαι = ἔφαγα καὶ στηλώθηκα.
RESTORATION = λατινικὰ restauro ἀπὸ τὸ ρά+ιστημι, ὅπου τὸ ρὰ δείχνει συνάρτηση, ἀκολουθία, π.χ . ρὰ-θυμός, καὶ ἴστημι = στήνομαι.
SERPENT = λατινικὰ serpo ἀπὸ τὸ ἕρπω (ἑρπετό). H δασεία ( ‘) προφέρεται ὡς σ = σερπετό.
SIMPLE = ἀπὸ τὸ ἁπλοὺς (ἡ λέξη δασύνεται).
SPACE = ἀπὸ τὸ σπίζω = ἐκτείνω διαρκῶς.
SPONSOR ἀπὸ τὸ σπένδω = προσφέρω (σπονδή).
TRANSFER ἀπὸ τὸ τρύω (διαπερνῶ) + φέρω. Transatlantic = διαπερνῶ τὸν Ἀτλαντικό.
TURBO = ἀπὸ τὸ τύρβη = κυκλικὴ ταραχώδης κίνηση.
YES = ἀπὸ τὸ γὲ = βεβαίως.

WATER = ἀπὸ τὸ Ὕδωρ (νερό), μὲ τὸ δ νὰ μετατρέπεται σὲ τ .

Read more »

Τρίτη 29 Μαρτίου 2011

Μονάδες μέτρησης στην αρχαιότητα και αντοίστιχες με το σήμερα.

Αθήναι. Ακρόπολις. Ι Προπαρθενών Ι. ΙΙ Προπαρθενών ΙΙ. ΙΙΙ. Παρθενών Κάτω: Κάτοψη του κλασσικού Παρθενώνος.
Στην Ελλάδα βασική μονάδα μέτρησης κατά τους αρχαίους χρόνους, ήταν ο πους. Το μέγεθος δεν ήταν σταθερό αλλά εξαρτιόταν από το σημείο όπου γινόταν η μέτρηση στο Εκατόμπεδο του Παρθενώνος. Έτσι το μήκος του κυμαινόταν από 0,3083 και 0,2970 μέτρα. Υποδιαίρεση του ποδός ήταν ο δάκτυλος, 1/16 του ποδός ή 0,0193 μέτρα.
Από τον δάκτυλο παράγονταν οι παρακάτω μονάδες:
4 δάκτυλοι = 1 παλαιστή ή παλαστή
 
                                            8 δάκτυλοι = ½ ποδός = 1 λιχάς
                                           11 δάκτυλοι = 1 ορθόδωρον
                                           12 δάκτυλοι = 1 σπιθαμή
                                           16 δάκτυλοι = 1 πους
                                           18 δάκτυλοι = 1 πυγμή
                                           20 δάκτυλοι = 1 πυγών
                                           24 δάκτυλοι = 1½ πους = 1 πήχυς


Παράγωγες μονάδες από τον πόδα ήταν οι εξής:
                                          2½ πόδες = 1 απλούν βήμα
                                          5 πόδες = 1 διπλούν βήμα
                                          6 πόδες = 1 οργυιά
                                          10 πόδες = 1 άκαινα
                                          100 πόδες = 1 πλέθρο
                                          600 πόδες = 1 στάδιο

Το μήκος του σταδίου διέφερε στις αρχαίες πόλεις και εξαρτιόταν από το μήκος του ποδός. Έτσι το αττικό στάδιο είχε μήκος 184,98 μέτρα, το ολυμπιακό 192,27 μέτρα, το οδοιπορικό 157,50 μέτρα.
Από το στάδιο παραγόταν οι εξής μονάδες:
                                          2 στάδια = 1 δίαυλος
                                          4 στάδια = 1 ιππικόν
                                         12 στάδια = 1 δόλιχος
                                         30 οδοιπ. στάδια = 1 περσικός παρασάγγης
                                         40 οδοιπ. στάδια = 1 αιγυπτιακός σχοινός

Τα κυριότερα μέτρα επιφάνειας ήταν το τετραγωνικό πλέθρο , η άρουρα (1/4 του πλέθρου) και ο έκτος (1/6 του πλέθρου).

Η βάση των μονάδων για την μέτρηση των στερεών ήταν ο κύαθος (0,046 λίτρα), ενώ παράγωγες μονάδες του ήταν οι παρακάτω:
                                        6 κύαθοι = 1 κοτύλη
                                        3 κοτύλες = 1 ξέστης
                                        2 ξέστες = 1 χοίνικας
                                        4 χοίνικες = 1 ημίεκτον
                                        8 χοίνικες = 1 εκτεύς
                                        6 εκτείς = 1 μέδιμνος

Για τα υγρά η βάση των μονάδων μέτρησης ήταν και πάλι ο κύαθος και από αυτόν παραγόταν οι εξής μονάδες:
                                        1 ½ κύαθοι = 1 οξύβαφον
                                        2 οξύβαφα = 1 ημικότυλον
                                        2 ημικότυλα = 1 κοτύλη
                                        2 κοτύλες = 1 ξέστης
                                        16 ξέστες = 1 χους
                                        12 χόες = 1 μετρητής (39,4 λίτρα)

Βασική μονάδα μέτρησης του βάρους ήταν ο οβολός (0.72 γραμμάρια). Από τον οβολό προέκυπταν οι εξής μονάδες:
                                        1 δραχμή = 6 οβολοί
                                        1 μνα = 100 δραχμές
                                        1 τάλαντο = 60 μνα (25,86 χιλιόγραμμα)

ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ………………..2009
Read more »

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011

Ασπιρίνη και Ιπποκράτης

Η ευρέως σήμερα διαδεδομένη ως παυσίπονο ασπιρίνη (ακετυλοσαλικυλικό οξύ), ξεκινά την ιστορία της από τον 5ο αιώνα π.Χ. την εποχή που ο Ιπποκράτης την συνιστούσε σαν αντιπυρετικό και παυσίπονο στην μορφή του εκχυλίσματος της φλούδας της ιτιάς.

Σήμερα η Ασπιρίνη βρίσκεται σχεδόν σε κάθε σπίτι σαν μικρό χαπάκι μετά από την εφεύρεση του Σπήλιου Οικονομίδη στα εργαστήρια της Bayer στο Μόναχο στα τέλη του περασμένου αιώνα . Ο ίδιος ανακάλυψε και το λουλάκι που χρησιμοποιείται σαν βαφή όλων των jeans. Έχει κανείς περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά;

Για περισσότερα : περιοδικό Experiment No 4.
Ασπιρίνη

Οι Ινδιάνοι του Αμαζονίου γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν δεκάδες παρόμοια θεραπευτικά φυτά και ζώα μεταξύ των οποίων και εκχυλίσματα σαλικυλικού, φαρμακευτικά βότανα αλλά και εκχυλίσματα από ζώα και έντομα. Η αφάνιση του δάσους του Αμαζονίου εκτός από τους άμεσους και έμμεσους κινδύνους όπως οι άγνωστοι ιοί (Ebola) και η οικολογική καταστροφή οδηγεί και στην απώλεια ενός τεράστιου ποσού σχετικής γνώσης.

Read more »

Κυριακή 27 Μαρτίου 2011

Τα Μυστικά Όπλα των Δελφών

Από τον χρυσούν αιώνα του Περικλέους, μέχρι τους Ρωμαίους, τους Γότθους, τους Σταυροφόρους, τους Οθωμανούς και τον Χίτλερ, επεκτατικοί πόλεμοι και τυραννικά καθεστώτα προκάλεσαν βάναυσες γενοκτονίες και ανεπανόρθωτες πολιτιστικές καταστροφές.
Ο αφανισμός και η αρπαγή των αρχαιοελληνικών συγγραμμάτων, η ισοπέδωση των μνημείων και των ιερών, η καταστροφή ανεπανάληπτων έργων τέχνης και η πυρπόληση όλων σχεδόν των βιβλιοθηκών, αποτέλεσαν την μεγαλύτερη πολιτισμική τραγωδία της ανθρώπινης ιστορίας.
Η ελληνική διάνοια προσέφερε στην ανθρωπότητα τα μέγιστα, τις επιστήμες, τις τέχνες, την ποίηση, την ελευθερία της έκφρασης και την διαύγεια του πνεύματος, όλα προσανατολισμένα προς τον Δημιουργό θεό των πάντων, την Τριαδική υπόσταση του οποίου μόνον οι Έλληνες μπορούσαν να συλλάβουν πριν την Έλευση Του στην γη.
Τα επιτεύγματα του πνεύματος του κορυφαίου πολιτισμού που άνθισε στους αιώνες, λεηλατήθηκαν, κλάπηκαν και ποδοπατήθηκαν αναρίθμητες φορές μέσα στην μακραίωνη ιστορική διαδρομή του.
Οι λεηλασίες και οι βαρβαρότητες, ξεκίνησαν με την κατακτητική εκστρατεία των Περσών. Ο Ξέρξης κατά την εισβολή του στην Ελλάδα, κατέστρεψε όσα ιερά συνάντησε στο πέρασμα του. ενώ το 480 π.Χ., κατευθύνθηκε προς το μαντείο των Δελφών, με σκοπό να το συλήσει.
Οι κάτοικοι των Δελφών, βλέποντας τους Πέρσες να πλησιάζουν, ρώτησαν στο μαντείο τον Απόλλωνος, αν θα έπρεπε να κρύψουν ή να μεταφέρουν τα ιερά αντικείμενα του ναού.
Ο θεός δεν άφησε να τα μετακινήσουν τους είπε ότι ήταν ικανός να προστατεύσει ότι τον ανήκει.... Όταν οι βάρβαροι έφθασαν κοντά, βλέποντας από την θέση τους το ιερό, ο προφήτης που λεγόταν Ακήρατος βλέπει να μετακινούνται έμπροσθεν τον ναού όπλα ιερά που εξήλθαν από το άδυτον αυτά δεν επιτρεπόταν να τα αγγίζει κανείς.
Τρέχει να αναφέρει το σημείον εις τους κατοίκους που είχαν μείνει. Και οι βάρβαροι όμως, όταν έφθασαν τρέχοντας εις το ιερόν της Αθηνάς Προνοίας, είδαν σημεία μεγαλύτερα από το πρώτο.
Βέβαια είναι μεγάλο θαύμα να φανερωθούν από μόνα τους αυτόματα πολεμικά όπλα, έμπροσθεν τον ναού. Τα δεύτερα όμως (σημεία) που ακολούθησαν, αξίζει να τα θαυμάσεις περισσότερο απ' όλα τα φαινόμενα.
Όταν οι βάρβαροι έφθασαν βιαστικοί εις τον ναόν της Αθηνάς Προνοίας, πέφτουν επάνω τους κεραυνοί από τον ουρανό, δυο κορυφές από τον Παρνασσό κόβονται και κατρακυλούν επάνω τους με πολύ πάταγο και καταπλακώνουν πολλούς απ' αυτούς.... Όσοι εσώθησαν κατευθύνθησαν εις την Βοιωτίαν.
Αυτοί οι βάρβαροι που επέστρεψαν, όπως μου είπαν, εκτός απ' αυτά είδαν και άλλα θεία σημεία.
Δυο οπλίτες με ανάστημα μεγαλύτερο από άνθρωπο τους ακολουθούσαν σκοτώνοντας και διώκοντας τους. Οι κάτοικοι λένε ότι αυτοί οι δυο είναι οι ντόπιοι ήρωες Φύλακος και Αυτόνοος.
(Ηρόδοτος, Ιστορίαι, 8,36)

Ανάλογη τύχη με τους Πέρσες είχαν και οι Γαλάτες οι οποίοι επίσης προσπάθησαν να συλήσουν το μαντείο των Δελφών, το 279 π.Χ.

Μόλις λοιπόν συνεπλάκησαν, αμέσως κεραυνοί κατευθύνονταν εναντίων των Γαλατών και πέτρες που αποκόπηκαν από τον Παρνασσό, και άνδρες οπλισμένοι πρόξενοι, τρόμου ορθώθηκαν εναντίον των βαρβάρων.
Απ' αυτούς λέγεται ότι άλλοι μεν ήλθαν από τους Υπερβόρειους. Ο Υπέροχος και ο Αμάδοκος και τρίτος, ο Πυρρός του Αχιλλέως.
(Παυσανίας, Αττικά, 4,4)

Μετά τις επιδρομές των Περσών και των Γαλατών, ακολουθούν τέσσερις αιώνες άγριας λεηλασίας, από τους Ρωμαίους. Ο λαός της κατασφάχτηκε και όσα έργα τέχνης διασώθηκαν μεταφέρθηκαν στην Ρώμη.

Read more »

Σάββατο 26 Μαρτίου 2011

Οι Μινωίτες διέθεταν... υπολογιστή!

Στα τέλη Φεβρουαρίου μια παρουσίαση βιβλίου έλαβε χώρα στην κατάμεστη αίθουσα «Ανδρόγεω» του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης. Αναλύοντας εκεί το περιεχόμενο του βιβλίου του, «Αστρονομία Κρητομυκηναϊκού Πολιτισμού», ο ερευνητής αιγαιακών γραφών δρ Μηνάς Τσικριτσής προέβη σε πρωτότυπες παγκοσμίως αποκαλύψεις, που αφορούν την τεχνολογία και την επιστημονική γνώση των Μινωιτών. Αποκαλύψεις οι οποίες προέκυψαν από την ερμηνεία παραστάσεων που απεικονίζονται σε δύο πλακίδια, από το Παλαίκαστρο Σητείας.

Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ρωτήσαμε τον ερευνητή:

- Κύριε Τσικριτσή, πώς φθάσατε στη μελέτη αυτών των ευρημάτων;

Ο ερευνητής δρ Μηνάς Τσικριτσής ανέσυρε από τα αρχεία του Μουσείου Ηρακλείου ένα εύρημα που αλλάζει τη γνώση μας για τον μινωικό πολιτισμό
«Τα τελευταία δύο χρόνια, ασχολούμενος με μινωικά ευρήματα που έχουν σχέση με την αστρονομία του κρητομυκηναϊκού πολιτισμού, έχω έλθει σε επαφή με πολλά ευρήματα αστρονομικού ενδιαφέροντος, τα οποία περιγράφω στο πρόσφατο βιβλίο μου. Τις εικόνες της μήτρας από το Παλαίκαστρο τις βρήκα δημοσιευμένες στην“Αρχαιολογική Εφημερίδα” του 1900, αλλά και ως σκίτσα στο βιβλίο του ανασκαφέα της Κνωσού, Εβανς, “Τhe palace of Μinos, etc.”. Ο Εβανς αναφέρει ότι οι εικόνες- που βρέθηκαν χαραγμένες σε πλακίδια αργιλικού σχιστόλιθου του 15ου αι. π.Χ.- εμφανίζουν σύμβολα της Σελήνης και του Ηλίου. Επειδή οι εικόνες δεν ήταν ευκρινείς, ζήτησα από το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου την άδεια να μελετήσω το εύρημα. Ο διευθυντής κ. Γ. Ρεθεμνιωτάκης και η αρχαιολόγος Κ. Αθανασάκη με έφεραν σε επαφή με εικόνες υψηλής ανάλυσης. Με βάση αυτές και τη συσχέτιση με άλλα αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά και ιστορικά και αστρονομικά στοιχεία που αφορούν μονάδες μέτρησης χρόνου και πρόβλεψη εκλείψεων Σελήνης και Ηλίου, κατέληξα σε μία ερμηνεία για τη χρήση της μοναδικής αυτής μήτρας».

- Η οποία ερμηνεία, συνοπτικά, είναι;

«Οτι μέσω της μήτρας αυτής περιγράφεται αναλογικός υπολογιστής που μετρά χρόνο, προσδιορίζει γεωγραφικό πλάτος και προβλέπει σεληνιακές εκλείψεις!».

- Ενα τέτοιο επίτευγμα,στην εποχή των Αργοναυτών, ακούγεται αδιανόητο.Πώς οδηγηθήκατε σε μια τέτοια ερμηνεία;

«Αρχικά μελέτησα και κατανόησα το πώς λειτουργεί ο δίσκος που αποτυπώνεται αριστερά στη μήτρα και έπειτα μελέτησα τον ακτινωτό δίσκο που βρίσκεται στη δεξιά πλευρά της. Στο κέντρο του δίσκου εμφανίζεται ένας σταυρός- ο οποίος παγκοσμίως θεωρείται σύμβολο απεικόνισης του Ηλίου. Μεγεθύνοντας το εύρημα, απαρίθμησα 18 στιγμές γύρω από το σύμβολο του σταυρού και, κάτω από τον κύκλο, διέκρινα το σύμβολο της Σελήνης (με μορφή μηνίσκου) και 28 αριθμημένες στιγμές στον εξωτερικό κύκλο. Αν οι 18 στιγμές γύρω από το σύμβολο του Ηλίου αντιπροσωπεύουν 18 χρόνια, τότε σωστά ο δημιουργός αυτής της εικόνας τοποθέτησε 28 στιγμές γύρω από το σύμβολο της Σελήνης, καθώς το πλήθος των σεληνιακών εκλείψεων ανά 18 χρόνια και 11 ημέρες είναι 28. Το φαινόμενο της επανάληψης των σεληνιακών εκλείψεων κάθε 18 χρόνια και 11 ημέρες ήταν γνωστό στους Χαλδαίους και το αποκαλούσαν “Σάρο”».

- Ομως...τα αρχαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα αναφοράς του Σάρου από τους Χαλδαίους εντοπίζονται στο 750 π.Χ.Μια τέτοια γνώση της περιοδικότητας των εκλείψεων προϋποθέτει είτε ότι οι Μινωίτες είχαν προπορευθεί αστρονομικά ή ότι η γνώση αυτή προϋπήρχε στους Βαβυλώνιους ή τους Σουμέριους και την είχαν δανειστεί από εκεί.Επιπλέον,υπάρχει ένα deja vu: την ίδια πρόβλεψη βάσει του Σάρου την είδαμε και στον μηχανισμό των Αντικυθήρων!

«Είμαι πλέον βέβαιος ότι οι Μινωίτες ήταν από τους πρώτους- αν όχι οι πρώτοι- που ανακάλυψαν την έννοια του Σάρου. Οσο για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων, ορθά επισημαίνετε τον παραλληλισμό. Θεωρώ ότι το “νέο” αυτό εύρημα δεν μειώνει την αξία του ευρήματος των Αντικυθήρων, αλλά μετατοπίζει τον χρόνο δημιουργίας 14 αιώνες πίσω. Ξαναγράφουμε έτσι το κεφάλαιο εισαγωγής στην ιστορία των επιστημών, με αρχή τον “υπολογιστή του Παλαικάστρου”, του 1500 π.Χ.».

- Για να προβλέψουν τις σεληνιακές εκλείψεις,οι κατασκευαστές του μηχανισμού των Αντικυθήρων χρησιμοποιούσαν έναν,απίστευτο για την εποχή τους, συνδυασμό γραναζιών.Σε αυτή τη μήτρα βλέπουμε να απεικονίζεται απλά ένα εγχάραγμα με κουκκίδες.Πώς καταφέρνει να επιτελεί τον υπολογισμό;

«Είναι όντως ένα θαύμα κομψής λύσης στη μέγιστη απλότητα κατασκευής. Δείτε: Ο εσωτερικός κύκλος χωρίζεται σε δύο ημικύκλια, που το καθένα έχει 29 και 30 χαράξεις. Αυτά τα ημικύκλια αναπαριστούν δύο σεληνιακούς μήνες, 29 και 30 ημερών, που αρχίζουν και τελειώνουν με πανσέληνο. Αν, κάθε ημέρα, μετακινούμε δεξιόστροφα μία βελόνα στον εσωτερικό κύκλο και κάθε 15 ημέρες μετακινούμε μια άλλη βελόνα αριστερόστροφα στην περιφέρεια με τα ακτινωτά τριγωνικά δόντια, παίρνουμε την πορεία της Σελήνης ως προς την πορεία του Ηλίου».

- Και γιατί αντιστοιχίζεται αυτή η διττή πορεία με τις σεληνιακές εκλείψεις;

«Αναλογισθείτε ότι έκλειψη σημαίνει στην πράξη “εξαφάνιση στη σκιά”. Αν το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης και της Γης συνέπιπταν, τότε θα είχαμε κάθε μήνα μια έκλειψη Ηλίου και μια έκλειψη Σελήνης. Αυτό όμως δεν συμβαίνει, διότι οι τροχιές Σελήνης και Γης βρίσκονται σε επίπεδα που έχουν μεταξύ τους μια κλίση 5 μοιρών. Τα σημεία όπου το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης τέμνει το επίπεδο της γήινης τροχιάς λέγονται “σεληνιακοί δεσμοί”. Οταν η Σελήνη βρίσκεται στη θέση της πανσελήνου και ο Ηλιος κοντά στη θέση ενός από τους δύο σεληνιακούς δεσμούς, τότε έχουμε έκλειψη Σελήνης. Αυτά τα δύο σημεία (οι δεσμοί) ολοκληρώνουν μια πλήρη περιφορά κάθε 18 χρόνια. Ετσι, κάθε 12 μήνες, οι κόμβοι μετακινούνται τρεις θέσεις κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού, πάντα σε διαμετρικά αντίθετες θέσεις. Ο κύκλος της περιφέρειας με τις 58 οπές στον “υπολογιστή του Παλαικάστρου” αντιπροσωπεύει την περιστροφή των δεσμών. Μετά το πέρας αυτής της περιόδου των 18,5 ετών επαναλαμβανόταν ο ίδιος κύκλος των σεληνιακών εκλείψεων. Τα στοιχεία πείθουν ότι οι κατασκευαστές της μήτρας είχαν ανακαλύψει αυτόν τον κύκλο κίνησης των δεσμών».

- Επαληθεύσατε στην πράξη ότι ο «υπολογιστής» αυτός βρίσκει σωστά τις εκλείψεις;

«Βεβαιότατα! Υπολόγισα την πρόσφατη ολική σεληνιακή έκλειψη, που έγινε στις 21 Δεκεμβρίου 2010, και έπειτα βρήκα ότι με την ίδια λογική λειτουργίας μπορούσα να προβλέψω τις εκλείψεις που θα συμβούν το 2011, όπως και άλλες που θα συμβούν τα έτη 2015, 2017 και 2018».

- Συναρπαστικό...Αλλά μιλήσατε και για υπολογισμό ωρών και γεωγραφικού πλάτους.Αυτοί οι υπολογισμοί πώς γίνονται;

«Δείτε: Αν προσανατολίσουμε τον κεντρικό σταυρό σε κατεύθυνση Βορρά- Νότου και τοποθετήσουμε στο κεντρικό βαθούλωμα μια βελόνα κατακόρυφα, τότε η σκιά της βελόνας δείχνει το σημείο του ακτινωτού δίσκου που αντιστοιχεί στην ώρα της παρατήρησης. Φαίνεται λοιπόν ότι ο μηχανισμός αυτός μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ημερήσιο “ηλιακό ρολόι χειρός”, με ώρα που αντιστοιχεί σε περίπου 58 λεπτά- δηλαδή, πολύ κοντά στην ώρα που χρησιμοποιείται σήμερα. Θεωρώντας ότι κάθε τριγωνικός δείκτης του ακτινωτού τμήματος αντιστοιχεί σε περίπου μισή ώρα, οι πέντε κουκκίδες του κάθε δείκτη τον χωρίζουν σε 5 μικρότερες μονάδες χρόνου, διάρκειας περίπου 6 σημερινών λεπτών».

- Εφόσον αυτά επαρκούν για τον υπολογισμό της ώρας,τα υπόλοιπα σύμβολα της μήτρας τι σημαίνουν;

«Σωστά το παρατηρήσατε: στη μήτρα, πάνω από τον δίσκο, υπάρχουν τρία εργαλεία για τον προσδιορισμό του γεωγραφικού πλάτους. Αν ο χρήστης του δίσκου χρησιμοποιούσε ως όργανα τις δύο βελόνες και την ημικυκλική λαβίδα που υπάρχει στο αποτύπωμα της πίσω πλευράς της μήτρας, και σημείωνε ανά εβδομάδα την άκρη της σκιάς όταν μεσουρανεί ο Ηλιος, τότε μπορούσε- με τη γωνία ω που σχηματίζουν οι βελόνες- να καταγράφει το γεωγραφικό πλάτος του τόπου όπου βρίσκεται. Σε μελλοντική μετατόπισή του, δεν είχε παρά να μετρήσει τη σκιά της βελόνας στην αντίστοιχη εβδομάδα για να προσδιορίσει πόσο βόρεια κατευθύνθηκε, ώστε να μπορεί να επιστρέψει!».

- Κύριε Τσικριτσή,η ερμηνεία αυτή που δίνετε στη μήτρα πιστεύετε ότι είναι και η μοναδική;

«Εκείνο που γνωρίζω είναι ότι η λογική της ερμηνείας μου στέφθηκε με επιτυχείς μετρήσεις τόσο των εκλείψεων όσο και της ώρας και του γεωγραφικού πλάτους. Ωστόσο το θέμα παραμένει ανοιχτό, διότι μπορεί κάποιος άλλος να προτείνει μια άλλη χρήση. Το σίγουρο πάντως είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά στον πρώτο αναλογικό υπολογιστή της ανθρωπότητας- και αυτός έχει μινωική προέλευση».

- Είναι ασύλληπτο το πόσα πρέπει να γνώριζαν για να φθάσουν σε μια τέτοια πολυπυξίδα! Συνειδητοποιείτε βέβαια,κύριε Τσικριτσή,ότι αυτή η ερμηνεία σας ανατρέπει πολλά από όσα πιστεύονται ως σήμερα για τον μινωικό πολιτισμό;..

«Θεωρώ ότι πρέπει να απεμπλακούμε από τις αγκυλώσεις που έχουν δημιουργήσει οι έως τώρα παραδοχές ότι αυτός ο πολιτισμός οικοδομήθηκε αντλώντας στοιχεία και γνώσεις του βαβυλωνιακού και του αιγυπτιακού. Η κατανόησή του οφείλει να γίνεται με μια διαθεματική προσέγγιση στα λιγοστά καμένα ευρήματά του. Χαρακτηριστικά, θα αναφερθώ σε δύο γνωστές φωτογραφίες που εμφανίζουν μινωικά καράβια. Το πρώτο καράβι απεικονίζεται σε ένα κυκλαδικό “τηγανόσχημο” σκεύος του 2300 π.Χ., με 14 ζεύγη κουπιών, πράγμα που μας παραπέμπει σε σκάφος μήκους 32 μέτρων. Σε μια άλλη παράσταση, από την τοιχογραφία της Σαντορίνης του 1640 π.Χ., διακρίνουμε ένα μεγάλο καράβι, με 26 ζεύγη κουπιών, που κατά τον συγγραφέα Cavin Μenzies αντιστοιχεί σε σκάφος 54 μέτρων. Η ναυτική αυτή εξέλιξη ακούγεται λογική για χρονική περίοδο 700 χρόνων. Δεν είναι όμως λογικό ένας πολιτισμός που είχε αναπτύξει το θαλάσσιο εμπόριο από το 2800 π.Χ. έως το 1200 π.Χ. να μην είχε αναπτύξει αντίστοιχη επιστήμη και για τις ανάγκες του. Θα έπρεπε, εκτός των άλλων, να είχε αναπτύξει τα μαθηματικά και την αστρονομία. Πράγμα που αποδεικνύουν αυτά τα ευρήματα!».

- Υπάρχει κάτι,κατά την όλη μελέτη σας,που σας εξέπληξε προς άλλη κατεύθυνση;

«Οντως, προέκυψε κάτι το συγκλονιστικό: Οτι υπάρχει μεγάλη σύμπτωση της μήτρας με τον μεγαλιθικό σχηματισμό του Στόουνχεντζ! Την ιδέα μού την έβαλε ο γιος μου Δημήτρης, που σπουδάζει στην Αγγλία, ο οποίος παρατήρησε ότι η μήτρα έχει τον ίδιο αριθμό οπών (29 + 30 στον εσωτερικό κύκλο και 57 στον εξωτερικό) με αυτές του Στόουνχεντζ. Εκεί, υπάρχει ο λεγόμενος “Κύκλος Ζ” από 29 οπές και γύρω από αυτόν ο “Κύκλος Υ” με 30 οπές. Ο εξωτερικός τελικός κύκλος, που περιβάλλει όλο το Στόουνχεντζ, αποτελείται από 57 οπές και ονομάζεται Κύκλος Ομπρι (Αubrey Ηoles). Επίσης, στο κέντρο του “ναού” υπάρχουν 19 πέτρες (το λεγόμενο Πέταλο από Γαλαζόπετρες), αλλά το ίδιο πλήθος μικρών οπών υπάρχει σε δύο περιοχές του εσωτερικού σταυρού της μήτρας του Παλαικάστρου».

- Aν αυτό δεν αποτελεί σύμπτωση και πράγματι το Στόουνχεντζ ήταν μια «μεγέθυνση» της μήτρας του Παλαικάστρου,πώς αιτιολογείτε τη συσχέτιση των δύο πολιτισμών;

«Η κατασκευή του Στόουνχεντζ είχε αποδοθεί στους αρχαίους Κέλτες και στους Δρυίδες τους, αλλά τα ανασκαφικά ευρήματα τη χρονολογούν στη 2η χιλιετία π.Χ. Την εποχή του Χαλκού, οι γνωστοί πολιτισμοί που θα μπορούσαν να σχετισθούν με τέτοιον “ναό” θα ήταν οι μεσοποτάμιοι, ο αιγυπτιακός και ο κρητομυκηναϊκός. Ωστόσο τα μόνα κυκλικά κατασκευάσματα που έχουμε σε όλους αυτούς είναι οι τύμβοι των Μυκηνών (του 16ου αι. π.Χ.)- που όμως είναι τάφοι και όχι ναοί- και το... λεγόμενο “δαχτυλίδι του Μίνωα”. Στο δαχτυλίδι αυτό διακρίνουμε ένα κυκλοτερές κτίσμα στην κορυφή ενός λόφου, που περιβάλλεται από ορθόλιθους. Αν η κατασκευή αντιπροσώπευε ένα αστρονομικό παρατηρητήριο, θα μπορούσαμε να το συσχετίσουμε με την κυκλική δομή κατασκευής του Στόουνχεντζ. Ισως, τελικά, ο μινωικός πολιτισμός να είχε σχέση με τους “Υπερβόρειους” της Βρετανίας, όπως είχε γράψει ο Διόδωρος Σικελιώτης».

Τον αποχαιρέτισα «ζαλισμένος». Στον νου μου φτερούγιζαν εικόνες από τον στρογγυλό ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς και το «τέμενος Απόλλωνος μεγαλοπρεπές, σφαιροειδές τω σχήματι» των Υπερβορείων, που περιέγραφε ο Διόδωρος. Μα... από εκεί δεν ήρθε ο Αβαρις ο Υπερβόρειος που έγινε φίλος του Πυθαγόρα; Και ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης, που περιέπλευσε το 331 π.Χ. τη Βρετανία και «υπολόγισε το μέγεθός της»... μήπως είχε έναν μινωικό υπολογιστή για να βρίσκει τη θέση του πλοίου του στην ομίχλη; Μύρια απίστευτα κατορθώματα της ναυτικής μαεστρίας Ελλήνων και Φοινίκων θα έβρισκαν την εξήγησή τους αν μια τέτοια «πολυπυξίδα» ήταν το μυστικό των καπετάνιων από την εποχή των Αργοναυτών ως εκείνη του Αρχιμήδη (212 π.Χ.). Σίγουρα ο Αρχιμήδης και οι σοφοί της Αλεξάνδρειας και της Ρόδου βρίσκονταν πίσω από τη μετεξέλιξή της στον «μηχανισμό των Αντικυθήρων», με όλη τη μικρομηχανική τελειότητα εκείνου. Αλλά αν η γνώση είχε τον σπόρο της στους Μινωίτες, τότε... μας μένουν πολλά ακόμη να ανακαλύψουμε για εκείνα που χάθηκαν στον ελληνικό Μεσαίωνα, στα χρόνια της κλιματικής αλλαγής, των σεισμών και των λιμών μετά τον Πόλεμο της Τροίας.

Κοίταξα στον ορίζοντα την Ακρόπολη με νέα μάτια: Αυτή η χώρα είναι τελικά ανεξάντλητη σε εκπλήξεις. Για την αποδοχή ή όχι της ερμηνείας του κ. Τσικριτσή μένει να αποφανθεί η επιστημονική κοινότητα. Αν τελικά ευσταθεί, ένας νέος πρόλογος θα έχει γραφτεί για την Ιστορία των Επιστημών, με κρητική υπογραφή!

(TO BHMA)
ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ
Read more »

Παρασκευή 25 Μαρτίου 2011

Ο Μύθος της Ευρώπης


Η Ευρώπη ήταν η πρωταγωνίστρια ενός από τους πιο σεβαστούς μύθους του κλασσικού κόσμου.Ήταν η μητέρα του Μίνωα, βασιλέα της Κρήτης καιγεννήτορα των αρχαιότερων κλάδων του μεσογειακού πολιτισμού.Η μορφή της επιβιώνει και στον Όμηρο.Όμως, μέσω του Μύθου της Ευρώπης και του ταύρου, μια εκδοχή που αποδίδεται στον βουκολικό ποιητή της ελληνιστικής εποχής Μόσχο τον Συρακούσιο, και ιδίως μέσω των Μεταμορφώσεων του Ρωμαίου ποιητή Οβιδίου, η Ευρώπη πέρασε στην αιωνιότητα ως μια αθώα πριγκίπισσα που ξελογιάστηκε από τον Πατέρα των Θεών.Καθώς έκανε τον περίπατό της στις ακτές της πατρίδας της, της Φοινίκης, την αποπλάνησε ο Δίας μεταμορφωμένος σε πάλλευκο ταύρο:

Και σιγά σιγά εκείνη έπαψε να φοβάται, κι εκείνος
Προσέφερετο στήθος του στα παρθενικά της χάδια,
Και τα κέρατά τουνα τους τυλίξει με άνθινες γιρλάντες,
Μέχρι που η πριγκίπισσα τόλμησε να ανέβει στην πλάτη του,
Χωρίς να το καταλάβει, καβαλίκεψε του χαϊδεμένου ταύρου της την πλάτη,
Τότε αργά-αργά κατεβαίνοντας την πλατιά στεγνή παραλία,
Πρώτα στα ρηχά νερά ο μεγάλος θεός πάτησε
Τις απατηλές οπλές του, κι ύστερα νωχελικά ξανοίχτηκε
Μέχρι που τη λεία του έφερε στην ανοιχτή θάλασσα.
Φόβος γέμισε την καρδιά της καθώς, όπως γύρισε πίσω το βλέμμα, είδε
Να απομακρύνεται γρήγορα η άμμος.Το δδεξί της χέρι άρπαξε
Ένα κέρατο, το άλλο ακούμπησε την πλάτη του.
Και ο χιτώνας της ανέμιζε στην αύρα του ανέμου.

(Οβιδίου, Μεταμορφώσεις, τόμος Β, στ.862 κ.ε., μτφρ. A.D.Melville, Οξφόρδη 1986, σ.50)

Αυτός είναι ο γνωστός μύθος της Ευρώπης που απαθανατίστηκε στους ελληνικούς αμφορείς και στις τοιχογραφίες της Πομπηίας και ενέπνευσε σε πιο σύγχρονες εποχές τον Τιτσιανό, τον Ρέμπραντ, τον Ρούμπενς, τον Βερονέζε και τον Κλώντ Λορραίν.






Ο μύθος, ωστόσο, δεν εντυπωσίασε τον ιστορικό του 5ου π.Χ. αιώνα, τον Ηρόδοτο.Εκείνος είδε την αρπαγή της Ευρώπης ως ένα ακόμη επεισόδιο των πανάρχαιων πολέμων που προκαλούνταν εξαιτίας των απαγωγών των γυναικών.Φοίνικες έμποροι από την Τύρο είχαν απαγάγει την Ιώ, κόρη του βασιλέα του Άργους έτσι οι Κρήτες έπλευσαν στη Φοινίκη και απήγαγαν με τη σειρά τους την κόρη του βασιλέα της Τύρου.Ήταν μια περίπτωση tit for tit, δηλαδή "μία σου και μία μου".

Ο μύθος της Ευρώπης έχει πολλές συνδηλώσεις.Μεταφέροντας την πριγκίπισσα από τις ακτές της Φοινίκης(σημερινός νότιος Λίβανος)στην Κρήτη, ο Δίας μετέφερ τους καρπούς των αρχαίων ασιατικών πολιτισμών της Ανατολής στις νέες νησιωτικές αποικίες του Αιγαίου.Η Φοινίκη ανήκε στη σφαίρα επιρροής των Φαραώ.Η αρπαγή της Ευρώπης αποτυπώνει στο πεδίο της μυθολογίας τον σύνδεσμο μεταξύ της αρχαίας Αιγύπτου και της αρχαίας Ελλάδας.Ο αδελφός της Ευρώπης Κάδμος, που περιπλανήθηκε σε όλο τον κόσμο για να την βρεί, θεωρείται πως έφερε το αλφάβητο στην Ελλάδα.

Η αρπαγή της Ευρώπης απαθανατίζει τα άοκνα βήματα αυτών που ακολούθησαν πιστά τα χνάρια της.Σε αντίθεση με τους μεγάλους παραποτάμιους πολτισμούς του Νείλου, του Ινδού, της Μεσοποταμίας και της Κίνας οι οποίοι διήρκησαν πολύ, παρέμειναν όμως εν ακινησία στην ίδια γεωγραφική και διανοητική κοιτίδαπου τους γέννησε, ο μεσογειακός πολιτισμός χαρακτηρίστηκε από αέναη κίνηση που προκάλεσε μεν ανασφάλεια και αβεβαιότητα, τροφοδότησε ωστόσο έναν αναβρασμό νέων ιδεών.




Η Ευρώπη ακολούθησε το μονοπάτι του Ήλιου από την Ανατολή προς την Δύση.Σύμφωνα με άναν άλλο μύθο, ο Ήλιος ήταν ένα πύρινο άρμα, το οποίο έσυραν αόρατα άλογα από τους μυστικούς στάβλους, πίσω από την Ανατολή, μέχρι τον τόπο ανάπαυσής τους στην άκρη της Δύσης.Πραγματικά, σύμφωνα με μια από τις πολλές πιθανές ετυμολογίες αντιπαραβάλλεται η Ασία, η "γη της Ανατολής", με την Ευρώπη, "τη γη της Δύσης".Οι Έλληνες έφθασαν να χρησιμοποιούν τη λέξη Ευρώπη ως ονομασία για την επικράτειά τους δυτικά του Αιγαίου ώστε να την διακρίνουν από τις παλαιότερες κτήσεις τους στην Μικρά Ασία.

Κατά τις απαρχές της ευρωπαϊκής ιστορίας, ο γνωστός κόσμος εκτεινόταν προς την Ανατολή.Το άγνωστο ανέμενε στη Δύση, σε προορισμούς που δεν είχαν ακόμη ανακαλυφθεί.Η περιέργεια της πριγκίπισσας Ευρώπης πιθανώς να ήταν η αιτία του χαμού της.Οδήγησε όμως στην θεμελίωση ενός νέου πολιτισμού, που θα έφερε τελικά το όνομά της και θα εξαπλωνόταν σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή χερσόνησο.
Read more »

Πέμπτη 24 Μαρτίου 2011

Αμβροσία: Η τροφή των Θεών στην Ελληνική μυθολογία

Οι αρχαίοι Έλληνες δίνοντας στους θεούς τους ανθρώπινα χαρακτηριστικά, συμπεριέλαβαν τις ιδιότητες, τα προτερήματα και τις αδυναμίες των ανθρώπων. Κι έτσι θεώρησαν φυσικό να έχουν και την ανάγκη της τροφής. Η διαφορά μόνον είναι ότι η για τους Θεούς προορισμένη τροφή τους εξασφάλιζε την αθανασία και γι’ αυτό απαγορεύονταν αυστηρά η χρησιμοποίηση της θείας τροφής από τους κοινούς θνητούς.

ΑΜΒΡΟΣΙΑ

Η ΑΜΒΡΟΣΙΑ ΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

Η αμβροσία ήταν η τροφή των Θεών, όπως το νέκταρ υπήρξε το ποτό αυτών. Πριν βρεθεί η αμβροσία, οι Θεοί οσφραίνονταν μόνον την κνίσα των θυμάτων. Αρχικά, η τροφή αυτή εμφανίστηκε κατά την γέννηση του Διός, ρέουσα από το κέρας της Αμάλθειας. Κατά το έπος της Οδύσσειας, οι Πελείες έφεραν την αμβροσία στον πατέρα Δία˙μέσα στις Πλαγκτές όπου μία από αυτές πάντοτε χάνεται, αλλά ο Ζευς πλάθει άλλη προς αντικατάσταση αυτής:

«Και ουδέ πουλί ταίς προσπερνά, αλλ’ ουδέ η περιστέραις

οπού του Δία του πατρός την αμβροσία φέρων˙

ως και απ’ αυταίς κάθε φοράν η γλυστρή πέτρ’ αρπάζει˙

αλλά να κλεισ’ ο αριθμός στέλνει ο πατέρας άλλην»
(Οδυσ. Μ, 62 –65).

Κατά την ποιήτρια Μυρώ την Βυζαντία, την αμβροσία κόμισαν στον Δία, όταν ήταν παιδί στην Κρήτη, οι Πελειάδες, το δε νέκταρ αετοί και ο Ζευς, νικώντας τον πατέρα του, τον αετό εποίησε αθάνατο και τον πήρε στον ουρανό, εκείνους κατέστησε προπομπούς του θέρους και του χειμώνος. Κατ’ άλλο μύθο, μνημονευόμενο από τον Πρόκλο, η Δήμητρα παρασκεύαζε την αμβροσία και το νέκταρ για τους αθανάτους.


Η ΑΜΒΡΟΣΙΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕ ΤΗΝ ΑΘΑΝΑΣΙΑ

Αρχικά η αμβροσία δήλωνε την αθανασία και την μεταχειρίζονταν αντ’ αυτής. Πίστευαν ότι όπως ο άνθρωπος ζει από την τροφή, έτσι και οι Θεοί διατηρούνταν αθάνατοι μέσω της αμβροσίας.

Εν τούτοις, μέσω της αμβροσία και οι κοινοί θνητοί κατέστησαν αθάνατοι. Με αυτό τον τρόπο, η Αφροδίτη κατέστησε δια της αμβροσίας αθάνατη τη Βερενίκη:

«Ω Διωναία Κύπρι, συ μεν αθάνατον από θνητής,

κατ’ ανθρωπίνην παροιμίαν, εποίησας την Βερενίκην,

αποστάξασα αμβροσίαν εις τους κόλπους αυτής».
(Θεοκρ. XV, 106-108)


Επίσης, η Αθηνά, κατ’ εντολή του Διός, ρίχνει στο στήθος του Αχιλλέα το νέκταρ και την ευχάριστη αμβροσία για να τον απαλλάξει από την πείνα:

«... και τροφήν να πάρη αυτός (ο Αχιλλεύς) δεν θέλει

αλλά κατέβα την γλυκειά να στάξης αμβροσίαν

και νέκταρ μέσ’ τα στήθη του, να μην τον πνιξ’ η πείνα».
(Ιλ. Τ, 345-347)

Κι εδώ η αμβροσία συγχέεται με το νέκταρ υπό την υγρή μορφή.

Ο Πλάτων, στην αλληγορία των ενώσεων των ψυχών, προσθέτει το νέκταρ ως ποτό, μετά την αμβροσία: «ελθούσης δε αυτής ο ηνίοχος προς την φάτνην τους ίππους στήσας παρέβαλεν αμβροσίαν τε και επ’ αυτή νέκταρ επότισε».

Σπανίως η αμβροσία συναντάται ξεχωριστά από το νέκταρ, σε πολλές περιπτώσεις μεταξύ των δύο τούτων λέξεων σημειώνεται μόνο η διαφορά του κατ’ ιδίαν γενικού όρου. Στην Οδύσσεια πάντα μόνο η αμβροσία διακρίνεται ευκρινώς από το νέκταρ, στο γεύμα το οποίο η Καλυψώ παραθέτει στον Ερμή:

«Είπε η θεά, και τράπεζαν γεμάτην αμβροσίαν του θέτει,

και άμα κόκκινο νέκταρ του συγκερνάει

κ’ έτρωγ’ εκείνος κ’ έπινεν, ο μέγας αγροφόνος».
(Οδ. Ε, 92-94).


Παρακάτω, οι υπηρέτες της θεάς προσφέρουν στον φιλοξενούμενο Οδυσσέα την αμβροσία και το νέκταρ, αυτή την φορά ενωμένα:

«και αγνάντια κείνη εκάθισε εις τον θείον Οδυσσέα,

και νέκταρ της παράθεσαν η δούλαις και αμβροσία».
(Οδ. Ε, 198-199).


Και ο Ησίοδος λέει ότι οι θεοί τρώνε και το νέκταρ και την αμβροσία:

«Μα σαν εδώσανε σ’ αυτούς όσα χρειάζονταν όλα,

και νέκταρ και αμβροσία, αυτά που τρώνε μόνον οι θεοί,

τότε στα στήθη τράνεψεν η ρωμαλέα ψυχή τους».


Αυτός, ο ευσεβής ποιητής προσθέτει, ότι οι επί ψευδορκία ένοχοι θεοί δεν είναι πλέον δυνατόν να τραφούν με νέκταρ και αμβροσία:

«Όποιος λοιπόν χύνει νερό απ’ αυτό για να ορκιστή με ψέμα

από τους αθανάτους, πόχουν την κορυφή του χιονισμένου Ολύμπου,

ακέριο χρόνο κοίτεται χωρίς πνοή˙

δεν φέρνει μήτε μια φορά την αμβροσία στα χείλη του ή το νέκταρ,

για να τραφή, αλλά κοίτεται χωρίς αναπνοή, δίχως φωνή

σε μια στρωμασιά˙ μια φοβερή παράλυση τα μέλη του σκεπάζει».
(Ησ. Θεογ. 793-798).


Στον Πίνδαρο, ο Τάνταλος υπέκλεψε από τους ανθρώπους το νέκταρ και την αμβροσία, τα οποία τον είχαν καταστήσει αθάνατο:

«έχει δ’ απάλαμον βίον τούτον εμπεδόμοχθον (ο Τάνταλος),

μετά τριών τέταρτον πόνον, αθανάτων ότι κλέψαις

αλίκεσσι συμπόταις

νέκταρ αμβροσίαν τε

δώκεν, οίσιν άφθιτον».
(Πίνδ. ΙΙ. Ι, 61-65)

Οι Ώρες και η Γαία ενστάλαξαν σταγόνα προς σταγόνα πάνω στα χείλη του Αρισταίου το νέκταρ και την αμβροσία και του έδωσαν την αθανασία:

«εύθρονοις Ώραισι και Γαία

ανελών φίλας υπό ματέροις οίσει.

ται δ’ επιγουνίδιον κατθηκάμεναι βρέφος αυταίς,

νέκταρ εν χείλεσσι και αμβροσίαν στάξοισι, θήσονταί τε νιν αθάνατον

τοις δ’ Αρισταίον καλείν».
(Πίνδ. ΙΙ, ΙΧ, 60-65).


Η ΑΜΒΡΟΣΙΑ ΩΣ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΟ

Η αμβροσία χρησιμοποιούνταν αντί αλοιφής, καθώς και ως καλλυντικό και αντισηπτικό μέσο. Οι Θεές αλείφονταν με αμβροσία για να διατηρούν αμάραντα τα κάλλη τους, οι δε θνητές γυναίκες χάρη στη χρήση της αμβροσίας φαίνονταν ωραιότερες. Επίσης οι πληγές με την αμβροσία επουλώνονταν ταχέως, οι δε νεκροί που αλείφονταν με αυτή καθίστατο άσηπτοι.

Η Ήρα με αμβροσία καθαρίζει το δέρμα της:

«Και πρώτα όλο το σώμα της το χαριτοπλασμένο

με αμβροσίαν εύμορφα καθάρισε και αλείφθη

λάδι άφθαρτο γλυκότατο με μύρα ευωδιασμένο».
(Ιλ. Ξ, 170-172).


Επίσης, η Αθηνά, με αμβρόσιον κάλλος καθαρίζει την Πηνελόπη:

«κ’ αμβρόσιο χρίσμα ελάμπρυνε τ’ ωραίο πρόσωπό της,

μ’ αυτό που η καλοστέφανη αλείφεται Αφροδίτη».
(Οδυσ. Σ., 192-193).


Η ΑΜΒΡΟΣΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΕΙ ΤΙΣ ΠΛΗΓΕΣ

Καθώς αναφέρει ο Βιργίλιος (Aen. 12, 149), η αμβροσία χρησιμοποιείται από τους θεούς ως αλοιφή για την θεραπεία των πληγών.

Το σώμα του Σαρπηδόνα αλείφεται με αμβροσία για να προφυλαχθεί από την σήψη.

«...... και αφού τον χρίσης με αμβροσία, άφθαρτα ενδύματα ένδυσέ τον».
(Ιλ. Π. 670).


Επίσης εμφανίζεται και ως τρόπος ταριχεύσεως. Στην Ιλιάδα αναφέρεται πως η Θέτις ενστάλαξε νέκταρ και αμβροσία από τη μύτη, στο πτώμα του Πατρόκλου ως αντισηπτικά:

«και στα ρουθούνια του νεκρού ρόδινο στάζει νέκταρ

και αμβροσία άφθαρτον το σώμα να κρατήσηι».
(Ιλ. Τ, 38-39).


Η ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΕΥΩΔΙΑ ΤΗΣ ΑΜΒΡΟΣΙΑΣ

Πολλές φορές εξαίρεται και η εξαιρετική ευωδιά της αμβροσίας. Η Ειδοθέα θέτει μπροστά στη μύτη του Μενελάου την αμβροσία για την απομάκρυνση της κακής οσμής της φώκιας:

«............................... μας έπνιγε η βαρειά

των θαλασσόθρεπτων φωκών οσμή φαρμακωμένη˙

και ποιός βαστά να κοιμηθή με τέρας του πελάγου,

αλλά μας έσωσε αυτή με ανάσασι μεγάλη˙

εις τα ρουθούνια καθενός μας έθεσε αμβροσία

μυρόβολη, και την οσμήν αφάνισε του κύτους».

(Οδ. Δ, 441-446).


Ο ΚΗΠΟΣ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΑΜΒΡΟΣΙΑΣ


Από κάποιους συγγραφείς γίνεται λόγος για την πηγή της αμβροσίας μέσα στον κήπο των Εσπερίδων (Σαπ. Απ. 51. – Ευρ. Ιππ. 748). Προφανώς εννοείται εκεί μέσα ο αυτός ο τόπος όπου κατά την Οδύσσεια οι Πελείες φέρνουν την αμβροσία στον Δία, υποχρεούμενες να διέλθουν πετώντας μέσα από τις Πλαγκτές:

«Το να έχη πέτραις κρεμασταίς, και προς αυταίς βροντάει,

μέγα το κύμα της γλαυκής ‘στην όψιν Αμφιτρίτης˙

κείναις πλαγκταίς οι μάκαρες θεοί ταις ονομάζουν.

και ουδέν πουλί ταις προσπερνά, αλλ’ ουδ’ η περιστέραις,

όπου του Δία του Πατρός την αμβροσία φέρουν».
(Οδ. Μ, 59-63).


ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΟΓΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΤΡΕΦΟΝΤΑΝ ΜΕ ΑΜΒΡΟΣΙΑ


Τα νεογέννητα τέκνα των Θεών έπρεπε με νέκταρ και αμβροσία να τραφούν. Ακόμη και τα άλογα των Θεών με αμβροσία, ως ποώδους τροφής, τρέφονταν, αυτό δηλώνει ότι και αυτά συμμετείχαν στην αθανασία.

«τ’ άλογ’ αυτού σταμάτησεν η Ήρα η λευκοχέρα˙

τα ξόδεψε και ολόγυρα ,με καταχνιά τα ζώνει,

και αμβρόσιο φύλλο εβλάστησε να βόσκουν ο Σιμόεις».(27 - 28)
(Ιλ. Ε, 775-777).


ΚΑΤΑ ΑΛΛΟΥΣ ΑΜΒΡΟΣΙΑ ΗΤΑΝ ΤΟ ΜΕΛΙ


Πολλοί συνέδεσαν το πολυσήμαντο της λέξεως αμβροσία με την ποικίλη χρήση του μελιού. Πράγματι δε, φαίνεται ότι το μέλι κρύβεται υπό την έννοια της αμβροσίας
(Ύμνος στον Ερμή 562: «θεών ηδεία εδωδή». – Απόλ. Ροδ. 4, 1131).

Για τον Δία, ως παιδί, υπάρχουν ως εκ τούτου δύο παραδόσεις˙ κατά την μεν έθρεψαν αυτόν οι Πελείες με αμβροσία και νέκταρ, κατά την άλλη δε μέλισσες μέσω του μελιού. Κατά τον γερμανό μυθολόγο Roscher, η αμβροσία ήταν μυθική παράσταση του μελιού, το οποίο έπεφτε από τον ουρανό πάνω στα φυτά ως δροσιά (αερόμελι, δροσόμελι) και συνεπώς θεωρούνταν ως τροφή ουρανία ή θεία. Τρωγόταν είτε ως φυσικό μέλι είτε μεταποιημένο σε ποτό (υδρόμελι, μελίκρατο). Σε αυτό συμφωνούν οι εκφράσεις της αμβροσίας και του νέκταρος προς τα του μελιού. Χρησιμοποιήθηκαν με μεταφορική σημασία πάνω στην ηδύτητα και χάρη του λόγου ή των ποιημάτων (Ιλ. Α, 249. - Ησίοδ. Θεογ. 83. – Πίνδ. Νέμ. 3, 74 κλπ).

Ο Ίβυκος μάλιστα χαρακτηρίζει την αμβροσία ως έχουσα εννεαπλάσια γλυκύτητα από το μέλι. Σχετικώς διαβάζουμε στον Αθήναιο. (ΙΙ, 39 b):
«Ίβυκος δε φησι, την αμβροσίαν του μέλιτος κατ’ επίτασιν εναπλασίαν έχειν γλυκύτητα, το μέλι λέγων ένατον είναι μέρος της αμβροσίας κατά την ηδονήν».

Τέλος, αμβροσία καλούνταν στις θρησκευτικές τελετές ο κυκεών από νερό, λάδι και διάφορους καρπούς, όπως μνημονεύεται από τον Αθήναιο (ΧΙ, 473):
«Η δ’ αμβροσία ύδωρ ακραιφνές, έλαιον, παγκαρπία».


Η ΦΑΛΛΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΜΒΡΟΣΙΑΣ

Η αμβροσία έχει καθαρά φαλλική σημασία. Οι Θεοί φροντίζουν επιμελώς να φυλάσσουν για τους εαυτούς τους την αμβροσία για να διατηρούν την αθανασία τους και ζηλοτυπούν να μην παρέλθει αυτή στους κοινούς θνητούς, για να μην καταστούν και αυτή αθάνατοι.

Η αμβροσία λοιπόν είναι σπέρμα της ζωής, δηλαδή γεννητικό σπέρμα και νερό αναγεννητικό. Επομένως το δέντρο της αμβροσίας έχει την ίδια σημασία με το δέντρο του Αδάμ και το δέντρο της βροχής, οι οποίες σχετίζονται μεταξύ τους κατά την λαϊκή παράδοση και αποτελεί την αρχαιότερη και γενικότερα συνολική προσωποποίηση λόγω ακριβώς της ως άνω διπλής φύσεως της αμβροσίας.

Read more »

Μαθηματικό μοντέλο προβλέπει την εξαφάνιση της θρησκείας

Έρευνα που εξέτασε δημογραφικά δεδομένα από εννέα χώρες -από τις οποίες οι έξι βρίσκονται στην Ευρώπη- καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η θρησκεία είναι είδος υπό εξαφάνιση.

Η πρόβλεψη για το θάνατο της θρησκείας βασίστηκε σε μαθηματικό μοντέλο μη γραμμικής δυναμικής, το οποίο περιγράφει τον ανταγωνισμό ανάμεσα σε δύο κοινωνικές ομάδες, τους πιστούς και τους μη πιστούς.

Οι ερευνητές τροφοδότησαν το μοντέλο με δεδομένα από τις απογραφές στην Αυστραλία, την Αυστρία, τον Καναδά, την Τσεχία, τη Φινλανδία, την Ιρλανδία, την Ολλανδία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ελβετία. Στις χώρες αυτές, οι κάτοικοι ερωτώνται κατά την απογραφή και για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις.

Τα στοιχεία των απογραφών, οι οποίες καλύπτουν διάστημα ενός αιώνα σε ορισμένες περιπτώσεις, δείχνουν ότι τα ποσοστά των πιστών συρρικνώνεται και στις εννέα χώρες.

«Η ιδέα του μοντέλου είναι αρκετά απλή» ανέφερε ο Δρ Ρίτσαρντ Ουίνερ του Πανεπιστημίου της Αριζόνας, παρουσιάζοντας τη μελέτη στο συνέδριο της Αμερικανικής Φυσικής Εταιρείας.

Το μοντέλο «διατυπώνει την αρχή ότι οι κοινωνικές ομάδες που έχουν περισσότερα μέλη είναι πιο ελκυστικές για ένταξη. Διατυπώνει επίσης την αρχή ότι οι κοινωνικές ομάδες έχουν μια κοινωνική θέση ή χρησιμότητα».

Με άλλα λόγια, όσο περισσότεροι είναι οι άθεοι σε μια χώρα, τόσο πιο ελκυστική φαίνεται αυτή η κοινωνική ομάδα στα νέα υποψήφια μέλη. Το αντίθετο συμβαίνει στην κοινωνική ομάδα των πιστών.

Ο Δρ Ουίνερ παραδέχεται ότι το μοντέλο είναι υπεραπλουστευτικό, εκτιμά ωστόσο ότι η πρόβλεψη είναι αρκετά αξιόπιστη: «Προφανώς, δεν πιστεύουμε ότι αυτή είναι όντως η δικτυακή δομή της σύγχρονης κοινωνίας, με κάθε άνθρωπο να επηρεάζεται εξίσου από όλα τα άλλα μέλη της κοινωνίας» είπε ο ερευνητής στο BBC.

«Προφανώς τα πράγματα που συμβαίνουν σε κάθε μεμονωμένο άτομο είναι πιο περίπλοκα, ωστόσο πολλά από αυτά ακυρώνονται στον μέσο όρο» εξήγησε.

Η έρευνα, με τίτλο Ένα μαθηματικό μοντέλο του ανταγωνισμού κοινωνικών ομάδων με εφαρμογή στην αύξηση της θρησκευτικής μη-ένταξης, είναι διαθέσιμη online στη μορφή προέκδοσης.

Read more »

Τετάρτη 23 Μαρτίου 2011

Τι περιείχαν τα φάρμακα των αρχαίων Ελλήνων!

Αμερικανοί αρχαιοβοτανολόγοι μπόρεσαν για πρώτη φορά να μελετήσουν και να αναλύσουν το περιεχόμενο χαπιών που έφτιαχναν οι γιατροί στην αρχαία Ελλάδα και τα οποία ανακαλύφθηκαν προ 20ετίας, σε ένα ναυάγιο ελληνικού πλοίου στα ανοιχτά της Τοσκάνης.

Το πλοίο από ξύλο καρυδιάς, το οποίο ναυάγησε το 130 π.Χ., μετέφερε γυαλικά από τη Συρία και φάρμακα, που τα περισσότερα δεν είχαν καθόλου μουσκέψει από το νερό. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν το ναυάγιο το 1989, αλλά μόλις τώρα κατέστη δυνατό να ανακοινωθεί η μελέτη των φαρμακευτικών σκευασμάτων που αυτό περιείχε.

Τι περιείχαν τα αρχαία φάρμακα

Οι αναλύσεις DNA έδειξαν ότι κάθε χάπι ήταν ένα μίγμα από τουλάχιστον δέκα διαφορετικά εκχυλίσματα φυτών, όπως ο ιβίσκος και το σέλινο. «Για πρώτη φορά έχουμε, πια, φυσικά στοιχεία όσων περιέχονται στα γραπτά των αρχαίων Ελλήνων γιατρών Διοσκουρίδη και Γαληνού», δήλωσε ο Αλέν Τουγουέιντ του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον, σύμφωνα με το «New Scientist».

Η ανάλυση του DNA έγινε από τον Ρόμπερτ Φλάισερ του Εθνικού Ζωολογικού πάρκου του Σμιθσόνιαν, ο οποίος συνέκρινε τις γενετικές αλληλουχίες που βρήκε σε δύο χάπια, με τη γενετική βάση φυτών GenBank που έχουν τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ. Με τον τρόπο αυτό, μπόρεσε να εντοπίσει μέσα στα χάπια ίχνη από καρότο, ραπανάκι, σέλινο, άγριο κρεμμύδι, βαλανίδια, λάχανο, ήμερο τριφύλλι (αλφάλφα), αχίλλεια κ.α. Ακόμα εντόπισε ιβίσκο, που πιθανώς είχε εισαχθεί από την Ανατολική Ασία, την Ινδία ή την Αιθιοπία.

Πού χρησίμευε το κάθε φυτό-βότανο

Σύμφωνα με τον Φλάισερ, τα περισσότερα από τα παραπάνω φυτά χρησιμοποιούνταν από τους αρχαίους για να θεραπεύουν τους αρρώστους. Η αχίλλεια π.χ. σταματούσε την αιμορραγία κάποιου τραύματος. Ο Πεδάνιος Διοσκουρίδης, ιατρός και βοτανολόγος (πρόδρομος των φαρμακοποιών), κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ., περιέγραφε στα κείμενά του το καρότο ως πανάκεια για πολλά προβλήματα υγείας, θεωρώντας, για παράδειγμα, ότι αν κανείς το έχει φάει προκαταβολικά, δεν τον βλάπτουν τα ερπετά, ενώ παράλληλα βοηθά στη σύλληψη παιδιού.

Τα βότανα και τα φάρμακα που περιγράφουν στα κείμενά τους ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης, έχουν συχνά θεωρηθεί ως «κομπογιαννίτικα» και αναποτελεσματικά.
Τώρα, οι αρχαιοβοτανολόγοι σκοπεύουν να λύσουν την επιστημονική διαμάχη γύρω από την θεραπευτική αξία των αρχαίων παρασκευασμάτων, μελετώντας κατά πόσο τα φυτικά εκχυλίσματα που βρέθηκαν στα χάπια, μπορούν να θεραπεύσουν ασθένειες.

Ο Τουγουέιντ θέλει να βρει τις ακριβείς μετρήσεις που έκαναν οι αρχαίοι έλληνες γιατροί για να παρασκευάσουν τα χάπια τους. «Ποιος ξέρει, αυτά τα αρχαία φάρμακα μπορεί να ανοίξουν νέους δρόμους στη φαρμακολογική έρευνα», σημείωσε.

Read more »

Τρίτη 22 Μαρτίου 2011

Οι Ισπανοί τιμούν την Ακρόπολη

Στην πλάκα αναγράφεται εγκώμιο του Αραγωνέζου βασιλιά Πέτρου Δ΄ για την Ακρόπολη
Με μία έκθεση για την πολιτιστική αλληλεπίδραση των λαών της Μεσογείου στο Μεσαίωνα και με τη συμβολική κίνηση της τοποθέτησης πλάκας στην Πύλη Μπελέ της Ακρόπολης στην οποία αναγράφεται το εγκώμιο του Αραγωνέζου βασιλιά Πέτρου Δ΄ για το μνημείο γιορτάζει το Ινστιτούτο Θερβάντες την επέτειο των 700 χρόνων από την εγκαθίδρυση της κυριαρχίας των Καταλανών και Αραγώνων στο δουκάτο της Αθήνας, το 1311.

Η έκθεση θα εγκαινιασθεί από τη βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας, η οποία θα παρευρεθεί και στα αποκαλυπτήρια της πλάκας στην Ακρόπολη. Παράλληλα κύκλος διαλέξεων γύρω από την επέτειο θα πραγματοποιηθεί στο Ινστιτούτο Θερβάντες, που διοργανώνει τις εκδηλώσεις με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Μεσογείου.

Πιστεύοντας στη σημασία του κειμένου του βασιλιά Πέτρου Δ' αλλά και στην τιμή που θα σήμαινε για την χώρα μας η έκθεσή του προς κοινή θέα όλων στην είσοδο της Ακρόπολης, ο πρέσβης της Ισπανίας στην Ελλάδα, Μιγέλ Φουέρτες και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας, Εουσέμπι Αγιένσα, πρότειναν γραπτώς στον τότε έφορο της Ακρόπολης, Αλέξανδρο Μάντη, την τοποθέτηση αυτού του μικρού μνημείου στην Ακρόπολη ή στον ευρύτερο χώρο της, αναλόγως με την απόφαση των αρχών.

Μετά την επίσημη προέγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, που ενέκρινε ομόφωνα το σχέδιο τον Απρίλιο του 2010, έγινε πέρυσι το καλοκαίρι, η κοπή και χάραξη του μαρμάρου. Στην πλάκα είναι χαραγμένη στα καταλανικά (επίσημη γλώσσα του εγγράφου), στα ισπανικά, στα αγγλικά και ελληνικά, η πρώτη φράση του εγκωμίου: "το κάστρο των Αθηνών είναι το πολυτιμότερο κόσμημα στον κόσμο". Στο τέλος του περασμένου έτους τοποθετήθηκε το μικρό αυτό μνημείο στον χώρο που προσδιόρισαν οι ελληνικές αρχές: στην Πύλη Μπελέ, στους πρόποδες των Προπυλαίων.

«Μία θάλασσα από νόμους: Από τον Ιάκωβο Α΄ ως την Ναύπακτο» είναι ο τίτλος της έκθεσης που εγκαινιάζεται στις 24 Μαρτίου με στόχο να καταδειχθεί, πώς με την επέκταση της κυριαρχίας των Αραγώνων στη Μεσόγειο αναπτύχθηκε το εμπορικό δίκαιο που έγινε στη συνέχεια σημείο αναφοράς και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η μάχη του Κηφισού (του βοιωτικού) που έλαβε χώρα στις 15 Μαρτίου 1311 μεταξύ των Φράγκων του Δουκάτου των Αθηνών με επικεφαλής των Μέγα Κύρη δούκα Γκωτιέ ντε Μπριέν και από την άλλη των καταλανών και αραγωνέζων μισθοφόρων (γνωστών στην ιστορία ως Αλμογάβαρων ή Καταλανική Κομπανία) με νικητές τους τελευταίους υπήρξε η έναρξη της καταλανο-αραγωνικής κατοχής στο δουκάτο των Αθηνών και στη συνέχεια η επικράτησή τους στη Μεσόγειο.

Στην έκθεση περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και μία τοιχογραφία του 15ου αιώνα από Βυζαντινό Μουσείο, γνωστή και ως Παναγία των Καταλανών (ή Madonna Catalana). Η τοιχογραφία, που είχε βρεθεί το 1849 στα ερείπια του κατεστραμμένου ναού του προφήτη Ηλία, κοντά στην αρχαία Αγορά της Αθήνας και απεικονίζει την Παναγία Ενθρονη Βρεφοκρατούσα είχε θεωρηθεί καταλανική, εξ ου και η ονομασία της , αν και αργότερα ταυτίσθηκε με το όνομα του φλωρεντινού δούκα των Αθηνών Φραντσέσκο Ατσιαγιόλι και του γενοβέζου ευγενούς Λορέντσο Σπινόλα.



Πού και Πότε
Ινστιτούτο Θερβάντες (Μητροπόλεως 23). Διάρκεια: 24 Μαρτίου - 16 Απριλίου
Read more »

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011

Η κόλαση του Δάντη

Η Θεία Κωμωδία (ιταλικά: La Divina Commedia, αρχικός τίτλος Commedia) είναι επικό, αφηγηματικό ποίημα του Δάντη. Γράφτηκε στο διάστημα 1308-1321 και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα στην ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, έχοντας χαρακτηριστεί ως η επιτομή του μεσαιωνικού κόσμου. Το ποίημα χωρίζεται σε τρία κύρια μέρη – Κόλαση, Καθαρτήριο και Παράδεισος – και αφηγείται το φανταστικό ταξίδι του Δάντη στον Άδη, με οδηγούς τον Βιργίλιο και τη Βεατρίκη. Ο αρχικός τίτλος του έργου ήταν Κωμωδία. Ο όρος Θεία προστέθηκε μεταγενέστερα από τον Βοκάκιο. Μέχρι σήμερα, έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένης κριτικής ανάλυσης και ερμηνειών.

Δομή:Η Θεία Κωμωδία διαιρείται σε τρία μέρη: Κόλαση, Καθαρτήριο και Παράδεισος, το καθένα αποτελούμενο από 33 ωδές ή τραγούδια (canti). Η Κόλαση περιέχει επιπλέον μια εισαγωγική ωδή. Ο αριθμός τρία είναι κυρίαρχος σε όλο το ποίημα και η χρήση του δεν θεωρείται τυχαία. Οι ωδές είναι επίσης γραμμένες σε ενδεκασύλλαβο στίχο και η ρίμα ακολουθεί τη δομή ΑΒΑ ΒΓΒ ΓΔΓ . . . ΨΩΨ Ω, δηλαδή δομή τριών στίχων (terza rima). Η Θεία Κωμωδία υπήρξε το πρώτο μεγάλο αφηγηματικό ποίημα στην οποία έγινε χρήση αυτής της ρίμας, αν και μία παρόμοια μορφή χρησιμοποιήθηκε προγενέστερα από τους τροβαδούρους.

Πλοκή:Ο Δάντης, σε πρώτο πρόσωπο, περιγράφει ένα φανταστικό ταξίδι του στον Άδη, το οποίο ξεκινά – κατά την πιθανότερη εκδοχή – την Μεγάλη Παρασκευή του 1300, στις 8 Απριλίου και ενώ ο Δάντης είναι τριάντα πέντε ετών. Το ταξίδι παρουσιάζεται ως αληθινό, κυρίως μέσω της χρήσης πλήθους στοιχείων που παραθέτει ο Δάντης σχετικά με αυτό και των λεπτομερειών που δίνονται με πολύ μεγάλη ακρίβεια. Οι ώρες, οι τοποθεσίες και το δρομολόγιο του αφηγητή καταγράφονται με σχεδόν μαθηματική ακρίβεια.

Κατά το πέρασμά του από την Κόλαση και το Καθαρτήριο, ο ποιητής συνοδεύεται από τον δάσκαλό του Βιργίλιο, ενώ η πορεία του στον Παράδεισο γίνεται με την παρουσία της Βεατρίκης, ο χαρακτήρας που αντιπροσωπεύει το γυναικείο πρότυπο κατά τον Δάντη και βασίζεται πιθανότατα στη Βεατρίκη Πορτινάρι, υπαρκτό πρόσωπο στη ζωή του Δάντη. O Δάντης έκανε επίσης αναφορά στη Βεατρίκη, στο έργο La Vita Nuova, ωστόσο στη Θεία Κωμωδία θεωρείται πως εκφράζεται με ιδανικό τρόπο ο έρωτάς του προς το πρόσωπό της.

**Μία από τις λεπτομέρειες της Θείας Κωμωδίας είναι πως κάθε ένα από τα τρία μέρη της κλείνει με τη λέξη άστρα.


Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΗΣ
Σύμφωνα με την περιγραφή του Δάντη, ο Άδης έχει σχήμα αναποδογυρισμένου κώνου με το πλατύ στόμιό του να βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο, κάτω από την Ιερουσαλήμ, και την άλλη αιχμηρή άκρη του στο κέντρο της Γης. Αποτελείται συνολικά από εννέα κύκλους, οι οποίοι στενεύουν διαδοχικά καθώς κινείται κανείς κατηφορικά. Κάθε κύκλος του Άδη αντιστοιχεί σε συγκεκριμένες αμαρτίες - ολοένα βαρύτερες για βαθύτερους κύκλους -καθώς και τις αντίστοιχες τιμωρίες που επιβάλλλονται.

Ο Δάντης, σύμφωνα με την Αριστοτέλεια φιλοσοφία περί ηθικής και αρετής, κατατάσσει τις αμαρτίες σε πράξεις ακράτειας, όπως είναι φιληδονία, η λαιμαργία και η φιλαργυρία, και σε πράξεις κακίας ή βίας.Αφού διασχίζουν τον ποταμό Αχέρων με τον Χάροντα, ο Βιργίλιος οδηγεί τον Δάντη διαδοχικά μέσα από τους εννέα κύκλους αμαρτιών, οι οποίοι περιλαμβάνουν:

* Κύκλος 1ος: τα αβάφτιστα μωρά και τους ενάρετους ειδωλολάτρες. Η τιμωρία τους είναι πως αδυνατούν να φθάσουν στο Παράδεισο.
* Κύκλος 2ος: εδώ κολάζονται οι φιλήδονοι, οι οποίοι είναι καταδικασμένοι να στροβιλίζονται σε μία διαρκή ανεμοθύελλα, ανίκανοι παράλληλα να αγγίξουν άλλη ανθρώπινη παρουσία.
* Κύκλος 3ος: οι λαίμαργοι, οι ψυχές των οποίων κατασπαράσονται από τον Κέρβερο.
* Κύκλος 4ος: οι άπληστοι, φιλάργυροι, καταδικασμένοι να κυλούν μεγάλα βάρη με το στήθος τους.
* Κύκλος 5ος: οι μνησίκακοι, που χτυπούν ο ένας τον άλλο μέσα σε λασπωμένους βάλτους.

Σε αυτό το σημείο, ο Βιργίλιος και ο Δάντης περνούν με τη βάρκα του δαίμονα Φλεγύα μπροστά στις κλειδωμένες πόρτες του κάστρου της Κόλασης, τις οποίες ανοίγει ένας άγγελος.

* Κύκλος 6ος: οι αιρετικοί, εγκλωβισμένοι μέσα σε πύρινους τάφους.


* Κύκλος 7ος: ο έβδομος κύκλος περιλαμβάνει τους βίαιους, οι οποίοι βρίσκονται διαχωρισμένοι σε τρεις ομάδες. Η πρώτη περιλαμβάνει τους βίαιους απέναντι στους υπόλοιπους ανθρώπους και τιμωρούνται βρισκόμενοι εντός ενός βάλτου αίματος που βράζει. Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει τους βίαιους απέναντι στον εαυτό τους, μεταμορφωμένοι σε δέντρα ή κυνηγημένοι από άγρια σκυλιά. Τέλος, στην τρίτη ομάδα βρίσκονται οι βίαιοι απέναντι στο Θεό και την φύση, απομονωμένοι σε μια έρημο φλεγόμενης άμμου όπου μαίνεται μια πύρινη βροχή.


Οι δύο τελευταίοι κύκλοι της Κόλασης αφορούν στις ενσυνείδητες αμαρτίες παραπλάνησης και είναι προσπελάσιμοι κατηφορίζοντας ένα βάραθρο.

* Κύκλος 8ος: εδώ κολάζονται οι απατεώνες σε δέκα διαφορετικά βάραθρα. Συγκεκριμένα περιγράφονται οι αποπλανητές (τιμωρία τους είναι η μαστίγωση), οι κόλακες (βουτηγμένοι σε ακαθαρσίες), οι σιμωνιακοί (κρεμασμένοι ανάποδα μέσα σε λάκκους και φωτιές στα πόδια), οι μάγοι ή ψευδοπροφήτες (με τα κεφάλια τους τοποθετημένα ανάποδα ώστε να βλέπουν μόνο το πίσω μέρος τους), οι διεφθαρμένοι πολιτικοί (εγκλωβισμένοι σε κοχλάζουσα πίσσα), οι υποκριτές (κουκουλωμένοι με κάπες από μόλυβδο), οι κλέφτες (κυνηγημένοι από φίδια και κατόπιν μεταμορφωμένοι σε φίδια), οι εσκεμμένα κακοί σύμβουλοι (εγκλωβισμένοι σε φλόγες), οι αιρετικοί (που κατασπαράσονται από δαιμόνια) και οι κιβδηλοποιοί (τιμωρημένοι με αρρώστιες).


Στη συνέχεια, ο γίγαντας Ανταίος μεταφέρει τον Δάντη και τον Βιργίλιο στον 9ο κύκλο.


* Κύκλος 9ος: εδώ τιμωρούνται οι προδότες, εγκλωβισμένοι – μέχρι το πρόσωπο – σε μία παγωμένη λίμνη. Ειδικότερα, τοποθετημένοι σε τέσσερις διαφορετικές περιοχές βρίσκονται οι προδότες συγγενών (Καΐνα), οι προδότες της πατρίδας (Αντηνόρα), οι προδότες φίλων (Πτολεμαία) και οι προδότες των ευεργετών τους (Ιουδαία



Στο βαθύτερο σημείο του Άδη, στο κέντρο της Γης, οι δύο περιπλανώμενοι παρατηρούν τον γίγαντα Εωσφόρο ο οποίος τυραννά αιώνια τον Βρούτο και τον Κάσσιο (προδότες του Ιούλιου Καίσαρα) αλλά και τον Ιούδα (προδότη του Χριστού)

 

Η Κόλαση του Δάντη δια στόματος Λιαντίνη


Read more »

Κυριακή 20 Μαρτίου 2011

Το όνομα ΕΛΛΗΝΑΣ

Η λέξη Έλλην έχει πολλές ερμηνείες: Έλλην ο ένας, Έλληνες οι πολλοί. Ελλάς = η χώρα που κατοικούν οι Έλληνες· Ελλάς = η υψηλή και ιερή πέτρα-θρόνος, όπου κατοικεί το θείον.

~ Έλλην = γιος του Δία και της Δωρίππης (κατά μίαν εκδοχή).

~ Έλλην = γιος του Δευκαλίωνος -που ήταν γιος του Προμηθέως- και της Πυρράς -θυγατέρας του Επιμηθέως. Ο φιλοπόλεμος βασιλιάς Έλλην απέκτησε από τη Νύμφη Οροηίδα τους γιους: Δώρο, Ξούθο και Αίολο. Γιοι του Ξούθου: ο Αχαιός και ο Ίων (Ησίοδος). Η ίδια η λέξη χάνεται στην ελληνική ιστορική παράδοση. (Ηροδότου Ιστορία ι-56, Η-23, Ζ-95): «της νύν Ελλάδος, πρότερον δε Πελασγίης καλούμενης».
Σελλοί ονομάζονταν οι κάτοικοι της αρχαίας Δωδώνης του Ολύμπου (όπου και το αρχικό Μαντείο πριν από τον κατακλυσμό του Ωγυγου). Ήταν φύλακες του μαντείου του Διός, αναγκασμένοι να διάγουν βίον τραχύ και ασκητικό. Η λέξη Σελλοί συναντάται και ως Έλλοί (δασυνόμενη) δηλ. Έλ-λοι = οι άνθρωποι οι ιεροί που γεννήθηκαν από τους λίθους (λάας), οι Έλληνες ιερείς του Διός. Σελλοί = οι απόγονοι του Έλλοπος-Πελασγού, του πρώτου κατοίκου της θεσσαλίας-Περραιβίας. Στην Ιλιάδα, (Π' 233-235): «Ζευ άνα, Δωδωναίε, Πελασγικέ, τηλόθι ναίων, Δωδώνης μεδέων δνσχειμέρον άμφί δέ Σελλοί σοϊ ναίουσ'ύποφήται άνιπτόποδες χαμαιεϋναι». (= Δία βασιλιά, Δωδωναίε, Πελασγικέ, που κάθεσαι μακριά και προστατεύεις τη Δωδώνη με το βαρύ χειμώνα, γύρω δε οι Σελλοί κατοικούν, οι ερμηνευτές των χρησμών σου, που κοιμούνται κατά γης και έχουν άνιπτα πόδια).

~ Ο Πίνδαρος αναφέρει: Ελλοί = αδελφικός τύπος της ίδιας λέξεως και Σελλοί: συγγενές του Έλληνα.

~ Ο Κουρτιος υπαινίσσεται πως παράγεται από τη ρίζα του ρ. βάλλομαι.

~ Ο Ησύχιος σχετίζει τη λέξη με την ίεράν του Διός έδρα εν Δωδώνη:Έλα, καθέδρα τον Δ ιός εν Δωδώνη.

~ Τους Φοίνικες, τους πρωτο-έλληνες κατοίκους της Παλαιστίνης που κατάγονταν από την Ήπειρο, τους ονόμαζαν και Σελέαρ.

~ Ίσως η ρίζα της λέξης Σελλοί -> Σελληνήεις: οι υπό της Σελήνης - σεληνόφωτος φωτιζόμενοι = άνθρωποι σεληνόφωτος και Σελλήνιον: υποκορ. του Σελήνη = φως της Σελήνης.

~ Ο Αριστοφάνης στους "Ιππείς" 1253 αναφέρει: Έλλάνιε Ζεϋ.

~ Ελλάς = πόλη και περιοχή της Θεσσαλίας, ιδρυθείσα από τον Έλληνα (Ιλιάς, Β' 683)· «οί δ' είχον Φθίην καί Ελλάδα». Ολόκληρη η περιοχή της Θεσσαλίας που την κατοικούσαν οι Έλληνες Μυρμιδόνες -από τα πανάρχαια χρόνια- ονομαζόταν Ελλάς.

~ Στο Ομηρικό αναφέρονται ως Έλληνες οι κάτοικοι της θεσσαλικής Φθίας: Αλός - Αλόπη, Τρηχίν, Αργός Πελασνικόν.

Ο μελετητής της ιστορίας της ελληνικής φυλής Ι. Ποσσάς στο βιβλίο του Η αληθινή Προϊστορία και στη σελ. 95 αναφέρει: «... χαρακτηριστικών είναι, ότι... το όνομα "Ελλην συνδέεται με πνενματικώς ανεπτυγμένους προγόνους, πού υπονοεί ή συμβολίζει την πνευματικήν ύπεροχήν της φυλής των ' Ελλήνων, όπως εξεδηλώθη άλλως τε αυτή καί εις τους μετέπειτα χρόνους, Προορφικοί, Όρφικοί, Επικοί, Σοφοί, Νομοθέται, Προσωκρατικοί, Σωκρατικοί, Πλάτων, Αριστοτέλης κ.τ,λ.
Η ρίζα Ελλ, στον Πελασγικό κόσμο, εκφράζει την έννοια του υψηλού. Παράγονται δε λέξεις όπως; Έλλοπες, Ελινοί, Αλουονοί (Αλβανοί) κ.ά. Ο Στράβων στα Γεωγραφικά (157) αναφέρει: «Στην Ιβηρία υπάρχουν πολλοί Έλληνες και πολλές πόλεις που έχουν ονόματα Ελέα, Ελαίαι, Ελαιούς και Ελάιον όρος».
Οι Πελασγοί λέγονταν και Προσέλληνοι.
Στην Ιλιάδα, Β'681-5, έχουμε αρκετές αναφορές στη λέξη Έλλην, Έλληνες, όπως: «... που είχαν την Φθίαν και την Ελλάδα με τις όμορφες γυναίκες, που λέγονταν Μυρμιδόνες και Έλληνες και Αχαιοί και είχαν αρχηγό τον Αχιλλέα με 50 πλοία...».

Τέλος το όνομα Έλλην γεννήθηκε και υπήρξε στον τόπο αυτό.

Read more »

Οι Κυνικοί και η Φιλοσοφία τους

Στην, ηθελημένη ή όχι, παραποίηση ή έκπτωση πολλών λέξεων του Αρχαίου Ελληνικού κόσμου, η σύγχρονη ανθρωπότητα οπωσδήποτε χάνει πολλά. Ανάμεσα σε αυτές τις πάμπολλες λέξεις (αφέλεια, απάθεια, φιλία, θεός, δημοκρατία και δεκάδες άλλες), στέκει και η λέξη «Κυνικός», η οποία, προς ατυχία εκατομμυρίων ανθρώπων που οι Μούσες και η Φιλοσοφία δεν τους τίμησαν με τα δώρα τους, έχει προσλάβει αρνητικό νόημα σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, ενώ τα σύγχρονα ημέτερα λεξικά ορίζουν μυωπικώς τον «Κυνικό» ως τίποτε περισσότερο από ένα πρόσωπο το οποίο… «εκ συστήματος διαπιστώνει λάθη και δυσπιστεί σε ό,τι αφορά τη σοβαρότητα ή αγαθότητα των ανθρώπινων προθέσεων και πράξεων και αντιδρά πάντοτε με ειρωνεία και σαρκασμό»

Ο ιδρυτής των Κυνικών Αντισθένης.
Στο παλαιό καλό, σαν το κρασί που λέμε, «Λεξικό Σούδα», θα διαβάσουμε ωστόσο εντελώς άλλα πράγματα, ότι δηλαδή ο «Κυνισμός» είναι «ΑΙΡΕΣΙΣ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ. Ο ΔΕ ΟΡΙΣΜΟΣ ΑΥΤΟΥ ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΕΠ ‘ ΑΡΕΤΗ ΟΔΟΣ. ΤΕΛΟΣ ΔΕ ΤΟΥ ΚΥΝΙΣΜΟΥ ΤΟ ΚΑΤ’ ΑΡΕΤΗ ΖΗΝ.. ΗΡΕΣΚΕ Δ’ ΑΥΤΟΙΣ ΛΙΤΩΣ ΒΙΟΥΝ, ΑΥΤΑΡΚΕΣΙ ΧΡΩΜΕΝΟΙΣ ΣΙΤΙΟΙΣ, ΠΛΟΥΤΟΥ ΚΑΙ ΔΟΞΗΣ ΚΑΙ ΕΥΓΕΝΕΙΑΣ ΚΑΤΑΦΡΟΝΕΙΝ..». Οι «Κυνικοί» επομένως ήταν Φιλοσοφική Σχολή, και μάλιστα μία από τις μακροβιότερες. Η Σχολή τους, ιδρύθηκε από τον Αντισθένη (445 – 360 ή 444 – 368), υιό ενός Αθηναίου και μίας δούλης από τη Θράκη, διακριθέντα πολεμιστή στη μάχη της Τανάγρας και μετέπειτα μαθητή του σοφιστή Γοργίου στη Ρητορική, και εν συνεχεία, στη Φιλοσοφία, του Σωκράτους, στον θάνατο του οποίου υπήρξε παρών. Η Σχολή ιδρύθηκε στο Κυνόσαργες των Αθηνών, το μόνο γυμνάσιο της πόλεως που δεχόταν μη Αθηναίους πολίτες και ταυτοχρόνως αποτελούσε Ιερό ’λσος του Ηρακλέους (από το οποίο ’λσος και μετωνομάσθησαν άλλωστε τα μέλη σε «Κυνικούς» από «Αντισθενικοί» που λέγονταν αρχικώς).

Οι «Κυνικοί», ήσαν πνευματικοί απόγονοι του Σωκράτους, ανήκοντας στις Σχολές που απεκλήθησαν «Ελάσσοντες Σωκρατικοί», αν και ως προς τη μέθοδο της διδασκαλίας τους έλαβαν αρκετά στοιχεία από τους «Σοφιστές». Για τον Αντισθένη και τους μαθητές του, η Φιλοσοφία είναι καθαρά κοσμική σοφία (χαρακτηριστική είναι μάλιστα η ρήση του πρώτου ότι «τότε οι πόλεις χάνονται, όταν δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τους κακούς από τους καλούς»), ενώ η Αρετή, αν και εξακολουθεί να παραμένει σκοπός του βίου, είναι κάτι το απολύτως πρακτικό που δεν χρειάζεται ούτε πολλά λόγια, ούτε επίπονη εκπαίδευση (Διογένης Λαέρτιος 6, 2). Η Αρετή, που είναι κάτι το υπαρκτό, μπορεί να διδαχθεί με πολύ απλό τρόπο στον άνθρωπο, αφού η αρχή για τη μάθηση είναι η προσεκτική σπουδή των λέξεων («ΑΡΧΗ ΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ Η ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΨΙΣ»), και αν μάλιστα αυτή (δηλ. η Αρετή) κάποτε κατακτηθεί, είναι παντελώς αδύνατον να απωλεσθεί.
 
Για τους «Κυνικούς», ο λόγος λειτουργεί μόνον στο να αποφαίνεται για το τι υπάρχει ή υπήρχε: «ΠΡΩΤΟΣ (ΑΝΤΙΣΘΕΝΗΣ) ΩΡΙΣΑΤΟ ΛΟΓΟΝ, ΕΙΠΩΝ, ΛΟΓΟΣ ΕΣΤΙΝ Ο ΤΟ ΤΙ ΗΝ Ή ΕΣΤΙ ΔΗΛΩΝ» (Ed. Mullach, Fragmenta Philosophorum Graecorum, II, 283), ενώ τα αγαθά διακρίνονται μόνο σε δύο κατηγορίες, τα εξωτερικά (ιδιοκτησία, σωματική ηδονή, πολυτέλεια) και τα εσωτερικά. Στα δεύτερα είναι που ανήκει το κατ’ εξοχήν ζητούμενο των φιλοσόφων, δηλαδή η ασφαλής γνώση της Αληθείας και του Εαυτού. Οι «Κυνικοί», κηρύσσουν ωστόσο μία «έμπρακτη» Ηθική, κατά την οποία η Αρετή όλως «παραδόξως» δεν εξαρτάται από τη Γνώση, αλλά είναι αποτέλεσμα ασκήσεως, εθισμού και αυτοελέγχου. Με πρότυπο τον Ηρακλέα, καλούν σε προσωπική αυτάρκεια μέσω της απαλλαγής από τις λεγόμενες ανάγκες, αλλά και μέσω της πορεύσεως σε έναν φυσικό τρόπο καθημερινού βίου, με απλότητα, σκληραγωγία και αυτοδιάθεση. Ο «σοφός» των «Κυνικών» είναι ΑΥΤΑΡΚΗΣ, αφού έχει (με το να είναι τέτοιος) τον πλούτο όλων των ανθρώπων.
Δίνοντας συνεπώς έμφαση στον καθημερινό Τρόπο αντί στη Θεωρία, οι «Κυνικοί» επίγονοι του Αντισθένους, οι λεγόμενοι και «Αντισθενικοί», ταξίδευσαν με ιεραποστολική σχεδόν διάθεση από άκρου σε άκρο του Ελληνιστικού και Ρωμαϊκού κόσμου, ντυμένοι πτωχικά, μ’ ένα σακούλι στον ώμο για τη λιγοστή τροφή τους, αντισυμβατικοί σε όλους τους τομείς (κατά κανόνα αρνούμενοι ακόμη και εκείνους τους συγκεκριμένους τομείς της κοινωνικότητος που αναμφίβολα σεβόταν και τιμούσε ο ιδρυτής τους Αντισθένης), βρώμικοι, ατημέλητοι και προκλητικοί τόσο στα λόγια όσο και στα έργα τους, και καθιέρωσαν περισσότερο μία φιγούρα στάσεως, μορφής και συμπεριφοράς, παρά ένα οργανωμένο φιλοσοφικό σύστημα.

Για μία γρήγορη όσο και πλήρη κατανόηση των «Κυνικών», θα μπορούσαμε, για δική μας ευκολία βεβαίως, να συνοψίσουμε στις ακόλουθες 10 τις κύριες φιλοσοφικές θέσεις τους.

ΘΕΣΗ 1. Κατά τους «Κυνικούς», η Φιλοσοφία οφείλει ν’ ασχολείται με την καθημερινή ζωή και με κάθε τι που είναι συγκεκριμένο και απτό και να παρακάμπτει, ως ματαιοπονία, τον κόσμο των αφηρημένων εννοιών. Για την Αρετή, η οποία ορίζεται ως σκοπός της ζωής, δεν απαιτείται πολυμάθεια, και στην κατάκτησή της δεν συντελεί διόλου η μελέτη πολύπλοκων αντικειμένων όπως η Γεωμετρία, η Μουσική και η Λογοτεχνία. Ανίσχυρες και παραπλανητικές είναι επίσης όλες οι ενασχολήσεις με μεταφυσικά, γλωσσολογικά και επιστημονικά ζητήματα. Ως βασικά εργαλεία διακίνησης των ιδεών της Σχολής αναγνωρίζονται μόνον το έμπρακτο παράδειγμα και η συγγραφή «διατριβών» και «σάτυρας».
Μαρμάρινο ρωμαϊκό ανάγλυφο στο οποίο απεικονίζεται η συνάντηση του κυνικού φιλοσόφου Διογένη με τον Μέγα Αλέξανδρο

ΘΕΣΗ 2. Σημαντικό είναι το απτό άτομο και όχι η αόριστη και γενική έννοια «Ανθρωπότης» και η λεγομένη «κοινή ανθρώπινη φύσις». Το «καλό» ισχύει για τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, σε προσωπική βάση, και η «ευδαιμονία» αποκτάται με την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής εσωτερικής αυτάρκειας μέσω της απελευθερώσεως από τις μεταβολές της Τύχης και των άλλων εξωτερικών του εαυτού (και συχνά απειλητικών προς αυτόν) δυνάμεων του κόσμου. Ο «ευδαίμων» άνθρωπος οφείλει να είναι επιμόνως αδιάφορος και υπομονετικός απέναντι στις όποιες συμφορές. Το κέντρο βάρους της ηθικής και της συνειδησιακής αλλαγής τοποθετείται από τους Κυνικούς αποκλειστικώς στο άτομο, πέρα από κάθε εξωτερικό δεδομένο, όπως θεσμούς, συνήθειες, απόψεις, έξεις, κανόνες, παρορμήσεις, σχέσεις. Η όποια αλλαγή και βελτίωση είναι αποκλειστικώς εσωτερική ανθρώπινη υπόθεση, εντελώς ανεξάρτητη από την όποια κοινωνική, πολιτισμική, πολιτική και οικονομική πραγματικότητα. Η εσωτερική συνειδησιακή αλλαγή είναι απείρως πιο σημαντική από κάθε πολιτικοκοινωνική τέτοια, σε βαθμό που η τελευταία να καθίσταται ακόμη και αδιάφορη.

ΘΕΣΗ 3. Πρέπει να αντιμετωπισθούν με τη μέγιστη περιφρόνηση τα όσα αιχμαλωτίζουν τους ανθρώπους στα δεσμά των «αναγκών», δηλαδή ο πλούτος, η πολυτέλεια, τα αξιώματα, η δόξα, οι απολαύσεις κ.ά. Η ειρήνη του πνεύματος και η ακμή του σώματος, κατακτώνται μέσω μίας απλής και λιτής διαβιώσεως, της λεγόμενης «εντίμου πενίας». Στον άμετρο και αφιλοσόφητο άνθρωπο, τα αποκτήματα κατά κανόνα γίνονται αδυσώπητοι και εκνευριστικοί κτήτορες, και η λεγομένη «κοινωνική θέση» ή τα διάφορα αξιώματα γίνονται δυνάστες των κατόχων τους, τους οποίους εν τέλει καταπίνουν. Ο Κράτης αποκαλεί «ημιονηγούς» τους στρατηγούς, ενώ κατά τον Διογένη ο «Κυνικός» είναι πιο προνομιούχος από τον θεωρητικώς ισχυρότερο όλων των ανθρώπων, τον τύραννο, επειδή ο τελευταίος έχει πάρα πολλά να χάσει, άρα και πάρα πολλές αιτίες για να φοβηθεί (Δίων Χρυσόστομος 8, 17). Ενώ ο τύραννος τρέμει συνεχώς, ο «Κυνικός» δεν φοβάται απολύτως τίποτε, διότι δεν έχει, ή δεν θεωρεί, τίποτε δικό του, αλλ’ αντιθέτως, χαλαρωμένος και εσαεί ελεύθερος, κυριαρχεί απολύτως πάνω στον φόβο του ως «το μόνο πράγμα που όντως έχει νόημα να φοβάται κανείς».

ΘΕΣΗ 4. Η εμπειρία και η μέσω των αισθήσεων αντίληψη, αποτελούν τη μοναδική πηγή της Γνώσεως. H μεγαλύτερη από όλες τις ανοησίες είναι το να παίρνει κανείς την ίδια τη ζωή στα σοβαρά, ή, έστω, περισσότερο σοβαρά από όσο η ίδια η φύση της απαιτεί, ως διαδρομή περισσότερο παρά ως άπαν. Ο βίος δεν είναι παρά μία διασκεδαστική περιπέτεια, μία πόρευση μέσα από φιλικά ή εχθρικά δεδομένα και καταστάσεις, και ο θάνατος απλώς το υποχρεωτικό πέρασμα εκτός του εμβίου κόσμου σε κάποια δεδομένη χρονική στιγμή, άρα παντελώς αδιάφορος. Οι νεκροί εκ των πραγμάτων δεν υποφέρουν, οι δε ζώντες για να μην υποφέρουν οφείλουν πρωτίστως να κατανικήσουν τον φόβο του θανάτου. Όπως τονίζει ο Διογένης, η ετοιμότητα του ανθρώπου να πεθάνει ανά πάσα στιγμή είναι εκείνη που τον κάνει πραγματικά ευτυχή και ελεύθερο.

ΘΕΣΗ 5. Ως συνέπεια των ανωτέρω, οι Κυνικοί, όπως και οι Στωϊκοί με την αυτή συλλογιστική βάση, επιδοκιμάζουν την «εύλογον» αυτοκτονία, δηλαδή την εθελουσία αποχώρηση από τον βίο ως το κατεξοχήν και πάντοτε πρόχειρο εργαλείο εξασφαλίσεως Αξιοπρέπειας και Ελευθερίας. Το ίδιο επιδοκιμάζουν την ευσπλαχνική ευθανασία και όχι αδίκως βεβαίως, αφού, όπως σημειώνει ο Τζαίησον Ξενάκης, «η στάση απέναντι στο δικαίωμα των ανθρώπων να πεθάνουν είναι σημαντική ένδειξη για το πόσο ανθρωπιστική είναι μία κοινωνία». Κανείς δουλοκτήτης και δουλοποιός δεν αρέσκεται στην ιδέα πως ανά πάσα στιγμή είναι εφικτή η οριστική απόδραση κάποιων δούλων του, ή ακόμη και όλων των δούλων του (και δεν είναι διόλου συμπτωματική η καταδίκη κάθε εθελουσίας αποχωρήσεως από τις γνωστές οργανωμένες Θρησκείες που συνεργάζονται στενά με συστήματα πολιτικο-οικονομικού εξουσιασμού).

ΘΕΣΗ 6. Ο πραγματικά σοφός πρέπει να στέκει αντίθετος στη χρήση γενικών εννοιών και να καλλιεργεί τον αντιϊδεαλισμό και τον σχετικισμό. Η «Αρετή» και η «Κακία», υπό την κυρίαρχη, συμβατική και γενική χρήση τους, είναι απλώς λέξεις κενές.

ΘΕΣΗ 7. Υπάρχει θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στη «Φύση» (η οποία στηρίζεται στο «Είναι») και το «Νόμο» (ο οποίος στηρίζεται στο «Έθιμον»). Όλοι οι κοινωνικοί θεσμοί είναι συμβατικοί και τεχνητοί, αλλά και αμείλικτοι στραγγαλιστές της ατομικής ελευθερίας αν κανείς διαπράξει το σφάλμα να τους πάρει στα σοβαρά. Η πραγματική απελευθέρωση (από-ελευθέρωση), επιτυγχάνεται μέσω της εκ θεμελίων επαναξιολογήσεως όλων των αξιών και της συνειδητοποιήσεως του απρόσμενα μεγάλου αριθμού πραγμάτων που μπορούν να διαγνωσθούν, και εν συνεχεία ν’ αντιμετωπισθούν ως περιττά ή παντελώς άχρηστα. Πολιτισμός σημαίνει κατακλυσμός από άχρηστα αντικείμενα, σκουπιδοπαραγωγή, σκουπιδοσυλλογή, σκουπιδαποθησαύρισμα και σκουπιδολατρία, συνεπώς ο «Κυνικός» οφείλει να διαβιεί με τρόπο που ν’ αποδεικνύει το πόσο ελάχιστα είναι τα πράγματα τα οποία όντως απαιτεί ένας βίος Ελευθερίας και Αυτο-εξαρτήσεως. Το ιδανικό του «Κυνικού», είναι η πλήρης απουσία των οποιωνδήποτε δεσμών. Όταν μηδενίζεται η ένταξη, μηδενίζονται οι απώλειες και συνεπώς ο άνθρωπος μένει αυτάρκης, αυτεξούσιος και ευδαίμων, όπως ένας ένσαρκος Θεός, του οποίου οι πραγματικές ανάγκες περιορίζονται στη βιολογική διατήρηση και μόνον εκεί. Οι πραγματικοί Θεοί θεωρούνται τέτοιοι, επειδή ακριβώς δεν χρειάζονται απολύτως τίποτε και η Αυτάρκεια είναι πρωτεύον χαρακτηριστικό τους.

ΘΕΣΗ 8. Ως υπογράμμιση της ανθρώπινης Αυτάρκειας, ο «Κυνικός» δεν χρειάζεται καν τον λεγόμενο προσωπικό χώρο, για τον οποίο πασχίζουν σε όλον τους τον βίο οι άλλοι άνθρωποι, αλλ’ αντιθέτως λειτουργεί πάντοτε δημοσίως, ακόμη και στις περιπτώσεις του φαγητού, του ύπνου ή και αυτού ακόμη του ερωτισμού. Σε αντίθεση προς τα ισχύοντα, το να κρύβεται κανείς καθ’ οιονδήποτε τρόπο, για τον «Κυνικό» αποτελεί όνειδος, επειδή καταδεικνύει φοβικότητα, υποκρισία και αρρωστημένη μυστικοπάθεια. Ο Κράτης και η Ιππαρχία αποτολμούν να κάνουν δημοσίως έρωτα, ενώ ο Διογένης, αυνανιζόμενος στο κέντρο της Αγοράς, αναφωνεί ότι είναι κρίμα από τη φύση να μη μπορούν οι θνητοί να χορτάσουν αναλόγως την πείνα τους χαϊδεύοντας απλώς την κοιλιά τους.

ΘΕΣΗ 9. Για τους «Κυνικούς», ακόμη και οι θρησκείες είναι «προϊόντα ανθρώπινης συνήθειας». Κατ’ αυτούς, ο Κόσμος διοικείται από έναν «Θείο Νού», που δεν μπορεί ν’ αναπαρασταθεί με εικόνα διότι, απλώς, τίποτε επί γης δεν ομοιάζει προς αυτόν. Οι Θεοί πάντως του Εθνικού Πολυθεϊσμού, μπορούν να θεωρηθούν «πολλές μορφές» αυτού του «Θείου Νοός», οπότε η ερμηνεία της φύσεώς τους καθίσταται δυνατή μέσω της αλληγορίας.

ΘΕΣΗ 10. Η Αρετή είναι διδακτέα και από τη στιγμή που θα κατακτηθεί είναι παντελώς αδύνατον να απωλεσθεί. Ο κάτοχός της, ο «Κυνικός» σοφός, είναι απολύτως ελεύθερος και αυτάρκης, αφού, με το να είναι τέτοιος, κατέχει όλον τον πλούτο που μπορεί να αφορά την ανθρώπινη φύση. Σε αντίθεση προς αυτό που πάρα πολλοί πιστεύουν, η αντισυμβατικότητα του «Κυνικού» δεν είναι απλώς ένα εντόνως δραματικό μέσον για την επίτευξη ενός σκοπού ή για την άμεση ενόχληση του μέσου, συμβατικού ανθρώπου, με την ελπίδα ενός πιθανού αφυπνιστικού σοκ, αλλά αποτελεί, όπως πολύ σωστά τόνισε ο Ξενάκης, «αναπόσπαστο στοιχείο της προσωπικότητος του Κυνικού, που είναι ακέραιος και συνεπής. Αυτό που λέει το εννοεί και αυτό που πρεσβεύει το εφαρμόζει».

Αυτά τα ολίγα φίλη αναγνώστρια και φίλε αναγνώστη αναφορικά με τον ιδεοχώρο των «Κυνικών», πάντα με την ελπίδα να σε «μπάσω» εκεί δίχως να γίνω κουραστικός. Όπως όμορφα σε «μπάζει» στον ίδιο χώρο, αν και από άλλη καθαγιασμένη από τις Μούσες θύρα, και ο Νίκος ο Καλογερόπουλος με το καταπληκτικό αυτό θεατρικό του έργο, το οποίο έχω εδώ τη μεγάλη χαρά να προλογίσω. Οι «Κυνικοί» ξανάρχονται λοιπόν… Και γιατί όχι; Όπως καλό θα ήταν να ξανάρθουν σε κάποια επόμενη φάση του Νίκου και οι «Στωϊκοί», οι «Επικούρειοι» και όλοι οι άλλοι τόσο σπουδαίοι και απαστράπτοντες «προπαππούδες», για τους οποίους οι «πατεράδες» μας, δυστυχώς, για κάποιους δικούς τους λόγους, δεν μας μίλησαν ποτέ.

Read more »

Share